Varoluşçuluk

Nilgün Marmara, varoluşçuluk akımına mensuptur.

Maurice Merleau-Ponty'nin temel kavramları şunlardır: 1. Bedensel Algı: Merleau-Ponty'ye göre, insan dünya ile ilişkisini bedeni aracılığıyla kurar ve algı, sadece fiziksel bir olgu değil, aynı zamanda öznenin dünyaya dair öznel hislerinin bir yansımasıdır. 2. Yönelimsellik: Algının kendisi olan yönelimsellik, bedeni bir algılayan özne olarak sunar ve dünyanın kavranmasını sağlar. 3. Fenomenal Özne: Merleau-Ponty, bedeni, nesnelerin arasında ayrı bir yaşayan özne olarak görür ve öznenin dünyanın kendisi olduğunu savunur. 4. Tersine Çevrilebilirlik Tezi: Bedenin, duyumlayan ve duyumsanan arasındaki tersine çevrilebilirliği, varlığın küresel suretinin bir simgesi olarak kabul edilir. 5. Varoluşçu Fenomenoloji: Merleau-Ponty, varoluşsal sorular üzerine odaklanarak, bilinç ve dünya arasındaki ilişkiyi ele alır.

Leyla Erbil, varoluşçuluk (egzistansiyalizm) edebi akımına mensuptur.

"Yeraltından Notlar" kitabı, aşağıdaki nedenlerden dolayı okunmalıdır: 1. Evrensel Temalar: Kitap, insanın içsel çatışmalarını ve toplumla olan ilişkisini sorgulayan evrensel temaları işler. 2. Psikolojik Analiz: Dostoyevski'nin derin psikolojik analizleri ve karakterlerin içsel dünyalarının detaylı tasviri, okuyucuya etkileyici bir okuma deneyimi sunar. 3. Varoluşçu Bakış Açısı: Eser, varoluşçuluğun ilk romanlarından biri olarak kabul edilir ve insanın özgürlük, ahlaki sorumluluk ve toplumsal bağlar gibi temel konulardaki düşüncelerini ele alır. 4. Eleştirel Yaklaşım: Kitap, 19. yüzyıl Rus toplumunu eleştirir ve bireylerin içsel çatışmalarının bir sonucu olarak nasıl yeraltına itildiğini inceler. 5. Edebiyat ve Felsefe Üzerindeki Etkisi: "Yeraltından Notlar", modern edebiyat ve felsefe üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.

Mr. Nobody filmi, insanların yaptığı seçimlerin kişisel kimlik ve mutluluk üzerindeki etkilerini anlatmaktadır. Filmin konusu, 118 yaşındaki Nemo Nobody'nin, insanlığın son ölümlüsü olarak, hayatı boyunca verdiği kararların sonuçlarını sorgulaması etrafında döner. Filmin işlediği diğer temalar: - Varoluşsal kaygılar ve özgür irade; - Hayatın anlamı ve ölüm kaçınılmazlığı ile başa çıkma çabası; - Kaos teorisi, string teorisi ve kelebek etkisi gibi bilimsel kavramlar.

Albert Camus'nün absürdizm anlayışı, hayatın ve evrenin doğasında bir anlam bulunmadığını ve bu anlamsızlığın insan varoluşunu derinden etkilediğini savunur. Camus'ye göre, insanın anlam arayışı ile evrenin kayıtsızlığı arasında bir çelişki vardır ve bu çelişki, absürdün ta kendisidir. Absürdizm, üç olası tepkiyi içerir: 1. İntihar: Anlamsız bir dünyada yaşamanın anlamsız olduğunu düşünen birey, hayatına son verebilir. 2. Dinsel veya metafizik inanç: Birey, evrende bir anlam olduğuna dair inanç geliştirerek absürdü reddedebilir. 3. Absürdle yüzleşmek ve onu kabul etmek: Camus'nün önerdiği çözüm, absürdle yüzleşmek ve onu kabul etmektir.

Ceza'nın "Kim Bilir" şarkısı, yaşamın belirsizlikleri ve insanın karşılaştığı zorluklar üzerine kuruludur. Şarkının ana temaları arasında: - Toplumsal adaletsizlikler: Şarkı, toplumdaki eşitsizlikleri ve güç dinamiklerini eleştirir. - Varoluşsal sorular: Hayatın anlamı, insanın yeri ve amacı gibi konuları sorgular. - Kişisel mücadeleler: Engeller, çatışmalar ve özgürlük arayışı gibi bireysel deneyimleri anlatır. Nakaratta tekrarlanan "Kim bilir?" ifadesi, hayatın öngörülemezliğini ve tahmin edilemezliğini vurgular.

Nilgün Marmara'nın şiir anlayışı, sembolist ve deneysel bir dil kullanımı üzerine kuruludur. Ayrıca, Marmara'nın şiirlerinde feminist bir bakış açısı da öne çıkar ve kadın hakları ile cinsiyet eşitliği konularında eserler vermiştir.

Tatar Çölü, Dino Buzzati'nin 1940 yılında yayımlanan romanı, birkaç önemli nedenden dolayı önemlidir: 1. Tabiiyet ve Rutin: Roman, rutin ilişkileri ve tabi olma halini irdeler. 2. Varoluşsal Temalar: Eser, insanın varoluşsal sancılarını, hayallerin peşinde koşarken hissettiği yabancılaşmayı ve zamanın anlamını sorgulamasını işler. 3. Kafkaesk Anlatım: Buzzati'nin Kafkaesk anlatım tarzı ve Tolstoyvari ahlaki önermeleri, romanı dikkat çekici kılar. 4. Etkileyici Edebiyat: "Tatar Çölü", edebiyatta Beckett, Camus ve Kafka'nın başlattığı varoluşsal sorgulamaya karmaşık bir boyut katan zengin bir anlatı olarak değerlendirilir.

Albert Camus, varoluşçuluk ve absürdizm akımlarının önemli temsilcilerinden biridir.

Edvard Munch'un "Çığlık" tablosu, sanatçının yaşadığı acı ve ıstırap dolu hayatı yansıtan, varoluşsal kaygıları ve insanın içsel çatışmalarını anlatan bir eserdir. Tablodaki ana figür, ellerini başının iki yanına dayamış, korku ve şaşkınlıkla çığlık atar vaziyette tasvir edilmiştir. Ayrıca, gökyüzünün kızıllığı ve dalgalı çizgiler gibi unsurlar, volkanik patlama veya Munch'un psikolojik tepkileri gibi çeşitli yorumlamalara da açıktır.

Varoluşçu felsefenin bazı önemli temsilcileri şunlardır: 1. Søren Kierkegaard: Modern varoluşçuluğun öncüsü olarak kabul edilir, bireyin inanç ve inançsızlık arasındaki derin ikilemini ele almıştır. 2. Friedrich Nietzsche: "Tanrı öldü" ifadesiyle geleneksel değerlerin eksikliğini savunmuş ve üstinsan kavramını ortaya atmıştır. 3. Jean-Paul Sartre: İnsanların tamamen özgür olduklarını ve bu özgürlüğün getirdiği sorumlulukları üstlenmeleri gerektiğini belirtmiştir. 4. Albert Camus: Hayatın herhangi bir anlamı olmadığını, ancak insanların yine de bu anlam arayışına girmeleri gerektiğini savunmuştur. 5. Martin Heidegger: Varoluşsal soruları derinlemesine incelemiş ve insan varoluşunun doğasını irdelemiştir.

Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk), 19. ve 20. yüzyıllarda ortaya çıkan bir felsefi akımdır. Temel fikirleri şunlardır: 1. Varoluş Önceliklidir: Varlık, özden önce gelir; bireyin varoluşu, onun özünü belirler. 2. Özgürlük ve Sorumluluk: Birey, kendi seçimlerini yapma özgürlüğüne sahiptir ve bu seçimlerin sonuçlarına karşı sorumludur. 3. Anlam Arayışı: Yaşamın anlamı sorgulanır; varoluşsal krizler ve ölümün kaçınılmazlığı gibi konular ele alınır. 4. Yabancılaşma ve Absürd: İnsan, dünya ile yabancılaşma ve absürdlük içinde bir ilişki kurar. 5. Tanrı ve İnanç: Genellikle tanrısal bir düzenin olmadığı veya varlığının belirsiz olduğu kabul edilir. Önemli temsilcileri arasında Søren Kierkegaard, Jean-Paul Sartre, Albert Camus ve Friedrich Nietzsche bulunur.

Özcülük ve varoluşçuluk farklı kavramlardır. Özcülük, varlıkların kimliklerini ve özelliklerini nedensel olarak belirleyen bir metafiziksel varoluşa sahip olduğuna inanma tutumudur. Varoluşçuluk ise, "varoluş özden önce gelir" ilkesini savunur.

"Levottomat" (Türkçe karşılığı: "Huzursuz") 2000 yapımı bir Finlandiya romantik filmidir ve Aku Louhimies tarafından yönetilmiştir. Film, ambulans doktoru Ari'nin hayatını ve özellikle Tiina ile olan ilişkisini anlatır. Ancak, film aynı zamanda cinsellik ve varoluşçuluk temalarını da işler ve bu yönleriyle dikkat çeker.

Albert Camus, "saçma" kavramını, insanın varoluşunun anlamsızlığına işaret etmek için kullanır. Camus'ye göre, insan doğal olarak bir anlam arayışı içindedir ve dünyaya anlam yüklemeye çalışır. Camus, bu durumu şu şekilde özetler: "Dünya, bizim anlam ihtiyacımıza yanıt vermeyen, iyi ya da kötü her şeyin mümkün olduğu bir yerdir".

Zeki Demirkubuz'un "Yeraltı" filmi, Fyodor Dostoyevski'nin "Yeraltından Notlar" adlı eserinden esinlenerek yaratılmıştır ve bireyin varoluşsal sorunlarını ele almaktadır. Film, Ankara'da yalnız yaşayan memur Muharrem'in iç dünyasını ve eski arkadaşlarıyla yüzleşmesini konu alır.

Otantizm ve otantiklik kavramları birbirine yakın anlamlar taşısa da farklı bağlamlarda kullanılırlar: - Otantizm, turizm literatüründe, turistik unsurların yerel halkın gelenek ve göreneklerine uygun olarak sunulması anlamına gelir. - Otantiklik ise, psikolojide ve varoluşçu felsefede, bireyin kendi değerlerine ve arzularına uygun bir şekilde, sosyal baskılara karşı kendi benliğini ortaya koyması olarak tanımlanır.

Jean-Paul Sartre, varoluşçuluk (existentialism) akımının önde gelen isimlerinden biri olarak şunları savunur: 1. "Varoluş özden önce gelir" ilkesi. 2. Özgürlük ve sorumluluk: İnsan, kendi seçimleriyle kendini tanımlar ve bu seçimlerin sonuçlarından tamamen sorumludur. 3. Anlamsızlık ve bulantı: Hayatın kendisinde doğal bir anlam veya amaç yoktur ve bu durum insanda bir tür "bulantı" hissi yaratır. 4. Özgünlük: İnsanın "özgün" (authentic) bir yaşam sürmesi, kendi değerlerini yaratması ve toplumun dayattığı rollerden sıyrılması önemlidir.

Yabancı romanı, Albert Camus tarafından yazılmış olup, insanın varoluşsal sorunlarını, yabancılaşma kavramını ve toplumdaki çelişkileri anlatmaktadır. Romanda, annesinin ölümü dahil hiçbir şeyi umursamayan ve can sıkıntısından insanları öldüren bir karakterin hikayesi üzerinden, adalet sistemi ve bireyin topluma olan yabancılığı da ele alınmaktadır.