Hakimlik

Kadı ve hakim kavramları benzer işlevleri ifade etse de tam olarak aynı şey değildir. Kadı, İslam ülkelerinde insanlar arasındaki hukuki uyuşmazlıkları çözmek üzere devletin yetkili kurumları tarafından atanan kişidir. Hakim ise, genel olarak hukuki uyuşmazlıkları ve davaları karara bağlamak üzere devlet tarafından atanan görevli olarak tanımlanır. Dolayısıyla, kadı ve hakim kavramları yakın anlamlıdır ancak aynı anlamı taşımazlar.

Hâkimin hukuku re’sen uygulaması ilkesinin geçerli olmadığı bazı durumlar: İstinaf ve temyiz kanun yolları: Bu ilkenin istinaf ve temyiz kanun yollarında geçerli olmadığına dair bir düzenleme bulunmamaktadır, ancak bazı yazarlar bu ilkenin bu aşamalarda sınırlı veya koşullu olarak uygulanabileceğini düşünmektedir. Resen araştırma ilkesi kapsamındaki davalar: HMK m.385/2'ye göre, çekişmesiz yargı işlerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça resen araştırma ilkesi geçerlidir. Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalar: Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri dava konusu hakkında, dava açıldıktan sonra da tasarruf yetkisi devam eder. Hâkimin hukuku re’sen uygulaması ilkesi, genel olarak hâkimin hukukî sorunlarda bilirkişiye başvuramayacağını öngörür.

Hakimler, çeşitli durumlarda izin kullanabilirler: Yıllık ara verme: Adli yargıda, ağır ceza merkezi ve mülhakatlarında görev yapan mahkeme başkanları ve hakimlerden bazıları, yıllık ara vermeden yararlanır. Yıllık izin: Yıllık ara vermeden yararlanmayan hakimlere, uygun görülecek zamanlarda yıllık izin verilir. Mazeret izni: Yangın, zelzele, seylap gibi olağanüstü bir mazeret dolayısıyla bir yıl içinde otuz güne kadar mazeret izni verilebilir. Hastalık izni: Sağlık nedeniyle izin kullanılabilir. İdari izin: Hakimler, idari izin de alabilirler.

Hakim olamayan kişiler şunlardır: Hukuk fakültesi mezunu olmayanlar. Hakimlik sınavını kazanamayanlar. Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giyenler veya kasten işlenmiş suçlardan 1 yıl ve üzeri ceza alanlar. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanlar. Giriş sınavının yapıldığı yılın 1 Ocak tarihinde 35 yaşını doldurmuş olanlar. Kamu hukukundan mahrum olanlar.

Arif Dağhan, 2025 yılında Konya Hakimliği görevine atandı. Arif Dağhan, AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin'in yeğenidir.

Hakimlik Akademisi eğitimi genellikle 6 ay sürmektedir. Ancak, hakimlik sınavlarına hazırlık süresi, yoğun ders programı ve sınavın kendisi nedeniyle kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve daha uzun sürebilir.

Hakimlik Akademisi eğitimi, hakimlik sınavlarına hazırlık sürecinin genel zorluklarıyla ilişkilidir. Bazı öğrenciler, Hakimlik Akademisi'nde eğitim programının kapsamlı ancak yüzeysel kaldığını, uygulamalı örneklerin yetersiz olduğunu ve teknik destek konusunda zorluklar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Eğitimin zorluğu kişiden kişiye değişebilir.

İdari Yargı Ön Sınavı (İYÖS) zor bir sınav olarak değerlendirilebilir. 29 Eylül 2024 tarihinde yapılan ilk İYÖS'e katılanların sadece %1,2'si başarılı olmuştur.

2025 yılı itibarıyla İdari Hakimlik sınavında en az 120 soru bulunmaktadır. Soruların dağılımı şu şekildedir: Genel Yetenek ve Genel Kültür Testi: Türkçe (6 soru), Matematik (6 soru), Türk Kültür ve Medeniyetleri (6 soru), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi (6 soru), Temel Yurttaşlık Bilgisi (6 soru). Ortak Alan Bilgisi Testi: Anayasa Hukuku (7 soru), İdare Hukuku (7 soru), İdari Yargılama Usulü (7 soru), Medeni Hukuk (7 soru). İdari Yargı Testi: Borçlar Hukuku (Genel Hükümler) (7 soru), Ceza Hukuku (Genel Hükümler) (7 soru), Vergi Hukuku (7 soru), Vergi Usul Hukuku (7 soru), Maliye ve Ekonomi (7 soru).

İdari yargı hakimliği atamaları, Adli ve İdari Yargı 2025 Yılı Ana Kararnameleri kapsamında, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenen takvime göre yapılır. 2025 yılı için, kararnamelerin 20 Haziran'da tamamlandığı ve atama tebligatlarının 4 Temmuz 2025'ten itibaren gönderilmesinin planlandığı belirtilmiştir. Atamaların tam olarak ne zaman yapılacağına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bu tür duyurular genellikle Hâkimler ve Savcılar Kurulu veya Adalet Bakanlığı tarafından yapılır.

2024 yılı Adli ve İdari Yargı Kararnamesi'ne göre, Tuba Geçit Antalya Hakimliği'nden Kiğı Hakimliği'ne atanmıştır.

Hakimlik sınavında kaç netin kaç puan ettiği, sınavın zorluk derecesi, sınava hazırlanan adayların niteliği, hakimlik mesleğine olan talebin artması gibi birçok faktöre bağlı olarak yıllara göre değişiklik göstermektedir. 2025 yılı için hakimlik sınavında net-puan ilişkisi hakkında bilgi veren bazı kaynaklar şunlardır: yakinegitim.com. yetkiuzem.net. ituortalamahesaplama.com. Hakimlik sınavı puan hesaplamaları hakkında en güncel ve doğru bilgileri almak için Adalet Bakanlığı, ÖSYM ve benzeri resmi kurumların duyurularının takip edilmesi önerilir.

2007 Mart Adli Yargı Hakimlik Sınavında 502 kişi kazanmıştır. Yazılı sınavı kazananların mülakata katılmaya hak kazandığı göz önüne alındığında, mülakatı kazanan kişi sayısının 400 civarında olması beklenmektedir.

Aile hakimi olmak için Adli Yargı Hakimliği sınavına girilir. Bu sınava başvurabilmek için: Türk vatandaşı olmak; Hukuk fakültesi mezunu olmak; Yazılı sınav tarihi itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak (doğum tarihi 01.01.1989 ve daha sonra olanlar); Kamu veya serbest avukatlardan, yazılı sınav tarihi itibarıyla fiilen 3 yıllık avukatlık yapmış olmak (adli yargı-avukat sınavı için). gerekmektedir. Sınav genellikle yılda bir kez, yıl sonunda (genellikle Kasım veya Aralık ayında) yapılır.

Özden Kardeş, Bakırköy Hakimliği'nde görev yapmaktadır.

Hakimlik sınavlarının ortak alan dersleri şunlardır: Türkçe; Matematik; Türk Kültür ve Medeniyetleri; İnkılap Tarihi; Vatandaşlık; Anayasa Hukuku; İdare Hukuku; İdari Yargılama Hukuku; Hukuk Yargılama Usulü; Medeni Hukuk. Ayrıca, tüm adaylar için ortak ve zorunlu testlerden oluşan Genel Yetenek ve Genel Kültür Testi de bulunmaktadır.

2025 yılı itibarıyla Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS), en az 120 çoktan seçmeli sorudan oluşmaktadır.

Evet, hakimlikte boy ve kilo sınırı bulunmaktadır. Boy sınırı: Erkeklerde 170 cm, Kadınlarda 160 cm'den kısa boylu olmamak gerekmektedir. Kilo sınırı: Boy uzunluğunun santimetre cinsinden son iki rakamı ile kilosu arasındaki fark 13'ten fazla, 17'den az olmamak gerekmektedir. Örneğin, 170 cm boyunda olan bir adayın kilosunun 70 + 13 = 83'ten fazla, 70 - 17 = 53'ten az olmaması gerekmektedir.

Hakimlik ve savcılık sınavlarında soru sayısı ve süre şu şekildedir: Genel Yetenek - Genel Kültür ve Ortak Alan Testi: 65 soru, 80 dakika. Adli Yargı, Avukatlıktan Geçiş - Adli Yargı ve İdari Yargı Testleri: 35'er soru, 50'şer dakika. 2025 yılı Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) için ise: Soru sayısı: 120 çoktan seçmeli test sorusu. Sınav süresi: 155 dakika (2 saat 35 dakika).

Hakimlik mesleğinde önemli olan bazı hukuk dalları şunlardır: Anayasa hukuku ve anayasa yargısı; İdare hukuku ve idari yargılama hukuku; Ceza hukuku (genel ve özel); Borçlar hukuku (genel ve özel); Medeni hukuk; Ticaret hukuku; İcra ve iflas hukuku; Hukuk yargılama usulü (medeni usul); İş ve sosyal güvenlik hukuku; Vergi hukuku ve vergi usul hukuku. Ayrıca, adli yargı için Türkçe, matematik, Türk kültür ve medeniyetleri, inkılap tarihi ve vatandaşlık gibi genel yetenek ve genel kültür konuları da önemlidir.