HesapPlanı

Tekdüzen hesap planında yer alan bazı hesaplar: Dönen varlıklar: Hazır değerler (100 Kasa, 102 Bankalar, 108 Diğer Hazır Değerler); Menkul kıymetler (110 Hisse Senetleri, 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları); Ticari alacaklar (120 Alıcılar, 121 Alacak Senetleri); Diğer dönen varlıklar (190 Devreden KDV, 195 İş Avansları, 196 Personel Avansları). Duran varlıklar: Maddi duran varlıklar (250 Arazi ve Arsalar, 252 Binalar, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar); Maddi olmayan duran varlıklar (260 Haklar, 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri); Özel tükenmeye tabi varlıklar (271 Arama Giderleri); Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları (280 Gelecek Yıllara Ait Giderler, 281 Gelir Tahakkukları). Kısa vadeli yabancı kaynaklar: Mali borçlar (300 Banka Kredileri); Ticari borçlar (320 Satıcılar); Diğer borçlar (399 Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar). Gelir tablosu hesapları: Brüt satışlar (600 Yurt İçi Satışlar, 601 Yurt Dışı Satışlar); Satışların maliyeti (620 Satılan Mamuller Maliyeti, 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti). Maliyet hesapları: Direk ilk madde ve malzeme giderleri (71 Direk İlk Madde ve Malzeme Giderleri). Daha fazla bilgi için ismmmo.org.tr ve acikders.ankara.edu.tr gibi kaynaklar incelenebilir.

Hesap planı PDF dosyalarını aşağıdaki sitelerden indirebilirsiniz: nkmalimusavirlik.com.tr. vergiusul.com. demirdagymm.com. Ayrıca, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün muhasebat.hmb.gov.tr sitesinde de hesap planları bulunmaktadır.

Hesap planı, belirli bir sisteme göre gruplandırılır. Hesap planındaki gruplandırma genellikle şu şekilde yapılır: Hesap sınıfları. Hesap grupları. Büyük defter hesapları. Ayrıca, hesap planında segmentler eklenerek daha ayrıntılı izleme sağlanabilir. Hesap planı oluşturma ve gruplandırma işlemleri, kullanılan muhasebe yazılımına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, Apsiyon, kullanıcılara mevcut hesap planlarını yükleme veya esnek bir şekilde yeni kod dizilimleri oluşturma imkanı sunar.

Tek Düzen Hesap Planı, 15 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde yer almaktadır. Ayrıca, 20 Eylül 2017 tarihli ve 30186 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ de bu konuda düzenleyici hükümler içermektedir. Bu tebliğler, Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar, finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri için geçerlidir.

Muhasebe hesap planı hazırlamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Şirketin finansal yapısı ve iş süreçleri hakkında bilgi toplama. 2. Standartlara uyum sağlama. 3. Detay seviyesini belirleme. 4. Sade ve anlaşılır yapı oluşturma. 5. Güncellenebilirlik sağlama. Ayrıca, bazı muhasebe yazılımları (örneğin, KOBİERP) standart tek düzey hesap planını oluşturma ve işletmelerin ihtiyaçlarına göre özelleştirme imkanı sunarak hesap planı hazırlama sürecini kolaylaştırabilir.

Tek düzen hesap planı, 9 ana hesap grubundan oluşur. Bu gruplar şunlardır: 1. Dönen varlıklar. 2. Duran varlıklar. 3. Kısa vadeli yabancı kaynaklar. 4. Uzun vadeli yabancı kaynaklar. 5. Özkaynaklar. 6. Gelir tablosu hesapları. 7. Maliyet hesapları. 8. Serbest hesaplar. 9. Nazım hesaplar.

Hızlı fiş girişinde KDV dahil/hariç seçiminin nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, KDV dahil ve KDV hariç fiyat hesaplamalarının nasıl yapılacağına dair bazı yöntemler şunlardır: KDV Dahil Fiyat Hesaplama: KDV hariç fiyat × (1 + KDV oranı) formülü ile yapılır. KDV Hariç Fiyat Hesaplama: KDV dahil fiyat ÷ (1 + KDV oranı) formülü ile yapılır. Ayrıca, online KDV hesaplama araçları kullanarak bu işlemleri daha hızlı ve hatasız bir şekilde gerçekleştirmek mümkündür.

7/B seçeneğinde yer alan gider çeşitleri şunlardır: İlk madde ve malzeme giderleri; İşçi ücret ve giderleri; Memur ücret ve giderleri; Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler; Çeşitli giderler; Vergi, resim ve harçlar; Amortisman ve tükenme payları; Finansman giderleri. Bu seçenek, giderlerin çeşit esasına göre izlenmesini sağlar.

Hesap planı alt hesap sayısı, bankalar ve şirketler tarafından açılan hesapların yapısına ve ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir. Tekdüzen Hesap Planı'na göre, defteri kebir düzeyinde açılmış olup yardımcı ve alt hesapları bulunmayan hesaplar için ihtiyaç duyulması halinde yardımcı, alt ve daha tali dereceli hesaplar açılabilir. Ayrıca, muhasebe sistemlerinde yeni hesap açılması, bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkrasında izin verilenler dışında yasaktır. Daha spesifik bir alt hesap sayısı sınırı bulunmamaktadır.

131 ve 159 numaralı hesaplar, Tekdüzen Hesap Planı'nda farklı işlevleri ifade eder: - 131 Hesabı: "Ortaklardan Alacaklar" hesabını temsil eder. Bu hesap, işletmenin ortaklarından veya sahiplerinden olan alacak tutarlarını izler. - 159 Hesabı: "Verilen Sipariş Avansları" hesabını ifade eder. Bu hesap, yurt içinden veya yurt dışından verilen siparişler için ödenen avansların izlenmesini sağlar. Özetle, 131 hesabı ortaklardan olan alacakları, 159 hesabı ise verilen sipariş avanslarını takip eder.

138 ve 139 numaralı hesaplar, "Diğer Alacaklar" hesap grubunda yer alan şüpheli alacak hesaplarıdır. 138 Diğer Şüpheli Alacaklar Hesabı: Ticari nitelikte olmayan diğer alacakların şüpheli hale gelmesi durumunda kullanılır. Bu hesaba kaydedilen bazı alacak türleri şunlardır: kiracılar için kira alacakları; sigorta şirketlerinden alacaklar; iş akdi fesih edilmiş personellerden olan alacaklar. 139 Diğer Şüpheli Alacaklar Karşılığı Hesabı (-): Ticarî olmayan kısa vadeli şüpheli alacaklar için ayrılan karşılıkları izler. Bu hesaplar, Tek Düzen Hesap Planı'na göre düzenlenmiştir.

Tekdüzen hesap planı açıklamaları, hesap planının yapısını ve her bir hesabın işleyişini detaylı bir şekilde açıklar. Ana hesap grupları: Dönen Varlıklar: Hazır değerler, menkul kıymetler, ticari alacaklar, stoklar, gelecek döneme ait giderler ve gelir tahakkukları. Duran Varlıklar: Uzun vadeli varlıklar. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: Ticari borçlar, diğer kısa vadeli borçlar. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Uzun vadeli borçlar. Özkaynaklar: İşletmenin özsermayesi. Gelir Tablosu Hesapları: Gelir ve gider hesapları. Maliyet Hesapları: Üretim maliyetleri. Nazım Hesaplar: Diğer hesaplar. Bazı hesapların işleyişi: 100 Kasa Hesabı: Tahsil olunan para tutarları borç, ödemeler ve bankaya yatırılan para tutarları alacak kaydedilir. 152 Mamuller Hesabı: Üretimi tamamlanan mamuller bu hesaba borç, satılması veya ambardan çekilmesi ise alacak kaydedilir. 381 Gider Tahakkukları Hesabı: Yapılan tahakkuklar ilgili gider ve zarar hesaplarına borç, bu hesaba alacak, yapılan ödemeler ise borç kaydedilir.

250, 251, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 260, 294 ve 299 no'lu hesaplar, Tek Düzen Hesap Planı'nda yer alan hesaplardır. 250, 251, 253, 254, 255, 256, 257, 258. 260. 294. 299. Hesapların işlevleri hakkında bilgi almak için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: ismmmo.org.tr; prezi.com; zinzinzibidi.com.

Açılış fişi, dönem başında, önceki dönemdeki işlemlerin açılış kaydının oluşturulması için yapılır. Açılış fişinin kullanılabileceği bazı durumlar: Yeni işe başlayan firmalar. Yıl sonu ve yıl başı. Açılış fişi, Genel Muhasebe modülünde "Veri Girişi / Açılış-Kapanış Fişi" alanından oluşturulur.

Hayır, 100 ve 101 hesaplar alt hesap değildir, bunlar Tekdüzen Hesap Planı'nda yer alan ana hesap kodlarıdır. 100 Kasa Hesabı: İşletmenin kasasında bulunan ulusal ve yabancı paraların TL karşılığının izlenmesi için kullanılır. 101 Alınan Çekler Hesabı: İşletmeye verilmiş, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş çeklerin izlenmesini sağlar.

Türkiye Tek Düzen Hesap Planı'nda (THP) 8 ile başlayan hesaplar genellikle "Diğer Hesaplar" kategorisine dahil olan hesaplardır. Bazı 8 ile başlayan hesap serileri ve içerikleri: 800 Serisi: Diğer Alacaklar ve Borçlar. 810 Serisi: Diğer Finansal Yatırımlar. 820 Serisi: Diğer Maddi Duran Varlıklar. 830 Serisi: Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar. 840 Serisi: Diğer Kıymetli Evraklar ve Ön Ödemeler. 850 Serisi: Diğer Ticari Alacaklar ve Borçlar. Bu sadece genel bir bakış olup, Tek Düzen Hesap Planı’nın tamamında daha fazla 8 ile başlayan hesap bulunmaktadır.

50-59 hesap grupları, Tekdüzen Hesap Planı'na göre şu şekildedir: 50. Ödenmiş Sermaye. 57. Geçmiş Yıllar Kârları. 58. Geçmiş Yıllar Zararları. 59. Dönem Net Kârı (Zararı). Bu hesap grupları, özkaynakları ifade eder.

Sermaye, varlık toplamından kaynak toplamının çıkarılmasıyla bulunur. Bilanço düzenlenirken hesap planından faydalanmak için şu adımlar izlenir: 1. Varlıkların Belirlenmesi. 2. Yükümlülüklerin Tespiti. 3. Öz Sermayenin Hesaplanması. 4. Denkliğin Sağlanması. Hesap planı, bilanço hazırlanırken doğru sınıflandırmayı ve toplamların eşit olmasını sağlar.

250 ve 253 hesapların çalışma şekilleri şu şekildedir: 250 Arazi ve Arsalar Hesabı: Bu hesaba, arazi ve arsaların satın alınması durumunda maliyet bedeli ile borç kaydedilir. Satış veya elden çıkarma durumunda alacak olarak kaydedilir. 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı: Üretimde kullanılan makine, tesis ve cihazların satın alınması veya inşa ettirilmesi durumunda bu hesaba borç kaydedilir. Makine veya cihazların elden çıkarılması durumunda alacak olarak kaydedilir. Ayrıca, bu hesapta amortisman ayrıldığında ilgili gider hesabı alacaklandırılır. 253 hesap, aktif bir hesap olup, artışlar borç, azalışlar ise alacak tarafında gösterilir.

Mali duran varlık, işletmelerin uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tuttuğu, paraya dönüşme niteliğini kaybetmiş menkul kıymetleri ve diğer işletmelere ortak olmak amacıyla edinilen sermaye paylarını kapsayan bir hesap grubudur. Mali duran varlık hesap grubu aşağıdaki hesapları içerir: 240 Bağlı Menkul Kıymetler; 241 Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-); 242 İştirakler; 243 İştiraklere Sermaye Taahhütleri (-); 244 İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-); 245 Bağlı Ortaklıklar; 246 Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri (-); 247 Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-); 248 Diğer Mali Duran Varlıklar; 249 Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-).