Anayasa

Ergun Özbudun'un "Türk Anayasa Hukuku" kitabı ilk olarak 1986 yılında yazılmıştır.

Anayasaya göre başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından atanır.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) ile düzenlenebilecek konular, Anayasa'nın 104. maddesinin 17. fıkrasında belirtilmiştir: 1. Yürütme yetkisine ilişkin konular. 2. Üst kademe kamu yöneticilerinin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar (104. maddenin 9. fıkrası). 3. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması (106. maddenin 11. fıkrası). 4. Devlet Denetleme Kurulu'nun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri (108. maddenin son fıkrası). 5. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'nin teşkilatı ve görevleri (118. maddenin 6. fıkrası). Ayrıca, kamu tüzel kişiliğinin kurulması da CBK ile düzenlenebilir (Anayasa'nın 123. maddesinin 3. fıkrası).

1960 ve 1980 yılları arasında Türkiye'de yaşanan siyasi gelişmeler şu şekilde özetlenebilir: - 27 Mayıs 1960 Darbesi: Demokrat Parti (DP) iktidarına son verilerek yönetime el konuldu, DP liderleri yargılandı ve Adnan Menderes idam edildi. - 1961 Anayasası: Yeni anayasa hazırlandı ve halk oylamasıyla kabul edildi. Bu anayasa ile temel hak ve özgürlükler genişletildi, Anayasa Mahkemesi kuruldu ve güçler ayrılığı ilkesi benimsendi. - Koalisyon Hükümetleri: 1961'den 1965'e kadar koalisyon hükûmetleri iktidarda kaldı. - 12 Mart 1971 Muhtırası: AP iktidarı, ordunun verdiği muhtıra sonucu sona erdi, Başbakan Demirel istifa etti. - 1973 Seçimleri: AP ve CHP'nin uzlaşmasıyla Fahri Korutürk cumhurbaşkanı seçildi, ardından yapılan seçimlerde hiçbir parti tek başına iktidar olamadı. - 12 Eylül 1980 Darbesi: Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu, 1961 Anayasası yürürlükten kaldırıldı, siyasi partiler kapatıldı ve demokratik süreç kesintiye uğradı. - 1982 Anayasası: Askeri yönetimin gözetiminde hazırlanan yeni anayasa kabul edildi, bu anayasa ile devlet "birey" yerine "devlet"e ağırlık verdi. - 1983 Seçimleri: Anavatan Partisi (ANAP) birinci parti olarak çıktı ve Turgut Özal başkanlığında tek başına iktidar oldu.

Anayasa'nın 119. maddesi, "Olağanüstü yönetim usulleri - Olağanüstü haller - Tabii afet ve ağır ekonomik bunalım sebebiyle olağanüstü hal ilanı" başlığını taşır. Bu maddeye göre, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir: - Tabii afet (deprem, sel vb.). - Tehlikeli salgın hastalıklar. - Ağır ekonomik bunalım.

İspanya, 1978 Anayasası ile anayasal monarşi ile yönetilmektedir. Monarşinin nedenleri arasında: - Tarihsel süreklilik: İspanya monarşisinin kökleri, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra kurulan krallıklara dayanmaktadır. - Sembolik rol: Monarch, devletin başı ve İspanya Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanı olarak sembolik bir role sahiptir. - Siyasi istikrar: Anayasal monarşi, siyasi istikrarın sağlanmasına ve farklı kültürel kimliklerin bir arada tutulmasına yardımcı olur.

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü, Anayasa Mahkemesinin iç düzenini, işleyişini, teşkilatını, çalışma ve yargılama usullerini düzenleyen bir mevzuattır. İçtüzüğün bazı konuları şunlardır: Bölüm ve komisyonların oluşumu ve görevleri; Tutulacak defter ve kayıtlar; Mahkeme kütüphanesi ve idari teşkilat; İdari personelin görev ve sorumlulukları; Disiplin işleri ve izinler; Müzakere ve duruşmaların yönetimi. İçtüzük, 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 149. maddesi ile 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 5. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

1921 yılı, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından birkaç önemli gelişmeyle öne çıkmaktadır: 1. İlk Anayasa'nın Kabulü: 20 Ocak 1921'de TBMM tarafından Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) kabul edilmiştir. 2. Kurtuluş Savaşı'nın Hukuki Temeli: Anayasa, Kurtuluş Savaşı'nın "haklı" ve "hukuklu" bir mücadele olduğunu yasal zeminde pekiştirmiştir. 3. Millet Egemenliğinin Kurulması: Anayasanın 1. maddesi olan "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" hükmü ile saray saltanatının yerine millet egemenliği kurulmuştur. 4. Çerkes Ethem İsyanının Bastırılması: 24 Ocak 1921'de Çerkes Ethem'in asi kuvvetleri dağıtılmıştır. Bu olay, milli kuvvetlerin birliğini ve Ankara rejiminin otoritesini pekiştirmiştir.

Özel mülkiyet hakkı, Türkiye'de 1924 Anayasası ile yürürlüğe girmiştir.

İspanya'nın özerk bölgeleri, 1978 İspanya Anayasası'na göre belirlenir. Bu bölgeler, aşağıdaki kriterlere göre oluşturulabilir: 1. Ortak tarihi, kültürel ve ekonomik özelliklere sahip iki veya daha fazla komşu il. 2. Adalar bölgesi. 3. Tarihi bölgesel kimliğe sahip tek bir il. Ayrıca, Anayasa, İspanyol Parlamentosu'nun tarihsel bir bölgesel kimliği olmayan tek bir il olsa bile özerk bir topluluk oluşturmasına izin verir ve eyalet olmayan kuruluşlara veya bölgelere özerklik tanıyabilir.

KPSS Anayasa hukukuna çalışmak için aşağıdaki adımları izlemek faydalı olabilir: 1. Temel Kavramları Öğrenmek: Anayasa, yasama, yürütme, yargı gibi temel kavramları iyi anlamak gereklidir. 2. Kaynakları Belirlemek: Ders kitapları, resmi sınav kılavuzları ve çevrimiçi eğitim platformları gibi kaynakları kullanmak önemlidir. 3. Kavram Haritaları Oluşturmak: Anayasa hukukunun karmaşık yapısını kavram haritaları ile görselleştirmek, akılda kalıcılığı artırır. 4. Soru Çözmek: Geçmiş yıllara ait KPSS Anayasa sorularını incelemek, soru biçimlerini tanımaya yardımcı olur. 5. Tekrar Etmek: Konuları öğrendikten sonra düzenli olarak tekrar etmek, bilgilerin pekiştirilmesini sağlar. Ayrıca, Themis ve Dönüşüm gibi yayınevlerinin soru bankaları da Anayasa hukuku çalışırken faydalı olabilir.

Anayasa Hukukunun Genel Esasları kitabı, 512 sayfadır.

Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, 3 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

1874-1876 yılları arasında Osmanlı tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: 30 Mayıs 1876: Padişah Abdülaziz tahttan indirildi ve yerine V. Murad getirildi. 18 Haziran 1876: Osmanlı-Karadağ Savaşı başladı. 30 Haziran 1876: Osmanlı-Sırp Savaşı başladı. 31 Ağustos 1876: V. Murad'ın akli dengesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle tahttan indirilmesi ve yerine II. Abdülhamid'in padişah olması. 23 Aralık 1876: İlk Osmanlı anayasası olan Kanun-i Esasi'nin ilan edilmesi ve I. Meşrutiyet'in ilanı.

Anayasa Mahkemesi'nin Esma Yıldız kararı, doçentlik başvurusunun iptali ile ilgili bir başvurunun değerlendirilmesini içermektedir. Olaylara göre, Esma Yıldız, Akdeniz Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nde yardımcı doçentken, doçentlik başvurusu yapmış ve bu başvuru olağan süreç dahilinde işleme konulmuştur. Esma Yıldız, bu işlemin iptali için İdare Mahkemesi'ne başvurmuş, ancak mahkeme başvuruyu reddetmiştir.

1921 ve 1924 anayasalarının ortak maddeleri şunlardır: 1. Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir: Her iki anayasada da egemenlik hakkının millete ait olduğu belirtilmiştir. 2. Meclis Üstünlüğü: Yasama ve yürütme yetkilerinin mecliste toplandığı ilkesi kabul edilmiştir. 3. Devletin Resmi Dili ve Başkenti: Türkiye'nin resmi dilinin Türkçe ve başkentinin Ankara olduğu hükmü yer almıştır. 4. Cumhuriyet Yönetimi: Her iki anayasa da cumhuriyet yönetimini benimsemiştir.

Anayasada yaşam hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 17. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre: "Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir". Ayrıca, yaşama hakkı ile ilgili bazı diğer düzenlemeler de şunlardır: Sıkıyönetim, savaş ve olağanüstü haller gibi durumlarda bile yaşama hakkı durdurulamaz veya yok edilemez. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz ve rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. İşkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz.

Kemal Kılıçdaroğlu, 2010 anayasa referandumunda Adalet Partisi'ni destekledi.

1982 Anayasası, Türk anayasaları arasında en sert anayasa olarak kabul edilir.

Anayasanın 41. maddesi şu şekilde yazılır: "Madde 41 - Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar".