Asur

Bazı Asur kralları: I. Puzur-Asur (MÖ 1970-1960); I. Erishum (MÖ 1906-1867); I. Sargon (MÖ 1860-1850); II. Adad-nirari (MÖ 912-891); II. Tukulti-Ninurta (MÖ 891-884); II. Ashur-nasir-pal (MÖ 884-859); III. Şalmanezer (MÖ 859-824); V. Shamshi-Adad (MÖ 822-811); III. Adad-nirari (MÖ 811-783); Asurbanipal (MÖ 669-631 veya MÖ 627). Asur krallarının tam listesine şu siteden ulaşılabilir: wikipedia.tr-tr.nina.az.

Dicle Kaya Mezarları, farklı dönemlere ait örnekler içermektedir: Asur Dönemi: Kral Kızı Kalesi ve Kaya Mezarı, Asurlular veya Arşaklar döneminde kalmıştır. Bizans Dönemi: Biçer (Ekrak) Köyü'ndeki I. ve II. Kaya Mezarları, Bizanslılar dönemine aittir. Roma Dönemi: Hilar Kaya Mezarları'nın nekropol olarak kullanımı, Roma İmparatorluğu döneminde, milattan sonra 1. yüzyıldan 4. yüzyıla kadar sürmüştür. Ayrıca, Eğil Kalesi çevresindeki Asur Kral Kaya Mezarları da tarih öncesi dönemlere kadar uzanan kral ve soylu mezarları olarak kabul edilmektedir.

Kültepe Karum ve Kaniş arasındaki fark, Kültepe'nin hem bir höyük hem de onu çevreleyen Karum'dan oluşması, Kaniş'in ise sadece Kültepe'deki Karum'un merkezi olmasıdır. Kültepe: Kayseri'de bulunan ve M.Ö. 2. binyılda önemli bir ticaret merkezi olan Kültepe, bir höyük (tepe) ve onu çevreleyen Karum'dan oluşur. Kaniş: Kültepe'deki Karum'un merkezi olup, Anadolu'daki ilk yazılı tabletlerin bulunduğu ve dünyanın ilk organize ticaret merkezi olarak bilinir.

Evet, karum ve pazar yeri aynıdır, çünkü karum, eski dönemlerde ticaretin yapıldığı yerleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Karum, genellikle bir şehirde veya bölgedeki pazar yerleriyle ilişkilendirilir ve burada çeşitli malların alım satımı yapılır. Günümüzde ise bu terim daha çok tarihsel bir kavram olarak anılmakta olup, modern ticaret anlayışında yerini alışveriş merkezlerine ve marketlere bırakmıştır.

Ashurbanipal (MÖ 668-631), Neo-Asur İmparatorluğu'nun son büyük kralıdır. Bazı özellikleri: Tahta çıkışı: Babası Esarhaddon tarafından veliaht ilan edilerek tahta çıkmıştır. Hükümdarlığı: Mısır, Babil, Persia, Suriye ve bir dönem Mısır'ı da içeren en geniş sınırlara ulaşmış Asur İmparatorluğu'nu yönetmiştir. Askeri başarılar ve başarısızlıklar: Birçok zafer kazanmış, ancak Mısır'da kontrolü sağlayamamış ve Arabistan'daki savaşlar zaman ve kaynak kaybına yol açmıştır. Kültürel katkıları: Sanatın koruyucusu olarak tanınmış, Ninova'da 30.000'den fazla kil tabletten oluşan ilk sistematik kütüphaneyi kurmuştur. Kişisel özellikleri: Dine bağlılığı, fal baktırması ve Yeniyıl Bayramı'nı kutlaması ile bilinir. Zalimliği: Yenilgilere uğrayanlara karşı acımasızlığı ile de anılır.

Asur Devleti ile Anadolu arasındaki ilişki, M.Ö. 1950-1750 yılları arasında yaklaşık 200 yıl süren Asur Ticaret Kolonileri Çağı ile şekillenmiştir. İlişkinin bazı özellikleri: Ticaret Merkezleri: Anadolu'da Kaniş (Kültepe) gibi yerlerde karum adı verilen ticaret merkezleri kurmuşlardır. Diplomatik Antlaşmalar: Tüccarlar, yerel beyliklerle diplomatik antlaşmalar yapmışlardır. Yazının Yayılması: Tüccarlar arasındaki yazışmalar, Anadolu'da yazının yayılmasını sağlamış ve bu çağ, Anadolu için yazılı tarih çağlarına geçiş olarak kabul edilmiştir. Etki ve Son: Hititlerin Anadolu'daki yerel krallıkları yıkması ve ticarete sınırlamalar getirmesi, Asur Ticaret Kolonileri Çağı'na son vermiştir.

Asurlu kadınlar, hür ve evli olduklarını belirtmek amacıyla peçe takarlardı. Bu uygulama, Persler aracılığıyla Arap toplumuna da geçmiştir.

Asur sanatında işlenen başlıca konular şunlardır: Savaş ve zafer sahneleri. Av sahneleri. Dini sahneler. Mimari sahneler. Hiyerarşik bakış açısı. Asur sanatında kadın ve günlük yaşamdan sahneler neredeyse hiç işlenmemiştir.

Viranşehir'in geçmişi, Sümerler dönemine kadar uzanmaktadır. Viranşehir, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır: Sümerler. Hititler. Asurlular. Persler. Romalılar. Bizanslılar. Araplar. Viranşehir, tarih boyunca "Tilla", "Tella", "Tilli" gibi isimlerle de anılmıştır.

Asur ve Akadlar aynı değildir, ancak tarihsel olarak ilişkilidirler. Akadlar, Mezopotamya'da yaşayan ve Sümerlerden sonra bölgenin lideri konumuna gelen bir halktır. Özetle: - Akadlar: Sümerlerden sonra Mezopotamya'da güçlü olan ilk halk. - Asur: Akad İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra ortaya çıkan devlet.

Karum, Asur Medeniyeti'ne ait bir kavramdır. Asur dilinde "liman" ve "rıhtım" anlamına gelen karum, asıl anlamıyla "kentin yanında kurulan ticaret merkezi"dir. Asur ticaret kolonileri zamanında Anadolu'da kurulan karumların en önemlileri; Kültepe'deki Kaneş Karumu, Hattuşa Karumu ve Alişar Karumu'dur.

Evet, Ninova, Asur Devleti'nin başkentidir. Asurlular, başlangıçta Kuzey Irak bölgesindeki Asur kentinde yaşamış, güçlenerek bir imparatorluk haline geldikten sonra başkentlerini Ninova olarak değiştirmişlerdir.

Tarsus'un kim tarafından kurulduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır, ancak bu konuda çeşitli mitolojik ve tarihsel söylenceler vardır. Bazı söylenceler: Asur Hükümdarı Sardanapal: Tarsus'u kurduğu söylenir. Nuh Peygamberin torunu Tarasis: Tarsus'u kurduğu, "Miratüliber" adlı Arap tarihinde belirtilir. Kydnos'un oğlu Parthenia: Antik çağlarda Tarsus Çayı'na verilen Kydnos ismi ve Parthenia'nın bu çayın denize döküldüğü yere kendi adını vermesi ile şehrin kurulduğu anlatılır. Tarım Tanrıçası Demeter'in oğlu Triptolemos: Tarsus'u kurduğu söylenir. Perseus: Hitit döneminde Andrasos olarak bilinen bir köyün yerinde Tarsus'u kurduğu mitolojik olarak anlatılır. Bu söylencelerin hiçbiri tarihî bir gerçek olarak kabul edilmez.

Anadolu'da bulunan bazı Yeni Asurca belgeler şunlardır: Sultantepe (Huzirina). Ziyarettepe (Tušhan). Girnavaz. Kahramanmaraş Mezar Stelleri. Kargamış. Bu belgeler, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Şanlıurfa Müzesi'nde sergilenmektedir.

Asur uygarlığının bilime önem vermesinin birkaç nedeni vardır: Astronomi ve astroloji: Asurlular, tarımsal faaliyetler ve dini ritüellerle bağlantılı olan astronomik gözlemlere büyük önem vermişlerdir. Tıp: Asurlular, tedavi ve teşhis yöntemlerini geliştirmek için bitki bilgisi ve cerrahi beceriler gibi alanlarda ilerlemeler kaydetmişlerdir. Matematik ve mühendislik: Altmışlık sayı sistemi, aritmetik ve geometrik bilgiler, şehir planlaması ve inşaat projelerinde kullanılmıştır. Teknolojik yenilikler: Baraj, kanalizasyon ve su yolları gibi mühendislik yapıları inşa etmişler, metalurji alanında bronz ve demir kullanmışlardır. Bu bilimsel gelişmeler, Asur uygarlığının sonraki kültürler ve medeniyetler üzerinde etkili olmasını sağlamıştır.

Semiramis'in hikayesi, Yunan ve Asur mitolojilerinde farklı versiyonlarla anlatılır: Yunan mitolojisine göre: Semiramis, Suriye'de Askalon civarında bir çölde yaşayan, insan yüzlü ve balık vücutlu bir tanrıçadır. Asur mitolojisine göre: Asıl adı Sammuramat olan Semiramis, Asur kralı 3. Raman Ninari'nin (namı diğer Ninus) eşidir. Semiramis'in hikayesi, tarih boyunca birçok esere ilham kaynağı olmuştur; örneğin, Dante onu "Inferno"sunda cezalandırılan bir karakter olarak tasvir etmiş, Voltaire ise onun hakkında bir trajedi yazmıştır.

Karum ve Asur Ticaret Kolonileri şu şekilde açıklanabilir: Karum. Asur Ticaret Kolonileri. Asur Ticaret Kolonileri'nin bazı özellikleri şunlardır: Ticaretin Temeli. Güzergahlar. Tüccarlar. Önemli Karumlar. Kronoloji. Asur Ticaret Kolonileri Çağı, Anadolu için tarihin başlangıcını oluşturur.

Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nda ticaret yapılan yerleşmelerden bazıları şunlardır: Karumlar: Abum; Puruddum; Puruşhattum; Turhumit; Eluhut; Hahhum; Hattuş; Hurama; Kaniş; Nenaşşa; Nihria; Şalahşua; Şamuha; Şimala; Şuppilulia; Tawinia; Tegarama; Tuhpia; Urşu; Wahşuşana; Wa/uşhania; Zalpa. Wabartumlar: Am/nkuwa; Badna; Hanaknak; Karahna; Kuburnat; Kussara; Mamma; Şalatu(w)ar; Şamuha; Şinahutum; Tegarama; Tişmurna; Tuhpia; Ul(l)ama; Upi; Uşu; Wahşuşana; Waşhania; Zalpa; Zimizhuna. Ayrıca, adı çivi yazılı belgelerde geçen ticaret yerleşmelerinden hangisi olduğunu veya adının belgelerde geçip geçmediğini bilemediğimiz Yozgat’ın Sorgun ilçesi yakınındaki Alişar’da da bir Asur ticaret yerleşmesi saptanmıştır.

Asur sanatında bulunan bazı eserler şunlardır: Kabartmalar ve duvar resimleri. Heykeller. Steller ve obeliskler. Takılar, seramikler ve tekstil ürünleri. Muskalar ve fildişi plakalar. Asur sanatı, Sümer ve Babil sanatının etkilerini taşırken, kendine özgü bir üslup geliştirmiştir.

Yeni Asur dönemi belgeleri, aşağıdaki yerlerde bulunmaktadır: 1. Ninova Kütüphanesi: M.Ö. 620-610 yıllarına tarihlenen ve Asurbanipal döneminde kurulan bu kütüphane, Asur ve bölge coğrafyalarının tarihine ışık tutan önemli belgelerin saklandığı bir yerdir. 2. Sultantepe Höyüğü: Diyarbakır yakınlarında yer alan bu höyükte, Yeni Asur Krallığı dönemine ait tabletler bulunmuştur. 3. Ziyarettepe (Tušhan): Dicle nehri kıyısında, Diyarbakır il sınırları içinde yer alan bu bölge, Yeni Asur dönemi için önemli bir bölgesel merkezdir ve çivi yazılı belgeler içermektedir. 4. Kültepe (Kaniş): Kayseri yakınlarında bulunan bu antik kent, Asur ticaret kolonilerinin Anadolu'daki merkezi olup, Asur çivi yazısı ile yazılmış tabletler burada da bulunmaktadır.