DepremYönetmeliği

Apartmanların 5 yıl sonra depreme dayanıklı olmak zorunda olmasının nedeni, deprem yönetmeliklerinin ve yapı standartlarının zamanla güncellenmesi ve mevcut yapıların bu yeni standartlara uygun hale getirilmesi gerekliliğidir. Depreme dayanıklı binaların tasarımı ve inşası, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) tarafından belirlenir ve bu yönetmelik, deprem riskini en aza indirmek için yapıların güvenli olmasını sağlar.

Ev alırken yapılması gereken bazı önemli testler ve kontroller şunlardır: 1. Tapu ve Hukuki Durum Kontrolü: Tapu kaydının incelenmesi, üzerinde ipotek veya haciz olup olmadığının kontrol edilmesi. 2. Kat İrtifakı ve İskan Ruhsatı: Binanın kat irtifakı tapusunun varlığı ve iskan ruhsatının alınmış olması. 3. Deprem Riski: Zemin etüt raporunun incelenmesi, binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığının kontrol edilmesi. 4. Yapı Kalitesi: Binanın bodrum katı, kolon ve kirişleri, duvarları gibi yapısal unsurların hasar ve çatlak açısından incelenmesi. 5. Enerji Kimlik Belgesi: Binanın ısı izolasyonunun yapıldığını gösteren belgenin kontrol edilmesi. 6. Cephe Seçimi: Evin güney, kuzey, doğu cephelerinden hangisine baktığının ve güneş alma durumunun değerlendirilmesi. Bu testler, evin güvenli ve uzun vadeli bir yatırım olmasını sağlamak için önemlidir.

En sağlam kolon, kullanılan malzemeye göre değişiklik gösterebilir: 1. Betonarme Kolonlar: Beton ve çelik donatıların birlikte kullanıldığı kolonlardır. 2. Çelik Kolonlar: Hafif olmasına rağmen büyük yükleri taşıyabilen ve esnek yapıya sahip kolonlardır. 3. Karbon Elyaf Kaplamalı Kolonlar: Binaları depremlere karşı güçlendirmek için kullanılan, daha fazla esneklik ve direnç sunan kolonlardır. Ayrıca, 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'ne göre yapılan inşaatlarda en düşük kullanılabilecek beton türü C25 olarak belirlenmiştir.

TBDY'ye (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) göre bina performans düzeyleri dört ana kategoride sınıflandırılmıştır: 1. Kesintisiz Kullanım (KK) Performans Düzeyi: Bina taşıyıcı sistem elemanlarında yapısal hasarın meydana gelmediği veya hasarın ihmal edilebilir ölçüde kaldığı durum. 2. Sınırlı Hasar (SH) Performans Düzeyi: Bina taşıyıcı sistem elemanlarında sınırlı düzeyde hasarın meydana geldiği, doğrusal olmayan davranışın sınırlı kaldığı hasar düzeyi. 3. Kontrollü Hasar (KH) Performans Düzeyi: Can güvenliğini sağlamak üzere bina taşıyıcı sistem elemanlarında çok ağır olmayan ve çoğunlukla onarılması mümkün olan hasar düzeyi. 4. Göçmenin Önlenmesi (GÖ) Performans Düzeyi: Bina taşıyıcı sistem elemanlarında ileri düzeyde ağır hasarın meydana geldiği göçme öncesi durum, binanın kısmen veya tamamen göçmesi önlenmiştir.

TS500 ve TBDY arasındaki temel farklar şunlardır: 1. TS500: "Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları" standardıdır ve Şubat 2000'de yayımlanmıştır. Bu standart, betonarme malzemelerin ve yapıların tasarım ve yapım kurallarını belirler. 2. TBDY: "Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği"dir ve 1 Ocak 2019'da yürürlüğe girmiştir. Özetle, TS500 daha genel tasarım kurallarını içerirken, TBDY deprem güvenliği ve deprem yüklerine karşı ek hesaplamaları kapsar.

Mütemadî temel, 18 Mart 2018 tarihinde yayımlanan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ile zorunlu hale gelmiştir.

Asmolen yapıda en az bir perde bulunması gerekmektedir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'ne göre, asmolen döşemeli sistemlerde perde kullanımı, süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistemler için sadece DTS=3 ve DTS=4 olan binalarda zorunludur.

TBDY (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) temel derinliği hesaplaması, aşağıdaki formül kullanılarak yapılır: Hp = m (Hn - mt). Burada: - Hp: Temel derinliği; - Hn: Toprak donma derinliği; - mt: 0.7-1 arasında değişen, bina ısısının dış duvarların yakınındaki toprak donması üzerindeki etki katsayısı; - m: 1.1 olan çalışma koşulları katsayısı. Ayrıca, temel derinliği belirlenirken zemin çeşidi, tabakalaşma durumu, yeraltı su seviyesi, iklim bölgesi ve toprak don derinliği gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.

Evet, apartman kapı önüne eşya koymak deprem yönetmeliği kapsamında yasaktır. Bu yasak, yönetim planında yer alabilir ve kat malikleri genel kurulu tarafından karar alınarak uygulanabilir. Ayrıca, yangın güvenliği açısından da kapı önlerinin boş tutulması gerekmektedir; çünkü kaçış yolları ve merdivenler her zaman engelsiz erişilebilir durumda olmalıdır.

ZD zemin sınıfı, 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'ne göre orta sıkı kum veya çok katı kil tabakalarından oluşmuş zeminleri ifade eder.

Kolonsuz evler genellikle çok katlı değildir.

Evet, her türlü inşaat imalatında C25 betonun yerine C30 beton kullanılabilir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'ne göre, deprem riski yüksek yerlerde en az C30 beton kullanılması gerekmektedir.

Sta4CAD programında TS500 ve TBDY 2018 (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) yönetmelikleri kullanılabilir.

TBDY'ye (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) göre betonarme tasarım esasları şunlardır: 1. Taşıyıcı Sistem Düzenlemesi: Deprem etkileri altında taşıyıcı sistem elemanlarının dengeli düzenlenmesi ve birbirine yakın dayanım ve rijitliğe sahip olması esastır. 2. Yeterli Dayanım ve Rijitlik: Deprem sırasında sistemde yeterli burulma dayanımı ve rijitliğin sağlanması gereklidir. 3. Katlarda ve Geçiş Katlarında Döşeme: Döşemelerin yüksek düzlem içi rijitliğe ve yeterli dayanıma sahip olması, eylemsizlik kuvvetlerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına güvenle aktarılması sağlanmalıdır. 4. Kesit Hesabı: Betonarme elemanların kesit hesapları, TS500 ve TBDY 2018 standartlarına uygun olarak yapılmalıdır. 5. Donatı Koşulları: Kolon, kiriş, perde ve temel tasarımında enine ve boyuna donatı koşulları da bu yönetmeliklere göre belirlenir.

Evet, güçlendirmede statik proje zorunludur. Türkiye’de deprem yönetmeliği gereği, ruhsat alacak tüm binalar için statik proje çizimi yapılması yasal bir zorunluluktur.

Eski binaların deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığı, binanın yapım tarihine ve ilgili yönetmeliklere göre değişir. 2007 yılında yayımlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, eski binalar için de geçerlidir. Deprem yönetmeliğine uygun bir binanın özellikleri şunlardır: - Taşıyıcı sistem: Rijitlik, kararlılık ve yeterli dayanıma sahip olmalıdır. - Döşemeler: Deprem kuvvetlerinin güvenli bir şekilde aktarılmasını sağlayacak düzeyde rijitlik ve dayanıma sahip olmalıdır. - Tasarım: Hafif şiddetteki depremlerde hasarsız, orta şiddetteki depremlerde ise onarılabilir düzeyde hasarla atlatabilmelidir.

TBDY (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) deprem yükü hesabı iki ana yaklaşımla yapılır: Dayanıma Göre Tasarım (DGT) ve Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT). Dayanıma Göre Tasarım (DGT) yaklaşımı şu adımları içerir: 1. Öngörülen performans hedefi için taşıyıcı sistemin süneklik kapasitesine karşı gelen azaltılmış deprem yükleri belirlenir. 2. Azaltılmış deprem yükleri altında doğrusal deprem hesabı yapılır ve eleman iç kuvvetleri hesaplanır. 3. Eleman dayanım talepleri, öngörülen performans hedefi için tanımlanan iç kuvvet kapasiteleri ile karşılaştırılır. 4. Deprem hesabından elde edilen göreli kat ötelemeleri izin verilen sınırlarla karşılaştırılır. Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ise şu şekilde yapılır: 1. Öngörülen performans hedefleri ile uyumlu deprem yer hareketleri altında taşıyıcı sistemin hesabı yapılır. 2. Sünek davranışa ilişkin şekildeğiştirme talepleri ve gevrek davranışa ilişkin dayanım talepleri elde edilir. 3. Elde edilen talepler, öngörülen performans hedefleri ile uyumlu olarak tanımlanan şekildeğiştirme ve dayanım kapasiteleri ile karşılaştırılır.

TBDY (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018) ve TDY (Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik 2007) arasındaki bazı temel farklar şunlardır: 1. Zemin Sınıflandırması: TDY'de 4 zemin sınıfı varken, TBDY'de 6 farklı zemin sınıfı bulunmaktadır. 2. Deprem Hesapları: TBDY, 4 farklı deprem yer hareket düzeyi belirlerken, TDY standart tasarım deprem yer hareketini kullanmıştır. 3. Bina Önem Katsayısı: TBDY'de bina kullanım sınıfına göre belirlenen bu katsayı, TDY'de 1.4 olarak sabit alınmıştı. 4. Tasarım Kriterleri: TBDY'de Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) ve Bina Yükseklik Sınıfı gibi yeni tasarım kriterleri eklenmiştir. 5. Spektral İvme Katsayıları: TBDY'de spektral ivme katsayıları, yapının koordinatları, zemin sınıfları ve faya olan yakınlığa bağlı olarak değişir.

A2 döşeme süreksizliği, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'nde şu şekilde tanımlanmaktadır: Herhangi bir kattaki döşemede; 1. Merdiven ve asansör boşlukları dahil, boşluk alanları toplamının kat brüt alanının 1/3’ünden fazla olması durumu. 2. Deprem yüklerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına güvenle aktarılabilmesini güçleştiren yerel döşeme boşluklarının bulunması durumu. 3. Döşemenin düzlem içi rijitlik ve dayanımında ani azalmaların olması durumu.

Edirne'deki Cumartesi Pazarı, 1. Murat Mahallesi'nde yer alan ve deprem yönetmeliğine uygun hale getirilen yeni yerine taşınmıştır.