Kervansaray

Kervanlar, kervansaraylara çeşitli nedenlerle uğrardı: Konaklama: Kervanlar, gün boyu süren yolculuklarından sonra dinlenmek ve konaklamak için kervansaraylara uğrardı. Mal ve can güvenliği: Kervansaraylar, kervanların ve yolcuların mal ve can güvenliğini sağlardı. Ticaret: Kervanlar, kervansaraylarda ürünlerini pazarlayabilir ve para işlerini halledebilirdi. Tedavi: Kervansaraylarda hastane ve eczane hizmeti sunulurdu. Hayvanların dinlenmesi: Kervanların hayvanları için dinlenme alanları bulunurdu.

Akhan'da yaşamış bazı önemli kişiler: Anadolu Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykavus. Vali Seyfeddin Karasungur. Denizli Türkmenlerinin önderi Mehmet Bey. Melik Maurozomes ve ailesi. Ayrıca, Akhan, Anadolu Selçuklu Devleti'nin son dönemi ve Osmanlı'nın kuruluş hikayesinin anlatıldığı "Direniş Karatay" filmi ve kitabında da yer almaktadır.

Harmandöven (Ejder) Kervansarayı, 12. yüzyılda, Selçuklular döneminde, Sürmari Emiri Şerafettin Ejder Bey tarafından yaptırılmıştır. Kervansarayın üzerinde herhangi bir kitabe bulunmamaktadır. Kervansaray, 13. yüzyıl sonlarında Anadolu Selçuklu Devleti’nin yaptırmış olduğu son eserlerden biridir. Harmandöven Kervansarayı, 2020 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek ziyarete açılmıştır.

Kervansarayların ilk inşası, M.Ö. 5. yüzyılın başlarına doğru Ahameniş İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilmiştir. Anadolu'da kervansarayların yoğun inşa edildiği dönem ise 13. yüzyıldır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise kervansaraylar, ticaret, dinlenme ve konaklamak amacıyla gelir getiren vakıf yapıları olarak inşa edilmiştir.

Denizli Akhan Kervansarayı'nın hikayesi şu şekildedir: Yapım Tarihi ve Sahibi: Akhan Kervansarayı, 1253 yılında kapalı kısmı, 1254 yılında ise avlusu tamamlanmak üzere Vali Seyfettin Karasungur bin Abdullah tarafından inşa ettirilmiştir. Mimari Özellikler: Kervansaray, açık ve kapalı bölümlerden oluşur; kapalı kısım, derinlemesine iki sıra paye ile üç sahına ayrılmıştır. Kitabeler: Kervansarayın iki kitabesi bulunmaktadır; kapalı kısmın kitabesinde II. İzzettin Keykavus'un adı geçmektedir. Konumu: Denizli şehir merkezine 8 kilometre uzaklıkta, Akhan Mahallesi'nde yer alır. UNESCO Adayı: Akhan Kervansarayı, Türkiye'deki diğer bazı kervansaraylarla birlikte UNESCO Dünya Miras Listesi'ne aday gösterilmiştir. İpek Yolu Üzerindeki Önemi: Denizli, İpek Yolu güzergahında yer alır ve Akhan Kervansarayı, şehir merkezine yakınlığı sayesinde turizm açısından avantajlıdır.

Harmandöven (Ejder) Kervansarayı, Anadolu Selçuklu Devleti'ne aittir. Kervansaray, 13. yüzyılın sonlarında, Sürmari Emiri Şerafettin Ejder Bey tarafından yaptırılmıştır.

Iğdır Harman Döven Kervansarayı, 13. yüzyılda inşa edilmiştir. Bazı kaynaklarda kervansarayın yapım tarihi 12. yüzyıl olarak da belirtilmektedir. Kervansarayın üzerinde herhangi bir kitabe bulunmamaktadır.

Sultanhanı Kervansarayı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihi ve Mimari Değer: 1229 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır. Konumu ve İşlevi: Konya ile Aksaray arasında, İpek Yolu üzerinde yer alır. Mimari Özellikler: Dış kapısı ve farklı yıldız sistemlerinin tek yapıda kullanılması, I. Alaaddin Keykubat döneminin gücünü ve zenginliğini yansıtır. Koruma Durumu: UNESCO tarafından 2014'te Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştır. Turistik Değer: Her yıl yüz binlerce yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir.

Sultanhanı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Tarih Öncesi ve Sonrası Devirler: Sultanhanı, tarih öncesi ve sonrası devirlerde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, önemli ticaret yollarının kavşağı olarak stratejik bir konumdadır. Anadolu Selçuklu Devleti Dönemi: Anadolu Selçuklu Devleti, Aksaray ve çevresini aldıktan sonra ticarete büyük önem vermiş ve bu amaçla Sultanhanı Kervansarayı başta olmak üzere birçok han ve imaret yaptırmıştır. Osmanlı Dönemi: Osmanlı döneminde ticaret yollarının önemini yitirmesiyle birlikte, Sultanhanı da eski önemini kaybetmiş, ancak Derbent Teşkilatı sayesinde kervansaray korunabilmiştir. Cumhuriyet Dönemi: Kervansaray, 1950-1965 yılları arasında restore edilmiştir. Sultanhanı, günümüzde yerli ve yabancı turistlerin Kapadokya bölgesine seyahatlerinde uğradıkları tarihi bir durak olarak önemini korumaktadır.

Türkiye'de 300'ün üzerinde kervansaray bulunmaktadır. Kervansaraylar, Anadolu'nun çeşitli güzergahlarında, özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde inşa edilmiştir.

Kervansarayların amacı, kervanların ve yolcuların güvenliğini sağlamak ve ihtiyaçlarını karşılamaktır. Diğer amaçları: Ticaretin canlanması. Gümrük gelirlerinin artması. İş imkanı sağlanması. Yol güvenliğinin sağlanması. Sosyal ve kültürel yaşamın gelişmesi.

Sultanhanı Kervansarayı, 4800 metrekarelik alanıyla dünyanın en büyük kervansarayı olarak kabul edilir. Konumu: Aksaray, Sultanhanı ilçesinde yer alır. Yapım Tarihi: 1229 yılında Sultan I. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmış, 1278 yılında Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından genişletilmiştir.

Anadolu'da 300'ün üzerinde kervansaray bulunmaktadır. Bazı önemli Anadolu kervansarayları: Sultanhanı (Aksaray). Zazadin Hanı (Konya). Evdir Han (Antalya). Saruhan Kervansarayı (Manisa). Alay Han (Aksaray-Kayseri Yolu). Ak Han (Afyonkarahisar).

Kervansaray hamamlarının kime ait olduğu, bulunulan bölgeye ve tesise göre değişiklik gösterebilir. Kervansaray Spor Kompleksi, Kervansaray hamamlarının bulunduğu bir tesistir ve Kervansaray Yatırım Holding'e aittir. Ayrıca, Bursa'da bulunan ve Osmanlı döneminde inşa edilmiş birçok kervansaray ve hamam, çeşitli vakıflar ve devlet erkânı tarafından kurulmuştur.

Bursa Kervansarayı'na nasıl ulaşılabileceği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Bursa'daki bazı Kervansaray tesisleri için ulaşım bilgileri şu şekildedir: Kervansaray Bursa City Otel: Fomara Meydanı, Osmangazi, Bursa adresinde yer almakta olup, iletişim için +90 224 220 00 00 numarası veya info@kervansaraybursacity.com e-posta adresi kullanılabilir. Kervansaray Thermal Convention Center & Spa: Kükürtlü, Çıta Sk. No:16, 16080 Osmangazi/Bursa adresinde yer almakta olup, iletişim için (0224) 233 93 00 veya (0850) 533 13 34 numaraları kullanılabilir. Bursa'daki toplu taşıma seçenekleri hakkında bilgi almak için Moovit uygulaması veya web sitesi kullanılabilir.

Tarihi ticaret yollarında yolcuların ve tüccarların ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan yapılara "kervansaray" veya "han" adı verilir. Kervansaraylar, kervanların akşamları güvenli bir şekilde konaklamaları ve ihtiyaçlarını görmeleri için inşa edilmiştir. Selçuklu kaynaklarında ve kitabelerinde kervansaraylara “han” ve “ribat” da denilmektedir.

Ayaş Hanı, Şam'dan Bağdat'a giden yol üzerinde, 1291 yılında inşa edilmiştir. İnşasına başlama tarihi: 5 Safer 690 (7 Şubat 1291). Tamamlanma tarihi: 12 Rebîülâhir 690 (14 Nisan 1291). Hanı, Emîr Hüsâmeddin Lâçin yaptırmıştır.

Erzurum'un meşhur kervansarayı, Rüstem Paşa Kervansarayı'dır. "Taşhan" veya "Rüstem Paşa Bedesteni" olarak da bilinen kervansaray, Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı Rüstem Paşa tarafından 1561 yılında yaptırılmıştır. Günümüzde oltu taşı, Rus taşı gibi el işçiliği yapılan atölyelere ev sahipliği yapan kervansaray, yöre halkı tarafından “Taşhan” olarak adlandırılmaktadır.

Karahanlılarda ticareti geliştirmek amacıyla yapılan kervansaraylara "ribat" adı verilir. Ribatlar, sınır boylarında ve stratejik yerlerde ordu birlikleriyle binek hayvanlarının konakladığı, aynı zamanda askerî amaçlı yapılardı.

Mama Hatun Kervansarayı, ticaretin önemli olduğu Selçuklu döneminde, kervanların konaklaması ve Erzurum-Erzincan arasındaki yol güvenliğinin sağlanması amacıyla yaptırılmıştır. Kervansaray, Erzurum ve çevresinde hüküm süren Saltuklu Beyliği’nin başına 1191’de geçen II. İzzeddin Saltuk’un kızı Mama Hatun tarafından, Tercan’da (eski adı Mamahatun) inşa ettirilmiştir.