YeryüzüŞekilleri

Türkiye haritası yeryüzü şekillerinin farklı yükseklik ve derinliklerini temsil etmek için 7 renge boyanır. Bu renkler ve anlamları şu şekildedir: Yeşil: Çukur yerleri ve deniz seviyesine yakın bölgeleri gösterir. Sarı: Yaylalar ve yüksek ovaları temsil eder. Kahverengi ve koyu kahverengi: Dağları ve yüksek dağları gösterir. Mavi ve açık mavi: Denizleri, gölleri ve su derinliklerini belirtir; açık mavi az derin yerleri, mavi koyulaştıkça derinliğin arttığını gösterir. Kırmızı: Sınırları ifade eder.

İstanbul'un yeryüzü şekilleri şunlardır: Platolar ve yaylalar. Dağlar. Ovalar. İstanbul'un bazı yeryüzü şekilleri şunlardır: Aydos Dağı. Büyük Çamlıca. Küçük Çamlıca. Istranca Dağları (Yıldız Dağları). Durusu Gölü. Büyükçekmece Gölü. Küçükçekmece Gölü.

Konya Ovası'nın yeryüzü şekilleri şunlardır: Obruk Platosu: Temelini göl çökelleri oluşturur ve üzerinde karstik şekiller olan obruklar bulunur. Dağlar: Bozdağlar, Karacadağ, Karadağ, Erenler-Alacadağ gibi volkanik dağlar yer alır. Ovalar: Konya ve Ereğli ovaları, Çumra Ovası ve Karapınar Ovası gibi ovalar bulunur. Çöküntü Hendeği: Ilgın (Çavuşçu) Gölü ve Akşehir Gölü'nün yerleştiği bir çöküntü hendeğidir. Ayrıca, ova tabanında periyodik karakterli akarsuların getirdiği alüvyonlar, killi anamateryal üzerinde vertisoller ve bataklık sahalarda hidromorfik alüvyal topraklar görülür.

Peneplene en yakın yeryüzü şekli platolardır. Türkiye'de Safranbolu Platosu, Çatalca Platosu ve Kula Platosu peneplen örnekleri arasında gösterilebilir.

Konya'nın en yüksek yeryüzü şekli, Bolkar Dağları içinde yer alan Aladağlar'dır ve yüksekliği 3.524 metredir. Konya'daki diğer yüksek yerler arasında Erenler Dağı (2.334 m), Karacadağ (2.025 m) ve Takkeli Dağı (1.400 m) bulunmaktadır.

5. sınıf sosyal bilgiler yeryüzü şekillerini boyayalım etkinliği, 5. sınıf öğrencilerine yönelik, insanların yerler ve çevreler konusunu pekiştirmek amacıyla hazırlanmış bir boyama etkinliğidir. Bu tür etkinlikler, sosyalbilgiler.com ve sosyalciniz.net gibi sitelerden indirilebilir. Ayrıca, sosyalbilgilerdefterim.com sitesinde, yeryüzü şekillerinin yükselti basamaklarına göre boyanmasını içeren bir etkinlik bulunmaktadır.

Hayır, plato ve yayla aynı şey değildir. Plato, yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şeklidir. Yayla ise, yazın hayvan otlatmak için çıkılan dağlık ve ormanlık bölgelerdeki yüksek, düz, otluk yerleri ifade eder.

Dayk ve sill, derinlik volkanizması sonucunda oluşan şekillerdir. Dayk (duvar). Sill. Batolitten küçük olan ve bir damar sayesinde yer kabuğunda sertleşen lavlara ise lakolit denir.

Coğrafyada seki (taraça), yatağına alüvyonlarını yaymış olan akarsuyun yeniden canlanarak yatağını kazması ve derinleştirmesi sonucunda oluşan basamaklardır. Taban seviyesinin alçalması nedeniyle, tabanlı bir vadide akan akarsuyun aşındırma gücü artar ve yatağını derine doğru kazan akarsu vadi tabanına gömülür. Ayrıca, seki kelimesi, oturmak için evlerin önüne yapılmış olan set veya sedir ya da toprak üzerindeki yükseklik anlamlarında da kullanılır.

Topoğrafya ve jeoloji arasındaki ilişki, Dünya'nın yüzey şekillerinin oluşumunda ve evriminde karşılıklı etkileşim içinde olmalarıdır. Bu iki bilim dalı arasındaki temel bağlantılar şunlardır: Topoğrafya, jeolojik araştırmalar için temel veriler sağlar. Jeomorfoloji, topografyanın anlaşılmasına katkıda bulunur. Topoğrafya ve jeoloji arasındaki bazı spesifik ilişkiler: Yer seçimi: Kentsel yerleşim için doğru ve doğal afetlerden korunmuş bir yer seçimi, jeolojik ve jeoteknik özelliklerin dikkate alınmasını gerektirir. Yeryüzü şekillerinin oluşumu: Jeolojik yapılar, yer kabuğundaki kaya katmanlarının ve diğer özelliklerin düzenlenmesini etkileyerek manzaraların, dağların, vadilerin ve diğer yer şekillerinin oluşumuna katkıda bulunur. Yeraltı suyu: Jeolojik yapılar sıklıkla yeraltı suyunun davranışını kontrol eder.

Peneplanasyon ve peneplen arasındaki fark şu şekildedir: - Peneplanasyon, jeomorfolojik evrimin son aşamasıdır ve akarsu aşınımının son aşamasını ifade eder. - Peneplen ise, peneplanasyonun sonucunda oluşan, hafif dalgalı ve geniş bir düzlüktür. Özetle, peneplanasyon bir süreç, peneplen ise bu sürecin sonucunda oluşan yeryüzü şeklidir.

Yeryüzü şekilleri arasında şunlar bulunur: Dağlar. Ovalar. Platolar. Vadiler ve kanyonlar. Göller. Denizler. Adalar. Yarımadalar. Körfezler. Bu şekiller, milyonlarca yıl süren doğa olayları (rüzgar, sel, volkanik patlamalar, depremler, heyelanlar, buzulların erimesi vb.) etkisiyle oluşmuştur.

Dünyanın yedi büyük yeryüzü şekli hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, yeryüzü şekillerinden bazıları şunlardır: dağlar; ovalar; platolar; vadiler; tepeler; körfezler; yarımadalar; denizler.

Ankara, çeşitli yeryüzü şekillerine sahiptir: Ovalar: Kızılırmak ve Sakarya nehirlerinin kollarının oluşturduğu ovalarla kaplıdır. Dağlar: Kuzeyde Kızılcahamam ve Çamlıdere ilçelerinde Yıldırım, Işık, Yakut gibi sarp dağlar; batıda Ayaş, Beypazarı ve Nallıhan ilçelerinin kuzey sınırlarını çevreleyen Karakiriş, Kartal, Manastır dağları bulunur. Düzlükler: Güney kısmında Tuz Gölü çanağı, Kepez Ovaları, Hacıbekirözü gibi düzlükler yer alır. Volkanik Araziler: Bölgede volkanik araziler, Karadağ, Karasimir, Paşa ve Teke dağları bulunur. Göller: Mogan, Eymir, Karagöl, Kurumcu, Samsun gibi göller bulunur. Ankara, karasal iklim etkisi altında olup, yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve kar yağışlıdır.

Topoğrafya haritası, yeryüzünün veya bir parçasının morfolojik yapısını, belirli bir ölçekte eşyükselti eğrileri yardımıyla yatay bir düzlem üzerinde gösteren bir harita türüdür. Bu haritalar, arazinin yüksekliğini, dağlarını, vadilerini, sırtlarını, uçurumlarını ve su bölümü çizgilerini iki boyutlu bir düzlemde temsil ederek, üç boyutlu bir bakış açısı sağlar. Kullanım alanları: Şehir planlaması; İnşaat mühendisliği; Madencilik ve jeoloji; Doğa sporları; Oryantiring.

Ege Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri şunlardır: Dağlar: Bölgedeki dağlar denize dik uzanır ve bu durum sahillerin girintili çıkıntılı olmasına neden olur. Ovalar: Ege Bölgesi, alüvyon ovalarıyla zengindir. Göller: Bölgede doğal ve yapay göller bulunur. Akarsular: Ege Denizi'ne dökülen Bakırçay, Gediz, Büyük ve Küçük Menderes gibi akarsular bulunur. Kıyılar: Ege Denizi kıyıları, Anadolu'nun en fazla körfezlere ve koylara bölünmüş en uzun kıyısıdır. Ayrıca, Ege Bölgesi jeotermal kaynaklar açısından da zengindir.

Coğrafya ve jeomorfoloji arasındaki temel fark, jeomorfolojinin, coğrafyanın bir alt dalı olup, yeryüzü şekillerinin ve onları şekillendiren süreçlerin incelenmesi olmasıdır. Coğrafya, insanlar ve çevreleri arasındaki yerlerin ve ilişkilerin incelenmesini kapsar. Ayrıca, jeomorfoloji yapısal, dinamik, tarihsel gibi farklı alt dallara ayrılırken, coğrafya genel olarak fiziki ve beşeri coğrafya olarak ikiye ayrılır.

Aydın ilinin yeryüzü şekilleri şunlardır: Dağlar: Kuzeyde Aydın Dağları, güneyde ise Menteşe Dağları olarak bilinen dağlık alanlar bulunur. En yüksek noktalar arasında Karıncalı ve Madranbaba Dağları yer alır. Ovalar: Büyük Menderes Irmağı'nın alüvyonlarının birikmesiyle oluşan verimli ovalar bulunur. Bu ovalar arasında Aydın Ovası, Koçarlı Ovası, Söke Ovası ve Balat Ovası gibi isimler alır. Akarsular: Büyük Menderes, Çine Çayı, Karpuzlu Çayı, Akçay ve Dandalaz çayları önemli akarsulardır. Göller: İlin en büyük gölü Bafa Gölü'dür ve Büyük Menderes Deltası'nın güneydoğusunda yer alır. Diğer göller arasında Karina Gölü ve Azap Gölü bulunur. Kıyılar: Söke Ovası'nın denize ulaştığı kıyı şeridi uzun, düz ve sığdır. Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası, Kuşadası ve Söke ilçelerinin sınırları içinde yer alır.

Yeryüzü şekillerinin iklim üzerindeki bazı etkileri: Dağlar, soğuk hava kütlelerinin hareketini engelleyerek bölgedeki iklimi etkiler. Yükselti, sıcaklık üzerinde etkili olur; Türkiye'de batıdan doğuya ve kıyı bölgelerinden iç kesimlere doğru sıcaklık azalır. Ovalar, rüzgarların serbestçe hareket etmesine izin vererek iklim üzerinde etkili olur. Denizler, nem miktarını artırarak bölgenin iklimini etkiler ve kıyı ile iç kesimler arasında sıcaklık farklılıkları oluşturur. Yeryüzü şekilleri, yağış dağılımını ve sıcaklık farklılıklarını da belirleyerek iklim üzerinde önemli bir rol oynar.

İstanbul'un yeryüzü şekilleri şunlardır: Platolar ve yaylalar. Dağlar. Ovalar. İstanbul'un bazı yeryüzü şekilleri şunlardır: Aydos Dağı. Büyük Çamlıca. Küçük Çamlıca. Istranca Dağları (Yıldız Dağları). Durusu Gölü. Büyükçekmece Gölü. Küçükçekmece Gölü.