Varoluşçuluk

Mr. Nobody (Bay Hiçkimse) filmi, baş karakter Nemo Nobody'nin yaşamı boyunca yaptığı seçimlerin sonuçlarını ve bu seçimlerin hayat üzerindeki karmaşık etkilerini konu alır. Filmde işlenen bazı temalar: Çoklu evrenler. Kader. Sevgi, kayıp ve yalnızlık. Kaos teorisi. Mr. Nobody, izleyicilere, hayatlarının yönlendirilmesinde bireysel seçimlerin önemini sorgulamalarını teşvik eder.

Albert Camus'nün absürtizm anlayışı, insanın varoluşunun anlamsızlığını kabul edip, bu anlamsızlığa rağmen yaşamın tadını çıkarmayı ve anlamı kendi içinde yaratmayı önerir. Camus'nün absürtizm felsefesinin temel unsurları: Anlamsızlık: Dünya, insanların ve olayların karmaşık bir rastgeleliğidir ve insanın varoluşunun temel gerçeği anlamsızlıktır. İsyan: İnsan, bu anlamsızlığa karşı sürekli bir isyan içinde olmalıdır. Özgürlük: Mutlak ve sınırsız bir kavram olmayan özgürlük, burada ve şimdi aranmalıdır. Tutku: Hayat ne kadar anlamsız olursa olsun, her şey tutkuyla yaşanmalıdır. Camus, absürtizmi "Sisifos'un Söyleni" adlı eserinde açıklamış ve "Yabancı" ile "Veba" gibi eserlerinde işlemiştir.

Nilgün Marmara'nın şiir anlayışı, varoluşçuluk akımından etkilenmiştir. Şiirlerinde öne çıkan temalar: kendilik; iç dalış; yalnızlık; bunalım; umutsuzluk; yabancılaşma; intihar. Ayrıca, manik depresyon bozukluğu ve toplumdaki kadın rolü hakkındaki görüşleri de eserlerine yansımıştır. Nilgün Marmara, dilin sınırlarını zorlayan ve deneysel bir dil kullanımıyla öne çıkan bir şairdir. Marmara, feminist bir bakış açısına sahip olup kadın hakları ve cinsiyet eşitliği konularında da eserler vermiştir.

Tatar Çölü romanı, birkaç önemli temayı işlemesi ve anlatım tarzı nedeniyle önemlidir: Varoluşçuluk: Roman, varoluşun anlamsızlığı ve hayatın geçiciliği üzerine derin düşüncelere dalan bir karakteri işler. Değişim: Değişim ihtiyacı ve değişime direnç, romanın temaları arasındadır. Tabiiyet ve Sistem Eleştirisi: Bastiani Kalesi, tabiiyeti ve sistemi simgeler; roman, bu yapının bireyler üzerindeki etkisini ve insanları nasıl belirli bir düzene mahkum ettiğini inceler. Zaman ve Mekân Algısı: Kaledeki zamanın yavaş akışı ve bu durumun insan zihnindeki etkisi, romanın anlatımında önemli bir yer tutar. Kafkaesk Anlatım: Roman, Kafka'nın anlatım tarzını andırır ve bu yönüyle dikkat çeker. Tatar Çölü, bu temaları işlemesiyle okuyucuyu düşündüren ve sorgulatan bir eser olarak kabul edilir.

Albert Camus, varoluşçu ve absürtizm akımlarının öncülerinden kabul edilir. Ancak, Camus kendini herhangi bir akımın filozofu olarak görmediğinden, kendini bir "varoluşçu" ya da "absürtist" olarak tanımlamaz.

Varoluşçu felsefenin bazı temsilcileri: Jean-Paul Sartre; Albert Camus; Andre Gide; Samuel Beckett; Franz Kafka; Karl Jaspers; Gabriel Marcel; Martin Heidegger. Ayrıca, Danimarkalı Søren Kierkegaard da varoluşçu felsefenin öncülerinden kabul edilir, ancak genellikle teist varoluşçular arasında değerlendirilir.

Egzistansiyalizm (varoluşçuluk), 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyılda, felsefi düşüncenin salt düşünen özne ile değil, eyleyen, duyumsayan, yaşayan bir birey olarak insan öznesi ile başladığı inancını paylaşan filozofların çalışmalarını kapsayan bir terimdir. Egzistansiyalizm akımının temel fikirleri: Varoluş bireyseldir. Varoluş, bir olanaklar bütünüdür. Önemli olan gerçek, kişisel gerçektir. Evrensel ahlak anlayışı yoktur. İnsan, kendi değerlerini kendisi oluşturur ve geleceğini kendisi belirler. Egzistansiyalizm, ilk olarak Alman düşünür Martin Heidegger tarafından ortaya atılmış, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Fransız düşünür ve romancı Jean Paul Sartre'nin benimsemesi ve edebiyata uygulamasıyla yaygınlaşmıştır. Bazı önemli temsilcileri: Jean Paul Sartre, Albert Camus, Andre Gide, Samuel Beckett, Franz Kafka.

Özcülük ve varoluşçuluk aynı şey değildir. Özcülük, şeylerin gerçek tabiatının, yani mahiyetinin, o şeylerin özünde mündemiç olduğuna inanır. Özcülük, eğitimde bir yaklaşım tarzı olarak ortaya çıkmış olup, bir felsefi sistem olarak kabul edilmez.

Otantizm ve otantiklik kavramları genellikle benzer anlamlar taşır, ancak aralarında bazı farklar vardır: Otantisite, varoluşçu felsefe ve psikolojide bir kişilik kavramı olup, bir kişinin eylemlerinin değerler ve arzularıyla uyumlu olma derecesini ifade eder. Otantiklik ise, bireyin gerçek benliğine dayanarak hareket etmesi, içselleştirilmiş ahlak, öz farkındalık ve fikirle tutarlı davranış gibi özellikleri içerir. Özetle, otantisite daha çok varoluşçu bağlamda kullanılırken, otantiklik pozitif psikoloji ve kişisel gelişim alanlarında daha yaygın olarak ele alınır.

Jean-Paul Sartre, varoluşçuluk olarak bilinen felsefi akımın ana figürüdür. Sartre'ın savunduğu bazı görüşler şunlardır: İnsanın önceden tanımlanmamış bir varlık olarak ele alınması. Varoluşun özden önce gelmesi. Özgürlük ve sorumluluk. Hümanizm. Marksizm'in hümanist bir felsefe olarak değerlendirilmesi. Aydın tavrı.

Albert Camus'nün "Yabancı" adlı romanı, XX. yüzyıl insanının içine düştüğü yabancılaşmayı anlatır. Romanda, Cezayir'de bir Arap'ı öldüren burjuva bir Fransız olan Meursault'un, toplumun istediği kalıba girmeyi reddettiği ve gerçek duygularını ifade ettiği için dışlanması işlenir. Camus, bu karakter üzerinden insanın varoluşsal sorunlarını, yabancılık kavramını, toplumun ve adalet sisteminin çelişkilerini ve aksaklıklarını ele alır.

Bay Hiçkimse (Mr. Nobody) filmi, insan varoluşunun anlamını ve seçimlerin hayat üzerindeki derin etkilerini araştırır. Filmin işlediği bazı konular: Paralel evrenler ve çoklu yaşam senaryoları. Kelebek etkisi. Aşk ve kayıp. Yönetmen Jaco Van Dormael, filmi "herkesin karşılaşabileceği sonsuz olasılıklar hakkında yüksek bütçeli deneysel bir yapı" olarak tanımlamıştır.

2010 yapımı "Çoğunluk" filmi, orta sınıf bir ailenin yaşamını ve toplumdaki çoğunluk ilişkilerinin dinamiklerini ele alır. Bazı ana mesajlar: Sınıfsal ayrımcılık: Film, Türk toplumundaki kadınlara, Ermenilere, Kürtlere, Çingenelere ve eşcinsellere yönelik faşizan bakış açısını ve ayrımcılığı ele alır. İtaat ve tekrar mekanizması: Mertkan'ın hikayesi üzerinden, itaatkâr alışkanlıkların ve geleneklerin sorgulanmayan tekrar mekanizmasıyla toplumun çoğunluğunda nasıl bir itaat davranışı oluşturduğu anlatılır. Neoliberal sermaye birikimi: Film, neoliberal sermaye birikimine uygun sosyal, ekonomik ve politik dönüşümleri ve bunun toplum üzerindeki etkilerini gösterir. "Çoğunluk", politik bir film olmaktan ziyade, bu temaları sosyolojik bir bakış açısıyla ele alan bir yapım olarak değerlendirilir.

Yeraltından Notlar, Fyodor Dostoyevski tarafından yazılmış bir romandır ve modern dünyaya ayak uyduramayan, toplumun kendisini anlamadığını düşünen bir adamın iç dünyasını anlatır. Eserde ele alınan bazı konular: Bireysel özgürlük ve kimlik: Modern toplumun insanı nasıl etkilediğini ve bireysel özgürlüklerin nasıl kaybolduğunu inceler. Toplumsal eleştiri: Toplumun yapısını, insanların birbirine duyduğu yabancılaşmayı ve bireylerin toplumsal normlara uymak için nasıl sıkıştığını sorgular. İnsan doğasının karanlık yönleri: İnsanın iç dünyasındaki psikolojik sıkıntıları ve çelişkileri ortaya koyar. Ahlaki ve felsefi sorular: Ahlaki sorumluluk, toplumsal bağlar ve insan doğası gibi temel konularda düşünceleri dile getirir. Roman, iki bölümden oluşur: İlk bölümde karakterin iç çatışmaları ve kendine olan düşmanlığı, ikinci bölümde ise bir arkadaşıyla olan ilişkisi ve hayatına müdahale etme arzusu anlatılır.

Albert Camus'nün kitaplarını okuma sırası için iki öneri bulunmaktadır: 1. Detaylı okuma sırası: Tersi ve Yüzü (1937); Yaz (1939-1953); Sisifos Söyleni (1942); Mutlu Ölüm (1937, 1971'de yayımlanıyor); Yabancı (1942); Defterler 2 (1942-1951); Denemeler (1944-1950); Başkaldıran İnsan (1951); Veba (1947); Sıkıyönetim Tiyatrosu (1948); Defterler 3 (1951-1954); Düşüş (1956); Sürgün ve Krallık (1957); İlk Adam (1994). 2. Önemli kitaplar odaklı okuma sırası: Tersi ve Yüzü (1937); Yaz (1939-1953); Sisifos Söyleni (1942); Mutlu Ölüm (1937, 1971'de yayımlanıyor); Yabancı (1942); Başkaldıran İnsan (1951); Veba (1947); Sıkıyönetim Tiyatrosu (1948); Düşüş (19

Béla Tarr'ın "Torino Atı" (The Turin Horse) filmi, on dokuzuncu yüzyıl sonu Avrupa’sında kaderleri iç içe geçmiş insan ve atın ortak kaderini anlatır. Filmin anlatmak istedikleri arasında şunlar da yer alır: Varoluşun anlamı. Hayatın doğal seyri. İnsan ve doğa mücadelesi. Ayrıca, "Torino Atı", Béla Tarr'ın yönetmenliğe veda filmi olarak da bilinir.

Varoluşçu psikoterapinin kurucusu Viktor Frankl'dır. Varoluşçu psikoterapinin diğer önemli temsilcileri ise şunlardır: Rollo May; Irvin Yalom; Ludwig Binswanger; Medard Boss.

Varoluşçuluğun temel kitaplarından bazıları şunlardır: Korku ve Titreme, Søren Kierkegaard. Yeraltından Notlar, Fyodor Dostoyevski. Böyle Buyurdu Zerdüşt, Friedrich Nietzsche. Dönüşüm, Franz Kafka. Varlık ve Zaman, Martin Heidegger. Sysifos Söyleni, Albert Camus. Varlık ve Hiçlik, Jean-Paul Sartre. Varoluşçuluk, Jean-Paul Sartre. Godot’yu Beklerken, Samuel Beckett. Bu eserler, varoluşçu felsefenin önemli temalarını ele alır ve varoluşçuluğun anlaşılmasına katkı sağlar.

Fransız Teğmenin Kadını, Viktorya Dönemi'nin katı ve kuralcı yapısını, özgürlüğüne düşkün, bağımsız ruhlu Sarah karakteri üzerinden eleştirir. Kitabın bazı temaları: Kadın-erkek ilişkileri: Sarah, toplumsal kodları umursamadan sever ve ne gerekiyorsa onu yapmaktan kaçınmaz. Özgürlük arayışı: Erkek karakter Charles, toplumsal statüsünün talepleri ile özgürlük arayışı arasında kalır. Alternatif sonlar: Kitap, okuyucuya üç farklı son sunarak gizemini korur. John Fowles, romanında karakterlerin kendi hayatlarını yaşadığını ve yazarın rolünün bu süreci gözlemlemek olduğunu vurgular.

Şehinşah'ın "Güller ve Rhyme" şarkısı, kişisel mücadele, toplumsal eleştiri ve varoluşçu düşünceyi keşfeder. Şarkının bazı temaları: Hayatın zorlukları ve direnç. Kaos ve toplumsal eleştiri. Sanat ve kendini ifade etme. Varoluşsal sorgulamalar ve ölüm. İsyan ve öfke. Şarkının bazı duyguları: Öfke ve isyan. Umutsuzluk ve karamsarlık. Melankoli ve hüzün. "Güller ve Rhyme" ifadesi, güzelliğin ve sanatın kaosla iç içe olduğunu simgeler.