AnadoluSelçuklu

Mahperi Hatun Kervansarayı, Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad'ın eşi ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in annesi olan Mahperi Hatun tarafından 1238 yılında yaptırılmıştır. Kervansarayın inşa edilmesinin nedeni hakkında spesifik bir bilgi bulunmamakla birlikte, genellikle Selçuklu kervansarayları, ticaret yolları üzerinde yolcuların ve tüccarların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa edilmiştir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin savunma sistemi, Orta Asya ve İran Türk-İslâm devlet gelenekleri ile Bizans savunma sisteminin sentezi olarak şekillenmiştir. Savunma sisteminin temel unsurları: Karahisar Yerleşmeleri: Bizans egemenliğinden devralınan Castron (kale-kent) niteliğindeki yerleşmeler, savunma açısından stratejik topografik özelliklere sahip olup, askeri-stratejik merkezler olarak kullanılmıştır. Kolonizasyon Politikaları: Sınır bölgelerde göçebe veya yarı-göçebe toplulukların iskânı ile fetihçi unsurlar oluşturulmuştur. Askeri Teşkilat: Ordu, hassa birlikleri, ikta askerleri, emirlerin özel kuvvetleri, şehir kuvvetleri, gönüllüler ve paralı askerlerden oluşuyordu. Önemli askeri başarılar: II. Kılıç Arslan'ın Bizans İmparatoru Manuel Komnenos'a karşı kazandığı Miryokefalon Meydan Muharebesi (1176). Alâeddin Keykubad'ın Harezmşah Celâleddin Mengüberti'ye karşı kazandığı Yassı-çimen Meydan Muharebesi (1230).

Divriği'deki yazılar, farklı uygarlıklara ait çeşitli dönemlerde ortaya çıkmıştır: Hititler: Divriği, Hititler döneminden itibaren iskân görmüş bir yerleşim yeridir. Bizans İmparatorluğu: Bizans döneminde "Tephrice" veya "Tefrike" olarak adlandırılmıştır. Arap Uygarlıkları: Arap kaynaklarında "Abrik" veya "Ebrik" olarak geçer. Anadolu Selçuklu Devleti: Selçuklular, "Tephrice"ye "Divriği" adını vermişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu: 1516'daki Mercidabık Zaferi'nden sonra Divriği, Osmanlı hakimiyetine girmiş ve bu isim kullanılmaya devam edilmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti'nin yıkılmasında etkili olan bazı faktörler şunlardır: Taht kavgaları ve iç isyanlar. Haçlı Seferleri. Harezmşahlar. Moğol istilası. Bu faktörlerin bir araya gelmesiyle Büyük Selçuklu Devleti, 1157 yılında sona erdi.

Alaaddin Keykubat, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarı olup, büyük bir siyasetçi, asker ve ilim insanı olarak tanınmıştır. Bazı özellikleri: Adil ve halkçı bir yönetici: Adaleti ve hoşgörüsüyle bilinir, halkın refahını artırmak için çalışmıştır. Ticarete önem veren: Donanma inşaatına ve ticarete önem vermiş, Selçukluların bölgedeki ticaretteki konumunu güçlendirmiştir. Kültürel gelişmelere katkı sağlayan: Âlimleri korumuş, birçok önemli simanın Anadolu'ya yerleşmesini sağlamıştır. Askeri önlemler alan: Moğol tehlikesine karşı devletin önemli şehirlerinin surlarını güçlendirmiştir. Genişletici politikalar izleyen: Alanya (Alaiye) Kalesi'ni fethetmiş ve Kırım'da Suğdak Limanı'nı almıştır.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşu ve Anadolu'nun Türkleşmesi, tarih derslerinin "Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiye'si" bölümünde ele alınır. Bu konuda bilgi veren bazı kaynaklar şunlardır: ogmmateryal.eba.gov.tr sitesinde yer alan "Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiye'si" başlıklı PDF dosyası; kulturportali.gov.tr sitesinde yer alan "Anadolu Selçuklu Devleti (1077-1308)" başlıklı içerik.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk ticaret antlaşması, Kıbrıs Krallığı ile yapılmıştır. Bu anlaşma, Ocak 1214 tarihinde, Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus döneminde gerçekleştirilmiştir.

Ahmed Fakîh, 13. yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir şairdir. Ancak, bazı araştırmacılar onun 14. yüzyılın ortalarında hayatta olduğunu belirtmektedir. Ahmed Fakîh'in yaşadığı dönemle ilgili kesin bir sonuca varmak için farklı görüşler bulunmaktadır.

Evet, Babai ve Baba İshak aynı kişilerdir. Babai, Horasan doğumlu olan Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî ve müridi Baba İshâk Kefersudî'nin ayaklanması ile tanınan Vefâî Tarikatı çevrelerine verilen addır. Baba İshak, Baba İlyas'ın öğrencisi olup, Babailiğin kurucusudur.

Sahipata Kervansarayı, Anadolu Selçuklu Beyliği'ne aittir. Kervansaray, 1249 yılında II. İzzeddin Keykavus’un beylerinden Fahreddin Ali bin Hüseyin (Sahipata) tarafından yaptırılmıştır.

Erzurum'daki Çifte Minareli Medrese'nin yapılış nedeni hakkında iki farklı efsane bulunmaktadır: 1. Bilge Seyidoğlu'nun "Erzurum Efsaneleri" adlı kitabında yer alan ilk efsaneye göre, medreseyi Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat kızı için yaptırmaya başlamış, ancak bir savaş için yola çıktıktan sonra sultan şehit olduğu için medresenin yapımı yarım kalmıştır. 2. Yine aynı kitapta geçen ikinci efsaneye göre, medresenin yapımında çalışan bir usta ile çırağı arasında geçen bir olay vardır. Medresenin, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad'ın kızı Hüdâvent Hatun tarafından 1253 yılında yaptırıldığı da düşünülmektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti'ni Moğollar yok etmiştir. Kösedağ Savaşı'nda (3 Temmuz 1243) Moğol ordusuna karşı ağır bir yenilgi alan Anadolu Selçuklu Devleti, bu yenilgiden sonra Moğolların egemenliği altına girmiş ve Moğollara vergi ödemeye mahkum edilmiştir. Moğolların baskısının iyice artması üzerine, Anadolu Selçukluları birkaç başarısız ayaklanma denemesine girişmiş, ancak bu ayaklanmalardan birinde Memlüklü Sultanı Baybars'tan yardım istemişlerdir. Bu olaydan sonra Moğollar, Anadolu'da İlhanlı hâkimiyetini güçlendirmiş ve Selçuklu hanedanından birçok kişiyi ve yaklaşık iki yüz bin Türkmeni öldürmüştür. 1308 yılında, son sultan II. Mesud'un ölümünden sonra Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmıştır.

Miryokefalon Savaşı, Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Miryokefalon Savaşı'na katılan bazı beylikler: Danişmendli Beyliği (Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılmış bir Türk beyliği). Savaş, 17 Eylül 1176'da Miryokefalon Ovası'nda meydana gelmiş ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

Anadolu Selçuklu ve Beylikler döneminde ahşap sanatı, kendine özgü bir niteliğe ulaşmıştır. Bazı ahşap sanatı teknikleri: Kündekâri: Sekizgen, baklava ve yıldız şeklinde rumî kabartmalı ahşap parçaların oluk gibi birbirine bağlayan kirişlerle iç içe geçerek bağlandığı bir çatma tekniğidir. Oymacılık: Bitkisel, geometrik, figüratif ve kaligrafik süslemelerin uygulandığı bir tekniktir. Kakma: Ahşabın yüzeyine açılan yuvalara aynı forma uygun farklı bir malzemenin yerleştirilmesidir. Boyama: Özellikle kirişler, konsollar ve sütun başlıklarında aşı boyası kullanılarak yapılan işlem. Önemli örnekler: Konya Alaeddin Camii, Manisa Ulu Camii, Birgi Ulu Camii, Divriği Ulu Camii minberleri. Konya Mevlana Türbesi’ndeki sanduka. Eşrefoğlu Camii.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin en geniş sınırları, Wikimedia Commons'ta bulunan "Selçuklu Devleti'nin En Geniş Sınırları" başlıklı haritada gösterilmektedir. Bu harita, 20 Nisan 2016 tarihinde Muhammet.yildiz78 kullanıcı adı ile bir kullanıcı tarafından oluşturulmuş ve Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International lisansı ile yayınlanmıştır. Ayrıca, Pinterest platformunda da Anadolu Selçuklu Devleti'nin en geniş sınırlarını gösteren bir harita bulunmaktadır.

Çifte Minareli Medrese, diğer adıyla Sivas Çifte Minare, 1271 yılında İlhanlılar Veziri Şemseddin Cüveyni tarafından yaptırılmıştır. Altın Kapı (Porta Aurea) ise, inşa tarihi konusunda kesin bir fikir birliği bulunmamakla birlikte, genellikle 391-392 yılları veya 408-415 yılları arasında İmparator II. Theodosius döneminde inşa edildiği kabul edilmektedir.

Zindankale, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarına aittir. Zindankale (Ahmedek), 1220 yılında Sultan Alaaddin Keykubat döneminde, Konya'nın dış surlarıyla birlikte inşa edilmiştir. 2007 yılında, Zindankale olarak bilinen bölgede çok katlı otopark yapımı sırasında temel kazılarında, Selçuklu dönemine ait kale surları bulunmuştur.

Türk üçgeni, en çok Anadolu Selçukluları döneminde inşa edilmiş yapılarda görülmüştür. Ayrıca, az sayıda örnekte olsa da Osmanlı'nın erken dönem eserlerinde de Türk üçgenine rastlanmaktadır. Bunun yanı sıra, 2017 yılında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın girişimleriyle, Sudan'daki Sevakin Adası'nın Türkiye'ye tahsis edilmesiyle, Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'nu kapsayan bir "Türk üçgeni" stratejik bölgesi oluşturulmuştur.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin Cumhurbaşkanlığı Forsu'nda yer almamasının birkaç nedeni vardır: Büyük Selçuklu'nun temsili: Forsdaki yıldızlardan biri Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nu temsil eder. Tarihsel ve coğrafi etki: Fors, Türk tarihindeki büyük ve geniş coğrafyalarda hâkimiyet kurmuş imparatorlukları simgeler. Osmanlı'nın mirası: Anadolu Selçuklu, Osmanlı'dan önce Anadolu'da bir Türk varlığı oluşturmuş, ancak Osmanlı, Selçuklu mirasını sürdürerek daha geniş bir imparatorluk haline gelmiştir. Sembolizm ve modern devlet anlayışı: Cumhuriyetin kurucuları, tarihsel olarak monarşi ve imparatorluk anlayışını geride bırakmayı tercih etmiş, bu yüzden önceki dönemlerin sembollerine mesafeli bir yaklaşım benimsemiştir.

Ertokuş Medresesi, Türkiye Selçuklu Devleti'ne aittir. Medrese, I. Alaaddin Keykubat zamanında, Selçuklu uç kumandanı Mübarizeddin Ertokuş tarafından H.621 / M.1224 yılında yaptırılmıştır.