BitkiBiyolojisi

Bitkilerde boşaltım, özel bir boşaltım sistemi olmadan çeşitli yapılar aracılığıyla gerçekleştirilir. Başlıca boşaltım yolları: 1. Stoma ve Hidatodlar: Kara bitkilerinde stoma adı verilen gözenekler, karbon dioksitin ve fazla suyun buhar halinde atılmasına yardımcı olur. 2. Kökler: Bazı bitkiler, inorganik tuzları ve organik atıkları köklerinden difüzyon yoluyla atar. 3. Yaprak Dökümü: Metabolizma sonucu oluşan bazı zehirli maddeler ve çözünmeyen kristaller, yapraklarda kofullarda depolanır ve yaprak dökümü ile bitkiden uzaklaştırılır. 4. Lentiseller: Odunsu bitkilerde gövdedeki lentiseller, karbon dioksitin atımını sağlar.

Bitkilerde fototropizm, yani ışığa doğru büyüme, oksinin etkisiyle gerçekleşir. Fototropizm süreci şu şekilde işler: 1. Işık kaynağından uzak olan bitki hücrelerinde oksin adı verilen bir kimyasal üretilir. 2. Bu kimyasal uyarılır ve fototropizm sırasında reaksiyona girer. 3. Sonuç olarak, bitkinin bu tarafında uzun hücreler oluşur. 4. Oksin, bitkinin daha karanlık tarafına geçer ve oradaki hücrelerin, daha açık taraftaki hücrelerden daha büyük büyümesine neden olur. 5. Bu, bitki sürgününün ucunun ışığa doğru kıvrılmasını sağlar. Böylece, bitki, ışık kaynağına doğru eğilerek fotosentez için mümkün olduğunca fazla ışık almaya çalışır.

Ağaçtaki yaprakların birbirine dokunmamasının nedeni, bitkilerin özel bir düzenleme ve büyüme mekanizması geliştirmesidir.

Ayçiçeği bitkisi, gövdesiyle güneşe yönelme hareketi yapar.

Çimlenme için su, hayati öneme sahiptir çünkü: 1. Metabolik Aktivitelerin Başlaması: Tohumun su alması, enzimleri aktifleştirir ve metabolik olayları başlatır. 2. Hücre Büyümesi: Suyun varlığı, tohumdaki hücrelerin büyümesini ve mitoz bölünmeleri hızlandırır. 3. Oksijen Alımı: Çimlenme sürecinde embriyo, yeterli oksijen alabilmek için suya ihtiyaç duyar. 4. Tuz Birikimi: Yanlış sulama ve aşırı gübreleme, toprakta fazla tuz birikmesine neden olabilir ve bu da çimlenmeyi engelleyebilir. Ancak, suyun fazla olması da tohumun çürümesine yol açabilir.

Fitokrom, bitkilerde bulunan ışığa duyarlı bir pigmenttir.

Parankimada ilginç olaylar şunlardır: 1. Fotosentez: Parankima dokusu, özellikle yaprakların mezofil katmanında bulunan özümleme parankiması, klorofil sayesinde fotosentez yaparak besin üretir. 2. Gaz Alışverişi: Havalandırma parankiması, hücreler arası geniş boşluklara sahip olup, bitkinin solunum ve fotosentez için gaz ihtiyacını karşılar. 3. Depolama: Depo parankiması, bitkinin gövde, rizom, yumru, meyve, soğan ve tohum gibi organlarında su ve besin depolar. 4. İletim: İletim parankiması, dokular arası madde taşınımını sağlar ve özümleme parankiması ile iletim demetleri arasında bağlantı kurar.

Bitkilerin kendi besinini üretmesi fotosentez olayıdır.

Bitkilerde buharlaşma, terleme (transpiration) olarak adlandırılır. Bu süreç şu şekilde gerçekleşir: 1. Su Alımı: Bitkiler, kökleri aracılığıyla topraktaki suyu alır ve bu su, bitkinin hücrelerine ve damar sistemine (xilem) taşınır. 2. Su Taşınması: Alınan su, xilem yoluyla bitkinin gövdesine ve yapraklarına iletilir. 3. Buharlaşma: Yapraklardaki stomalar (gaz değişim delikleri) aracılığıyla su buharı atmosfere salınır. 4. Gaz Değişimi: Aynı zamanda stomalardan oksijen dışarı çıkar ve karbondioksit bitki içine girer. Bu süreç, bitkilerin su dengesini sağlamak, mineralleri taşımak ve fotosentez gibi önemli yaşam süreçlerini desteklemek için gereklidir.

İğne yaprak adaptasyonu, bitkilerin çevresel koşullara uyum sağlamak için geliştirdiği bir adaptasyon türüdür. İğne yaprakların özellikleri ve işlevleri: - Su kaybını minimize etme: İnce ve uzun yapıları sayesinde buharlaşmayı azaltır. - Fotosentez: Kış aylarında da ışığı daha etkin kullanarak fotosentez yapabilirler. - Soğuğa dayanıklılık: Kışın düşük sıcaklıklara dayanabilirler. - Kuraklığa dayanıklılık: Düşük su tüketimi ve derin kök sistemleri ile kurak iklimlerde hayatta kalabilirler.

Tozlaşmayı sağlayan faktörler şunlardır: 1. Böcekler: Özellikle arılar, kelebekler ve sinekler gibi böcekler, polenleri bir çiçekten diğerine taşıyarak tozlaşmayı gerçekleştirir. 2. Rüzgar: Rüzgar, polenleri kolayca uçurarak dişi organa ulaştırır. 3. Su: Su bitkileri, polenleri su yoluyla taşıyarak tozlaşmayı sağlar. 4. Diğer Hayvanlar: Yarasalar ve kuşlar da tozlaşmada rol oynar. 5. İnsan: İnsanlar, bazı seralarda tozlaşmayı sağlamak için arılar yetiştirir.

Lökoplastın görevi, bitkinin besin depo etmesini sağlamaktır. Bu renksiz plastitler, bitkinin kök, toprak altı gövdesi (rizom) ve tohumları gibi depo organlarının hücrelerinde bulunur.

Absisik asit (ABA), birçok bitki türünde doğal olarak bulunur. İşte bazı örnekler: Tahıllar: mısır, buğday, arpa. Yumuşak çekirdekli meyveler: pamuk. Meyve ağaçları: üzüm, çilek. Diğer bitkiler: soğan, firavuninciri. ABA ayrıca algler ve bazı eğreltilerde de tespit edilmiştir.

Rizom, bitkilerde genellikle toprak altında bulunan ve yukarı doğru filizler, aşağı doğru kökler veren kalın yatay gövde biçimidir.

Dormant dönem, yani bitkilerin uyku dönemi, orta ve yüksek enlemlerde genellikle kış mevsiminde, çöllerde ise kuraklığın arttığı dönemde başlar.

Gymnosperm ve angiosperm odunu, bitkilerin yapısal özelliklerine göre farklılık gösterir. 1. Gymnosperm Odunu: Gymnospermler, yumuşak odun olarak bilinir ve bu bitkilerin odunları trakeid içerir. 2. Angiosperm Odunu: Angiospermler ise sert odun olarak adlandırılır ve bu bitkilerin odunları vektörler ve tracheidler içerir.

Saçak köklü bitkiler önemlidir çünkü: 1. Su ve Besin Alımı: Bu bitkiler, toprağın üst katmanlarına yayılarak su ve besin maddelerini daha etkin bir şekilde alır. 2. Toprak Erozyonunu Önleme: Kök sistemleri, toprağı sıkıca tutarak erozyonu önler ve toprak stabilizasyonunu artırır. 3. Çevresel Streslere Karşı Dayanıklılık: Saçak köklü bitkiler, kuraklık, rüzgar ve toprak erozyonu gibi çevresel stres faktörlerine karşı daha dirençlidir. 4. Tarımsal Verimlilik: Tarımsal üretimde önemli bir rol oynayarak gıda güvenliğini artırır.

Tomurcuk iki ana işlevde önemli rol oynar: 1. Bitki Gelişimi: Tomurcuk, bitkinin büyüme ve gelişme süreçlerinde kritik bir öneme sahiptir. 2. Ekosistem Sürekliliği: Tomurcukların açılması, arılar ve diğer polinatörler için bir çekim merkezi haline gelir, bu sayede bitkiler arasında döllenme gerçekleşir ve yeni tohumlar oluşur.

Hamursuz ifadesi, bitki hücresinde "kloroplast" anlamına gelebilir. Kloroplast, bitki hücrelerinde bulunan ve fotosentez olayında görev alan yeşil renkli bir organeldir.

Sentrozomu olmayan bitki hücresi, ara lamel sayesinde bölünür. Bu süreçte: 1. Profaz evresinde, çekirdeği çevreleyen "duru bölge"den iğ iplikleri oluşur. 2. İğ iplikleri, kromozomları hücrenin ortasında tek sıra halinde dizer. 3. Kardeş kromotitler kutuplara çekilir ve çekirdek tekrar oluşur.