Temyiz

"Davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığından her bir davacı yönünden ayrı ayrı temyiz başvuru ve maktu temyiz karar harcı yatırılması gerekir" ifadesi, bir davada birden fazla davacı olduğunda, her bir davacının kendi davası için ayrı ayrı temyiz harcı ödemesi gerektiğini belirtir. Bu kural, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 48. maddesi ve Harçlar Kanunu'nun 32. maddesine dayanmaktadır.

Evet, temyizde sebep gösterme zorunluluğu vardır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca aşağıdaki kararlar temyiz edilemez: 1. Miktar veya değeri belirli bir sınırı geçmeyen davalar (2024 yılı için 378.290 TL). 2. Geçici hukuki korumalar hakkında verilen kararlar. 3. Çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar. 4. Soybağına ilişkin sonuçlar doğuran davalar hariç olmak üzere, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin kararlar. 5. İlk derece mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek için verilen kararlar. 6. Yargı çevresi içindeki ilk derece mahkemesi hakimlerinin davayı görmeye hukuki veya fiilî engellerinin çıkması hâlinde, davanın başka bir mahkemeye nakline ilişkin kararlar.

Evet, istinafa başvuru yapılmaması usuli kazanılmış hakkı etkiler. İlk derece mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmayan tarafın, Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyiz hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, istinafa başvuru yapılmaması, kararın kesinleşmesine ve usuli kazanılmış hakkın oluşmasına yol açar.

Temyizde hukuka kesin aykırılık halleri, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 289. maddesinde belirtilmiştir ve şunlardır: 1. Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması. 2. Hâkimlik görevini yapmaktan kanun gereğince yasaklanmış hâkimin hükme katılması. 3. Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da bu istem kabul olunduğu hâlde hâkimin hükme katılması. 4. Mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendini görevli veya yetkili görmesi. 5. Cumhuriyet savcısı veya duruşmada kanunen mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması. 6. Duruşmalı olarak verilen hükümde açıklık kuralının ihlâl edilmesi. 7. Hükmün 230. madde gereğince gerekçeyi içermemesi. 8. Hüküm için önemli olan hususlarda mahkeme kararı ile savunma hakkının sınırlandırılmış olması. 9. Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması.

CMK 297 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun bir parçasıdır ve "Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi" başlığını taşır. Bu maddeye göre: 1. Hükmü veren bölge adliye mahkemesince reddedilmeyen temyiz istemine ilişkin dilekçenin bir örneği karşı tarafa tebliğ edilir. 2. Karşı taraf, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde yazılı olarak cevabını verebilir. 3. Cevap verildikten sonra dava dosyası, bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. 4. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, tebliğnameyi ilgili daireye tebliğ eder ve ilgili taraf tebliğden itibaren bir hafta içinde yazılı olarak cevap verebilir. 5. Tebligatlar, ilgililerin dava dosyasından belirlenen son adreslerine yapılır.

İYUK 49. madde, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda temyiz incelemesi üzerine verilecek kararları düzenler. Bu maddeye göre, temyiz incelemesi sonunda Danıştay şu kararları verebilir: 1. Onama: Kararı hukuka uygun bulursa onar. 2. Düzelterek onama: Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte, gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı gerekçesini değiştirerek onar. 3. Bozma: Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi veya usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması gibi sebeplerle incelenen kararı bozar. Ayrıca, kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hallerinde kesinleşen kısım da Danıştay kararında belirtilir.

Temyiz sürecinin ne kadar süreceği, dosyanın inceleneceği Yargıtay dairesinin iş yüküne bağlı olarak değişir ve ortalama 1-2 yıl sürer.

Evet, temyiz için istinaf şarttır. Temyiz süreci, daha önce verilmiş olan kararların, üst derece mahkemesi olan Yargıtay tarafından hukuki yönden denetlenmesini içerir.

İş mahkemesinin kararı iki kez temyiz edilebilir, ancak bunun için belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. İlk temyiz, iş mahkemesinin verdiği karara karşı Bölge Adliye Mahkemesine (istinaf) başvurularak yapılır. Bunun yanı sıra, ısrar kararı veya direnme kararı durumunda da dosya tekrar temyize gidebilir.

Kamulaştırma bedeli tahsil ve temyiz kavramları, kamulaştırma sürecinde farklı anlamlar taşır: 1. Kamulaştırma Bedeli Tahsil: Kamulaştırma işleminde, mahkeme tarafından belirlenen kamulaştırma bedelinin, taşınmazın idare adına tescil edilebilmesi için ilgili banka hesabına yatırılması işlemidir. 2. Temyiz: Kamulaştırma bedeline ilişkin itirazların, ilk derece mahkemesinin kararını gözden geçirmesi için Yargıtay'a taşınması anlamına gelir.

Dahili taraf, temyiz ilam harcını yatırmazsa, mahkeme başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verir.

HMK'nın 363. maddesi, kanun yararına temyiz ile ilgilidir ve şu şekildedir: > (1) İlk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına ve bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla kesin olarak verdikleri kararlar ile yine bu sıfatla verdikleri ve temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur. > (2) Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, karar kanun yararına bozulur. Bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz. > (3) Bozma kararının bir örneği Adalet Bakanlığına gönderilir ve Bakanlıkça Resmî Gazetede yayımlanır.

Kadıların verdiği kararlar, yani mahkeme kararları, Yargıtay'da temyiz edilir.

CMK Madde 302, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun "Temyiz İsteminin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması" başlıklı maddesidir. Bu madde şu şekilde özetlenebilir: 1. Temyiz İsteminin Reddi: Bölge adliye mahkemesinin temyiz olunan hükmü Yargıtay tarafından hukuka uygun bulunursa, temyiz istemi esastan reddedilir. 2. Hükmün Bozulması: Yargıtay, temyiz başvurusunda gösterilen ve hükmü etkileyecek nitelikteki hukuka aykırılıklar nedeniyle hükmü bozabilir. 3. Diğer Hukuka Aykırılıkların Gösterilmesi: Hüküm, temyiz dilekçesinde gösterilen sebeplerle bozulduğunda, dilekçede açıklanmamış olsa bile saptanan diğer hukuka aykırılıklar da ilamda gösterilir. 4. İşlemlerin de Bozulması: Hükme esas olarak saptanan işlemler hukuka aykırı ise, bunlar da aynı zamanda bozulur. 5. 289. Madde Hükümleri: 289. madde hükümleri saklıdır.

TR dizin kararlarına karşı temyiz yolu açıktır, ancak bazı istisnalar bulunmaktadır. Temyiz edilemeyen kararlar arasında şunlar yer alır: - Miktarı 544.000 TL'yi geçmeyen davalara ilişkin kararlar; - Soybağına ilişkin sonuçlar doğurmak hariç, nüfus kayıtlarının düzenlenmesine ilişkin kararlar; - Çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar; - Geçici hukuki korumalar hakkında verilen kararlar. Temyiz başvurusu, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde yapılmalıdır.

Boşanma davası kararı kesinleşmeden temyiz edilebilir, ancak kararın kesinleşmesi için temyiz yolunun tüketilmesi veya feragat edilmesi gerekmektedir. Eğer karar temyiz edilirse, dosya temyiz mahkemesine gönderilir ve burada onama kararı verilirse karar kesinleşir.

Usulden reddedilen dava, temyiz yoluna gidebilir. Esastan reddedilen dava ise genellikle kesin hüküm oluşturur ve bu nedenle temyize gidilmesi mümkün değildir.

Katkı payı ve katılma alacağı davaları sonucunda verilen kararlar kesinleşmeden temyiz edilebilir. Bu tür kararlar, temyiz incelemesi sonucunda onanmadıkça veya temyiz süresi geçirilerek kesinleşmedikçe icra edilemez.

CMK madde 294 ve 295'e göre temyiz isteminin reddi şu şekilde yapılır: 1. CMK madde 294: Temyiz eden, hükmün neden dolayı bozulmasını istediğini temyiz başvurusunda göstermek zorundadır. 2. CMK madde 295: Cumhuriyet savcısı, temyiz dilekçesinde temyiz isteğinin sanığın yararına veya aleyhine olduğunu açıkça belirtir. Eğer temyiz istemi reddedilirse, temyiz eden, ret kararının kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde Yargıtay'dan bu hususta bir karar vermesini isteyebilir.