Doçentlik

Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) doçentlik başvurusuna şu kişiler başvurabilir: Türkiye’de doktora yapmış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanı almış veya Üniversitelerarası Kurul'un önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış kişiler; Doktora, sanatta yeterlik ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlığın yurt dışından alındığı hallerde, bu unvanın denkliğine sahip kişiler. Ayrıca, adayların Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az 55 puan veya uluslararası geçerliliği olan bir sınavdan bu puana denk bir puan almış olmaları gerekmektedir.

Doçentlik başvurusu, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı (ÜAK) tarafından belirlenen şartlar doğrultusunda, Doçentlik Bilgi Sistemi (DBS) üzerinden elektronik ortamda yapılır. Başvuru adımları şu şekildedir: 1. Başvuru Kılavuzunun İncelenmesi: Başvuru öncesinde, ÜAK'ın resmi sitesinde yayımlanan doçentlik başvuru kılavuzu, Doçentlik Yönetmeliği ve ilgili diğer belgelerin dikkatlice incelenmesi gereklidir. 2. Başvuru Belgelerinin Hazırlanması: Özgeçmiş, yayın listesi, projeler, araştırmalar, dil yeterlilik belgeleri ve diğer ilgili belgeler hazırlanmalıdır. 3. DBS Üzerinden Başvuru: Adaylar, DBS'ye giriş yaparak başvuru bilgilerini kaydeder ve gerekli belgeleri yükler. 4. Başvuru Ücretinin Yatırılması: Başvuru işlemi tamamlandıktan sonra, belirlenen başvuru ücreti ödenir. 5. Belgelerin ÜAK'a İletilmesi: Boyutu 50 MB'ı aşan eserler için, ilgili belgeler başvuru dilekçesi ekinde fiziki olarak ÜAK'a gönderilir. Başvuru süreci ve gereklilikler her yıl değişebilir, güncel bilgiler için ÜAK'ın resmi sitesinin ziyaret edilmesi önerilir.

Doçentlik sınavı, adaylar tarafından genel anlamda zor olarak değerlendirilmektedir. Sınavın zorluğu, üniversitelerin atama koşullarına göre de değişebilir; bazı üniversiteler sözlü sınav şartı koyarken, bazıları bu şartı kaldırmıştır.

Doçent olmak için danışmanlık şart değildir, ancak doçentlik başvurularının değerlendirilmesi aşamasında jüri üyeleri tarafından önemli bir kriter olarak kabul edilir. Doçent adayları, danışmanlığını yaptıkları tamamlanan yüksek lisans tezinden 2 puan, doktora veya eşdeğeri uzmanlık tezinden ise 4 puan alabilirler. Bazı yükseköğretim kurumlarında lisansüstü eğitim programının bulunmaması, doçent adaylarının tez yönetme imkânını sınırlayabilir.

Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS), firmaların müşteri ve bayilerinden gelecek ödemeleri otomatik olarak tahsil etmelerini sağlayan bir nakit yönetimi aracıdır. DBS'nin temel amaçları: Ödeme süreçlerini otomatikleştirmek ve zaman tasarrufu sağlamak. Nakit akışını düzenlemek ve finansal riskleri minimize etmek. Tahsilat raporlarını kolaylaştırmak ve hataları azaltmak. Ana firmalara uygun koşullarda kredi imkanları sunmak. Bayilere ise kredi limitleri ve indirimli faiz oranları ile ödeme kolaylığı sağlamak. Ayrıca, DBS çek ve senet kullanımına olan ihtiyacı ortadan kaldırarak dijital bir finansal araç olarak da hizmet eder.

Doçentlik başvurularında danışmanlık hizmeti, adayların başvuru süreçlerini sorunsuz ve eksiksiz tamamlamalarına yardımcı olur. Bu hizmet genellikle şu adımları içerir: Başvuruya uygunluğun ölçülmesi. Belgelerin düzenlenmesi ve sisteme yüklenmesi. Beyanname doldurulması. Stratejik rehberlik. Doçentlik başvuru danışmanlığı, firmaların uzmanlık, danışmanların tecrübe ve fiyat politikalarına göre değişen ücretlerle sunulur. Danışmanlık hizmeti almak için aşağıdaki firmalarla iletişime geçilebilir: Lexakademihukuk.com.tr. Teztarama.com. Prodoçentlik.com. Novadocentlik.com. Akademikhukuk.org.

Evet, Dr. Öğr. Üyesi (Doktor Öğretim Üyesi) doçent olabilir. Doçent olabilmek için, Dr. Öğr. Üyesinin doktora derecesini aldıktan sonra lisansüstü çalışmalarına bağımlı kalmadan çalışma yapabildiğini ispatlaması gerekmektedir. Doçentlik için başvuruda bulunacak adayların ayrıca Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından belirlenen diğer şartları da yerine getirmesi gerekmektedir.

Evet, kitap bölümü yazmak akademik puan getirebilir. Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği'ne göre, tanınmış uluslararası yayınevleri tarafından yayımlanan özgün bilimsel kitaplarda bölüm yazarlığı yapmak 3 puan kazandırır. Doçentlik kriterlerine göre ise, BKCI (uluslararası kitap atıf indeksi) kapsamında olan bir kitapta yer alan bölüm için 10 puan kazanılır. Puanlama, yapılan yayınların devlet yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilmiş olmasına bağlıdır.

Doçentlerin jüri üyesi olarak atanamamasının bazı nedenleri şunlardır: Son 3 yıl içinde aynı fakültede görev yapmış olmaları. Etik ihlalleri. YOKSIS özgeçmiş sistemi bilgileri. Atama sınırları.

Evet, kitap bölümü uluslararası yayın olarak kabul edilebilir. Ancak, bu durumun bazı koşullara bağlı olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir: Tanınmış yayınevi: Kitabın, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı (ÜAK) tarafından "Tanınmış Uluslararası Yayınevi" statüsünde kabul edilen bir yayınevi tarafından yayımlanmış olması gerekir. Editör ve içerik: Kitabın editörünün YÖKSİS veri tabanına kayıtlı öğretim üyesi (Prof. Dr., Doç. Dr. veya Dr. Öğr. Üyesi) olması ve kitap bölümlerinin başvurulan bilim alanıyla ilgili olması gerekir. Dil: Kitap bölümünde İngilizce ve Türkçe çalışmalar bir arada yayımlanabilir. Bu koşulları sağlayan kitap bölümleri, akademik teşvik ve doçentlik başvurularında değerlendirilebilir.

Doktor öğretim üyesi, en az beş yıl sonra doçent olabilir. Doçentlik unvanı, Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından iki aşamalı bir değerlendirme sürecinin ardından verilir. Ayrıca, doçentlik unvanının kazanılması, doktor öğretim üyesi unvanının sona ermesine yol açar.

Hayır, doktora yapmadan doçentlik sınavına girilemez. Doçentlik başvurusu yapabilmek için, Türkiye’de doktora, sanatta yeterlik veya tıpta uzmanlık öğreniminin tamamlanmış olması veya yurtdışında yapılmış olan doktora, sanatta yeterlik veya tıpta uzmanlık öğreniminin denkliğinin kabul edilmiş olması gerekmektedir.

Türkiye Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) 2024 Mart kriterlerine göre, SCI-Expanded (SCIE) dergilerde başlıca yazar olarak yayımlanan makaleler için puan katkısı: Q1 çeyrek diliminde 40 puan. Q2 çeyrek diliminde 30 puan. Q3 çeyrek diliminde 20 puan. Q4 çeyrek diliminde 15 puan. Bu puanlar, makalenin yayımlandığı derginin çeyrek dilimine göre değişiklik göstermektedir.

Evet, ESCI (Emerging Sources Citation Index) akademik teşvikte sayılır. 2024 yılı itibarıyla, doçentlik başvuru kriterlerinde alan endeksi ifadeleri yerine ESCI, AHCI, Scopus ve SPORT Discus endeksleri tanımlanmış ve kullanılmıştır.

Doçentlik dosyası hazırlama süresi, adayın durumuna ve sürecin karmaşıklığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, tüm yayınların sisteme yüklenmesi ve eksik belgelerin tamamlanması ortalama iki hafta sürer. Jürinin değerlendirme süresi ise başvuruların tamamlanmasından sonra 1 ila 6 ay arasında değişebilir. Dolayısıyla, toplam süreç 3 ila 8 ay arasında sürebilir. Sürecin kesin süresi için profesyonel danışmanlık alınması önerilir.

Evet, TR Dizin'de taranan dergilerde yapılan atıflar doçentlik başvurularında sayılır. Üniversitelerarası Kurul (ÜAK), doçentlik başvuruları için TÜBİTAK ULAKBİM tarafından incelenen ve TR Dizin'de listelenen hakemli dergileri önemsemektedir. Yeni doçentlik kriterlerine göre, her bir yayına yapılan atıflar, atıf sayısından bağımsız olarak tek bir puan değeri kazandırır ve bu puan, atıf yapılan eserin bulunduğu derginin indeksine göre belirlenir. Ancak, bir yayının doçentlik başvurusunda değerlendirilebilmesi için, başvuru yapılan tarihe kadar basılı veya dijital formatlarda resmi olarak yayımlanmış olması gerekir.

Doçentlik itiraz davasının ne kadar süreceğine dair kesin bir bilgi vermek mümkün değildir. Ancak, doçentlik başvurusunun reddi kararına karşı açılan iptal davasının süresi, itirazın sonuçlanmasından değil, doçentlik başvurusunun reddinden başlar ve 60 günlük bir süresi vardır. Sürecin uzamaması için profesyonel hukuki destek alınması önerilir.

Araştırma görevlilerinin 3. dereceye ne zaman ulaşabileceği, kadro derecelerinin 4. dereceden aşağıya indirilememesi nedeniyle belirsizdir. 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'na göre, araştırma görevlilerinin başlangıç derece ve kademeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre belirlenir ve bu kişilere iki derece eklenir.

Scopus alan indeksi, sosyal ve beşeri bilimler temel alanında doçentlik başvurusu yapan adaylar için kabul edilen bir indeksdir. Scopus, dergilere ilişkin istatistiksel veriler içeren bir endekstir. Ayrıca, bir derginin birden fazla alanda yayın yapıyor olması durumunda, her alan için ayrı bir Q değeri olabilir.

Evet, Q3 ve Q4 dergilerde yapılan yayınlar doçentlik başvurularında sayılabilir, ancak Q4 dergiler genellikle daha düşük akademik etkiye sahiptir. Doçentlik başvurularında, Q1 ve Q2 dergilerde yayımlanan makaleler daha fazla akademik puan kazandırabilir. Bir derginin birden fazla alanda yayın yapıyor olması durumunda, her alan için ayrı Q değeri olabilir ve yayın yapılan alandaki Q değeri esas alınır. Ayrıca, 2023 yılında geçerli olan kriterlere göre, SCIE veya SSCI dışındaki dergilerin ücretli olması şartı aranmaktadır. Yağmacı/şaibeli dergilerde yapılan yayınlar, makale kabulünden sonra yayımlanması için yazardan ücret talep edilmesi durumunda, etik ihlal olarak değerlendirilebilir.