Anayasa

KGM GYS (Görevde Yükselme Sınavı) sınavında sorulan sorular, sınavın alanına göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki konular sınavda yer alır: Anayasa: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile ilgili temel bilgiler. Devlet Teşkilatı: Türkiye'nin idari yapısı, merkezi ve yerel yönetim birimlerinin görevleri, yetki ve sorumlulukları. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu: Kamu personel rejimi, memurların hakları, yükümlülükleri, disiplin ve cezai sorumlulukları. İhale Mevzuatı: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, ihale süreçleri, ihale dokümanları. İmar Mevzuatı: 3194 sayılı İmar Kanunu, imar planları, yapı ruhsatı ve iskan belgeleri. Personel Yönetimi ve İnsan Kaynakları: Mahalli idarelerde personel yönetimi, işe alım, terfi, disiplin işlemleri. Yönetim Bilimi ve Organizasyon: Yönetim teorileri, organizasyon yapıları, kamu yönetiminde liderlik ve karar verme süreçleri. Etik ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu: Kamu görevlilerinin uyması gereken etik kurallar. Bilgi ve İletişim Teknolojileri: Mahalli idarelerde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı, e-devlet uygulamaları.

Anayasa hukuku 102. madde ile ilgili bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 102. maddesi, "Cumhurbaşkanı Seçimi" başlığını taşırdı. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın diğer maddelerine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: anayasa.gov.tr; mevzuat.gov.tr; turkhukuksitesi.com.

Anayasa Mahkemesi'nin 2014/140 E. ve 2015/85 K. sayılı kararı ile iptal edilen 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) 53. maddesi, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma ile ilgilidir. Bu madde, kişinin kasten işlediği suç nedeniyle hapis cezasına mahkum edilmesi durumunda, belirli hakları kullanamayacağını düzenler. TCK 53. madde, cezaya bağlı olarak kanunen hükmolunan hak yoksunluklarını içerir ve bu yoksunluklar, cezanın infazı tamamlanıncaya kadar devam eder.

Anayasa'nın 17. maddesi, kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını düzenler. Madde metni: > "Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz". Bazı istisnalar: Meşru müdafaa hali; Yakalama ve tutuklama kararlarının yerine getirilmesi; Bir tutuklu veya hükümlünün kaçmasının önlenmesi; Bir ayaklanma veya isyanın bastırılması; Sıkıyönetim veya olağanüstü haller.

Anayasa hukukunda devlet başkanları, hükûmet sistemlerine göre iki ana kategoriye ayrılır: 1. Başkanlık Sistemi: - Başkan: Hem hükûmet başkanı hem de devlet başkanıdır. 2. Parlâmenter Hükûmet Sistemi: - Devlet Başkanı: Monarşilerde "kral", cumhuriyetlerde ise "cumhurbaşkanı"dır. Ayrıca, yarı-başkanlık sistemi de bulunmaktadır; bu sistemde devlet başkanı halk tarafından seçilir. Kuvvetler ayrılığı ve birleşme durumlarına göre de sınıflandırma yapılabilir: - Kuvvetler Birliği Sistemleri: Mutlak monarşi ve diktatörlük. - Kuvvetler Ayrılığı Sistemleri: Başkanlık ve parlamenter sistem.

Anayasa madde 1, Türkiye Devleti'nin bir Cumhuriyet olduğunu belirtir. Tam metni şu şekildedir: > "Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir".

Vikipedi'de "4. madde" ifadesi, genellikle Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ilk dört maddesini ifade eder. Bu maddeler şunlardır: 1. Devletin şekli: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. 2. Cumhuriyetin nitelikleri: Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir. 3. Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti: Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı "İstiklal Marşı"dır. Başkenti Ankara’dır. 4. Değiştirilemeyecek hükümler: Anayasanın 1. maddesindeki devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2. maddesindeki cumhuriyetin nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

Anayasaya göre Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) bilgi edinme yolları şunlardır: Soru: Bakanlar Kurulu adına, sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere Başbakan ve bakanlardan bilgi istemek. Meclis araştırması: Belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan inceleme. Genel görüşme: Toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun TBMM Genel Kurulunda görüşülmesi. Meclis soruşturması: Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında yapılan soruşturma. Yazılı soru: Yazılı olarak en geç on beş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sorması.

Almanya'daki mahkemeler, Almanya Federal Cumhuriyeti Anayasası ve Alman Ceza Muhakemesi Kanunu gibi çeşitli kanunlara tabidir. Anayasa: Almanya'daki mahkemeler, özellikle Anayasa'nın 92. ila 96. maddeleri arasında düzenlenen Federal Mahkemeler (Anayasa Mahkemesi, Adalet Mahkemesi, Vergi Mahkemesi, İdare Mahkemesi, Sosyal Güvenlik Mahkemesi, Patent Mahkemesi) gibi çeşitli anayasal düzenlemelere tabidir. Ceza Muhakemesi Kanunu: Alman Ceza Muhakemesi Kanunu, ceza davalarında yargılama süreçlerini düzenler.

İngiltere, yazılı bir anayasa yerine, çeşitli yasalar ve geleneklerden oluşan bir anayasa ile yönetilmektedir.

Temel hak ve özgürlükler, anayasada belirtilen özel durumlarda ve şartlarla kısıtlanabilir. Bu durumlar şunlardır: 1. Kanunla sınırlama: Haklar sadece kanunla sınırlanabilir. 2. Olağanüstü durumlar: Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde temel hak ve özgürlüklerin kullanımı kısmen veya tamamen durdurulabilir. 3. Demokratik toplum gerekleri: Sınırlamalar, demokratik toplum düzenine uygun olmalıdır. 4. Ölçülülük ilkesi: Alınan tedbirler, amaca uygun ve orantılı olmalıdır. Kısıtlanamayan temel haklar arasında ise yaşama hakkı, işkence yasağı, din, vicdan ve düşünce özgürlüğü ile suç ve cezalara ilişkin ilkeler yer alır.

Vergi, Anayasa'nın 73. maddesine göre, herkesin kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre ödemekle yükümlü olduğu ekonomik bir değerdir. Anayasal vergilendirme ilkeleri ise şu şekildedir: 1. Verginin kanunla konulması: Yeni bir vergi koyma, mevcut bir vergiyi kaldırma ya da herhangi bir vergi üzerinde değişiklik yapma yetkisi sadece yasama organına aittir. 2. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı: Maliye politikasının sosyal amacıdır. 3. Vergide eşitlik: Mali gücü aynı olanlardan aynı oranda vergi alınmasıdır. 4. Genellik: Vergi muafiyet ve istisnalarına yer verilmemesi, herkesin vergi yüküne katılmasıdır.

I. TBMM'nin beş temel ilkesi: 1. Ulusal Egemenlik: Devleti kurup yöneten en üstün güç olan egemenlik, kişilere veya belli zümrelere değil, doğrudan millete aittir. 2. Güçler Birliği İlkesi: Yasama, yürütme ve yargı güçleri tek elde toplanmıştır. 3. Meclis-Hükümet Sistemi: Meclisin başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır. 4. Kurtuluş Savaşı Önceliği: Meclisin öncelikli hedefi milli mücadeledir. 5. Azınlıkların Yer Almaması: İlk mecliste azınlık milletvekilleri yoktur.

Amendment, İngilizce'de "düzeltme", "tadil" anlamına gelir. Anayasada amendment, bir polity, organizasyon veya başka bir varlık türünün anayasasında yapılan değişiklik veya ekleme anlamına gelir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde anayasada yapılan değişiklikler için "amendment" terimi kullanılır. Çoğu anayasa, değişikliklerin olağan mevzuat geçirme sürecinden daha katı bir prosedürle yapılmasını gerektirir.

Meşrutî monarşi, hükümdarın saltanat haklarının kanuni bir sınırlandırmaya tabi tutulduğu monarşi türüdür. Bu sistemde hükümdar, yetkilerini anayasadan alır ve devlet iktidarını bir organ olan parlamento ile paylaşır. Günümüzde meşrutî monarşi ile yönetilen bazı ülkeler şunlardır: İngiltere, Danimarka, İspanya, Japonya, Norveç.

St düzeyi kamu kurumları, aşağıdaki yöntemlerle belirlenir: 1. Yasal Düzenlemeler: Kamu kurumları, genellikle yasalarla kurulur ve bu yasalar, kurumların hukuki statülerini, görevlerini ve yetkilerini belirler. 2. Anayasa Hükümleri: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, kamu tüzel kişiliklerinin yapısını, görevlerini ve denetim mekanizmalarını düzenleyerek bu kurumların kamu yönetimindeki yerini belirler. 3. Durum Analizi: Kamu kurumlarının belirlenmesi sürecinde, kurumsal tarihçe, mevzuat analizi, üst politika belgeleri analizi ve paydaş analizi gibi durum analizleri yapılır. 4. Uluslararası Standartlar: Kamu kurumları, uluslararası kabul görmüş standartlarla uyum sağlamak amacıyla da belirlenir.

Anayasa madde 19, "Kişi Hürriyeti ve Güvenliği" hakkını düzenler. Madde 19'un bazı hükümleri: Herkes, kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir. Mahkemelerce verilmiş hürriyeti kısıtlayıcı cezaların ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi, bir mahkeme kararının veya kanunda öngörülen bir yükümlülüğün gereği olarak ilgilinin yakalanması veya tutuklanması gibi durumlarda hürriyetten yoksun bırakılma mümkündür. Yakalanan veya tutuklanan kişilere, yakalanma nedenleri ve yöneltilen suçlamalar en kısa sürede ve anladığı bir dilde bildirilmelidir. Yakalanan veya tutuklanan kişiler, makul bir süre içinde yargılanma veya yargılama süresince serbest bırakılma hakkına sahiptir. Yakalama veya tutuklama yoluyla hürriyetinden yoksun kılınan herkes, tutulma işleminin yasaya uygunluğu hakkında kısa bir süre içinde karar verilmesi hakkına ve eğer tutulma yasaya aykırı ise serbest bırakılması için bir mahkemeye başvurma hakkına sahiptir. 4. fıkraya aykırı bir yakalama veya tutma işleminin mağduru olan kişiler tazminat hakkına sahiptir.

Pozitif ayrımcılık, anayasaya 2010 Anayasa değişikliği ile girmiştir.

21 maddelik anayasa değişikliği, AK Parti ve MHP'nin uzlaşmasıyla hazırlanan ve Türkiye'de yönetim sisteminde değişiklikler öngören bir tekliftir. Bazı değişiklikler: Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olacak ve başbakanlık kaldırılacak. Cumhurbaşkanı'nın kararname çıkarma yetkisi olacak. Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak ve seçilme yaşı 18'e indirilecek. Yedek milletvekilliği uygulaması getirilecek. HSYK'nın üye seçim yöntemi değişecek: Üyelerin yarısını Cumhurbaşkanı, diğer yarısını Meclis seçecek. Askeri yargı kaldırılacak ve Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı 15'e düşecek. Yerel seçimler 2019 Mart'ta, cumhurbaşkanlığı ve genel seçimler ise 2019 Kasım'da yapılacak. Bu değişiklikler, 2019 yılında uygulamaya girmesi planlanarak, 2017 yılında referanduma sunulmuştur.

Türkiye'de başkanlık sistemine geçiş, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan anayasa referandumu ile gerçekleşti. Referandumda, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adı verilen yeni yönetim modeli kabul edildi ve 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte yürürlüğe girdi. Bu geçiş sürecinde yaşanan bazı önemli gelişmeler şunlardır: - Yenikapı Mitingi: 7 Ağustos 2016'da düzenlenen mitingde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve siyasi parti liderleri bir araya gelerek "Yenikapı Ruhu"nu ilan ettiler ve milli birlik mesajı verdiler. - MHP'nin tutumu: Daha önce başkanlık sistemine karşı çıkan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Ekim 2016'da sürpriz bir çıkış yaparak değişiklik teklifini meclise getirmesi için hükümete çağrı yaptı. - Yasama ve yürütme yetkilerinin değişimi: Yeni sistemle birlikte yasama yetkisi TBMM'de kalırken, yürütme yetkisi cumhurbaşkanına geçti.