TürkHalkEdebiyatı

"Nasıl Yar Diyeyim" sözleri Pir Sultan Abdal'a aittir.

Genç Osman, destansı bir kahraman olarak kabul edilir çünkü Bağdat Seferi sırasında gösterdiği yiğitlik ve kahramanlıklarla anılmaktadır. Kayıkçı Kul Mustafa tarafından 17. yüzyılda kaleme alınan Genç Osman Destanı'nda, Osman adlı bir yeniçerinin savaştaki cesareti ve kaleden atılan bir okla yaralanarak Dicle'ye düşüp ölmesi anlatılmaktadır.

Koşma ve semai arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Ölçü ve Yapı: - Koşma, 11'li hece ölçüsüyle yazılır ve dörtlüklerden oluşur. - Semai, 8'li hece ölçüsüyle yazılır ve daha kısa bir yapıya sahiptir, genellikle 2 veya 4 dize içerir. 2. Tema: - Koşmalar, aşk, doğa, ayrılık, acı ve sevinç gibi duygusal temaları işler. - Semailer, daha çok doğayı, yaşamı, insanın içsel duygularını ve sosyal olayları ele alır. 3. Müzik: - Koşmalar, çeşitli müzik formlarıyla bestelenir ve halk müziği repertuarında sıkça yer alır. - Semai müziği, Türk sanat müziğinde sıkça kullanılır ve genellikle daha ağır ve melankolik bir tınıya sahiptir. 4. Şairler: - Koşma türünde Karacaoğlan ve Aşık Veysel gibi önemli şairler vardır. - Semai türünde belirli bir ünlü isim listesi yoktur, genellikle halk şairleri tarafından yazılır.

Koçaklama ve güzelleme, Türk halk edebiyatında farklı temaları işleyen koşma nazım türlerinin iki farklı türüdür. Koçaklama, yiğitçe bir anlatımla söylenen, kahramanlık ve savaş konulu şiirlerdir. Güzelleme ise insan, hayvan ve tabiat güzelliklerinin anlatıldığı koşmalara denir.

Koçaklama, konusu savaş, yiğitlik ve kahramanlık olan Türk halk edebiyatı şiirlerine verilen addır. Koçaklama örnekleri: 1. Köroğlu'nun bir koçaklaması: "Benden selam olsun Bolu Beyi’ne Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır Ok gıcırtısından kalkan sesinden Dağlar seda verip seslenmelidir". 2. Kayıkçı Kul Mustafa'nın "Genç Osman Destanı" adlı koçaklaması: Bu eserde, Genç Osman'ın ölümünden sonraki asker ve padişah nazarında yaşanan üzüntü hali de tahlil edilmiştir. 3. Karacaoğlan'ın "Yâre Benden Mektup Yok" adlı koçaklaması: Bu şiirde, Karacaoğlan sevdiği kadına olan aşkını ve özlem duygusunu dile getirmiştir. 4. Pir Sultan Abdal'ın "Dostum Dostum Saçların Tel Tel" adlı koçaklaması: Bu şiirde, sevgiliye olan özlem ve aşk teması işlenmiştir.

Köroğlu Destanı gerçek bir hikaye değil, halk arasında anlatılan bir destandır.

"Dostum Dostum" sözleri Pir Sultan Abdal'a aittir.

Aşık Sümmani, özellikle aşağıdaki şiirleriyle meşhurdur: 1. "Sümmani ile Gülperi" destanı. 2. "Yazılar" redifli şiiri. 3. "Ela Gözlerine Kurban Olduğum". 4. "Ben Razı Değilem Hicrana Gama". 5. "Deli Gönül ile Düştük Bir Cenge". Ayrıca, Aşık Sümmani'nin aşk, ayrılık, hasret, tabiat ve tasavvuf temalarını işlediği koşmaları da geniş çapta tanınmaktadır.

Türk halk edebiyatı soru bankaları aşağıdaki yayınevlerinden temin edilebilir: 1. Edebiyat TV Yayınları: "ÖABT Türk Halk Edebiyatı Soru Bankası Çözümlü" adlı kitabı yayımlamaktadır. 2. Atak Yayınları: "750 Soruda Yeni Türk Edebiyatı ve Meddah Türk Halk Edebiyatı Soru Bankası Seti" adlı kitabı sunmaktadır.

ÖABT Türk Dili ve Edebiyatı sınavında Türk Halk Edebiyatı'ndan 9 soru çıkmaktadır.

Hoyrat, Türk halk edebiyatında Güneydoğu Anadolu ve Kerkük gibi bölgelere aittir.

"Humar gözlüm" ifadesi, Türk halk edebiyatında ve türkülerde sevgilinin veya âşık olunan kişinin gözlerinin güzelliğini, çekiciliğini ve etkileyiciliğini vurgulamak için kullanılan bir tabirdir. Ayrıca, "humar" kelimesi tek başına "dalgın, mahmur, uykulu" anlamlarına da gelir.

Türk halk edebiyatında aşıkların karşılıklı atışmasına "atışma" denir.

Aşık Garip, "Şah Veled'in mektubu Garip'in annesine ulaştırması ve Garip'in öldüğünü söylemesi" sonucu üzüntüden kör olmuştur.

"Kırklar üzerinden doğar sabah yıldızı" ifadesi, Türk halk edebiyatında sıkça rastlanan bir deyim olup, genellikle sabah yıldızı olan Venüs'ün doğuşunu ve bu doğuşun güzel bir manzaraya sahip olduğu yerleri anlatmak için kullanılır. Türkü olarak da bilinen bu ifadenin hikayesi spesifik olarak belirtilmemiştir, ancak Kırklareli yöresine ait olduğu ve Yöre Ekibi tarafından derlendiği bilinmektedir.

Cönk, Türk halk edebiyatında saz şairlerinin şiirlerini derledikleri, uzunlamasına açılan ve çoğunlukla deri kaplı bir defterdir. İçinde bulunanlar: - Şiirler: Genellikle saz şairlerine ait şiirler yer alır, ancak divan şairlerinin şiirleri de bulunabilir. - Diğer metinler: Dualar, şifa reçeteleri, büyü tarifleri, maniler, hikâyeler gibi çeşitli bilgiler de cönklerde yer alır. - Dini metinler: Dini ağırlıklı cönklerde hutbe ve vaaz metinleri gibi dini bilgiler bulunabilir. Cönkler, anonim mahiyettedir ve genellikle besmele ile başlayıp "temmet" (tamamlandı) ibaresiyle biter.

Aşık kolları haritası, aşıklık geleneği içinde aynı tarzda şarkı söyleyen âşıkların oluşturduğu toplulukları ifade eder. Günümüzde bilinen önemli aşık kolları şunlardır: Şenlik, Erzurumlu Emrah, Ruhsatî, Dertli, Derviş Muhammed ve Huzurî.

"Telli sazdır bunun adı, ne ayet dinler ne kadı, bunu çalan anlar kendi, şeytan bunun neresinde?" dizeleri, Aşık Dertli'nin bir şiirinden alınmıştır. Şiirin tamamı şu şekildedir: > Telli sazdır bunun adı > Ne ayet dinler ne kadı > Bunu çalan anlar kendi > Şeytan bunun neresinde > > Venedik'ten gelir teli > Ardıç ağacından kolu > Be Allah'ın sersem kulu > Şeytan bunun neresinde > > Dut ağacından teknesi > Kirişten bağlı perdesi > Behey insanın teresi > Şeytan bunun neresinde > > Abdest alsan aldın demez > Namaz kılsan kıldın demez > Kadı gibi haram yemez > Şeytan bunun neresinde > > Dertli gibi sarıksızdır > Ayağı da çarıksızdır > Boynuzu yok kuyruksuzdur > Şeytan bunun neresinde.

Köroğlu Destanı, Türk halk edebiyatının en büyük destanlarından biridir.

Karacaoğlan, 17. yüzyılda yaşamış bir şairdir, bu nedenle 8. sınıf edebiyat müfredatında yer alan "Türk Halk Edebiyatı" dönemine aittir.