Uygarlıklar

Ateşle yazı yazmak, belirli bir uygarlığa ait değildir. Ateşin kullanımı ve yazı yazma, insanlık tarihinde farklı dönemlerde ve farklı topluluklar tarafından geliştirilmiştir. Ateşin kullanımı, yaklaşık 1,7 milyon yıl önce Homo erectus tarafından kontrol edilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla, ateşle yazı yazma, bu iki olayın birleşiminden çok, yazının icadından önceki bir döneme aittir.

İlk Çağ'da şehir devletleri, Sümerler, Yunanlılar ve Fenikeliler gibi uygarlıklara aittir. Ayrıca, İyonyalılar da şehir devletleri halinde örgütlenmiş bir uygarlık olarak bilinmektedir.

Mezopotamyadan önce var olan uygarlıklar şunlardır: 1. Sümerler: MÖ 3500 civarında ortaya çıkan Sümerler, Mezopotamya'nın ilk bilinen uygarlığıdır. 2. Akadlar: MÖ 2334 civarında Büyük Sargon tarafından kurulan Akad İmparatorluğu, Mezopotamya'daki ilk büyük imparatorluktur. 3. Asurlular: MÖ IX-VII. yüzyıllarda güçlü bir imparatorluk haline gelen Asurlular, Mezopotamya'nın kuzeyinde hüküm sürmüşlerdir. Ayrıca, Hititler ve Lidyalılar da Mezopotamya'dan önceki önemli uygarlıklardan bazılarıdır.

Arkeoloji, geçmişte yaşamış tüm uygarlıkları maddi kalıntıları aracılığıyla inceler. Bazı uygarlık odaklı arkeoloji alt dalları şunlardır: Asuroloji: Mezopotamya uygarlıklarını inceler. Hindoloji: Hindistan uygarlıklarını inceler. Klasik Arkeoloji: Yunan ve Roma uygarlıklarını inceler. Etrüskoloji: Etrürya uygarlığını inceler. Mısıroloji: Mısır uygarlıklarını inceler. Fenike-Kartaca Arkeolojisi: Fenikeliler ve kolonilerini inceler. Sinoloji: Çin uygarlıklarını inceler.

Büyük Tümülüs, Frigya Uygarlığı'na aittir.

Sardes, Lidya Uygarlığı'nın başkenti olarak bilinir. Gordion ise Frig Uygarlığı'nın başkenti olarak tarihe geçmiştir.

Nemrut Dağı'ndaki dev heykeller ve anıt mezarlar, Kommagene Uygarlığı'na aittir.

Kanatlı Denizatı Broşu, Lidya uygarlığına aittir.

Deniz Kavimleri göçleri, özellikle MÖ 12. yüzyılın başlarında gerçekleşen ikinci dalga, Hitit, Mitanni ve Kas (III. Babil) krallıklarının yıkılmasına neden olmuştur.

Manisa, tarih boyunca birçok uygarlığın egemenliği altında kalmıştır: 1. Lidyalılar: Manisa'nın bilinen en eski uygarlığıdır ve Sardes şehrini kurmuşlardır. 2. Persler: MÖ 546 yılında Lidyalıları yenerek Manisa'yı ele geçirmişlerdir. 3. Romalılar: MÖ 133 yılında Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. 4. Bizanslılar: MS 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle Manisa, Bizans topraklarında kalmıştır. 5. Osmanlı İmparatorluğu: 1391 yılında Osmanlı egemenliğine girmiş ve Osmanlı sancağı olarak önemli bir merkez olmuştur.

Etiler Uygarlığı, Hititler olarak da bilinir, MÖ 1700 - MÖ 700 yılları arasında Anadolu'da yaşamış bir uygarlıktır. Başlıca özellikleri: - Başkent: Hattuşaş (Boğazköy). - Yönetim: Kral, başrahip, başyargıç ve başkomutan olarak görev yapardı. - Hukuk: Kölelere mülkiyet hakkı tanıyan ilk Anadolu uygarlığıdır. - Din: Çok tanrılı bir inanca sahiptiler ve çevre kültürlerin tanrılarına da taparlardı. - Sanat: Mezopotamya sanatının etkisinde kalmış, heykelcilik ve kabartmacılık gelişmiştir. - Yazı: Çivi yazısı ve hiyeroglif yazısını kullanmışlardır. Hititler, Kadeş Antlaşması ile Mısırlılar ile bilinen ilk yazılı antlaşmayı yapmışlardır.

Seyhun Nehri, Orta Asya'da yer alan ve tarihi Maveraünnehir bölgesine ait olan bir uygarlığa aittir.

Ejderha sembolü, Çin uygarlığına aittir.

Civ 1 (Sid Meier's Civilization) oyunu, Antik Çağ'dan 2100 yılına kadar uzanan bir zaman diliminde çeşitli uygarlıkların hikayesini anlatır. Oyunda yer alan uygarlıklar arasında Amerikalılar, Aztekler, Babilliler, Çinliler, Mısırlılar, İngilizler, Fransızlar, Almanlar, Yunanlar, Hintler, Moğollar, Romalılar ve Zuluslar bulunur.

MÖ 2600-2500 yıllarında Eski Sümer Çağı uygarlığı vardı.

Susam helvası, Mezopotamya ve Antik Mısır gibi eski uygarlıklarda da yapıldığı bilinen, Orta Doğu kökenli bir tatlıdır.

Yedi büyük uygarlık hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, tarih boyunca önemli uygarlıkların ortaya çıktığı bazı bölgeler şunlardır: Mezopotamya ve Bereketli Hilal. Anadolu. Orta ve Güney Amerika.

Ensi unvanı, Mezopotamya uygarlığına aittir.

Tavuk, Antik Çağ'da Mısır, Roma ve Yunan uygarlıklarında bulunmuştur. Ayrıca, tavukların evcilleştirilmesi M.Ö. 600 yıllarında Çin'de başlamıştır.

Erken Tunç Çağı'nda var olan bazı uygarlıklar şunlardır: 1. Sümerler: Mezopotamya'da Eridu ve Uruk gibi şehir devletlerini kurdular. 2. Babiller: MÖ 1900 civarında Orta Doğu'da ön plana çıktılar ve Hammurabi Kanunları'nı oluşturdular. 3. Asurlular: Mezopotamya'da önemli bir siyasi ve askeri güçtüler, Asur İmparatorluğu'nu kurdular. 4. Miken Uygarlığı: Yunanistan'da MÖ 1600 civarında yükseldi ve Geç Tunç Çağı boyunca gelişti. 5. Shang Hanedanlığı: Çin'de Sarı Nehir etrafında merkezlenmiş bir uygarlıktı.