YöreselOyunlar

Kars yöresi halk oyunlarından bazıları şunlardır: Temura (Temira). Bar. Sallama. Şeyh Şamil. Kazağı (Kazak Erkek – Sert Erkek). Şeker Oğlan. Han Kızları. Anı Pappürüsü. Kentvari (Beşaçılan). Kars yöresi, coğrafi konumu itibarıyla Türk, Azerbaycan ve Ermeni kültürlerinin etkilerini taşıyan zengin bir oyun repertuarına sahiptir.

Mehmet Koparan'ın "Gabardıç" adlı eseri, Burdur, Acıpayam, Fethiye ve Antalya yörelerine aittir.

Lapseki Çeşmesi, Çanakkale yöresine ait bir halk oyunudur. Bu oyun, genellikle düğünlerde ortak olarak oynanan bir kadın oyunudur.

Antalya'da oynanan Teke Yöresi oyunları şunlardır: Teke Zeybeği. Ağır Zeybekler. Kıvrak Zeybekler. Kırık Zeybekler. Teke Zortlatması. Dimidan. Sektirme. Mengi.

Çiçek Dağı oyunu, Kırşehir yöresine aittir.

Çepik, Diyarbakır ve Elazığ yörelerine ait bir halk oyunudur. Ayrıca, Ordu, Sivas, Antep ve İstanbul gibi bölgelerde de halk dilinde kullanılan bir sözcüktür.

Tokat yöresinde oynanan halaylardan bazıları şunlardır: Omuz (Çardak) Halayı. Sin Sin (Simsim) Halayı. Semağ Halayı. Arguvan Zamahı. Gönüllüler Zamahı. Garhın, Üçayak, Hanım Kızlar, Diley. Ellik. Dik Halay. Hürülü. İbiski Halayı. Ayrıca, Tokat halk oyunları genellikle ağırlama, yanlama ve yelleme bölümlerinden oluşur.

Kırşehir yöresinde oynanan bazı halay oyunları şunlardır: Ağırlamalar; Hayrani; Avşar; Üç Ayak; Hoplama; Hasan Dağı Sekmesi; Kargın Halayı; Esir Almaca; Sepetçioğlu; İbramo. Ayrıca, Tura, Sin Sin, Kıvrak Halayı, Başımda Altın Tacım ve Mavilim gibi oyunlar da Kırşehir yöresi halayları arasında yer alır.

"Kekilli lamı halebi" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Halebi oyun havasının genellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne ait olduğu bilinmektedir.

Elazığ halayları, çeşitli türlere ayrılır: Çayda Çıra: Düğünlerde oynanan, mumlu dans olarak da bilinen bir halay türüdür. Avreş: Asker uğurlamalarında ve düğünlerde oynanan, ağır ve hızlı tempoda icra edilen bir halay. Halay: Harput Halayı olarak da bilinir, 2/4'lük ve 6/8'lik usullerde oynanır. Üç Ayak, Çabuk Üç Ayak, Ağır Üç Ayak, Dik Halay: 2-6 kişi tarafından oynanan halay çeşitlerindendir. Ayrıca, Elazığ'da Horum, Tamzara, Delilo, Şeve Kırma gibi başka halay türleri de bulunmaktadır.

Tavas Zeybeği, Tavas, Kale, Acıpayam yöreleri başta olmak üzere Denizli il genelindeki çeşitli düğün, festival ve toplantı gibi etkinliklerde oynanır.

Dik halay, özellikle Elazığ yöresine ait bir halk oyunudur. Ayrıca, Tunceli yöresinde oynanan "Karaçol" da dik halayın bir çeşitlemesidir. Bunun yanı sıra, dik halayın Ermenistan'da "Shoror" olarak, Süryani sanatçı Loudmila Khoshaba'nın ise Süryanice "Kochari" olarak seslendirdiği versiyonları da bulunmaktadır.

Sümer Ezgü'nün seslendirdiği Teke Zortlatması, Antalya, Isparta, Burdur, Muğla gibi bölgelerin de içinde bulunduğu Teke Yöresi'ne aittir. Bu oyun, Yörüklerin beslediği keçilerin çiftleşme dönemindeki davranışlarını taklit eder; keçilerin dişilere kur yaparken sergiledikleri sıçramalar ve şahlanmalar, oyun figürlerine dönüşmüştür.

Tokuç, genellikle Anadolu yöresine ait bir terimdir. Çamaşır yıkarken kullanılan, saplı ve üçgen veya ovaloid şeklinde bir tahta gereçtir. Örnek kullanım: "Muğla'da, tokuçla çamaşır yıkama geleneği hala devam etmektedir".

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde halay genellikle Govend veya Dîlan olarak adlandırılır. Bölgede oynanan bazı halay türleri: Diyarbakır yöresi oyunları; Mardin, Şanlıurfa gibi illerin halayları. Halay, Güneydoğu Anadolu'da toplumun ortak duygularını, geçmişin izlerini ve kültürel zenginlikleri yansıtan bir halk dansı olarak öne çıkar.

Kaşık oyunu, Ege ve Akdeniz bölgelerine aittir.

Teke Zortlatması, Burdur, Isparta, Antalya, Denizli ve Fethiye çevresinde her türlü bölgede oynanabilen bir halk oyunudur. Adını, teke adı verilen erkek keçinin hareketlerini yansıtmasından dolayı almıştır. Köken olarak, Yörüklerin yaşadığı dağlık yörelere dayanır.

"Köylü sallama" adlı bir halk oyunu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "sallama" oyunu farklı yörelere aittir: Konya yöresi. İbradı/Akseki yöresi. Kars. Ordu yöresi.

Burdur yöresi halk oyunlarından bazıları şunlardır: Erkekler tarafından oynanan oyunlar: Teke zortlatması; Serenler Zeybeği; Limonum Sulandı; Yayla Yolları; İlimon Yar; Dirmilcikten Gider Yaylanın Yolu; Devesi Gatar Gatar; Hadi Gari Sen de Gel; Menevşesi Tutam Tutam; Ovalar; Kuyu Dibi Taşlı Olur; Samas Dağı. Hem kadınlar hem de erkekler tarafından oynanan oyunlar: Şu Dirmil'in Çalgısı; Sarı Zeybek; Haymanalı; Cemilem; Gökte Yıldız; Evlerinin Önü; Kaba Ardıç. Kadınlar tarafından oynanan oyunlar: Tahtalıkta Galbır Var; Kezban Yenge; Erik Dalı; İğnem Düştü Yakamdan; Şişedeki Gül Yağı. Burdur yöresi oyunları daha çok 9/16, 9/8, 9/4'lük usullerdedir.

Malatya'da oynanan bilinen 67 çeşit halay bulunmaktadır. Bazı Malatya halayları şunlardır: Ağırlama; Alkışta; Aşırma Halayı; Arapgir Halayı; Bapuri; Berde; Başayak Halayı; Çarşı Su Halayı; Cezayir Oyunu; Delilo Halayı. Ayrıca, Malatya'da oynanan halayların yanı sıra, toplu oynanan ve törensel bir karakter arz eden semahlar da vardır.