YargıSüreci

İdari yaptırım prosedürü, devletin veya yetkili idari otoritelerin, yasa, yönetmelik veya düzenlemelere aykırı hareket eden bireyler, kamu kurumları veya özel sektör kuruluşları üzerinde uyguladığı hukuki sonuç doğuran yaptırımların sürecini ifade eder. İdari yaptırım prosedürü genellikle şu adımları içerir: 1. İhlal Tespiti: Aykırılığın belirlenmesi ve belgelenmesi. 2. Yaptırım Kararı: İdari makam tarafından yaptırım kararının verilmesi. 3. Tebliğ: Kararın ilgili tarafa bildirilmesi. 4. İtiraz Hakkı: Karara karşı idari başvuru veya yargı yoluna başvurma imkanı. İtiraz yolları iki ana başlıkta incelenir: İdari Başvuru: Yaptırımı uygulayan idari makama veya üst idareye başvurarak kararın tekrar incelenmesini talep etme. Yargı Yolu: İdari işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal davası açma veya tam yargı davası ile zararının tazminini talep etme. İdari yaptırımlar, kamu düzenini koruma, kamu yararını sağlama ve toplumsal düzeni tesis etme amacıyla uygulanır.

TCK Madde 277/1, "Yargı Görevi Yapanı, Bilirkişiyi veya Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu"nu düzenler: > "Görülmekte olan bir davada gerçeğin ortaya çıkmasını engellemek veya bir haksızlık oluşturmak amacıyla, davanın taraflarından birinin, sanığın, katılanın veya mağdurun lehine veya aleyhine sonuç doğuracak bir karar vermesi veya bir işlem tesis etmesi ya da beyanda bulunması için, yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı hukuka aykırı olarak etkilemeye teşebbüs eden kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır". 18/06/2014 tarihli değişiklikle madde metninden "veya yapılmakta olan bir soruşturmada" ibaresi çıkarılmıştır; böylece soruşturma aşamasında yargı görevini etkilemeye yönelik fiiller suç sayılmamıştır.

Tavzih kararı almak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Dilekçe Hazırlama: Tavzih talebi, dilekçeye tarafların sayısı kadar nüsha eklenerek hükmü veren mahkemeye sunulur. 2. Tebliğ: Dilekçenin bir nüshası, cevap süresi mahkemece belirlenerek karşı tarafa tebliğ edilir. 3. Mahkeme İncelemesi: Mahkeme, cevap verilmemiş olsa bile dosya üzerinde inceleme yaparak karar verir. 4. Kararın Verilmesi: Mahkeme, tavzih talebini yerinde görürse gerekli düzeltmeleri yapar. Tavzih talebi için bazı şartlar gereklidir: Hükmün yeterince açık olmaması. Hükmün icrasında tereddüt uyandırması. Hükmün birbirine aykırı fıkralar içermesi. Bu şartlar dışında tavzih talebinde bulunulamaz.

Olağan kanun yolları, henüz kesinleşmemiş hükümlere karşı başvurulan yasa yollarıdır. Üç tür olağan kanun yolu: 1. İtiraz. 2. İstinaf. 3. Temyiz. Ayrıca, olağanüstü kanun yolları da mevcuttur; bunlar hükmün kesinleşmesinden sonra başvurulan kanun yollarıdır ve dört çeşidi vardır: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı, kanun yararına bozma, yargılamanın yenilenmesi.

Hayır, 28.250 TL istinaf kesinlik sınırı değildir. 2025 yılı için istinaf kesinlik sınırı 40.000 TL olarak belirlenmiştir.

Adalet Bakanlığı'nda tutulan defterlerin nasıl tutulduğuna dair güncel bilgiye ulaşılamadı. Ancak, bazı defterlerin tutulma şekline dair genel bilgiler şu şekildedir: Karar defterleri: Karar defterinde, karar numarası, karar tarihi, dosya esas numarası, kararı veren kurulun ve hakimlerin bilgileri gibi sütunlar bulunur. Zimmet defteri: Bu defterde, sıra numarası, evrak numarası, gönderildiği merci, alındığı tarih, evrakı alanın adı, soyadı, görevi ve imzası ile düşünceler sütunları yer alır. Muhabere defteri: Gelen cevaplar ayrı bir kayıt işlemine tabi tutulmaz, sadece defterde aldığı numaranın karşısına geldiği işaret edilir. Ayrıca, UYAP gibi elektronik sistemler de bazı defterlerin tutulmasını kolaylaştırmaktadır. Daha fazla bilgi için Adalet Bakanlığı yönetmeliklerine veya ilgili kurumlara başvurulması önerilir.

Milletlerarası tahkim, yabancılık unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği veya bu kanun hükümlerinin taraflar ya da hakem veya hakem kurulunca seçildiği uyuşmazlıklar hakkında uygulanan tahkim türüdür. Bir tahkimin milletlerarası karakter taşıması için aşağıdaki unsurlardan birinin gerçekleşmesi gerekir: Tahkim anlaşmasının taraflarının yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da işyerlerinin ayrı devletlerde bulunması; Tarafların yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da işyerlerinin tahkim anlaşmasında belirtilen veya bu anlaşmaya dayanarak tespit edilen hallerde tahkim yerinden başka bir devlette bulunması; Asıl sözleşmeden doğan yükümlülüklerin önemli bir bölümünün ifa edileceği yerden veya uyuşmazlık konusunun en çok bağlantılı olduğu yerden başka bir devlette bulunması; Tahkim anlaşmasının dayanağını oluşturan asıl sözleşmeye taraf olan şirket ortaklarından en az birinin yabancı sermayeyi teşvik mevzuatına göre yabancı sermaye getirmiş olması. Türkiye’de milletlerarası tahkime ilişkin temel kaynak olarak 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu kabul edilmektedir.

Yargı süresinin en fazla kaç yıl olduğu, farklı bağlamlara göre değişiklik gösterebilir. Ceza soruşturması: Olağan koşullarda yürütülen dosyalarda ceza soruşturması genellikle 12 ila 15 ay arasında tamamlanır. Dava zamanaşımı: Türk Ceza Kanunu'na göre, dava zamanaşımı suçun niteliğine göre 8 ila 30 yıl arasında değişir. İdari yargı: İdari davalarda tekemmül tarihinden itibaren 6 ay içinde karar verilmesi hedeflense de, dosyanın tamamen kesinleşmesi istinaf veya temyiz aşamaları da eklendiğinde birkaç yılı bulabilir.

Temyiz ve istinaf kesinlik sınırı, farklı tarihlere göre belirlenir: İstinaf kesinlik sınırı, ilk derece mahkemesinin karar tarihine göre belirlenir. Temyiz kesinlik sınırı, istinaf mahkemesi (bölge adliye mahkemesi) kararının tarihine göre belirlenir. Anayasa Mahkemesi'nin 2024 yılında aldığı bir kararla, bu sınırların belirlenmesinde davanın açıldığı tarih esas alınmaya başlanmıştır.

Esastan reddine karar verilen dosyanın ne zaman sonuçlanacağı, davanın türüne, mahkemenin iş yüküne ve yargılamanın duruşmalı olup olmamasına bağlı olarak değişir. Duruşmasız dosyalar: Genellikle 6 ay ila 1 yıl içinde sonuçlanır. Duruşmalı dosyalar: Tanık dinlenmesi, bilirkişi raporları veya ek delil toplanması gerektiğinde, duruşma açılması halinde süreç 1,5-2 yıl veya daha fazla sürebilir. Ayrıca, büyük şehirlerdeki bölge adliye mahkemelerinde iş yoğunluğu nedeniyle karar süresi daha uzun olabilir. Ortalama süreler verilmiş olup, her davanın farklı olabileceği ve sürenin uzayabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Adalet Bakanlığı, yargı süresini kısaltmak için çeşitli çalışmalar yürütmektedir: Hedef süre uygulaması: Duruşmaların 2 aydan fazla ertelenmemesi ve istinaf sürecinin 6 ayı aşmaması hedeflenmektedir. Yargı Reformu Strateji Belgesi: Bu belge kapsamında, Yargıtay ve Danıştay'ın kurumsal yapısı güçlendirilmekte, temyiz incelemelerinin en geç 6 ay içinde tamamlanması sağlanmaktadır. Satürn projesi: Mahkemeler, ideal yargılama sürelerini belirleyerek vatandaşlara süre taahhüdünde bulunmakta ve bu süreler tebligatlarla taraflara iletilmektedir.

Tavzih süresi, kararın tebliğinden itibaren başlar ve hükmün icrası tamamlanana kadar devam eder. Belirli bir süre sınırı yoktur; yani, tavzih talebinde bulunmak için kararın kesinleşmesini beklemeye gerek yoktur. Ancak, tavzih talebinde bulunmakla kanun yolu süresinin işlemesi durmaz.

"Safahat" dosya bilgisi bağlamında, genellikle bir dosyanın geçirdiği aşamaları, gelişimini ve ilerleme sürecini ifade eder. UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) dosyalarında safahat bilgisi, dosyanın hangi tarihte hangi işlemlerin yapıldığını gösteren bir sekmedir.

Tahliye kararına itirazın sonuçlanma süresi, itirazın yapıldığı merci ve davanın karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Genel olarak: - Soruşturma aşamasında sulh ceza hâkiminin tahliye kararına itiraz edildiğinde, itiraz asliye ceza mahkemesi tarafından incelenir ve karar verilir. - Kovuşturma aşamasında ise davaya bakan mahkemenin tahliye kararına itiraz edilirse, istinaf mahkemesi veya daha üst bir yargı mercii itirazı değerlendirir. Avrupa Birliği kriterlerine göre ise tahliye davalarının 451 günde sonuçlanması öngörülmüştür.

3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun kapsamında incelenmeyen dilekçeler şunlardır: Belli bir konuyu ihtiva etmeyenler; Yargı mercilerinin görevine giren konularla ilgili olanlar; 4. maddede gösterilen şartlardan herhangi birini taşımayanlar (dilekçe sahibinin adı-soyadı ve imzası ile iş veya ikametgâh adresinin bulunmaması).

Elden takipli müzekkere, bir davanın sürecini hızlandırmak amacıyla mahkemeden alınan ve ilgili kişiye verilen belgedir. Müzekkere ise, bir yargı makamından belirli bir makama, bir kararın uygulanması ile ilgili olarak yazılan resmi yazıdır.

Davanın bittiğini anlamak için aşağıdaki durumları gözlemleyebilirsiniz: 1. Zamanaşımı: Dava, belirli bir süre içinde sonuçlanmazsa zamanaşımına uğrayabilir ve kendiliğinden düşer. 2. Tarafların Anlaşması: Taraflar mahkemeye gitmeden anlaşmaya varırlarsa dava düşer. 3. Delil Yetersizliği: Mahkeme, yeterli delil olmadığını tespit ederse davayı düşürebilir. 4. Mahkeme Kararı: Mahkeme, davanın esasına girmeden usuli nedenlerle davayı düşürebilir (örneğin, yetkisizlik kararı). 5. Kararın Tebliği: Karar duruşmasından sonra karar hemen hukuk sistemlerine yansımaz, ancak karar taraflara tebliğ edildiğinde dava kesinleşir.

Temyiz dilekçesinin esastan reddedilmesi durumunda, karar kesinleşir ve infaz edilir.