Uygarlıklar

Mezopotamyadan önce var olan uygarlıklar şunlardır: 1. Sümerler: MÖ 3500 civarında ortaya çıkan Sümerler, Mezopotamya'nın ilk bilinen uygarlığıdır. 2. Akadlar: MÖ 2334 civarında Büyük Sargon tarafından kurulan Akad İmparatorluğu, Mezopotamya'daki ilk büyük imparatorluktur. 3. Asurlular: MÖ IX-VII. yüzyıllarda güçlü bir imparatorluk haline gelen Asurlular, Mezopotamya'nın kuzeyinde hüküm sürmüşlerdir. Ayrıca, Hititler ve Lidyalılar da Mezopotamya'dan önceki önemli uygarlıklardan bazılarıdır.

Ateşle yazı yazmak, belirli bir uygarlığa ait değildir. Ateşin kullanımı ve yazı yazma, insanlık tarihinde farklı dönemlerde ve farklı topluluklar tarafından geliştirilmiştir. Ateşin kullanımı, yaklaşık 1,7 milyon yıl önce Homo erectus tarafından kontrol edilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla, ateşle yazı yazma, bu iki olayın birleşiminden çok, yazının icadından önceki bir döneme aittir.

İpek ve porseleni ilk bulan uygarlık Çin uygarlığıdır.

Arkeoloji, geçmişte yaşamış tüm uygarlıkları maddi kalıntıları aracılığıyla inceler. Bazı uygarlık odaklı arkeoloji alt dalları şunlardır: Asuroloji: Mezopotamya uygarlıklarını inceler. Hindoloji: Hindistan uygarlıklarını inceler. Klasik Arkeoloji: Yunan ve Roma uygarlıklarını inceler. Etrüskoloji: Etrürya uygarlığını inceler. Mısıroloji: Mısır uygarlıklarını inceler. Fenike-Kartaca Arkeolojisi: Fenikeliler ve kolonilerini inceler. Sinoloji: Çin uygarlıklarını inceler.

Sardes, Lidya Uygarlığı'nın başkenti olarak bilinir. Gordion ise Frig Uygarlığı'nın başkenti olarak tarihe geçmiştir.

Nemrut Dağı'ndaki dev heykeller ve anıt mezarlar, Kommagene Uygarlığı'na aittir.

Deniz Kavimleri göçleri, özellikle MÖ 12. yüzyılın başlarında gerçekleşen ikinci dalga, Hitit, Mitanni ve Kas (III. Babil) krallıklarının yıkılmasına neden olmuştur.

Kanatlı Denizatı Broşu, Lidya uygarlığına aittir.

Büyük Tümülüs, Frigya Uygarlığı'na aittir.

Seyhun Nehri, Orta Asya'da yer alan ve tarihi Maveraünnehir bölgesine ait olan bir uygarlığa aittir.

Manisa, tarih boyunca birçok uygarlığın egemenliği altında kalmıştır: 1. Lidyalılar: Manisa'nın bilinen en eski uygarlığıdır ve Sardes şehrini kurmuşlardır. 2. Persler: MÖ 546 yılında Lidyalıları yenerek Manisa'yı ele geçirmişlerdir. 3. Romalılar: MÖ 133 yılında Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. 4. Bizanslılar: MS 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle Manisa, Bizans topraklarında kalmıştır. 5. Osmanlı İmparatorluğu: 1391 yılında Osmanlı egemenliğine girmiş ve Osmanlı sancağı olarak önemli bir merkez olmuştur.

Etiler Uygarlığı, Hititler olarak da bilinir, MÖ 1700 - MÖ 700 yılları arasında Anadolu'da yaşamış bir uygarlıktır. Başlıca özellikleri: - Başkent: Hattuşaş (Boğazköy). - Yönetim: Kral, başrahip, başyargıç ve başkomutan olarak görev yapardı. - Hukuk: Kölelere mülkiyet hakkı tanıyan ilk Anadolu uygarlığıdır. - Din: Çok tanrılı bir inanca sahiptiler ve çevre kültürlerin tanrılarına da taparlardı. - Sanat: Mezopotamya sanatının etkisinde kalmış, heykelcilik ve kabartmacılık gelişmiştir. - Yazı: Çivi yazısı ve hiyeroglif yazısını kullanmışlardır. Hititler, Kadeş Antlaşması ile Mısırlılar ile bilinen ilk yazılı antlaşmayı yapmışlardır.

MÖ 2600-2500 yıllarında Eski Sümer Çağı uygarlığı vardı.

Ejderha sembolü, Çin uygarlığına aittir.

Civ 1 (Sid Meier's Civilization) oyunu, Antik Çağ'dan 2100 yılına kadar uzanan bir zaman diliminde çeşitli uygarlıkların hikayesini anlatır. Oyunda yer alan uygarlıklar arasında Amerikalılar, Aztekler, Babilliler, Çinliler, Mısırlılar, İngilizler, Fransızlar, Almanlar, Yunanlar, Hintler, Moğollar, Romalılar ve Zuluslar bulunur.

Ensi unvanı, Mezopotamya uygarlığına aittir.

Yedi büyük uygarlık hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, tarih boyunca önemli uygarlıkların ortaya çıktığı bazı bölgeler şunlardır: Mezopotamya ve Bereketli Hilal. Anadolu. Orta ve Güney Amerika.

Susam helvası, Mezopotamya ve Antik Mısır gibi eski uygarlıklarda da yapıldığı bilinen, Orta Doğu kökenli bir tatlıdır.

Erken Tunç Çağı'nda var olan bazı uygarlıklar şunlardır: 1. Sümerler: Mezopotamya'da Eridu ve Uruk gibi şehir devletlerini kurdular. 2. Babiller: MÖ 1900 civarında Orta Doğu'da ön plana çıktılar ve Hammurabi Kanunları'nı oluşturdular. 3. Asurlular: Mezopotamya'da önemli bir siyasi ve askeri güçtüler, Asur İmparatorluğu'nu kurdular. 4. Miken Uygarlığı: Yunanistan'da MÖ 1600 civarında yükseldi ve Geç Tunç Çağı boyunca gelişti. 5. Shang Hanedanlığı: Çin'de Sarı Nehir etrafında merkezlenmiş bir uygarlıktı.

Anadolu Uygarlıkları (5 Özellik) 1. Hattiler: M.Ö. 2500 - 1700 yılları arasında yaşamışlardır. Alacahöyük'te önemli eserleri bulunmaktadır. Güneş kursları, heykelcikler ve altın kupalar gelişmişliklerinin göstergesidir. Hititler ile kaynaşarak Hitit kültürü için ön kültür oluşturmuşlardır. 2. Hititler: M.Ö. 1607 yılında kurulmuşlardır. Hiyeroglif yazısını kullanmışlardır. Kadeş Antlaşması ile ilk uluslararası antlaşmayı yapmışlardır. Anal adı verilen yıllıkları ile tarafsız tarih yazıcılığını başlatmışlardır. Pankuş Meclisi, kral ve kraliçenin dışında bir meclistir. 3. Frigler: M.Ö. 800 - 676 yılları arasında yaşamışlardır. Başkentleri Gordion'dur. Kibele adlı bereket tanrıçalarına inanırlar. Midas, en önemli dini merkezleri olarak bilinir. Dokumacılıkta ustadırlar ve Tapates adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. 4. Lidyalılar: M.Ö. 687 yılında kurulmuşlardır. Başkentleri Sard (Sardis) şehridir. Tarihte parayı icat eden ilk uygarlıktır. Kral Yolu'nu inşa etmişlerdir. Orduları paralı askerlerden oluştuğu için kısa sürede yıkılmışlardır. 5. İyonyalılar: M.Ö. 1200 - 676 yılları arasında yaşamışlardır. İzmir ile Büyük Menderes Nehri arasında kuruldular. Deniz ticareti ve kolonicilikte ileriydiler. Akdeniz, Marmara, Ege ve Karadeniz'de birçok koloni kurmuşlardır. Homeros'un İlyada ve Odesa destanı, en önemli eserlerindendir. Mezopotamya Uygarlıkları (5 Özellik)