Türkçülük

Açıksöz gazetesinin hangi akıma ait olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Açıksöz gazetesinin Millî Mücadele'ye başından sonuna kadar destek veren yerel bir gazete olduğu bilinmektedir. 15 Haziran 1919 tarihinde yayımlanmaya başlayan Açıksöz, 9 Mart 1921'den itibaren günlük olarak yayınlanmıştır. Açıksöz gazetesinin bazı özellikleri şunlardır: Sahibi: Hamdi Çelen. Mesul müdürü ve başyazarı: Hüsnü Açıksöz. Basıldığı yer: Kastamonu Vilayet Matbaası. Yayın yeri: Kastamonu.

Mehmet Emin Yurdakul, Mustafa Kemal'i milliyetçilik fikirleriyle etkilemiştir. Mustafa Kemal, Mehmet Emin Yurdakul'un şiir ve yazılarından, özellikle milli mücadele yıllarında, halkı motive edici ve milli birliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayan metinlerinden etkilenmiştir. Ayrıca, Mustafa Kemal'in Manastır Askeri İdadisi'nde öğrenci olduğu dönemde, Mehmet Emin Yurdakul'un "Ben bir Türk'üm, dinim, cinsim uludur" dizeleriyle başlayan şiiri, ulusal benliğinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Ziya Gökalp'in "Ala Geyik" şiiri, Millî Edebiyat akımına aittir. Şiir, 1913 yılında yazılmış olup, hem içerik hem de biçim açısından Millî Edebiyat akımının savunduğu görüşlere uygun olarak tertip edilmiştir.

İsmail Habip Sevük, belirli bir akıma mensup olmaktan ziyade, edebiyat tarihçiliği ve gezi yazılarıyla tanınan bir yazardır. Başlıca eserleri: Türk Teceddüt Edebiyatı Tarihi (1925). Edebî Yeniliğimiz (1931-1932, 2 cilt). Avrupa Edebiyatı ve Biz (1940-1941, 2 cilt). Tuna'dan Batı'ya (gezi yazıları). Yurttan Yazılar (gezi yazıları).

Milli İnkılap dergisi, Türkçü ve Kemalist çizgisine paralel olarak ırkçı ve Yahudi aleyhtarı bir yayın politikası izlemiştir. Derginin sahibi Cevat Rifat'ın fikirleri, bu politikanın temel etkenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Ahmet Edip Müftüoğlu, İstanbul Üniversitesi'nde Doç. Dr. olarak görev yapmaktadır ve herhangi bir edebi akıma mensup olduğuna dair bilgi bulunmamaktadır. Ahmet Hikmet Müftüoğlu ise Milli Edebiyat akımının öncülerinden olarak kabul edilir. Ayrıca, Ahmet Edip Müftüoğlu adında, ResearchGate platformunda akademik çalışmaları yer alan bir başka kişi daha bulunmaktadır.

Ziya Gökalp, Türkçülük şiirinin kurucusu olarak kabul edilir. Gökalp, Türkçülük düşüncesini sistemleştirmiş ve bu akımın düşünce sistemini temellendiren eserler yazmıştır.

Türkçü düşünce sistemi, özellikle Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde ortaya çıkmış ve zaman içinde siyasal bir kimlik kazanmıştır. Türkçü düşünce sisteminin öncüleri ve temsilcileri arasında şunlar yer alır: Ziya Gökalp; Yusuf Akçura; Ahmet Ağaoğlu; Ömer Seyfettin; Fuat Köprülü; Hamdullah Suphi. Türkçü düşünce, tüm Türk halklarının kültürel ve politik birliğini ve yükselmesini amaçlar.

Ziya Gökalp'in Türklükle ilgili bazı görüşleri: Türkçülük: Türkçülük, Türk milletini yükseltmek demektir. Türk ve Türkiyeli ayrımı: Türk kelimesi milletin, Türkiyeli ise devletin adıdır. Turan ideali: Turan, Türklerin tümünü içine alan ve Türk olmayanları dışta bırakan ülküsel yurttur. Türkleşmek, İslamlaşmak ve Muasırlaşmak: Gökalp, Türk aydınına bu üç hedefi göstermiştir. Laik Türk milleti: Gökalp, laik bir Türk milletini savunmuş ve bu doğrultuda laik Cumhuriyet ideolojisinin oluşmasına tesir etmiştir. Gökalp'in Türklükle ilgili diğer görüşlerine dergipark.org.tr ve academia.edu gibi platformlardaki makalelerinden ulaşılabilir.

Türkçülük ve Turancılık temalı şiirler yazan bazı şairler: Hüseyin Cavid. Ziya Gökalp. Hüseyinzâde Ali Bey. Mehmet Emin Yurdakul. Enis Behiç Koryürek. Aka Gündüz. Ömer Seyfettin. Ayrıca, 1970'li yıllarda Turancılık ve Dış Türkler konulu şiirler yazan Gavseddin Koçak, Elmas Yıldırım, Refet Körüklü, Murat Çetin, Mustafa Türker, Osman Nuri Kurt, Mustafa Kayabek, Taylan Dermiutku ve Bahtiyar Körbahtı gibi şairler de bulunmaktadır.

Ömer Seyfettin'in "Yuf Borusu Seni Bekliyor" adlı hikayesi, belirli bir akıma dahil edilmekten ziyade, olay hikayesi (öykü) türünde bir eserdir. Hikaye, 1919 yılında yazılmış olup, emekli bir paşanın yaşam mücadelesini ve dönemin toplumsal koşullarını yansıtmaktadır.

Necip Asım Yazıksız, Türkçülük akımına mensuptur. Ayrıca, Osmanlıcılık ve İslamcılık siyasetlerinin başarısız olduğu bir dönemde, kimsenin Türk kimliğine sığınmayı aklına getiremediği bir zamanda, Türk milliyetçiliği fikrine yönelmiştir.

Ziya Gökalp'in "Altın Işık" eseri, belirli bir edebi akıma dahil edilmekten ziyade, milli kimlik ve kültürel mirası aktarma amacı taşıyan bir çalışma olarak değerlendirilebilir. Eserde, manzum masallar, mensur hikayeler, tiyatro oyunu ve Türk destanlarından parçalar yer almakta olup, bu metinler aracılığıyla çocuklarda milli şuur ve ahlaki değerlerin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Ziya Gökalp, eserlerinde "sanat toplum içindir" düşüncesini benimsemiş ve Türkçülük, milliyetçilik gibi ideolojik unsurları ön plana çıkarmıştır.

Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura arasındaki bazı farklar şunlardır: Hayat hikâyeleri, öğrenim süreçleri ve etkilenilen kaynaklar: Akçura'nın tarih-siyaset bilimi eğitimi, Gökalp'in ise sosyoloji ekolüne bağlı olması, bakış açılarındaki farklılığı belirlemiştir. Üçlü tasnifler: Akçura, "Üç Tarz-ı Siyaset"inde Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülüğü üç siyasi meslek olarak belirlerken, Gökalp'in "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak" adlı eserinde Osmanlıcılık yer almamaktadır. Sosyal ve siyasi yön: Akçura'nın eseri daha çok siyasi bir analiz sunarken, Gökalp'in eseri sosyal özellikleri ön plana çıkarır. Türkçülük anlayışı: Akçura, entelektüel hayatının başında daha seküler bir Türkçü ideolojiye sahipken, Gökalp devlet birliğini sağlamak amacıyla İslamcılık, Türkçülük ve modernleşmeyi sentezlemiştir. Her iki düşünür de dini ve tarihi değerler ışığında yeni bir toplum yapısının kurulması gerektiğini savunmuşlardır.

Türkiye'nin en büyük aydını olarak kabul edilebilecek tek bir isim yoktur, çünkü aydın tanımı ve en büyük aydının kim olduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı isimler, Türkiye'nin önemli aydınları arasında sıkça anılmaktadır: Attila İlhan; Aziz Nesin; Uğur Mumcu; Alev Alatlı. Aydınlık kavramı, evrensel değerleri savunma, toplum liderliği ve ideolojik duruş gibi unsurları da içerir. Bu nedenle, en büyük aydının kim olduğu konusunda kesin bir yargıya varmak zordur.

Nejdet Sançar'ın "Türkçülük Üzerine Makaleler" kitabı, Türkçülük fikrinin önemini ve bu ülkü uğrunda verilen fikir mücadelesini anlatır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Gayri milli fikirlerin tehlikesi. Türkçülüğün ana prensipleri ve gelişim yolunda yapılması gerekenler. Türkçülük için önemli günler. Devlet yönetiminde yapılan yanlışlar. Genç Türkçücülerin yapması gerekenler. Sahte aydınlar. Atatürkçülük, Anadoluculuk, Öztürkçülük gibi konular. Kitap, yetişmekte olan nesillere Türkçülük ülküsünü aşılamayı amaçlar.

Ötüken Neşriyat tarafından yayınlanan dergiler: Ötüken Dergisi. Millî Mecmua. Söğüt.

Fethi Tevetoğlu, Türkçü akıma mensuptur. Asker olan babasından etkilenerek milliyetçi olmuş ve öğrencilik döneminde Nihal Atsız ile tanışarak bu akım içerisinde yer almıştır.

Türkçülük akımının bazı temsilcileri: Ziya Gökalp. Yusuf Akçura. Ahmet Ağaoğlu. Ömer Seyfettin. Fuat Köprülü. Hamdullah Suphi. Mehmet Emin Yurdakul. Hüseyinzade Ali Turan. Atsız (Hüseyin Nihal Atsız). Reha Oğuz Türkkan.

Ziya Gökalp'in sosyolojiye bazı katkıları: Türkiye'de sosyolojinin kurumsallaşması: 1914 yılında İstanbul Darülfünunu'nda ilk sosyoloji kürsüsünü kurarak Türkiye'de sosyolojinin gelişmesine öncülük etmiştir. Durkheim sosyolojisinin yayılması: Durkheim'ın metodolojik yaklaşımlarını Türkiye'ye taşımış ve uygulamıştır. Milli sosyoloji anlayışı: Sosyolojik usulleri Türk tarihine uygulayarak, Türk toplumunun problemlerini tespit etmek ve çözüm getirmek amacıyla millî bir sosyoloji geliştirmiştir. Türkçülük ve sentez düşüncesi: "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak" senteziyle Türkçülük düşüncesini sosyolojiye yansıtmış, bu yaklaşım Kemalizm'in bir yorumu olarak değerlendirilebilir. Plüralist bilim anlayışı: Sosyoloji metodunu Durkheim'dan ödünç alarak, pozitivizm ve monist materyalizmden uzaklaşan plüralist bir bilim anlayışı ortaya koymuştur. Eğitim ve üniversite reformları: Üniversite özerkliği ve düşünce özgürlüğüne önem vermiş, bilimsel dergilerin yayınlanmasını sağlamış ve lisansüstü eğitim için yurtdışına öğrenci göndermiştir.