CezaYargılaması

Suçlunun mahkemeye çağrılması, ifade alma süreci kapsamında gerçekleşir ve şu adımlarla yapılır: 1. Davetiye Gönderilmesi: Şüpheli veya sanık, Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından dinlenmesi amacıyla davetiye ile çağrılır. 2. Zorla Getirme Kararı: Davete icabet edilmezse, şüpheli veya sanık hakkında zorla getirme kararı çıkarılır. 3. İfade Alma veya Sorgu: Şüpheli veya sanık, kolluk kuvvetleri veya savcı tarafından ifade vermek üzere sorgulanır. Bu süreç, ceza yargılamasının soruşturma aşamasında yer alır ve adil bir yargılama için gereklidir.

Çağrı kayıtları, 5271 sayılı Ceza Yargılaması Kanunu'nun 135. maddesi uyarınca, hakim kararı ile en fazla üç ay için verilebilir ve bu süre bir defa daha uzatılabilir. Dolayısıyla, delil olarak kullanılabilecek çağrı kayıtlarının süresi, davanın özelliklerine ve mahkemenin takdirine bağlı olarak değişebilir.

Son söz hakkı, ceza yargılamasında sanığın savunma hakkını ön plana çıkarmak ve duruşmanın sanığın son sözleri ile bitmesi amacıyla önemlidir. Bu hakkın önemi şu noktalarda ortaya çıkar: - Maddi hakikate ulaşma: Sanığın, tüm delillere ve beyanlara karşı vereceği cevaplar mahkemeyi etkileyebilir. - Adil yargılanma: Anayasa ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'ne göre, adil yargılanma hakkının bir parçasıdır. - Savunma hakkının korunması: Son sözün hazır bulunan sanığa verilmemesi, hukuka kesin aykırılık ve mutlak temyiz sebebi olarak kabul edilir.

Susma hakkı ve Miranda kuralı şu şekilde açıklanabilir: Susma hakkı, suç şüphesi altında bulunan kişinin, işlediği iddia edilen suçla ilgili olarak kendisine sorulan sorulara cevap vermeye ve delil göstermeye zorlanamaması ve bu durumun kişi aleyhine yorumlanamaması hakkıdır. Miranda kuralı ise, ABD Yüksek Mahkemesi'nin 1966 yılında verdiği Miranda v. Arizona kararından türetilmiştir. Bu kurala göre, gözaltına alınan veya tutuklanan bir kişiye şu haklar bildirilmelidir: 1. Sessiz kalma hakkı vardır. 2. Söyleyeceği her şey mahkemede aleyhine delil olarak kullanılabilir. 3. Herhangi bir soruya cevap vermeden önce bir avukatla görüşme hakkı vardır ve avukat yanında bulunabilir. 4. Eğer bir avukat tutamayacak durumdaysa, kendisine bir avukat tayin edilecektir. Bu haklar, ceza yargılamasında adil bir süreç sağlanması ve kişinin kendini suçlayıcı duruma düşmemesi için önemlidir.

Adli kontrol, ceza yargılamasında şüpheli veya sanığın tutuklanarak cezaevine konması yerine, yurt dışına çıkma yasağı gibi belirli tedbirlerle denetim altına alınarak serbest bırakılmasıdır. Adli kontrol kapsamında uygulanabilecek tedbirler şunlardır: - Yurt dışına çıkamamak. - Belirlenen yerlere düzenli olarak başvurmak. - Tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak. - Sürücü belgesini teslim etmek. - Güvence miktarını yatırmak. - Silah bulundurmamak. Bu karar, soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hakimi, kovuşturma aşamasında ise olaya bakan mahkeme tarafından verilebilir.

Sanığın hukuki durum ve konumu, ceza yargılamasında suç isnadı altında bulunan kişiyi ifade eder. Bu süreç iki aşamada değerlendirilir: 1. Soruşturma Aşaması: Bu aşamada şüpheli olarak adlandırılan kişi, savcılık tarafından hakkında soruşturma yürütülen ve suç şüphesi altında olan kişidir. 2. Kovuşturma Aşaması: İddianamenin mahkeme tarafından kabul edilmesiyle birlikte şüpheli, sanık olarak anılmaya başlar ve bu aşamada hakkında yargılama yapılır, duruşmalar gerçekleştirilir ve nihai olarak bir hüküm verilir. Sanığın hakları arasında adil yargılanma, susma, avukat tutma, lehine olan delilleri ileri sürme ve somut delillerin toplanmasını isteme gibi haklar bulunur.

Kabul edilemezlik, Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuruda, başvurunun temel hak ve özgürlüklerin ihlali açısından önem taşımaması veya başvurucunun önemli bir zarara uğramamış olması durumunda verilen karardır. Ayrıca, delillerin kabul edilemezliği kavramı da ceza yargılamalarında kullanılır ve bu, usulsüz olarak elde edilen delillerin yargılamada kullanılamayacağını ifade eder.

Zorunlu müdafilik, ceza yargılamasında şüpheli veya sanığın talebi olsun ya da olmasın, belirli durumlarda kendisine bir avukatın (müdafi) atanmasını ifade eder. Zorunlu müdafiliği gerektiren durumlar şunlardır: - Şüpheli veya sanığın kişisel durumu: Çocuk olması, akıl hastası, sağır ve dilsiz olması gibi. - Suçun niteliği: Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlar. - Yasal prosedürler: Gözaltı, tutuklama, gözlem altına alma gibi işlemlerde de zorunlu müdafi görevlendirilmesi zorunludur. Bu durumlarda müdafi, şüpheli veya sanığın savunmasını yapmak ve adil yargılanmasını sağlamakla görevlidir.

Çalışanın müşteki olması, ceza yargılamasında suçtan zarar gören veya suçun mağduru olan kişi anlamına gelir. Bu, çalışanın iş yerinde yaşanan bir olay sonucu şikayetçi olması ve adli makamlara başvurması durumunu ifade eder. Ayrıca, müşteki sanık terimi de kullanılır, bu ise çalışanın hem suçun mağduru hem de faili olması durumunu belirtir.

Soyut beyan, hukuk bağlamında somut olaylara dayanmayan, genel ve belirsiz ifadeler anlamına gelir. Bu tür beyanlar, ceza yargılamasında tek başına yeterli delil olarak kabul edilmez ve mahkumiyet kararı için başka somut delillerle desteklenmesi gerekir.

Tahkikatın genişletilmesi talebi, ceza yargılamasında duruşma aşamasında yapılabilir.

Yüz yüzelik ilkesi tanık sorgulama, ceza yargılamasında tanıkların mahkeme huzurunda doğrudan ve şahsen dinlenmesini ifade eder. Gizli tanık uygulaması ise bu ilkeye bir istisna olarak, tanığın ağır tehlike altında olması durumunda başvurulan bir yöntemdir.

Müşteki ve katılan kavramları, ceza yargılamasında suçtan zarar gören kişileri ifade eder. - Müşteki, suçun mağduru olan ve işlenen suçu adli makamlara şikayet eden kişidir. - Katılan ise, müşteki gibi suçun mağduru olan ancak doğrudan zarar görmemiş kişidir. Dolayısıyla, "katılan müşteki" ifadesi, hem suçtan zarar gören hem de davaya katılmak isteyen kişiyi tanımlar.

Davacı müdafi, ceza yargılamasında katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi temsil eden avukatı ifade eder.

Katılma dilekçesi, ceza yargılamasında kovuşturma aşamasında, yani davanın mahkemeye intikal etmesiyle birlikte hüküm verilinceye kadar verilebilir. İstisnai olarak, ilk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak katılma talebinde bulunulmuş fakat bu talep reddedilmiş veya karara bağlanmamışsa, kanun yolu başvurusunda bu husus ileri sürülebilir.

Ceza yargılaması ilkeleri şunlardır: 1. Kanunilik İlkesi: Suç ve ceza ancak kanunla belirlenebilir. 2. Suçta ve Cezada Kusur İlkesi: Kişinin bilerek ve isteyerek (kast) veya dikkatsizlik ve özensizlik (taksir) sonucunda suç işlemesi gerekmektedir. 3. Ölçülülük İlkesi: Cezaların, işlenen suça uygun ve orantılı olması gerektiğini ifade eder. 4. Masumiyet Karinesi: Bir kişinin suçu ispatlanana kadar masum olduğu kabul edilir. 5. Adil Yargılanma İlkesi: Herkesin adil bir yargılanma hakkına sahip olduğu ilkesidir. 6. Duruşmanın Sözlülüğü İlkesi: Duruşmada sözlü olarak dile getirilmiş ve tartışılmış hususlar hükme esas alınır. 7. Aleniyet İlkesi: Duruşmanın açık yapılması ve herkesin duruşmayı izleyebilmesi ilkesidir. 8. Doğal Hakim İlkesi: Kişinin kendisine isnat edilen suç tarihinden önce ve kanunla kurulmuş bir mahkeme önünde yargılanma hakkını ifade eder.

Mütalaa talebi, ceza yargılamasında delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi aşamasının tamamlanmasından sonra, yani kovuşturma evresinde yapılır. Bu aşamada, Cumhuriyet savcısı, toplanan delillere dayanarak esas hakkında mütalaasını mahkemeye sunar.

Kolluk görevlilerinin şüphe derecesi, ceza yargılamasında dört ana kategoriye ayrılır: basit şüphe, makul şüphe, yeterli şüphe ve kuvvetli şüphe. 1. Basit Şüphe: En düşük şüphe derecesidir ve suçun işlendiği izlenimini uyandıran somut vakıaların varlığını ifade eder. 2. Makul Şüphe: Hayatın akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir. 3. Yeterli Şüphe: Toplanan delillerin, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturması durumunda, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenler. 4. Kuvvetli Şüphe: Koruma tedbirleri için ön şart olarak aranır ve sanığın mahkum olma ihtimalinin kuvvetle muhtemel olmasını ifade eder.

Ceza yargılaması devam ederken açılabilecek davalar şunlardır: 1. Kovuşturma Davası: İddianamenin kabul edilmesiyle birlikte başlar ve suçun işlendiği iddia edilen kişinin sanık olarak yargılandığı aşamadır. 2. Uzlaştırma Davası: Uzlaştırmaya tabi olan suçlar için, şüpheli ile suçtan zarar gören arasında anlaşma sağlanması durumunda açılır. 3. Bağlantılı Davalar: Birden fazla suçun veya sanığın bağlantılı olması durumunda, bu davalar birleştirilerek tek bir mahkemede görülebilir. Ayrıca, ceza davasında verilen karara karşı itiraz veya temyiz yolları da mevcuttur.

Girdi-çıktı işlemleri iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hukuki Bağlamda Girdi-Çıktı İşlemi: Bu, ceza yargılamalarında, hapis cezası alan kişilerin belirli prosedürler çerçevesinde bir cezaevine giriş ve çıkışları sırasında yapılan işlemi ifade eder. İşlem adımları şunlardır: - Başvuru ve İzin Süreci: Hükümlü, cezaevine çıkabilmek için dilekçe ile başvuruda bulunur. - Mahkeme veya İdari Karar: Başvuru, mahkeme veya ceza infaz kurumu tarafından değerlendirilir ve karara bağlanır. - Geçici Çıkış: Onay alındığında, hükümlü geçici olarak cezaevinden çıkabilir. - Cezaevine Dönüş: Belirtilen süre sona erdiğinde, hükümlü cezaevine geri dönmelidir. 2. Bilgisayar Bilimleri Bağlamında Girdi-Çıktı İşlemi: Bu, verilerin bir bilgisayara veya başka bir cihaza girilmesi veya çıkarılması sırasındaki işlemleri ifade eder. İşlem döngüsü şu şekildedir: - Veri Kabulü: Cihazdan gelen veriler kabul edilir. - İşleme: Veriler işleme tabi tutulur. - Çıktı: Veriler başka bir cihaza gönderilir.