YöreselOyunlar

Zonguldak yöresi oyunları, halk oyunları ve çocuk oyunları olarak iki ana türde incelenebilir. Halk oyunları: Horon. Zeybek. Kılıç Kalkan. Sıksık. Çocuk oyunları: 5 Çomak. Asker Amca. Bekçi Amca.

Sallançak, Türkmence kökenli bir kelime olup, Türkmenistan'a aittir. Ayrıca, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde, örneğin Nevşehir, Balıkesir, Eskişehir, Ankara, Niğde, Denizli, Antakya, Adana ve Kırklareli'nde de kullanılan bir salıncak türüdür.

Teke zortlatması ve keçi zortlatması arasındaki fark, Teke zortlatmasının bir halk oyunu olması ve keçi zortlatmasının ise bu oyunun adını açıklamasıdır. Teke zortlatması, Burdur, Isparta, Antalya, Denizli ve Fethiye çevresinde oynanan, 9/8'lik usulle oynanan canlı ve hareketli bir halk oyunudur. Keçi zortlatması ise, bu oyunun adının, tekelerin eşleşme zamanında yaptığı sıçramalar ve hareketlerden geldiğini açıklar. Özetle, Teke zortlatması bir oyun, keçi zortlatması ise bu oyunun adını açıklayan bir ifadedir.

Kaşık oyunu, Batı Karadeniz, Güney Marmara, İç Batı Anadolu ve Konya çevresinde oynanmaktadır. Bu bölgelerin bazı illeri şunlardır: Kastamonu; Bolu; Çorum; Çankırı; Bilecik; Bursa; Uşak; Ankara; Eskişehir; Afyon.

Sinop Boyabat'ta oynanan bazı oyun havaları şunlardır: Ayancık Eymeleri; Ayancık Çiftetellisi; Boyabat’ın Pirinci; Boyabat Çiftetellisi; Tütün. Ayrıca, "Sinop Batı Karadeniz Oyun Havaları, Vol. 2" albümünde yer alan "Tiridine Bandım", "İstifadan Ay Doğdu", "Dersini Almış Da Ediyor Ezber" gibi eserler de Boyabat'ta oynanan oyun havaları arasında sayılabilir. Bu oyun havalarını dinlemek için YouTube ve Apple Music gibi platformlar kullanılabilir.

Mihalıççık'ın meşhur oyunu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Mihalıççık ile ilgili bazı etkinlikler şunlardır: Tiyatro Gösterimi: 2025 yılında Eskişehir Sanat Tiyatrosu'nun "Sevgili Doktor" adlı oyunu Mihalıççık Kültür Merkezi'nde sahnelenmiştir. Yerel Oyunlar: Mihalıççık'ta "ADA YOLU (HOPLAMA)" oyunu oynanmaktadır.

Silifke yöresi halk oyunlarından bazıları şunlardır: Keklik; Kıbrıs Zeybeği; Portakal Zeybeği; Silifke’nin Yoğurdu; Yayla Yolları; Türkmen Kızı; Sallama; Ger Ali (Ham Çökelek); Mengi; Çaya Vardım Zeybeği. Ayrıca, dinsel içerikli olarak, Tahtacı Türkmenler arasında yapılan Eski Mengi, Yeni Mengi, Keklik Mengisi gibi oyunlar da Silifke yöresi halk oyunları arasında yer alır.

Bolu yöresine ait bazı halk oyunları şunlardır: Pıt pıt (Men men); Atlama (Gazel); Düz oyun (Çiftetelli); Ah Karadeniz; Değirmen; Ziller; Yemenimin uçları; Ada yolu; Halimem; Ördek. Ayrıca, Bolu'da Karaköy kaşık oyunu ve köçeklerin kadın elbisesi giyerek zilleriyle birlikte oynadığı oyunlar da bulunmaktadır.

Sandıklı yöresine ait zeybekler şunlardır: Sandıklı Zeybeği: Düğünlerde, bayramlarda ve sayılı günlerde oynanan bir erkek zeybeğidir. Ayrıca, Sandıklı'da Afyonkarahisar genelinde oynanan zeybeklerin yanı sıra, coğrafi konum itibariyle etkilendiği Kütahya Zeybeği, Ferayi Zeybeği, Eskişehir (Kırka) Zeybeği, Sepetçioğlu ve Köroğlu Oyunları da oynanmaktadır.

Tek ayak oyunu, farklı bölgelerde çeşitli versiyonlarıyla bilinmektedir: Bingöl: Bingöl'ün Kiğı ilçesine bağlı Halhal köyünde "Tek Ayak", "Karşılama" ve "Kol Takma" olmak üzere üç farklı versiyonu bulunmaktadır. Diyarbakır: Diyarbakır'da "Şuşane" veya "Tek Ayak" olarak bilinen bir halk oyunu oynanmaktadır. Kars: Kars'ın Mağaracık köyünde de "Tek Ayak" oyunu oynanmaktadır. Malatya: Malatya'da "Tek Ayak" oyun havası sözsüzdür.

Muğla yöresi gelin damat oyunu, Türk düğün kültürünün bir parçası olup, çiftin hayatlarının en özel anlarından birini daha da renklendirmek amacıyla oynanır. Özellikleri: Kökeni: Yüzyıllardır süregelen bir gelenektir ve farklı formlar kazanmıştır. Katılımcılar: Genellikle düğünlerde, elbiseleriyle şık bir şekilde katılan gençler ve çocuklar tarafından oynanır. Oynanış: Gelin ve damat, zaman zaman esprili bir şekilde taklit edilir ve diğer katılımcılar da bu anlara dahil olur. Müzik ve Kostüm: Oyun genellikle müzik eşliğinde yapılır ve gelin-damadı temsil eden kişiler farklı kostümler giyer. Toplumsal Bağ: Eğlenceli yapısı ve dinamik atmosferi ile sosyal bağları güçlendirir. Muğla yöresine özgü spesifik bir gelin damat oyunu hakkında bilgi bulunamamıştır. Ancak, genel olarak gelin damat oyunu, Türkiye'nin birçok yöresinde benzer şekilde oynanır.

Ordu'da yaygın olarak oynanan halk oyunları şunlardır: Horonlar: Gürcü Horonu; Dik Horon; Mısırlı (Mısırlıoğlu) Horonu; Sallama. Karşılama Türü (Kol Oyunları) Oyunlar: Ordu Karşılaması; Ordu'nun Sokakları; Su Sızıyor Sızıyor; Miralay. Her Yerde Oynanan Pıtık Oyunları: Horonlar (Mısıroğlu Horonu, Tulum Horonu, Sallama, Nalcı Horonu, Melet Horonu); Karşılama Türü (Kol Oyunu) Oyunlar (Lazutlar, Miralay, Bahçelerde Pırasa); Halay Karakterinde Oynanan Oyunlar (Tamzara, Temurağa). Dinsel Nitelikli Oyunlar: Semahlar.

Elazığ yöresine ait bazı halk oyunları şunlardır: Çayda Çıra: Düğünlerde ve eğlencelerde oynanan, kadın ve erkeğin birlikte veya ayrı ayrı oynayabildiği bir oyundur. Avreş: Harput kökenli, genellikle asker uğurlamalarında ve düğünlerde oynanan bir oyundur. Halay: Harput Halayı olarak da bilinir, asker uğurlamalarında ve düğünlerde oynanır. Temirağa: En az iki kişi tarafından oynanan, oldukça ritmik bir oyundur. Büyük Ceviz: Genellikle kızlı erkekli oynanan, hareketli bir oyundur. Çikçiko: Genç kızlar tarafından oynanan, türküsü olmayan bir oyundur. Leblebici Oyunu: Türkülü bir oyundur. Sudan Geçirme Oyunu: Temsili bir oyundur. Karanfil Oyunu: Dört, altı veya sekiz kadın tarafından oda ortasında diz çökerek oynanan bir oyundur. Ayrıca, Üç Ayak, Çabuk Üç Ayak, Ağır Üç Ayak ve Dik Halay gibi oyunlar da Elazığ yöresine aittir.

Ankara'da kadınların oynadığı bazı oyunlar şunlardır: Allılar. Pazarda Kına. Dınıt. Ankara'da zeybekler dışındaki tüm oyunlar, kadınlara özgü figürlerle kadınlar tarafından da oynanmaktadır.

Atabarı, Artvin halk oyunlarından bar türü bir oyundur. Oyunun adı, 1936-37 yıllarında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün isteği üzerine, Balkan Festivali'nde Artvin oyun ekibinin performansını beğenerek grubun da katılımıyla oyunu oynaması ve "Bundan sonra adı Atabarı olsun" demesiyle değiştirilmiştir.

Akşehir yöresine ait 8 adet halk oyunu bulunmaktadır. Bunlardan bazıları: Düz Oyun; Ağır Oyun; Galkıma; Kadın Zeybeği. Ayrıca, kına gecesinde oynanan ve tanınmış oyunlar arasında yer alan Emmiler oyunu da Akşehir yöresine aittir. Akşehir yöresine ait halk oyunlarından bazıları şu platformlarda bulunabilir: aksehir.bel.tr; folklor.gen.tr.

"Çağırın Kızlar" ifadesi, belirli bir yöreye ait bir halk oyunu veya türküsü olarak tanımlanmamıştır. Ancak, Antalya yöresine ait bazı halk oyunları ve türküler arasında "Teke Zortlatması" ve "Dimidan" gibi oyunlar bulunmaktadır. Eğer daha spesifik bir bilgi arıyorsanız, daha fazla detay veya bağlam sağlanması gerekebilir.

Kaynanam oyunu, Isparta ve dolayına ait bir halk oyunudur. Ayrıca, "kaynana oyunu" olarak adlandırılan ve farklı yörelerde oynanan başka oyunlar da bulunmaktadır, örneğin gelin kaynana oyunu.

Gaziantep (Antep) yöresinde oynanan bazı halay oyunları şunlardır: Ağır Oyunlar: Çobanbey Kabası, Hama Kabası, Karakuyu, Kerem’in Halayı, Amik Düzü, Şirvani, Dümbüllü, Demirci, Pekmezci, Reşit Halayı, Amik Kabası, Şirvan Düzü, İsabalı Halayı. Oymak Halayları ve Leylimler: Uçurum, Zikir, Dokuzlu, Oğuzlu, Havarişko, Çepikli, Fatike, Mani, Şirinnar, Leylim. Mizansenli Oyunlar: Karaçor, Kız Oyunu, Tura, Halburcu, Kartal, Siverekli, Meses, Kılıç, Bahdeniz Bacı. Ayrıca, Barak aşireti de Gaziantep yöresinde yaşamakta olup, kendilerine özgü Meryem, Mermere, Kaba, Tam Kaba, Kırıkcan gibi halk dansları da bulunmaktadır.

Seymenlik geleneği, Oğuz Türklerinde kervanların ve obaların korunması amacıyla ortaya çıkmış bir kardeşlik örgütlenmesidir. Seymenlik geleneğinin bazı özellikleri: Kökleri: 6. yüzyıla kadar uzanır. Ankara ile ilişkisi: Ankara'da Ahiler döneminde yeniden şekillenmiş ve şehir ile köylerin koruyucusu olmuştur. İşlevi: Milli felaket günlerinde yeni devlet ve liderin kurulmasını sağlamıştır. Günümüzdeki durumu: Ankara Kulübü gibi kuruluşlar tarafından yaşatılmaktadır. Seymen oyunları, Seymenlik geleneğinin bir parçasıdır ve genellikle özel günler, resmi törenler ve kutlamalarda oynanır. Bazı Seymen oyunları: Sinsin: Bir ateş etrafında davul ve zurna eşliğinde oynanan bir oyun. Zeybek: Seymenlerin oynadığı bir halk oyunu.