Zeybek

Zeybek oynayan kişiye "efe" denir.

Efe ismi, iki farklı bağlamda ünlü olabilir: 1. Efe Çelik: DJ Artz olarak bilinen müzisyen, hip-hop ve rap müzik sahnesindeki çalışmaları ve Ezhel gibi ünlü isimlerle yaptığı prodüksiyonlarla tanınmaktadır. 2. Tarihi Efe: Batı Anadolu'da özellikle Aydın, Denizli, Muğla ve Isparta illerinde yaşamış, silahlı ve mevcut düzene başkaldırmış Zeybek liderlerine verilen isimdir. Bu efeler, kahramanlıklarıyla ve cesaretleriyle ün kazanmışlardır.

Atatürk'ün en sevdiği zeybek, "Sarı Zeybek" olarak bilinmektedir.

Harmandalı Zeybeği'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Bir köyde dul bir kadın ve iki oğlu yaşarmış. Kardeşi, olanlara daha da hiddetlenmiş ve bir gün köydeki bir düğüne katılmış. Kolluk kuvvetlerinden kaçan genç, silahını ateşlemiş ve bir zaptiyeyi vurmuş. Genç'in ölümünden sonra annesi de dayanamayarak vefat etmiş.

Atatürk'ün zeybek oynamasının bazı nedenleri: Selim Sırrı Tarcan'ın çalışmalarını takdir etmek. Dansın yaygınlaşmasını sağlamak. Milli bilinci artırmak.

Mustafa Kemal Atatürk, Beylerbeyi Sarayı'nda düzenlenen Balkan Folklor Festivali'nde zeybek oynarken 57 yaşındaydı. Atatürk, 1881 yılında doğmuş ve 10 Kasım 1938'de vefat etmiştir.

"Çakal Çökerten Zeybeği", Rumların Türk köylülerine yaptığı zulüm ve baskı nedeniyle yasaklanmıştır.

Çakal Çökerten Zeybeği genellikle 5 dakika kadar sürer.

Zeybek oynayanlara "efeler" denilmesinin nedeni, zeybeklerin liderlerine "efe" adının verilmesidir.

Çakal Çökerten Zeybeği, genellikle gelin ve damat çiftinin karşılıklı oynadığı düğün danslarında tercih edilir.

Tavas'ın en güzel zeybeği olarak "Yağar Yağmur Tavas Zeybeği" kabul edilmektedir.

Tavas'ın en güzel zeybeğini kimin oynadığı konusunda kesin bir görüş birliği yoktur. Ancak, Cihan Doğan ve Halil İbrahim Akbunar gibi sanatçıların Tavas Zeybeği performanslarıyla tanındıkları bilinmektedir.

Bingöl'ün en meşhur halk oyunları arasında "Zeybek" ve "Halay" öne çıkmaktadır.

Damat, düğünde zeybek oynamak zorunda değildir, ancak zeybek oyunu düğünlerde sıkça tercih edilen bir halk dansıdır. Zeybek, yiğitliği, mertliği ve cesareti simgeleyen, izlemesi keyifli bir dans olduğu için damat tarafından oynanması durumunda geceye erkeksi bir motif katar.

Atatürk'ün zeybek oynarken görüldüğü fotoğraf, 2008 yılında gösterime giren "Son Balo Vals ve Zeybek" adlı kısa film belgeselden bir karedir. Bu fotoğrafta zeybek oynayan kişi Atatürk değil, Türk Halk Müziği sanatçısı Sümer Ezgü'dür.

Zeybek türküleri genellikle 9 zamanlı olarak bestelenmiştir, çünkü bu zaman ölçüsü Ege Bölgesi'ne özgü halk danslarının ritmine uygundur.

Harmandalı zeybeği 8 figürden oluşur.

Anne oğul zeybek dansı yapmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: Müziğin temposunu anlama. Duruş ve hareket. İlk adımlar ve ayak hareketleri. Kolların ve gövdenin kullanımı. Dönmeler ve figürler. Anne oğul zeybek dansı ile ilgili videolar TikTok ve YouTube gibi platformlarda bulunabilir.

Bir düğünde zeybek ekibi en az 4 kişi olmalıdır.

Harmandalı Zeybeği'ni farklı sanatçılar seslendirmektedir, bunlardan bazıları: 1. Murat Salim Tokac: "Milli Mücadelemizin 100. Yılı Anısına" albümünde yer alan "Harmandalı Zeybek" parçasını seslendirmiştir. 2. Tolga Çandar: "Harmandalı (Sözlü Zeybek)" adlı parçayı yorumlamıştır. 3. Sümer Ezgü: "Zeybek" atölyesinde 250 kişiyle birlikte Harmandalı Zeybeği'ni oynamıştır.