• Buradasın

    Tür ve anlam kayması nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Tür kayması ve anlam kayması farklı dil bilgisi kavramlarıdır.
    Tür kayması, bir kelimenin yanlış türde kullanılmasıdır. Örneğin, bir isim yerine fiil kullanılması veya tam tersi durumlar tür kaymasıdır 2.
    Anlam kayması, bir cümlede kullanılan zaman veya kip ekinin, cümlenin anlamıyla uyumsuz olmasıdır. Fiilin bir zamana göre çekimlenip başka bir zamanı kastetmesi durumudur 135.
    Örnekler:
    • "Yarın Ankara'ya gidiyorum" cümlesinde, fiil şimdiki zaman ekini almış ancak "yarın" kelimesi gelecek zamanı ifade ettiği için anlam kayması vardır 25.
    • "Halam yangın çıkınca beni kundağa sarıp dışarı fırlıyor" cümlesinde, fiil geniş zaman ekini almış ancak "fırlamış" ifadesi geçmiş zamanı ifade ettiği için anlam kayması vardır 2.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Fiilde anlam kayması kaça ayrılır?

    Fiillerde anlam kayması, genellikle dört ana kategoriye ayrılır: 1. Geniş zaman - gelecek zaman kayması: Geniş zaman kipindeki bir fiil, anlam açısından gelecekte yapılacak bir eylemi ifade edebilir. 2. Şimdiki zaman - gelecek zaman kayması: Şimdiki zaman ekiyle çekimlenmiş bir fiil, gelecekte yapılacak bir eylemi ifade edebilir. 3. Gelecek zaman - şimdiki zaman kayması: Gelecek zaman kipiyle çekilen bir fiil, şimdiki zamanda yapılmakta olan bir eylemi ifade edebilir. 4. Gelecek zaman - geniş zaman kayması: Gelecek zamanın geniş zaman anlamında kullanılması. Ayrıca, fiillerde anlam kayması, birleşik fiillerde de görülebilir; burada esas fiil kendi anlamını korurken, yardımcı fiiller esas fiilin anlamına yeni bir anlam özelliği katar.

    Anlam kötüleşmesi ve anlam iyileşmesi arasındaki fark nedir?

    Anlam kötüleşmesi ve anlam iyileşmesi arasındaki temel fark, kelimelerin zaman içinde kazandıkları anlamların niteliğidir. Anlam kötüleşmesi: Bir kelimenin eski anlamına göre daha kötü, olumsuz bir anlam kazanması durumudur. Anlam iyileşmesi: İlk anlamı kötü olan bir kelimenin zamanla daha olumlu, sevimli veya daha güzel bir anlamda kullanılmasıdır. Anlam kötüleşmesi, kelimenin anlamının zayıflamasına yol açarken; anlam iyileşmesi, kelimenin anlamının güçlenmesine katkıda bulunur.

    Anlam ve zaman kayması arasındaki fark nedir?

    Anlam kayması ve zaman kayması arasındaki fark, kullanım bağlamlarına göre değişebilir. Anlam kayması, bir fiil kipinin bildirdiği zamandan uzaklaşarak başka bir kip yerine kullanılmasıdır. Zaman kayması ise, bir zaman ekinin başka bir zaman eki yerine kullanılmasıdır. Özetle, anlam kayması daha çok kiplerin yanlış kullanımı ile ilgiliyken, zaman kayması belirli bir zaman ekinin yanlış yerde kullanılması ile ilgilidir.

    Anlam kaymasına örnek cümleler nelerdir?

    Anlam kaymasına örnek cümleler: Gelecek zaman yerine geniş zaman: "Babam bu habere çok sevinir" (sevinecek). Şimdiki zaman yerine geniş zaman: "Ben onun ne istediğini bilirim" (biliyorum). Emir kipi yerine geniş zaman: "Yarın buraya gelir, gerekli evrakları alırsın" (gel, al). Görülen geçmiş zaman yerine şimdiki zaman: "Duyar duymaz olay yerine koşuyorum" (koştum). Gereklilik yerine gelecek zaman: "Sıkıntın çalışmandan olacak" (olmalı). Öğrenilen geçmiş zaman yerine geniş zaman: "Hoca bir gün pazara iner" (inmiş). Emir yerine istek: "İşimize gereken ciddiyeti gösterelim" (gösterin). İstek yerine emir: "Her şey gönlünce olsun". Miş’li geçmiş zamanın hikâyesi yerine şimdiki zaman: "Buyurun, ne aramıştınız?" (arıyorsunuz). Anlam kayması, zaman kiplerinin yersiz kullanılması sonucu cümlenin anlamını değiştirmesi durumudur.

    Anlam çeşitleri nelerdir?

    Anlam çeşitleri şunlardır: Gerçek (temel) anlam: Bir kelimenin akla gelen ilk anlamıdır. Yan anlam: Kelimenin gerçek anlamından kopmadan, benzerlik veya ilişki yoluyla kazandığı yeni anlamdır. Mecaz anlam: Kelimenin gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak, benzetme yoluyla kazandığı yeni anlamdır. Terim anlam: Bilim, sanat veya meslek dallarında kullanılan özel anlamlardır. Ayrıca, genel ve özel anlamlı kelimeler, soyut ve somut anlamlı kelimeler, eş anlamlı kelimeler ve zıt anlamlı kelimeler gibi farklı anlam ilişkileri de bulunmaktadır.

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine örnek nedir?

    Anlam daralması ve anlam iyileşmesine dair bazı örnekler: Anlam Daralması: Erik sözcüğü, şeftali, kayısı, zerdali anlamını içerirken, sonradan sadece bir tür meyve için kullanılarak anlam daralmasına uğramıştır. Oğul sözcüğü, eskiden hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılırken, günümüzde sadece erkek çocukları ifade etmektedir. Anlam İyileşmesi: Yavuz sözcüğü, eski Türkçede "kötü" anlamına gelirken, günümüzde "güçlü, çetin" anlamlarını ifade etmektedir. Emek sözcüğü, eski Türkçede "sıkıntı, eziyet" anlamına gelirken, şimdi "çaba, uğraş, güç" anlamlarını karşılar hâle gelmiştir.

    Anlam karışıklığı ve anlam belirsizliği arasındaki fark nedir?

    Anlam karışıklığı ve anlam belirsizliği arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Anlam karışıklığı, bir cümlenin birden fazla anlama gelebilmesi durumudur. Anlam belirsizliği ise bir cümlenin net bir anlam ifade etmemesi durumudur. Özetle, anlam karışıklığı cümlenin birden fazla anlama gelebilmesi, anlam belirsizliği ise cümlenin net bir anlam ifade etmemesi durumudur.