Yargılamalar

Gerekçeli kararın geç yazılması, makul sürede yargılanma hakkının ihlaline yol açabilir. Ayrıca, gerekçeli kararın geç yazılması nedeniyle: Hüküm kesinleşmez ve yasal olarak geçerli hale gelmez. Kanun yoluna başvuru süresi, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başladığı için, bu süreç uzar.

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu cezası, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun daha ağır sonuçlar doğurması veya failin suç işlemeyi alışkanlık haline getirmesi durumunda ceza artırılabilir.

İade-i muhakeme (yargılamanın yenilenmesi) başvurusu aşağıdaki kişiler tarafından yapılabilir: 1. Hükümlü veya hükümlü ölmüşse, eşi, alt soyu, üst soyu, kardeşleri. 2. Adalet Bakanı, istisnai hallerde. 3. Müdafii (sanığın avukatı), hükümlünün lehine başvuruda bulunabilir. 4. Cumhuriyet savcısı, hem lehine hem de aleyhine başvuru yapabilir. Bu başvuru, kararı veren mahkemeye yazılı dilekçe ile yapılır.

Ali Demirçalı, rüşvet vermek iddiasıyla yargılanmaktadır. Bu suçlama, sahibi olduğu firmanın bina inşaatının iskan ve ruhsat işlemleri için Çukurova Belediyesi bürokratına rüşvet verdiği iddiasıyla ilgilidir.

Suçu ve suçluyu övenler, Türk Ceza Kanunu'nun 215. maddesi uyarınca "suçu ve suçluyu övme" suçundan yargılanır.

Tebligat yapılmadan ceza kesinleşmez. Ceza yargılamasında tebligat, hüküm ifade eden işlemlerin yapılabilmesi için gereklidir. Ceza mahkemesi kararlarıyla ilgili kesinleşme süreci şu şekilde işler: 1. Tebligat: Taraflara ve ilgili kişilere kararların tebliğ edilmesi gerekir. 2. Kesinleşme: Tebligat yapıldıktan sonra, belirtilen yasal süreler içinde itiraz edilmezse veya kanun yoluna başvurulmazsa karar kesinleşir. Dolayısıyla, tebligatın usulüne uygun olarak yapılması ve taraflara ulaştırılması, cezanın kesinleşmesi için önemli bir adımdır.

CMK 311/1-e maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda düzenlenen hükümlünün lehine yargılamanın yenilenmesi nedenleri arasında yer alır ve şu şekildedir: "Yeni olaylar veya yeni delillerin ortaya çıkması". Bu nedenin gerçekleşmesi için, olay veya delilin daha önce mahkemeye sunulmamış olması ve yeni olması gerekmektedir.

Hukuki yargılamada ilk itirazlar, davanın esasına girmeden önce çözüme kavuşturulması gereken usule ilişkin itirazlardır. Bu itirazlar iki ana kategoriye ayrılır: 1. Yetki İlk İtirazı: Mahkemelerin yargı yetkisi, bulundukları yerin idari sınırları ile sınırlıdır. 2. Tahkim İlk İtirazı: Tarafların bir uyuşmazlığın çözümünü özel kişilere bırakmaları olan tahkim, ihtiyari tahkim olarak düzenlenir ve hukuk davalarında ilk itiraz olarak değerlendirilir. İlk itirazlar, en geç cevap dilekçesi ile ileri sürülmelidir.

HMK'nın 164 ve 165 maddeleri, hukuk yargılamasında ön sorun ve bekletici mesele ile ilgilidir: HMK madde 164: Ön sorunun incelenmesi. Buna göre, hakim, taraflardan birinin ileri sürdüğü ön sorunu incelemeye değer bulursa, belirleyeceği süre içinde, varsa delilleriyle birlikte cevabını bildirmesi için diğer tarafa tefhim veya tebliğ eder. Eğer ön sorun hakkında iki taraf arasında uyuşmazlık varsa, hakim gerekirse tarafları davet edip dinledikten sonra kararını verir. HMK madde 165: Bekletici mesele. Bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise, mahkeme o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılamayı bekletebilir.

Hukukta müdahale, devam eden bir davada taraf olmayan üçüncü kişilerin, belirli koşullar altında yargılamaya dahil olabilmesini ifade eder. İki tür müdahale vardır: 1. Asli Müdahale: Üçüncü kişinin, dava konusu hak veya şey üzerinde bağımsız bir hak iddia etmesi durumunda söz konusu olur. 2. Fer'i Müdahale: Üçüncü kişinin, taraflardan birinin yanında yer alarak ona yardımcı olmak amacıyla davaya katılmasıdır.

E-duruşma talebinin reddedilmesi durumunda hakim, bu kararı gerekçesiyle birlikte kesin olarak verir. Talebin reddedilme sebepleri arasında şunlar yer alabilir: - talebin süresinde yapılmaması; - talebin hakkın kötüye kullanılması veya yargılamayı sürüncemede bırakma amacı taşıması; - e-duruşma yapılmasını zorlaştıran hukuki, fiili veya teknik engellerin bulunması. Ayrıca, hastalığı, yaşlılığı veya engelliliği sebebiyle mahkemeye bizzat gelmesi durumunda zorluk yaşaması muhtemel olan tarafların talepleri de reddedilebilir.

Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 288. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç, bir olayla ilgili olarak başlatılan soruşturma veya kovuşturma kesin hükümle sonuçlanıncaya kadar savcı, hâkim, mahkeme, bilirkişi veya tanıkları etkilemek amacıyla alenen sözlü veya yazılı beyanda bulunma eylemini kapsar. Suçun işlenmesi durumunda, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılma söz konusudur.

İade-i muhakemede (yargılamanın yenilenmesinde) zamanaşımı yoktur.