Viskozite

80W-90 ve 75W-90 dişli yağları arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Viskozite: 80W-90 daha yüksek viskoziteye sahiptir, bu da daha kalın bir yağ olduğu anlamına gelir. 2. Yoğunluk: 80W-90'ın yoğunluğu 0.90, 75W-90'ın ise 0.86'dır. 3. Kullanım Alanı: 75W-90, yüksek sıcaklık koşullarında ve ağır hizmet tipi manuel şanzıman, aks ve son tahrik sistemlerinde tercih edilir. 4. Fiyat: 75W-90, daha yüksek maliyeti nedeniyle genellikle daha pahalı bir seçenektir.

Viskozite ve moleküller arası çekim kuvveti doğrudan ilişkilidir: moleküller arası çekim kuvveti büyük olan sıvılarda, bu kuvvetler sıvı moleküllerini birbirine daha sıkı bağlar ve hareketlerini sınırlar, böylece sıvının akışkanlığı azalır ve viskozitesi artar.

Dinamik viskozite, bir sıvının iç sürtünmesini ölçer ve Pascal-saniye (Pa·s) veya centipoise (cP) birimleriyle ifade edilir. Dinamik viskozitenin hesaplanma formülü: Dinamik viskozite = kinematik viskozite × sıvının yoğunluğu. Burada: - Kinematik viskozite, sıvının yerçekimi altında aktığındaki iç direncinin bir ölçüsüdür ve m²/s veya cSt (Santimetre) birimleriyle ifade edilir. - Sıvının yoğunluğu, g/cm³ cinsinden ölçülür.

Motor yağı viskozitesi, aracın kullanım kılavuzunda belirtilen değerlere uygun olmalıdır. Viskozite, iki sayı ile ifade edilir: 1. İlk sayı: Yağın düşük sıcaklıklarda akışkanlık derecesini gösterir (örneğin, 5W-30 yağında "5W", kışın yağın akışkanlığını belirtir). 2. İkinci sayı: Yağın yüksek sıcaklıklarda akışkanlık derecesini gösterir (5W-30 yağında "30", yağın 100°C'de ne kadar akışkan olduğunu belirtir). İklim koşulları ve kullanım şartları da viskozite seçiminde önemlidir.

0W-30 ve 5W-30 motor yağları arasındaki temel farklar şunlardır: - Viskozite: 0W-30, daha düşük viskoziteye sahiptir ve soğuk havalarda daha kolay akar. - Çalışma Sıcaklığı Aralığı: 0W-30, -31 dereceye kadar olan sıcaklıklarda çalışabilirken, 5W-30'un çalışma sıcaklığı aralığı -13 dereceden başlar. - Yakıt Ekonomisi: 0W-30, daha iyi yakıt verimliliği sağlar çünkü motor daha az sürtünme ile çalışır. - Fiyat: Genellikle 0W-30, daha fazla katkı maddesi içerdiği için daha pahalıdır. Her iki yağ da çok dereceli olup, hem kış hem de yaz koşullarında kullanılabilir.

Viskozite değeri, motorun farklı sıcaklıklarda verimli çalışmasını sağlamak için motor yağının özelliklerine bağlı olarak değişir. Genel olarak: - Soğuk havalarda daha akışkan olan yağlar için düşük viskozite değerleri (örneğin, 5W-30) tercih edilir. - Yüksek sıcaklıklarda daha dayanıklı olan yağlar için ise daha yüksek viskozite değerleri (örneğin, 10W-40) önerilir. Aracın kullanım kılavuzunda belirtilen viskozite değerlerine uyulması, motorun performansı ve ömrü açısından önemlidir.

Laminer akış, aşağıdaki durumlarda görülür: 1. Düşük akış hızlarında ve yüksek viskoziteye sahip akışkanlarda. 2. Kararlı akış koşullarında, dışarıdan müdahale olmadığında akışkanın çalkantı olmaksızın ve düzenli bir şekilde akması durumunda. Bu tür akış, ayrıca kılcal damarlardan kan akışı ve yanan bir maddeden çıkan dumanın başlangıçta düzenli çıkması gibi durumlarda da gözlemlenir.

Debi, viskoziteden etkilenir çünkü daha viskoz sıvılar, daha düşük debi sağlar. Bu durum, akışkanın boru veya kanal içindeki hareketini doğrudan etkiler; daha viskoz sıvılar daha fazla direnç gösterir ve bu da akış hızını azaltır.

Viskometre kabı kullanımı, viskozite ölçümlerinde önemli bir adımdır ve aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir: 1. Hazırlık: Viskometrenin tüm tanımlayıcı özellikleri kaydedilir ve kabının temizliği yapılır. 2. Sıvı Dökümü: Ölçümü yapılacak sıvı, viskometre kabına yavaşça dökülür. 3. Termometre Kullanımı: Harici bir hassas termometre probu, viskometre kabı veya beher iç kenarına tutturulur. 4. Ölçüm: Viskometre, seçilen referans sıvının ölçülebildiği en yüksek hızdan başlanarak ayarlanır ve ölçüm alınır. 5. Tekrarlama: Her ölçüm, spindle sıvı içerisinden çıkarılıp bir süre bekletilip tekrar sıvıya daldırılmak suretiyle ve sabit hızda sıcaklık dengesi kuruluncaya kadar üçer kez tekrarlanır. 6. Değerlendirme: Gösterge değeri, referans sıvının sıcaklıktaki viskozite değeri olarak kabul edilir.

Tiksotrofik ve reopektik akışkanlar, viskoziteleri zamanla farklı şekillerde değişen iki tür akışkandır. Tiksotrofik akışkanlar, kayma gerilmesi uygulandığında viskoziteleri azalan sıvılardır. Reopektik akışkanlar ise tam tersine, kayma gerilmesi arttıkça viskoziteleri artan sıvılardır.

Polivinil asetatın (PVA) viskozitesi 500–8.000 Pa·s (Pascal-saniye) arasında değişir ve bu değer 20 °C'de ölçülür.

Kinematik viskozite, yağın belirli bir sıcaklıkta ne kadar hızla akacağını ölçmek için kapiler viskozimetre kullanılarak belirlenir. Ölçüm adımları: 1. Numune Hazırlığı: Yağ numunesi, hava kabarcıklarından arındırılarak homojen hale getirilir. 2. Test Sıcaklığının Belirlenmesi: Genellikle 40°C veya 100°C sıcaklıklarında ölçüm yapılır. 3. Viskozite Ölçümü: Kalibre edilmiş viskozimetre içindeki kılcal tüpten yağın akışı için geçen süre ölçülür. 4. Sonuçların Değerlendirilmesi: Akış süresi, santimetre/saniye (cSt) veya milimetre kare gibi standart birimlere dönüştürülerek kinematik viskozite değeri elde edilir. Bu test, ASTM D445 standardına uygun olarak gerçekleştirilir.

Viskozite ölçümü iki ana yöntemle yapılır: kinematik viskozite ve dinamik (mutlak) viskozite. Kinematik viskozite ölçümü şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Numune Hazırlığı: Yağ numunesi, hava kabarcıklarından arındırılarak homojen hale getirilir. 2. Test Sıcaklığının Belirlenmesi: Ölçüm genellikle 40°C ve 100°C sıcaklıklarında yapılır. 3. Viskozite Ölçümü: Kapiler tüpten akan yağın akış süresi ölçülür. 4. Sonuçların Değerlendirilmesi: Ölçülen viskozite değeri, cSt (sentistok) birimiyle ifade edilir. Dinamik viskozite ölçümü için ise: 1. Rotorun Dönüş Direnci Ölçümü: Reometre gibi bir cihazla yağın iç sürtünmesi ölçülür. 2. Sonuçların Değerlendirilmesi: Ölçüm sonuçları, cP (sentipoise) birimiyle ifade edilir.

Debi ve viskozite farklı kavramlardır. Debi, bir sıvının veya gazın belirli bir süre içinde bir boru, kanal veya herhangi bir iletim hattı boyunca geçen miktarını ifade eder. Viskozite ise bir sıvının akışkanlığını ölçen bir özelliktir ve sıvının molekülleri arasındaki sürtünmeyi ifade eder.

Sıvılarda direnç, sıvının viskozite özelliği ile belirlenir. Sıvı direncini bulmak için aşağıdaki faktörler de dikkate alınmalıdır: - Sıvı yoğunluğu: Yoğunluk arttıkça sıvı direnci de artar. - Sıvı sıcaklığı: Sıcaklık arttıkça sıvının akışkanlığı artar ve direnç azalır. - Sıvı basıncı: Basınç, sıvının akışkanlığını azaltan bir kuvvet olarak işlev görür ve direnci etkiler. Sıvı direncini ölçmek için genellikle standart test yöntemleri kullanılır, bunlar arasında sıvıya batırma testi, sıvı püskürtme testi ve sıvı basınç testi bulunur.

Akrilik boya viskozitesi, boyanın akmaya karşı gösterdiği dirençtir.

Viskozimetre, sıvıların akışkanlığını ve viskozitesini ölçen bir cihazdır. İşe yararları şunlardır: 1. Malzeme Bilimi ve Kimya Endüstrileri: Yağ, asfalt, plastik, mum, boyalar, kaplamalar ve yapıştırıcılar gibi malzemelerin özelliklerini belirlemek için kullanılır. 2. Gıda ve İçecek Sektörü: Ürünlerin dokusunu, akışkanlık ve stabilitesini kontrol etmek için viskozite ölçümü yapılır. 3. Kalite Kontrol: Ürünlerin parti tutarlılığını ve kalite kontrolünü sağlamak için önemlidir. 4. Endüstriyel Uygulamalar: Pompalanması veya boruya aktarılması gereken malzemeler için proses koşullarını optimize eder. 5. Araştırma Laboratuvarları: Enzimlerin aktivitesini ve polimer sentezini izlemek için kullanılır.

Polyester reçine viskozitesi, 0,2-2 Pa aralığında olmalıdır.

Renault 19 için önerilen motor yağı viskozitesi 10W-40 veya 15W-40'tır.

28/410 pompa, çeşitli sıvı ürünlerin dağıtımı için kullanılır. Bu pompalar, yüksek viskoziteli ürünleri kolayca dağıtmak için de uygundur ve genellikle PP (polipropilen) malzemeden üretilir.