ToprakBilimi

"Çorak" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Toprak anlamında: Verimli olmayan, kurak ve bitek olmayan toprak. 2. Kimya anlamında: Bazı toprakların yüzünde beyaz bir katman durumunda toplanan ve eskiden barut yapmakta kullanılan potaslı, sutlu tuz. Ayrıca, "çorak" kelimesi isim olarak da kullanılarak "verimsiz, kıraç toprak" anlamına gelir.

Fosforik asit bitkilere çeşitli şekillerde verilebilir: 1. Toprak Uygulaması: Fosforik asit, tohum ekimi sırasında veya toprak yüzeyine serpilerek bitkilerin kök sistemine uygulanır. 2. Yaprak Gübrelemesi: Bitkilerin yapraklarına püskürtülerek de kullanılabilir. 3. Toprak Enjeksiyonu: Bazı durumlarda, fosforik asit doğrudan toprağa enjekte edilebilir. Önemli Notlar: - Fosforik asit, aşırı kullanıldığında toprak asitlenmesine ve su kirliliğine yol açabilir. - Uygulama zamanları ve yöntemleri, bitki türüne ve büyüme aşamasına göre ayarlanmalıdır.

Tın toprak, bitkilerin yetiştirilmesi için ideal bir büyüme ortamı sağlar. İşte tın toprağın bazı faydaları: Su tutma kapasitesi: Tın topraklar, su tutma kapasiteleri sayesinde kuraklık dönemlerinde bitkiler için önemli bir su kaynağı oluşturur. Drenaj: Orta derecede iyi bir drenaja sahiptir, suyun toprak içinde birikmeden geçmesine ve köklerin oksijen almasına izin verir. Besin maddeleri: Tın topraklar, besin açısından zengindir ve bitkilerin ihtiyaç duyduğu mineralleri içerir. İşlenebilirlik: İşlenmesi kolaydır ve tohumların çabuk çimlenmesini sağlar.

Şebinkarahisar topraklarının siyah olmasının nedeni, yüksek organik madde içeriği ve bu maddenin parçalanmasıyla oluşan humus miktarıdır.

Hümik asit uygulayanlar genellikle memnun kalmaktadır, çünkü hümik asidin toprağa ve bitkilere birçok faydası vardır. Bazı olumlu etkiler: - Toprağın su tutma kapasitesini artırır ve suyun toprak içinde hareketini düzenler. - Bitkilerin topraktan besin alımını kolaylaştırır ve kök gelişimini hızlandırır. - Topraktaki mikroorganizma faaliyetini artırarak ekosistemin biyolojik çeşitliliğini korur. - Kimyasal gübre kullanımını azaltarak çevresel kirlenmeyi önler. Hümik asidin kullanımı, toprağın ihtiyaçlarına ve ekilecek bitkiye göre değişiklik gösterir ve doğru oranda uygulanması önemlidir.

Kuzey ve Güney Yarımkürede toprak dağılımı şu şekildedir: - Kuzey Yarımküre: Karalar geniş yer kaplar ve bu nedenle karasallık özellikleri belirgindir. - Güney Yarımküre: Denizler geniş yer kaplar ve bu bölgede denizellik özellikleri hakimdir.

İntrazonal topraklar, oluşumunda ana materyal, topoğrafya ve drenajın etkili olduğu topraklardır. Üç altordoya ayrılırlar: 1. Halomorfik (tuzlu ve alkali) topraklar: Buharlaşmanın yağıştan fazla olduğu kurak bölgelerde görülür. 2. Hidromorfik topraklar: Taşkın ovaları veya çukur depresyonlarda bulunan, su oranı fazla olan topraklardır. 3. Kalsimorfik topraklar: Kireç taşı, marn gibi kireçli kayalar üzerinde gelişirler.

Relikt ve paleosol topraklar, yer bilimlerinde farklı anlamlara sahiptir: 1. Relikt Topraklar: Daha önce var olan yer şekilleri üzerinde oluşmuş, ancak genç çökeller tarafından gömülmemiş topraklardır. 2. Paleosoller: Uzun dönemler önce oluşmuş ve kimyasal ve fiziksel özellikleriyle bugünkü iklim ve bitki örtüsü arasında ilişki olmayan topraklardır.

Tuzluluk değeri 4 dS/m olan toprağın düzeltilmesi için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: 1. Drenaj Sistemleri Kurma: Toprağın fazla suyunu uzaklaştırmak için etkili drenaj sistemleri kurulmalıdır. 2. Düzenli Sulama: Doğru zamanlama ve miktarlarda sulama yaparak topraktaki tuzların dengelenmesi sağlanmalıdır. 3. Toprak Yıkama: Toprağa fazla su verilerek kök bölgesindeki tuzların yıkanması sağlanabilir. 4. Kimyasal Islah Edici Maddeler: Toprağa kimyasal ıslah edici maddeler eklenerek tuzların etkisi azaltılabilir. 5. Organik Madde İlavesi: Toprağın organik madde içeriğinin artırılması, toprak yapısını iyileştirir ve tuzun hareketini kontrol eder. Bu yöntemler, toprağın tuzluluğunu azaltarak tarımsal verimliliği artırmaya yardımcı olur.

Silt ve kil arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Tanecik Boyutu: Silt, 0.002 mm ile 0.05 mm arasında ince toprak parçacıklarından oluşurken, kil 0.002 mm'den daha küçük taneciklere sahiptir. 2. Su Tutma Kapasitesi: Silt, suyu iyi tutar ve suyun geçişini kolaylaştırır, bu da tarım için uygun olmasını sağlar. 3. Hava Geçirgenliği: Silt, havayı toprakta daha iyi geçirebilir, kil ise sıkı yapısı nedeniyle hava geçirgenliği düşüktür. 4. Doku: Silt genellikle yumuşak bir dokuya ve hafif kaygan bir hisse sahipken, kil suyla ıslatıldığında yapışkan bir dokuya sahiptir ve kuruduğunda sertleşir.

Toprakta NPK (Azot, Fosfor, Potasyum) ölçümü TDR (Time Domain Reflectometry) yöntemi kullanılarak Martef Toprak NPK Sensörü ile yapılır. Ölçüm süreci şu adımları içerir: 1. Sensörün Kurulumu: Sensörün pili takıldığında, en yakın LoRaWAN ağ geçidine bağlanarak IoT sunucusuna veri göndermeye başlar. 2. Veri Toplama: Sensör, toprağın N, P ve K seviyelerini ölçer ve bu verileri kablosuz olarak iletir. 3. Uzaktan İzleme: Veriler, Gateway üzerinden veya IoT sunucu üzerinden izlenebilir. Ayrıca, toprak özdirencini ölçme yöntemi de NPK ölçümünde kullanılabilir.

Dünya üzerinde topraklar üç ana gruba ayrılarak dağılmıştır: zonal, intrazonal ve azonal. Zonal topraklar, iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşur ve bütün toprak katmanlarının görüldüğü yerli topraklardır. Dünya üzerindeki bazı zonal toprak tipleri ve dağılımları şunlardır: Laterit Topraklar: Dönenceler arasında, sıcak ve nemli iklim bölgelerinde, özellikle Amazon, Kongo havzası gibi yerlerde görülür. Kahverengi Orman Toprakları: Orta kuşağın nemli iklim bölgelerinde, ılıman okyanusal iklimin hakim olduğu alanlarda yaygındır. Podzol Toprakları: Soğuk ve nemli iklim bölgelerinde, iğne yapraklı ormanların bulunduğu Sibirya, Kuzey Avrupa, Kuzey Amerika’nın kuzeyinde görülür. Çernezyomlar (Kara Topraklar): Orta kuşağın yarı nemli, yazları yağışlı karasal iklim bölgelerinde, çayır bitki örtüsü altında oluşur. İntrazonal topraklar, ana kaya ve yer şekillerinin etkisiyle oluşur ve A ile C horizonlarına sahiptir. Dünya üzerindeki bazı intrazonal toprak tipleri şunlardır: Halomorfik Topraklar: Kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde, tuz ve karbonat gibi maddelerin suyun buharlaşmasıyla birikmesiyle oluşur. Hidromorfik Topraklar: Taban su seviyesinin yüksek olduğu alanlarda veya bataklıklarda görülür. Azonal topraklar, dış kuvvetlerin taşıyıp biriktirmesiyle oluşur ve horizonlara sahip değildir. Dünya üzerindeki bazı azonal toprak tipleri şunlardır: Alüvyal Topraklar: Akarsu biriktirmesiyle oluşur ve mineral madde ile humus bakımından zengindir. Lös Topraklar: Rüzgarların kurak bölgelerde taşıyıp biriktirmesiyle oluşur.

Porozite, bir maddenin içindeki boşlukların toplam hacminin, maddenin tüm hacmine oranıdır. Bu terim, kayaçlar için kullanıldığında, onların petrolü veya gazı depolama kapasitesini belirtmek için de kullanılır. Diğer alanlarda porozite şu anlamlara da gelebilir: - Saç porozitesi: Saçın nemi ne kadar iyi emebildiğini ve tutabildiğini ifade eder. - Toprak porozitesi: Toprağın hava ve suyun içinde hareket etme olanaklarını sağlar.

Türkiye'de çorak topraklar, genellikle Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası gibi kapalı havza veya eski göl tabanlarında bulunur.

K-Humat ve humik-fulvik asit kavramları birbirine yakın olsa da aynı şeyler değildir. K-Humat, yüksek oranda organik madde, potasyum ve humik-fulvik asit içeren bir bitki besleme ürünüdür. Humik-fulvik asit ise, hümik asidin bir türüdür ve organik maddelerin toprakta bozunması ile oluşur.

Malçlama ve "mallık" kavramları farklı anlamlara sahiptir: 1. Malçlama: Toprağın üzerini çeşitli organik veya inorganik materyallerle kaplama işlemidir. 2. "Mallık" ise, genellikle hayvanların otlatması için ayrılmış, ot ve saman gibi bitkilerin yetiştiği bir alanı ifade eder.

Killi kirecin özellikleri şunlardır: 1. Toprak Yapısı: Killi kirecin ana bileşeni kil tanecikleridir ve bu nedenle topraklar sıkı yapıdadır. 2. Su ve Hava Hareketi: Hava ve su hareketleri güçleşir, bu da ısınma süresini uzatır. 3. Besin Maddesi Tutma: Besin maddelerini tutma yeteneği yüksektir. 4. Katyon Tamponlama ve Değiştirme Kapasitesi: Yüksek katyon tamponlama ve değiştirme kapasitesine sahiptir. 5. Kıvam Limitleri: Kireç ilavesi, toprakların kıvam limitlerini değiştirir; likit limit ve plastik limit değerlerini etkiler. 6. Şişme ve Büzülme: Killi topraklar şişme ve büzülme özelliğine sahiptir, bu da inşaat faaliyetleri üzerinde olumsuz etki yaratabilir.

Mikroorganizmalar, bitkilerin besin alımını çeşitli yollarla artırır: 1. Azot Sabitleyen Bakteriler: Havadaki serbest azotu bitkilerin kullanabileceği forma dönüştürerek, özellikle baklagil bitkilerinin büyümesini teşvik eder. 2. Fosfat Çözündürücü Mikroorganizmalar: Topraktaki çözünmeyen fosfatları çözerek bitkilerin fosfor ihtiyacını karşılar. 3. Mikorizal Mantarlar: Bitki kökleriyle simbiyotik ilişki kurarak kök sistemini genişletir ve fosfor, çinko gibi besin maddelerinin emilimini artırır. 4. Potasyum Mobilize Eden Bakteriler: Topraktaki potasyumu çözerek bitkilerin kullanımına sunar. Bu mikroorganizmalar, topraktaki organik maddeyi ayrıştırarak toprağın yapısını iyileştirir ve su tutma kapasitesini artırır.

Terra rossa toprağı, Antalya'nın Alanya ilçesinde bulunmaktadır.

Çernezyom toprağı, dünya üzerindeki en verimli toprak türlerinden biri olarak kabul edilir.