• Buradasın

    Anlam daralması ve anlam genişlemesi nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Anlam daralması, bir kelimenin kavram ve anlam kapsamı bakımından daralmaya uğrayarak, eskiden anlattığı şeyin ancak bir bölümünü, bir türünü anlatır duruma gelmesidir 12.
    Anlam genişlemesi ise, anlam kapsamı dar olan bir kelimenin zamanla ilgili bulunduğu kavram alanı içinde yayılarak daha geniş, daha genel bir anlam kazanmasıdır 12.
    Bazı örnekler:
    • Anlam daralması:
      • "Erik" sözcüğü, şeftali, kayısı, zerdali anlamını içerirken, sonradan bir tür meyve için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır 13.
      • "Oğul" kelimesi başlangıçta kız ve erkek anlamlarını içerirken, sonradan yalnızca erkek çocukları için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır 13.
    • Anlam genişlemesi:
      • "Mal" kelimesi, geniş anlamda bütün malları ifade ederken, dar anlamda "hayvan, davar" anlamında kullanılır 13.
      • "Terkos" kelimesi, bir göl adından anlam genişlemesiyle musluk suyu anlamını kazanmıştır 13.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. diledebiyat.net
        1
      2. yksedebiyat.org
        2
      3. tr.wikipedia.org
        3
      4. edebiyatogretmeni.info
        4
      5. dersimizedebiyat.org
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    8.sınıf Türkçe sözcükte çok anlamlılık nedir?

    8. sınıf Türkçe'de sözcükte çok anlamlılık, bir kelimenin temel anlamı dışında başka yan anlamlar taşıyabilmesi durumudur. Bir kelime, farklı bağlamlarda farklı anlamlar kazanabilir. Çok anlamlılık, dilin etkili ve ekonomik bir şekilde kullanılmasını sağlar.
    5 kaynak

    Türkçede anlam daralmasına örnek nedir?

    Türkçede anlam daralmasına bazı örnekler: "Oğul" kelimesi eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade eder. "Tanrı" kelimesi, Eski Türkçe'de "mavi, gök, gökyüzü, Tanrı" anlamlarına gelirken, İslamiyet'in kabulünden sonra sadece "Yaradan" anlamını korur. "Yemiş" kelimesi eskiden meyve anlamında geniş bir anlama sahipti, ancak günümüzde özellikle Ege Bölgesi'nde "incir" anlamında kullanılır. "Makine" kelimesi her türlü araç anlamında kullanılırken, bazı yörelerde "otobüs" veya "kamyon" yerine kullanılır. "Davar" kelimesi eskiden "mal, mülk, eşya" anlamında kullanılırken, bugün "koyun, keçi" anlamında kullanılır.
    5 kaynak

    Anlam kaymasına örnek cümleler nelerdir?

    Anlam kaymasına örnek cümleler: Gelecek zaman yerine geniş zaman: "Babam bu habere çok sevinir" (sevinecek). Şimdiki zaman yerine geniş zaman: "Ben onun ne istediğini bilirim" (biliyorum). Emir kipi yerine geniş zaman: "Yarın buraya gelir, gerekli evrakları alırsın" (gel, al). Görülen geçmiş zaman yerine şimdiki zaman: "Duyar duymaz olay yerine koşuyorum" (koştum). Gereklilik yerine gelecek zaman: "Sıkıntın çalışmandan olacak" (olmalı). Öğrenilen geçmiş zaman yerine geniş zaman: "Hoca bir gün pazara iner" (inmiş). Emir yerine istek: "İşimize gereken ciddiyeti gösterelim" (gösterin). İstek yerine emir: "Her şey gönlünce olsun". Miş’li geçmiş zamanın hikâyesi yerine şimdiki zaman: "Buyurun, ne aramıştınız?" (arıyorsunuz). Anlam kayması, zaman kiplerinin yersiz kullanılması sonucu cümlenin anlamını değiştirmesi durumudur.
    5 kaynak

    Daralmaya uğrayan kelimeler nelerdir?

    Anlam daralmasına uğrayan bazı kelimeler: Oğul: Eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade eder. Tanrı: Eski Türkçede "mavi, gök, gökyüzü, Tanrı" anlamlarına gelirken, İslamiyet'in kabulüyle sadece "Yaradan" anlamını korur. Yemiş: Geniş anlamda tüm meyveleri kapsarken, daralarak özellikle Ege Bölgesi'nde "incir" anlamında kullanılır. Makine: Her türlü araç anlamında kullanılırken, bazı yörelerde "otobüs" veya "kamyon" yerine kullanılır. Davar: Eskiden "mal, mülk, eşya" anlamında kullanılırken, bugün "koyun, keçi" anlamında kullanılır. Hayvan: İnsanları da içine alan canlı anlamında kullanılırken, daralarak sadece "kedi, köpek gibi canlıları" ifade eder. Erik: Şeftali, kayısı, zerdali anlamlarını içerirken, sadece bir tür meyveyi karşılar.
    5 kaynak

    Anlam ve anlam bilgisi arasındaki fark nedir?

    Anlam ve anlam bilgisi arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Anlam, bir nesnenin veya olayın kişinin zihnindeki karşılığıdır. Anlam bilgisi (semantik), dil ile düşünce arasındaki ilişkileri kelimeler ve cümleler üzerinden anlam yönüyle inceleyen dil bilgisi dalıdır. Özetle, anlam bireysel ve değişken bir kavramken, anlam bilgisi bu anlamların dil ve düşünce bağlamında sistematik olarak incelenmesidir.
    5 kaynak

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine örnek nedir?

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine dair bazı örnekler: Anlam Daralması: Erik sözcüğü, şeftali, kayısı, zerdali anlamını içerirken, sonradan sadece bir tür meyve için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır. Oğul sözcüğü, eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade etmektedir. Anlam İyileşmesi: Yavuz sözcüğü, eski Türkçede "kötü" anlamına gelirken, günümüzde "güçlü, çetin" anlamlarını ifade etmektedir. Emek sözcüğü, eski Türkçede "sıkıntı, eziyet" anlamına gelirken, şimdi "çaba, uğraş, güç" anlamlarını karşılar hâle gelmiştir.
    5 kaynak

    Tür ve anlam kayması nedir?

    Tür kayması ve anlam kayması farklı dil bilgisi kavramlarıdır. Tür kayması, bir kelimenin yanlış türde kullanılmasıdır. Örneğin, bir isim yerine fiil kullanılması veya tam tersi durumlar tür kaymasıdır. Anlam kayması, bir cümlede kullanılan zaman veya kip ekinin, cümlenin anlamıyla uyumsuz olmasıdır. Fiilin bir zamana göre çekimlenip başka bir zamanı kastetmesi durumudur. Örnekler: "Yarın Ankara'ya gidiyorum" cümlesinde, fiil şimdiki zaman ekini almış ancak "yarın" kelimesi gelecek zamanı ifade ettiği için anlam kayması vardır. "Halam yangın çıkınca beni kundağa sarıp dışarı fırlıyor" cümlesinde, fiil geniş zaman ekini almış ancak "fırlamış" ifadesi geçmiş zamanı ifade ettiği için anlam kayması vardır.
    5 kaynak