Arkeologiya

Eski Kahta Kalesi'nde Hititler döneminden itibaren birçok medeniyet yaşamıştır. Bu kalede yaşayan diğer önemli dönemler ve halklar şunlardır: Kommagene Krallığı: Kaleyi kuran ve dev heykelleri bırakan krallık. Romalılar ve Bizanslılar: Kale, bu dönemlerde de önemli bir savunma yapısı olarak kullanılmıştır. Memlüklüler: Kalede büyük değişiklikler yapmış ve burayı bir üs olarak kullanmışlardır. Selçuklular ve Osmanlılar: Kaleyi ele geçiren ve eklemeler yapan devletler arasında yer almışlardır.

İvriz ve Yazılıkaya kabartmaları Hitit Uygarlığı'na aittir.

İvriz ve Yazılıkaya kabartmaları Hitit Uygarlığı'na aittir.

Eski Taş Çağı'nda (Paleolitik) kullanılan aletler şunlardır: 1. El Baltaları: Kesme, doğrama ve kazma gibi çeşitli görevler için kullanılan çok yönlü aletler. 2. Kazıyıcılar: Hayvan derilerini temizlemek, odunları düzeltmek veya diğer malzemeleri işlemek için kullanılırdı. 3. Ok Uçları: Avcılıkta kullanılan, hassasiyet ve delme gücü sağlayacak şekilde şekillendirilmiş aletler. 4. Taş Bıçaklar: Kesme, dilimleme ve doğrama gibi amaçlar için kullanılan, çakmaktaşından yapılan aletler. 5. Mızraklar: Orta Taş Çağı'nda geliştirilen, avlanmayı kolaylaştıran aletler. Bu aletler genellikle taş, kemik ve ağaç gibi malzemelerden yapılmıştı.

Tümülüslerin içinde genellikle kadim medeniyetlere ait önemli eşyalar ve kıymetli bilgiler bulunur. Tümülüslerde yer alabilecek bazı içerikler: - Tunç veya bakırdan yapılan kaplar ve testiler; - Ahşap masalar, yataklar ve diğer mobilyalar; - Takılar ve diğer kişisel eşyalar; - Heykelcikler; - Yazılı belgeler ve tabletler. Tümülüsler, aynı zamanda ölen kişinin "ahiretteki evi" olarak kabul edildiğinden, yakınlarına ait hediyeler de içerebilir.

Pompei'nin sonu, M.S. 79 yılında Vezüv Yanardağı'nın patlaması sonucu geldi. İlk aşamada, yaklaşık 18 saat süren ponza yağmuru, kent sakinlerinin çoğunun kaçmasına izin verdi. İkinci aşamada ise, yapıları yıkan, kalan nüfusu yakan veya boğan yüksek hızlı, yoğun ve kavurucu kül bulutları olan piroklastik akışlar gerçekleşti. Bu felaket, binlerce insanın ölümüne neden oldu ve şehir, metrelerce kül tabakasının altında gömüldü.

Pompei'nin sonu, M.S. 79 yılında Vezüv Yanardağı'nın patlaması sonucu geldi. İlk aşamada, yaklaşık 18 saat süren ponza yağmuru, kent sakinlerinin çoğunun kaçmasına izin verdi. İkinci aşamada ise, yapıları yıkan, kalan nüfusu yakan veya boğan yüksek hızlı, yoğun ve kavurucu kül bulutları olan piroklastik akışlar gerçekleşti. Bu felaket, binlerce insanın ölümüne neden oldu ve şehir, metrelerce kül tabakasının altında gömüldü.

Moai heykellerinin denize bakmamasının nedeni, onların toplumu koruduğuna ve adanın halkını gözettiğine inanılmasıdır.

Uzuncaburç antik kenti, Hellenistik, Roma, Erken Hıristiyanlık ve Bizans uygarlıklarına aittir.

Tarsus'taki kazı alanı, kazı çalışmaları sırasında envanterlik nitelikte taşınır-taşınmaz kültür varlığına rastlanmaması nedeniyle kapatıldı. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün 3 Kasım 2017 tarihli uzman raporuna göre, kazı alanında sadece bir adet bronz sikke, kırık sütun parçası ve etütlük durumda seramik parçaları bulundu.

Pazırık kurganında Hun Türkleri dönemine ait kalıntılar bulunmuştur. Kurganda mumyalanmış erkek ve kadın cesetleri ile birlikte çeşitli eşyalar, at koşum takımları ve bir ahşap araba da ele geçirilmiştir.

Hattuşa antik kentinde 30 bini aşkın çivi yazılı tablet bulunmaktadır.

Anavarza Antik Kenti'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel zenginlik: Helenistik, Roma, Bizans, Sasani ve Osmanlı medeniyetlerine ev sahipliği yapmıştır. Büyük yerleşim alanı: Anadolu'nun bilinen en büyük antik kentlerinden biridir ve Efes'ten daha geniş bir yerleşkeye sahiptir. Önemli yapılar: 3 girişli zafer takı, Kilikya Bölgesi'ndeki tek örnek, anıtsal sütunlu yol, antik tiyatro, stadyum, su kemerleri, kaya mezarları ve Ortaçağ kalesi gibi yapılar bulunmaktadır. Stratejik konum: İç Anadolu'yu Suriye'yle birleştiren yolun üzerinde bulunması nedeniyle stratejik bir ticaret merkeziydi. Tıp tarihine katkı: Ünlü farmakolog Dioscurides'in Anavarza'da yaşamış olması, kentin tıp tarihine katkısını artırır. UNESCO değeri: 2014 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır.

Afrodisias'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel değer: Afrodisias, MÖ 5. yüzyılda kurulmuş olup, Roma İmparatorluğu döneminde gelişmiştir. Mimari yapılar: Antik kentte, iyi korunmuş stadyum, tiyatro, Sebasteion ve Aphrodite Tapınağı gibi yapılar bulunmaktadır. Mermer ocakları: Kentin kuzeyinde yer alan mermer ocakları, yüksek kaliteli mermerin elde edilmesini sağlamış ve bu da Afrodisias'ın mermer sanatı ve mimarisi için önemli bir merkez olmasını sağlamıştır. Kült merkezi: Aphrodite kültünün merkezi olan Afrodisias, bu kültün etkisiyle Akdeniz havzasında kültürel bir etki yaratmıştır. Dünya Mirası: 2017 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne kalıcı olarak dahil edilmiştir.

Hiyeroglifleri çözen kişi, Fransız bilim insanı Jean-François Champollion'dur. Champollion, 19. yüzyılın başlarında Rosetta Taşı üzerindeki yazılardan yola çıkarak hiyerogliflerin şifresini kırmayı başarmıştır.

Sagalassos Antik Kenti, birçok açıdan önemli bir tarihi ve kültürel mirastır: 1. Tarihsel Zenginlik: Antik kent, Pisidialılar tarafından kurulmuş olup, tarih boyunca Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine tanıklık etmiştir. 2. Ekonomik ve Ticari Merkez: Roma İmparatorluk Dönemi'nde, tahıl, zeytin ve kaliteli seramik üretimi sayesinde ekonomik olarak gelişmiş ve Anadolu'nun önemli ticaret kentlerinden biri olmuştur. 3. Mimari Yapılar: Kentte bulunan Antoinler Çeşmesi, Neron Kütüphanesi, Tiyatro, Macellum ve Antoninus Pius Tapınağı gibi anıtsal yapılar, Roma döneminin mimari ve kültürel özelliklerini yansıtır. 4. Koruma Durumu: UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmış olması, kentin iyi korunmuş durumunu ve arkeolojik değerinin yüksekliğini gösterir. 5. Bilimsel Kazılar: 1990'dan itibaren yapılan kazılar, kentin tarihini ve yapısını daha iyi anlamamıza olanak tanımış, birçok önemli eser ve kalıntının gün yüzüne çıkarılmasını sağlamıştır.

Yarımburgaz Mağarası, insanlık tarihi açısından büyük öneme sahiptir çünkü: 1. Tarih Öncesi Yerleşim: Mağara, yaklaşık 400 bin yıl önce ilk insanların yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. 2. Paleolitik Çağ Bulguları: Mağarada yapılan kazılarda, Paleolitik Çağ'a ait taş aletler ve kemik kalıntıları bulunmuştur. 3. Roma ve Bizans Dönemi Kullanımı: Mağara, Roma döneminde bir manastır, Bizans döneminde ise şapel olarak kullanılmıştır. 4. Doğal Oluşum: Mağara, 1.8 milyon yıl önce kalkerli kayaların yer altı sularıyla oyulması sonucu oluşmuştur.

Karahan Tepe'nin Göbeklitepe'den daha eski olduğu düşünülmektedir. Son arkeolojik çalışmalar, Karahan Tepe'nin Göbeklitepe'den bile daha erken olabileceğini göstermektedir, bu da sitenin dünyanın bilinen en eski Neolitik bölgesi olduğunu ortaya koymaktadır.

Göbeklitepe hakkında bilinmeyenler şunlardır: 1. Kullanım Amacı: Göbeklitepe'nin tam olarak ne amaçla kullanıldığı hala kesin olarak bilinmemektedir. 2. Yaş ve Tarihleme: Göbeklitepe'nin yaklaşık 11.000-12.000 yıl öncesine dayandığı düşünülmektedir. 3. Semboller ve Dil: Göbeklitepe'deki dikilitaşlar ve kabartmalardaki sembollerin belirli bir anlam taşıdığı ve muhtemelen topluluk içinde bir dilin işaretleri olarak kullanıldığı düşünülmektedir. 4. Terk Edilme Nedeni: Göbeklitepe'nin neden terk edildiği de bir muamma olarak kalmaktadır. 5. Bilinmeyen Yapılar: Göbeklitepe'deki kazı çalışmaları hala devam etmekte olup, her geçen gün yeni yapılar ortaya çıkmaktadır.

Yarımburgaz Mağaraları'nda insan iskeleti bulunmamasının nedeni, mağaranın tarih öncesi dönemlere ait yerleşim yeri olması ve bu dönemlerde insanların genellikle mağaraları barınak olarak kullanmasıdır. Ancak, mağarada insanlara ait taş aletler ve hayvan kemikleri gibi kalıntılar bulunmuştur.