YapıStandartları

Planlı alanlarda kat yüksekliği, uygulama imar planında aksi belirtilmediği sürece şu şekildedir: Ticaret bölgelerinde: Zemin katlarda 4,50 metre. Asma katlı zemin katlarda 5,50 metre. Diğer katlarda 4,00 metre. Ticaretin de yapılabildiği karma alanlarda: Zemin katlarda 4,50 metre. Asma katlı zemin katlarda 5,50 metre. Diğer katlar konut ise 3,60 metre, konut harici ise 4,00 metre. Konut bölgelerinde: Zemin ve normal katlarda 3,60 metre. Zemin katında ticaret yapılabilen konut bölgelerinde: Zemin katlarda 4,50 metre, asma katlı zemin katlarda 5,50 metre, diğer katlarda 3,60 metre. Kat yükseklikleri, imar planında daha fazla belirlenebilir.

Yangın merdivenlerinde her döşeme düzeyinde 17 basamaktan fazla olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıkla sahanlıklar düzenlenir. Ayrıca, yangın merdivenlerinde basamak yüksekliği 1,75 mm'den fazla ve basamak genişliği 250 mm'den az olamaz. Kaçış merdivenlerinin kapasite ve sayı bakımından en az yarısının doğrudan bina dışına açılması gerekir. Yangın merdiveni boyutları, binanın yapısına ve kullanım amacına göre değişiklik gösterebilir. Daha fazla bilgi için ilgili yönetmeliklere (örneğin, "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik") başvurulması önerilir.

Apartmanların 5 yıl sonra depreme dayanıklı olmak zorunda olmasının nedeni, 2001 yılından sonra yapılan binalarda deprem riskini azaltan düzenlemelerin yürürlüğe girmiş olmasıdır. 2001 yılında, 1999 Marmara Depremi'nden sonra, yapılara bazı kriterler getiren bir yönetmelik yayımlanmıştır. Ancak, kat mülkiyeti olması, binanın ilgili mevzuata uygun şekilde tamamlandığı anlamına gelmez.

Acil kaçış yolu mesafesi, tek yönde 25 metre, iki yönde ise 60 metreyi geçmemelidir. Kaçış yolu mesafesi, yapının faaliyet konusu ve kat sayısına göre değişiklik gösterebilir. Kaçış yolu mesafesi ile ilgili en güncel ve doğru bilgilere, ilgili yönetmelik ve standartlardan ulaşılması önerilir.

Ev çizmek için gereken metrekare (m²) miktarı, yapının toplam alanına ve imar yönetmeliklerine bağlı olarak değişir. Bazı ev tipleri için yaklaşık metrekare aralıkları: 2+1 daireler: En az 75 m², en fazla 101 m². 3+1 daireler: Net alan en az 90 m², en fazla 121 m². 4+1 daireler: En az 102 m², en fazla 135 m². Ayrıca, balkonlar ve iç mekanlar gibi kullanılabilir alanlar da metrekare hesabına dahil edilmelidir. Hesaplama için, arsanın imar durum belgesinde belirtilen KAKS (Kat Alanı Kat Sayısı) ve TAKS (taban alan katsayısı) değerleri kullanılır. Kesin sonuç için, arsanın bulunduğu belediyeden imar çapı belgesi alınarak detaylı bir hesaplama yapılması önerilir.

Engelli odaları için minimum alan ölçüleri, Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği'ne göre şu şekildedir: Tek kişilik odalar: En az 9 metrekare. İki kişilik odalar: En az 16 metrekare. Üç kişilik odalar: En az 22 metrekare. Dört kişilik odalar: En az 26 metrekare. Hesaplamada küsuratlı sayılar, 1/2’si ve üstü bir üst sayıya tamamlanır. Ayrıca, tekerlekli sandalye kullanan engelliler için odaların, kullanıcıların rahatça hareket edebileceği büyüklükte olması gerekir.

Emsali 1 olan bir yere kentsel dönüşümde verilebilecek emsal miktarı, belediyenin imar planları ve yönetmelikleri doğrultusunda belirlenir. Ancak, imar artışı her projede otomatik olarak verilmez; şehircilik unsurları, altyapı ve trafik gibi faktörler dikkate alınarak değerlendirilir.

Fransız balkonlar, doğru şekilde monte edilmediğinde veya bina yönetmeliğine uygun inşa edilmediğinde güvenlik riskleri taşıyabilir. Fransız balkonların tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Korkuluk yüksekliği: Korkulukların yüksekliği en az 90 cm olmalıdır, ancak bazı Fransız balkonlarda bu yükseklik yeterli değildir. Korkuluklar arası mesafe: Korkuluk çubukları arasındaki boşluk 15 cm'den geniş olmamalıdır, aksi takdirde çocuklar için tehlike oluşturabilir. Montaj hatası: Korkuluklar, binanın betonarme yapısına değil, dış cephe kaplaması olan mantolama malzemesinin üzerine sabitlenebilir. Cam ile korkuluk arası mesafe: Balkon camı ile korkuluk arasındaki mesafe 10 cm'den geniş olmamalıdır, aksi takdirde küçük çocuklar için hayati tehlike oluşturabilir. Fransız balkon kullanırken güvenlik için ek önlemler alınması ve yerel bina yönetmeliklerine uyulması önemlidir.

Yapı sınıfı 1A ve 3A arasındaki fark, yapıların birim maliyetlerine ve kapsamlarına bağlıdır. - Yapı sınıfı 1A: Basit kümes ve tarım yapıları, plastik örtülü seralar, baraka ve geçici yapılar gibi basit yapıları içerir ve birim maliyeti 2.100 TL/m²'dir. - Yapı sınıfı 3A: Normal konut binaları, büro ve işhanı yapıları, atölye ve imalat binaları gibi daha karmaşık yapıları içerir ve birim maliyeti 448 TL/m²'dir. Özetle, 3A yapı sınıfı, 1A yapı sınıfına göre daha karmaşık ve maliyetli yapıları kapsar.

Evet, asma katta merdiven şarttır. Asma kata ulaşım, güvenli ve kullanışlı bir merdivenle sağlanmalıdır.

İki katlı bir ev yapmak için gereken minimum arsa büyüklüğü, en az 250-300 metrekare olabilir. İmar durumu: TAKS (taban alanı kat sayısı) değeri ve çekme mesafeleri, inşaat yapılabilecek net alanı belirler. Evin büyüklüğü: 100 m² taban alanına sahip iki katlı bir ev için 500 m² arsa yeterli olabilir. Arsa büyüklüğü konusunda kesin bilgi almak için ilgili belediyenin imar müdürlüklerine veya ilgili yerel yönetimlerin web sitelerine başvurulması önerilir.

Acil durum toplanma alanı, binadan güvenli bir uzaklıkta olmalıdır ve 500 metre veya daha az bir yürüme mesafesinde olması, erişilebilirlik açısından önemlidir. Ayrıca, toplanma alanının: ikincil tehlikelerden uzak ve düz arazilerde bulunması; temel ihtiyaçların karşılanabileceği yapılara yakın olması; afet ve acil durum ekiplerine yakınlığı gibi kriterlere de dikkat edilmelidir.

Köylü sığınağı için belirli bir metrekare bilgisi bulunmamaktadır. Ancak, genel sığınak yönetmeliklerine göre, kişi başına en az 1 metrekare sığınak alanı ayrılmalıdır. Sığınak alanı hesaplanırken, konutlarda her bağımsız bölüm için 4 kişi, yurt gibi konaklama tesislerinde ise yatak sayısının %20 artırılması sonucu kişi sayısı belirlenir.

Merdiven rıht yüksekliği, 12 ila 22 cm arasında olmalıdır. Ancak, rıht yüksekliği, merdivenin türüne ve kullanım amacına göre değişiklik gösterebilir: Konutlar: Ana merdivenler için 17-18 cm, yardımcı merdivenler için 18-20 cm. İşyerleri: Ana merdivenler için 18-20 cm, yardımcı merdivenler için 20-22 cm. Dış mekanlar: 10-16,5 cm. Çatı arası, bodrum gibi yerler: 18-22 cm. Okul, tiyatro, hastane gibi yerler: 14-16 cm. Ayrıca, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'ne göre, asansörü olmayan binalarda basamak yüksekliği 0,16 metreden, asansörlü binalarda ise 0,18 metreden fazla olamaz. Merdiven tasarlarken veya inşa ederken, TS 825 "Binalarda Merdivenler" standardına ve diğer ilgili yasal düzenlemelere uymak önemlidir.

Bina yükseklik sınıfı, Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) ve bina tabanı ile yüksekliğinin belirlenmesine bağlı olarak tespit edilir. Bina yüksekliği, bodrum kat döşemesi seviyesinden çatı döşemesine kadar olan mesafeyi ifade eder. Bina yükseklik sınıfının belirlenmesinde kullanılan kriterler: Rijit bodrum perdelerinin binayı her taraftan veya en az üç taraftan çevrelemesi. Birbirine dik bina eksenlerinin her bir doğrultusundaki hakim titreşim modunda, bodrum katlar dahil binanın tümü için hesaplanan doğal titreşim periyodunun, zemin kat döşemesi dahil tüm bodrum kütlelerinin silinmesi ile aynı doğrultuda hesaplanan doğal titreşim periyoduna oranının 1,1’den küçük olması (Tp,tüm ≤ 1,1 Tp,üst). Bu iki koşuldan herhangi birini sağlamayan binalarda bina tabanı, temel üst kotu olarak kabul edilir. Bina yükseklik sınıfları, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre sekiz kategoriye ayrılır.

Güvenlik filesinin kaç metre olması gerektiği, inşaatın yapısal özelliklerine, çalışma sahasına ve tehlike seviyesine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda güvenlik filesi için minimum uzunluk önerileri: S tipi yatay sistem: 10 metre. T tipi dikey sistem: Kat hizasında tüm cepheyi kapsamalı. U tipi sistem: Açıklığın tamamını kaplamalı. V tipi konsol destekli sistem: 3 metre dışa doğru uzanmalı. Güvenlik filesi kullanımı, özellikle 7 metre (2 kat) yükseklikten sonra zorunludur. En doğru ölçü için profesyonel bir montaj firmasından keşif hizmeti alınması önerilir.

TAKS değeri 0.30, bir arsada yapılacak binanın taban oturum alanının, toplam arsa alanının %30’u kadar olabileceğini gösterir. Örneğin, 500 m² büyüklüğünde bir arsanız varsa, yapının tabanı en fazla 150 m² olabilir. TAKS (Taban Alanı Kat Sayısı) değeri, imar planları, belediye yönetmelikleri ve bölgenin yapı yoğunluğu gibi kriterlere bağlı olarak değişiklik gösterir.

Merdivenlerde korkuluk, en az 5 basamak olduğunda yapılmalıdır. Eğer rıht sayısı 5'ten az ise korkuluk ve küpeşte yapılmayabilir.

Sürgülü merdivenlerin basamak sayısı, merdivenin uzunluğuna bağlı olarak değişir. Sürgülü merdivenlerin toplam basamak sayısı hakkında kesin bir sınır bulunmamaktadır. Ancak, merdivenlerin toplam yüksekliği, zemin ile hedef yüzey arasındaki farka bağlı olarak belirlenir ve her bir basamak arasındaki yüksekliğin ideal olarak 17 cm ile 20 cm arasında olması önerilir. Merdivenlerin tasarımı ve güvenliği için yerel bina kodlarına ve standartlara uyulması önemlidir.

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'ne göre yapı yaklaşma sınırı, yapının komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği sınırdır. Bazı yapı yaklaşma sınırları: Konut ve ticaret bölgelerinde: Bitişik nizamda: 6 metre. Blok başlarında: Yan bahçe mesafesi + 6 metre. Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplamı + 6 metre. Yalnız 1 katlı dükkân yapılacak ticaret ve küçük sanayi bölgelerinde: Bitişik nizamda: 5 metre. Blok başlarında: Yan bahçe mesafesi + 5 metre. Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplamı + 5 metre. Sanayi bölgelerinde: 30 metre. Akaryakıt istasyonlarında: 40 metre. Konut dışı kentsel çalışma alanlarında: 40 metre. Köşe başına rastlayan parsellerde yol tarafındaki yan bahçe yerine, o yol için tayin edilmiş ön bahçe mesafesi alınır.