TürkEdebiyatı

Türk edebiyatındaki en iyi romanlar arasında şunlar sayılabilir: İnce Memed (Yaşar Kemal); Tutunamayanlar (Oğuz Atay); Saatleri Ayarlama Enstitüsü (Ahmet Hamdi Tanpınar); Kürk Mantolu Madonna (Sabahattin Ali); Anayurt Oteli (Yusuf Atılgan); Aşk-ı Memnu (Halid Ziya Uşaklıgil); Benim Adım Kırmızı (Orhan Pamuk); Puslu Kıtalar Atlası (İhsan Oktay Anar); Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu); Çalıkuşu (Reşat Nuri Güntekin). Türk edebiyatının en iyi romanları konusunda kesin bir liste oluşturmak zordur, çünkü bu, kişisel zevklere ve farklı kriterlere göre değişebilir.

Zübükzade, Aziz Nesin'in "Zübük" adlı romanında ve bu romandan uyarlanan filmde yer alan bir karakterdir. Zübükzade'nin yaptığı işler: Siyaset: Esas mesleğinden ihraç edilmiş bir siyasetçidir. Dolandırıcılık ve çıkarcılık: Sözünde durmayan, gerçekleşmeyecek vaatlerde bulunan, yalancı ve ahlaksız bir adamdır. İş hayatı: İş hayatına bir devlet dairesinde katip olarak başlamış, kısa sürede aldığı rüşvetlerle zengin olup çıkmıştır.

Ömer Seyfettin'in "Forsa" adlı hikayesi, kahramanlık, tarih ve milliyetçilik temalarını işlemek amacıyla yazılmıştır. Hikayenin yazılış nedenlerinden biri de, esaret altında yaşayan bir kişinin başından geçen maceraları ve şartlar ne olursa olsun umudu kaybetmemeyi anlatmaktır. Ayrıca, "Forsa", Osmanlı'nın Akdeniz'e hakim olduğu 16. yüzyılda, Turgut Reis döneminde geçen bir hikayeyi anlatarak, milli şuuru diri tutma ve kolektif bilinci uyandırma amacını taşır.

Yedi Meşalecilerin en önemli temsilcisi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklara göre Yedi Meşalecilerin en önemli temsilcisi Ziya Osman Saba'dır. Diğer bir görüşe göre ise topluluğun en önemli temsilcisi Yaşar Nabi Nayır'dır. Yedi Meşalecilerin diğer temsilcileri arasında Sabri Esat Siyavuşgil, Vasfi Mahir Kocatürk, Cevdet Kudret Solok ve Kenan Hulusi Koray da bulunmaktadır.

"Çalıkuşu" kitabının en güzel kitabı olarak değerlendirilebilecek bir seçenek yoktur, çünkü bu subjektif bir konudur. Ancak, "Çalıkuşu" romanı, Reşat Nuri Güntekin tarafından yazılmış ve ilk defa 1922'de tefrika edilmeye başlanmış bir eserdir. Eserin sinema, televizyon dizisi, tiyatro ve bale uyarlamaları yapılmıştır.

Destan, bir milletin tarihinde önemli bir olay üzerine söylenmeye başlayıp, nesilden nesile aktarılarak gelişen, genellikle manzum olan ve uzun anlatı eserleridir. Destan kelimesinin diğer anlamları: Tarih öncesi tanrı, tanrıça, yarı tanrı ve kahramanlarla ilgili olağanüstü olayları konu alan şiir, epope; Bir kahramanlık hikâyesini veya bir olayı anlatan, koşma biçiminde, ölçüsü on bir hece olan halk şiiri; Çağdaş Türk edebiyatında biçim ve içerik yönünden geleneksel destanlardan ayrılan uzun kahramanlık şiiri.

Ziya Paşa'nın en önemli eserleri arasında Terkîb-i Bend ve Tercî-i Bend bulunmaktadır. Terkîb-i Bend, toplumsal sorunları ele alan, 12 bentten oluşan bir şiirdir. Tercî-i Bend ise felsefi ve dini temalar içeren, 12 bentlik bir eserdir. Ayrıca, Eş’ar-ı Ziya ve Zafername de önemli eserleri arasındadır.

Atabetü'l-Hakayık, önemli bir eserdir çünkü: İlk Türk yazılı eserlerinden biridir. Dini ve ahlaki bir eserdir. Didaktik (öğretici) bir eserdir. Arapça ve Farsça kelimeler içerir. Telmih (hatırlatma) sanatı kullanılır. Geçiş dönemi edebiyatı ürünüdür. Atabetü'l-Hakayık'ın en eski nüshası, İstanbul Ayasofya Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.

İzzet Melih Devrim'in edebi kişiliği şu şekilde özetlenebilir: Çok yönlü yazar: Roman, hikaye, tiyatro, mensur şiir ve çeviri türlerinde eserler vermiştir. Fecr-i Ati etkisi: Fecr-i Ati topluluğuna katılmış ve bu topluluğun "Sanat, şahsi ve muhteremdir." ilkesine bağlı kalmıştır. Bireysel temalar: Eserlerinde bireysel temalara ağırlık vermiştir. Dil ve üslup: Dönemine göre yalın bir dil kullanmış ve rahat bir üslup benimsemiştir. Batılı bakış açısı: Yaşamın amacının "güzellik ve sanat" olduğunu düşünmüş, eserlerinde Batılı bir bakış açısı sergilemiştir. Türk edebiyatına katkı: Türk edebiyatının Batılılaşmasında gayret göstermiş, Batılı türlerin benimsenmesine önayak olmuştur. Önemli eserleri: Roman: "Tezat" (1915), "Sermet" (1918). Mensur şiir: "Hüzün ve Tebessüm" (1921). Tiyatro: "Leila" (1912). Hikaye ve gezi: "Her Güzelliğe Aşık" (1938).

Servet-i Fünun döneminde işlenen bazı konular: Bireysel temalar: Aşk, doğa görüntüleri, karamsarlık, düş kırıklıkları ve ölüm. Toplumsal konular: Dergi kapatıldıktan sonra yoksulluk, dilencilik gibi toplumsal meseleler de işlenmiştir. Günlük yaşam: Günlük yaşamdan kesitler. Eserlerde genellikle İstanbul'da geçen olaylar ve üst sınıf, tahsilli kişiler işlenmiştir.

Araba Sevdası, Recaizade Mahmut Ekrem tarafından yazılan ve Türk edebiyatında ilk realist roman örneği olarak kabul edilen bir eserdir. Romanın temel konuları: Bihruz Bey ve Periveş Hanım'ın aşkı: Roman, Bihruz Bey'in platonik aşkını ve bu aşk etrafında gelişen olayları anlatır. Toplumsal eleştiri: Eserde, Tanzimat dönemiyle birlikte Osmanlı'nın Batı'ya açılması ve bu süreçte ortaya çıkan yanlış taraflarla alay edilir. Yanlış batılılaşma: Kendi kültürüne yabancılaşmış gençlerin durumu eleştirilir. Bihruz Bey, alafranga yaşama meraklı, yarım yamalak eğitimli bir gençtir.

Nedim, Türkçe, Arapça ve Farsça dillerinde gazel yazmıştır. Eserlerinde ağırlıklı olarak Arapça ve Farsça kelimeler kullanması, Mahallileşme (Yerelleşme) akımının temsilcisi olarak bilinen Nedim için dikkat çekici bir özelliktir.

Kadir Gümüş, edebiyat alanında iyi bir öğretici olarak değerlendirilebilir. Özellikle ÖABT ve lise edebiyat dersleri için hazırladığı içeriklerle tanınmaktadır. Ancak, bazı kullanıcılar onun ders anlatım tarzını, özellikle ani ses yükselmeleri ve bağırarak ders anlatmasını rahatsız edici bulmaktadır. Genel olarak, Kadir Gümüş'ün derslerinin tekdüze olmadığı ve verimli bulunduğu belirtilmektedir. Edebiyat eğitimi için Kadir Gümüş'ün uygun olup olmadığı, kişisel öğrenme tercihlerine ve beklentilerine bağlıdır.

Polisiye roman, Türk edebiyatına 19. yüzyılın sonlarına doğru girmiştir. İlk çeviri: Fransız yazar Ponson de Terrail’in "Paris Faciaları" adlı eseri, 1881 yılında Ahmet Münif Paşa tarafından çevrilmiştir. İlk telif: Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrar-ı Cinayat" adlı eseri, 1883 yılında tefrika edilmeye başlanmış ve 1884 yılında kitap olarak basılmıştır.

Cahit Zarifoğlu'na "Yedi Güzel Adam" denmesinin sebebi, onun "Yedi Güzel Adam" adlı şiirinde Türk edebiyatında önemli bir yer edinen bazı şair ve yazarları anlatmasıdır. Bu şair ve yazarlar şunlardır: Cahit Zarifoğlu; Mehmet Akif İnan; Erdem Bayazıt; Rasim Özdenören; Ali Kutlay; Nuri Pakdil; Alâeddin Özdenören. Ayrıca, "Yedi Güzel Adam" ifadesi, doğrudan Cahit Zarifoğlu tarafından bu grup için kullanılmamış, ilk kez onun 1973 yılında yayımlanan aynı adlı şiirinin ardından edebiyat dünyasında kullanılmaya başlanmıştır.

"Şeyler" eseri, Fransız yazar Georges Perec tarafından yazılmıştır. Perec'in 1965 yılında yayımlanan ilk romanı olan "Şeyler", tüketim toplumu, sınıf atlama arzusu ve modern bireyin eşyalara olan bağımlılığı üzerine bir çalışmadır.

Alp Er Tunga Destanı, esas adı Sakalar olan İskitlere aittir. Bu destanda, Saka hakanı Alp Er Tunga’nın İranlılarla yaptığı savaşlar anlatılmaktadır. Alp Er Tunga Destanı’nın tümü elimizde değildir. Kaşgarlı Mahmut'un "Divan-ı Lügatit Türk" adlı eserinde kahramanla ilgili sagu (ağıt) bulunmaktadır. Yusuf Has Hacip'in "Kutadgu Bilig" adlı yapıtında bu kahramanla ilgili beyitler yer almaktadır. Firdevsi'nin Şehname'sinde Alp Er Tunga'dan uzunca bir şekilde bahsedilmektedir.

Halk edebiyatının en önemli temsilcisi olarak birkaç isim öne çıkmaktadır: Yunus Emre. Karacaoğlan. Pir Sultan Abdal. Erzurumlu Emrah. Aşık Veysel.

Pend-name, hem düz yazı (mensur) hem de şiir (manzum) türünde eserler içeren bir edebi türdür. Bu tür eserler, genellikle İslam, tasavvuf, gelenek ve görenekleri temel alarak ahlaki öğütler verir.

Makber, Abdülhak Hamit Tarhan'ın eşi Fatıma Hanım'ın ölümü üzerine yazdığı bir şiir olduğu için ünlüdür. Eserin ünlü olmasının bazı nedenleri: Ölüm ve acıyı anlatışı: Birçok kişiye göre Türk ve dünya edebiyatında ölümü ve acıyı en iyi anlatan eserlerden biridir. Yeni bir tarz: Yazılmasından onlarca yıl geçtikten sonra bile birçok şairin esin kaynağı olmuş ve Avrupai Türk Şiiri tarzının en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilmiştir. Metafizik ürpertiyi getirmesi: Okurun duygularına seslenen eser, metafizik ürpertiyi de Türk şiirine kazandırmıştır.