• Buradasın

    Daralmaya uğrayan kelimeler nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Anlam daralmasına uğrayan bazı kelimeler:
    • Oğul: Eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade eder 15.
    • Tanrı: Eski Türkçede "mavi, gök, gökyüzü, Tanrı" anlamlarına gelirken, İslamiyet'in kabulüyle sadece "Yaradan" anlamını korur 15.
    • Yemiş: Geniş anlamda tüm meyveleri kapsarken, daralarak özellikle Ege Bölgesi'nde "incir" anlamında kullanılır 1.
    • Makine: Her türlü araç anlamında kullanılırken, bazı yörelerde "otobüs" veya "kamyon" yerine kullanılır 15.
    • Davar: Eskiden "mal, mülk, eşya" anlamında kullanılırken, bugün "koyun, keçi" anlamında kullanılır 1.
    • Hayvan: İnsanları da içine alan canlı anlamında kullanılırken, daralarak sadece "kedi, köpek gibi canlıları" ifade eder 15.
    • Erik: Şeftali, kayısı, zerdali anlamlarını içerirken, sadece bir tür meyveyi karşılar 15.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. turkedebiyati.org
        1
      2. edebiyatogretmeni.org
        2
      3. web.archive.org
        3
      4. bikifi.com
        4
      5. edebiyatfakultesi.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Türkçede anlam daralmasına örnek nedir?

    Türkçede anlam daralmasına bazı örnekler: "Oğul" kelimesi eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade eder. "Tanrı" kelimesi, Eski Türkçe'de "mavi, gök, gökyüzü, Tanrı" anlamlarına gelirken, İslamiyet'in kabulünden sonra sadece "Yaradan" anlamını korur. "Yemiş" kelimesi eskiden meyve anlamında geniş bir anlama sahipti, ancak günümüzde özellikle Ege Bölgesi'nde "incir" anlamında kullanılır. "Makine" kelimesi her türlü araç anlamında kullanılırken, bazı yörelerde "otobüs" veya "kamyon" yerine kullanılır. "Davar" kelimesi eskiden "mal, mülk, eşya" anlamında kullanılırken, bugün "koyun, keçi" anlamında kullanılır.
    5 kaynak

    Ses olayına uğramış kelimeler nelerdir?

    Ses olayına uğramış kelimeler, Türkçede çeşitli ses değişikliklerine uğramış kelimelerdir. İşte bazı örnekler: 1. Ünlü Düşmesi: "oğul-u > oğlu". 2. Ünlü Türemesi: "genç-cik > gencecik". 3. Ünlü Daralması: "başla-yor > başlıyor". 4. Ünsüz Yumuşaması: "dolap-ı > dolabı". 5. Ünsüz Sertleşmesi: "kitap-cı > kitapçı". 6. Ünsüz Düşmesi: "sıcak-cık > sıcacık". 7. Kaynaştırma Harfi: "iki-er > ikişer".
    5 kaynak

    Ünlü daralması nedir örnek?

    Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin (a, e) dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşmesi şeklinde gerçekleşen bir ses olayıdır. Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; kutla + yor > kutluyor; gözle + yor > gözlüyor; yazma + yor > yazmıyor; gelme + yor > gelmiyor; koşma + yor > koşmuyor; öpme + yor > öpmüyor. Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerin (a, e) daralarak ı, i, u, ü olduğu görülür: de-yor > diyor; ye-en > yiyen; de-e-lim > diyelim; ne-ye > niye.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasına neden olan ekler?

    Ünlü daralmasına neden olan ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri. Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerde (a, e) daralma olur. Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor.
    5 kaynak

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine örnek nedir?

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine dair bazı örnekler: Anlam Daralması: Erik sözcüğü, şeftali, kayısı, zerdali anlamını içerirken, sonradan sadece bir tür meyve için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır. Oğul sözcüğü, eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade etmektedir. Anlam İyileşmesi: Yavuz sözcüğü, eski Türkçede "kötü" anlamına gelirken, günümüzde "güçlü, çetin" anlamlarını ifade etmektedir. Emek sözcüğü, eski Türkçede "sıkıntı, eziyet" anlamına gelirken, şimdi "çaba, uğraş, güç" anlamlarını karşılar hâle gelmiştir.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasına örnek olmayan nedir?

    Ünlü daralmasına örnek olmayan bazı durumlar şunlardır: Tek heceli kelimelerde: "demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki "i" ünlüsü yazıya da geçirilir. Bak – (ı) – yor: Bu örnekte "bak" kelimesi "a" ile bittiği için daralma olmaz, "ı" kaynaştırma ünlüsüdür. Getir – (i) – yor: "i" kaynaştırma ünlüsüdür, daralma olmaz. Sev – (i) – yor: "u" kaynaştırma ünlüsüdür, daralma olmaz. Gör – (ü) – yor: "ü" kaynaştırma ünlüsüdür, daralma olmaz.
    5 kaynak

    Anlam daralması ve anlam genişlemesi nedir?

    Anlam daralması, bir kelimenin kavram ve anlam kapsamı bakımından daralmaya uğrayarak, eskiden anlattığı şeyin ancak bir bölümünü, bir türünü anlatır duruma gelmesidir. Anlam genişlemesi ise, anlam kapsamı dar olan bir kelimenin zamanla ilgili bulunduğu kavram alanı içinde yayılarak daha geniş, daha genel bir anlam kazanmasıdır. Bazı örnekler: Anlam daralması: "Erik" sözcüğü, şeftali, kayısı, zerdali anlamını içerirken, sonradan bir tür meyve için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır. "Oğul" kelimesi başlangıçta kız ve erkek anlamlarını içerirken, sonradan yalnızca erkek çocukları için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır. Anlam genişlemesi: "Mal" kelimesi, geniş anlamda bütün malları ifade ederken, dar anlamda "hayvan, davar" anlamında kullanılır. "Terkos" kelimesi, bir göl adından anlam genişlemesiyle musluk suyu anlamını kazanmıştır.
    5 kaynak