Amortisman

Amortismansız dönem, bir varlığın amortismana tabi tutulmadığı dönemi ifade eder.

Amortisman vergisi, amortismana tabi tutulan varlıkların değeri üzerinden hesaplanan ve yıllık olarak ödenen bir vergidir. Ödeme süreci şu adımları içerir: 1. Amortisman Hesaplaması: Varlığın maliyeti, faydalı ömrü ve belirlenen amortisman yöntemine göre yıllık amortisman tutarı hesaplanır. 2. Birikmiş Amortisman: Her yıl yeni amortisman payı eklendiğinden, birikmiş amortisman tutarı düzenli olarak artar. 3. Mali Tablolara Yansıtma: Hesaplanan amortisman tutarı, işletmenin mali tablolarında gider olarak kaydedilir. 4. Vergi Beyanı: Yıllık amortisman gideri, vergi beyannamesinde gösterilerek vergi matrahından düşülür. 2025 yılı için amortisman sınırı 9.900 TL olarak belirlenmiştir.

Çeyrek bilet amortismanı, Milli Piyango çekilişinde çeyrek bilet sahibine verilen ikramiyeyi ifade eder. 2025 yılı için belirlenen çeyrek bilet amortismanı 150 TL'dir.

Kıst amortisman, amortismana tabi tutulan varlığın yılın ortasında işletmeye alınması durumunda, o yıl için tam bir yıl değil, sadece işletmede kaldığı süre kadar amortisman ayrılması yöntemidir. Bu uygulama, muhasebedeki dönemsellik ilkesine uygundur.

Kıst ve hızlandırılmış amortisman kavramları, işletmelerin duran varlıklarının değer kaybını hesaplama yöntemleriyle ilgilidir. 1. Kıst Amortisman: Bu yöntem, özellikle binek otomobillerde uygulanır ve varlığın yılın ortasında işletmeye alınması durumunda, o yıl için tam bir yıl değil, sadece işletmede kaldığı süre kadar amortisman ayrılmasını sağlar. 2. Hızlandırılmış Amortisman (Azalan Bakiyeler Yöntemi): Bu yöntemde, varlıkların giderleşme hızı normal amortismana oranla iki kat daha fazladır.

250, 251, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 260 ve 294 ile 299 hesapları, Tek Düzen Hesap Planı'nda yer alan hesap gruplarıdır. Bu hesaplar şu şekilde açıklanabilir: 1. 250 - Arazi ve Arsalar: İşletmeye ait her türlü arazi ve arsaların izlendiği hesaptır. 2. 251 - Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri: Herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş her türlü yapının izlendiği hesaptır. 3. 253 - Tesis, Makine ve Cihazlar: Üretimde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunların eklentilerinin izlendiği hesaptır. 4. 254 - Taşıtlar: İşletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtların izlendiği hesaptır. 5. 255 - Demirbaşlar: İşletme faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan maddi varlıkların izlendiği hesaptır. 6. 256 - Diğer Maddi Duran Varlıklar: Yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen maddi duran varlıkların izlendiği hesaptır. 7. 257 - Birikmiş Amortismanlar (-): Maddi duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. 8. 258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar: İşletmede yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan harcamaların izlendiği hesaptır. 9. 260 - Haklar: İmtiyaz, patent, lisans gibi bir bedel ödenerek elde edilen hukuki tasarrufların izlendiği hesaptır. 10. 294 - Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar: Çeşitli nedenlerle işletmede kullanılma ve satış olanaklarını yitiren stoklar ve duran varlıkların izlendiği hesaptır. 11. 299 - Birikmiş Amortismanlar (-): Bu hesap grubu, amortisman yoluyla yok edilen maddi duran varlıkları kapsar.

Amortismana dahil edilen maliyetler, işletmenin faaliyetlerinde uzun süre kullanılacak ve bir yıldan uzun süre fayda sağlanacak varlıklarla ilgilidir. Bu maliyetler genel olarak şunlardır: 1. Maddi varlıklar: Makineler, binalar, araçlar gibi fiziksel varlıklar. 2. Maddi olmayan varlıklar: Yazılım, lisanslar, özel maliyetler gibi soyut varlıklar. 3. Satın alma fiyatı ve ek maliyetler: Varlığın maliyeti, satın alma fiyatı, nakliye, montaj gibi ek maliyetleri de içerir. Ayrıca, amortisman sınırı altında kalan varlıklar doğrudan gider olarak kaydedilebilirken, bu sınırı aşan varlıklar amortismana tabi tutulur.

K1 yetki belgesi gideri, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler kapsamında değerlendirilerek gider olarak yazılabilir. Ancak, 2021 yılı için amortisman ayırma sınırı olan 1.500 TL'yi geçtiği için, bu tutarın amortisman yoluyla giderleştirilmesi gerekmektedir.

Amortisman süresi 5 yılı aşan varlıklar, genellikle maddi ve maddi olmayan duran varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu varlıklar arasında şunlar yer alır: Maddi varlıklar: Binalar, makineler, araçlar, demirbaşlar. Maddi olmayan varlıklar: Patentler, lisanslar, markalar, yazılım programları. Amortisman süresi, her varlığın faydalı ömrüne göre belirlenir ve bu süre, Türk Vergi Usul Kanunu tarafından belirlenir.

DEPR kısaltmasının farklı anlamları olabilir: 1. Depreciation (Amortisman). 2. Depression (Depresyon). 3. Delegated Environmental Protection Responsibilities (Devredilmiş Çevre Koruma Sorumlulukları).

Net yatırım oranı, bir işletmenin kendisine yaptığı yatırımın brüt yatırımdan amortisman düşülerek hesaplanan kısmıdır. Hesaplama formülü: Net Yatırım = Brüt Yatırım - Toplam Amortisman. Örnek hesaplama: Eğer işletmenin brüt yatırımı 500.000 TL ve toplam amortismanı 100.000 TL ise, net yatırım 500.000 TL - 100.000 TL = 400.000 TL olacaktır.

Amortismandaki maliyet farkının muhasebeleştirilmesi, aşağıdaki adımlar izlenerek gerçekleştirilir: 1. Amortisman Bağlantı Kodlarının Tanımlanması: "Muhasebe Bağlantı Kodları" menüsünde yer alan "Demirbaş Bağlantı Kodları" bölümünde, ilgili demirbaşlar için amortisman bağlantı kodları tanımlanır. 2. Demirbaş Kartlarının Seçimi ve Bağlantı Kodu Tanımlanması: Gelecek ekranda, ilgili demirbaş kartları seçilir ve bu demirbaşlar için özel olarak amortisman bağlantı kodları tanımlanır. 3. Birikmiş Amortisman ve Amortisman Gider Hesaplarının Tanımlanması: "Birikmiş Amortisman (110)" bağlantısından, ilgili birikmiş amortisman hesabı seçilir ve "Demirbaş Amortisman Giderleri (111)" bağlantısından, amortismanın her dönemde gideceği gider hesabının bağlantısı yapılır. Bu adımlar, amortisman giderlerinin doğru bir şekilde muhasebe kayıtlarına yansıtılmasını ve mali tabloların doğruluğunu sağlar.

Yenileme fonu, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması sonucunda oluşan karın, satışın yapıldığı yılı takip eden 3 yıl içinde kullanılır.

Kıst amortisman, özellikle binek otomobillerde uygulanan özel bir amortisman yöntemidir. Bu yöntemde, varlık (binek otomobil) yılın ortasında işletmeye alındığında, o yıl için tam bir yıl değil, sadece işletmede kaldığı süre kadar amortisman ayrılır.

Voleybol ayakkabısının zıplayan taban olmasının nedeni, oyuncuların zıplama ve iniş sırasında darbe emilimi sağlayarak yaralanma riskini azaltmaktır. Bu özellik, voleybol ayakkabılarının amortisman olarak adlandırılan bir fonksiyonudur.

Arsa, amortismana tabi tutulmaz çünkü boş arsalar amortismana dahil değildir.

257 ve 267 hesaplar, muhasebe kayıtlarında farklı işlevlere sahiptir: 1. 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi duran varlıkların amortismanlarının takip edildiği pasif karakterli bir hesaptır. İşleyişi şu şekildedir: - Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. - Satılan, devredilen veya kullanma yeteneğini kaybeden varlıklar, birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedilir ve ilgili varlık hesabına da alacak kaydedilir. 2. 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı: Bu hesap, maddi olmayan duran varlıklardaki diğer kalemlerin izlendiği hesaptır. İşleyişi şu şekildedir: - Bu tür giderler ortaya çıktığında, maliyet değerleri ile bu hesaba borç yazılır. - Varlıklar amorti edildiğinde, birikmiş amortismanlar hesabının borcuna karşılık bu hesaba alacak yazılır.

258 ve 268 hesaplar, muhasebe kayıtlarında farklı işleyişlere sahiptir: 258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı: İşletmelerde yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği hesaptır. İşleyişi: 1. Direkt ve endirekt şekilde gelen harcamalar bu hesaba borç olarak kaydedilir. 2. Tamamlanan yatırım bedelleri ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilerek, bu hesaba alacak kaydedilir. 268 - Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi olmayan duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılan pasif karakterli bir hesaptır. İşleyişi: 1. Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. 2. Satılan, devredilen veya kullanma yeteneğini kaybeden varlıklar hesaba borç kaydedilir, ilgili varlık hesabına da alacak kaydedilir.

Bardak mısır arabasının maliyetini amorti etme süresi, satış hacmine ve kar marjına bağlı olarak değişir. Örneğin, günlük 100 satış yapıldığında ve mısırın kilosu 6 TL'den satıldığında, 2 TL kar edilerek 200 TL kazanç sağlanır amorti etmek için yaklaşık 4-8 gün arasında bir süre gerekebilir. Ayrıca, mısır arabasının kiralama seçeneği de mevcut olup, aylık 100-150 TL gibi bir maliyetle bu işi başlatmak mümkündür.

Amortismandaki KDV'nin hesaplanması için iki yöntem bulunmaktadır: normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemi. Normal amortisman yöntemine göre KDV hariç satın alma bedelinin ekonomik ömrüne bölünmesiyle amortisman oranı bulunur. Azalan bakiyeler yönteminde ise amortisman oranı, normal amortisman oranının iki katı olup, bu oran üzerinden her yıl üzerinden amortisman hesaplanacak değer belirlenir. KDV'nin dahil veya hariç olmasına göre hesaplama yöntemleri de değişiklik gösterir. Detaylı hesaplama için bir mali müşavirden destek alınması önerilir.