TehlikeliMaddeler

Akaryakıt tankerleri, belirli durumlarda ADR (Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması) sertifikalı olmak zorundadır. Bu zorunluluk, özellikle: Kimyasal ve akaryakıt taşımacılığı yapan tankerler için geçerlidir. 4x2, 4x4, 6x2, 6x4, 8x2 ve 8x4 tipi şasi kamyonlar üzerine imal edilen alüminyum veya sac malzemeden akaryakıt tankerleri için geçerlidir. ADR sertifikası olmayan tankerlerle tehlikeli madde taşınması yasaktır.

Seveso Direktifi, endüstriyel kazaların önlenmesi ve bu tür kazaların insanlar ve çevre üzerindeki etkilerinin sınırlandırılması amacıyla hazırlanmış bir düzenlemedir. İlk Seveso Direktifi (82/501/EEC), 1976 yılında İtalya'nın Seveso kasabasında meydana gelen büyük bir kimyasal kazanın ardından 24 Haziran 1981'de kabul edilmiştir. Türkiye'de, Seveso Direktifleri, "Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik" olarak uygulanmaktadır. Seveso Direktifleri kapsamındaki kuruluşlar, tehlikeli madde miktarına bağlı olarak "alt seviyeli", "üst seviyeli" ve "kapsam dışı" olarak sınıflandırılır. Direktifin bazı gereklilikleri: Büyük kaza önleme politikası uygulanması. Güvenlik raporu hazırlanması (üst seviyeli kuruluşlar için). Acil durum planlarının oluşturulması. İlgili kuruluşların bilgilendirilmesi.

Sülfürik asit tankerinde 8. sınıf tehlikeli madde taşınır. Bu sınıf, aşındırıcı maddeler olarak tanımlanır. 8. sınıf tehlikeli maddeler arasında sülfürik asit, hidroklorik asit, asetik asit gibi maddeler bulunur. Sınıf 8 tehlikeli maddelerin taşınması sırasında, cilt, göz ve solunum yolu ile temasından kaçınılmalı, uygun kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır.

TUGEM'de tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı (TMGD) eğitimi 64 saat sürmektedir.

Hidrolik asit, halk arasında hidroklorik asit olarak bilinir ve tehlikeli bir maddedir. Hidroklorik asidin tehlikeleri: Zehirlidir ve insan dokuları başta olmak üzere çoğu yüzeye büyük tahribat verir. Gözler ve deri için tahriş edicidir, yanıklara neden olur. Solunum sistemi için tahriş edici özelliği vardır. Hidroklorik asit ile çalışırken güvenlik önlemleri en üst seviyede tutulmalıdır.

Karbondioksit (CO2) gazı tüpü, belirli koşullar altında tehlikeli olabilir: Boğulma riski: CO2 gazı, yeterli havalandırma olmadığında insanların solunum sistemine zarar verebilir ve boğulmaya neden olabilir. Patlama tehlikesi: Aşırı basınçlı CO2 tankları veya silindirleri patlayarak gazın patlayıcı şekilde salınmasına neden olabilir. Donma riski: Sıvı CO2 ile doğrudan temas veya yüksek basınçlı bir silindirden sızan gaz, aşırı düşük sıcaklıklar nedeniyle ciddi donmalara veya soğuk yanıklarına neden olabilir. CO2 gazı tüplerinin güvenli kullanımı için, üretici firmanın talimatlarına uyulması ve düzenli bakım yapılması önerilir.

Ek-3A belgesi, çevre izin ve lisans süreçlerinde kullanılan geçici faaliyet belgesi başvuru formudur. Bu form, işletmelerin çevre izni veya çevre izin ve lisans başvurusu yaparken sunmaları gereken bilgileri içerir ve aşağıdaki bilgileri kapsar: tesisin veya faaliyetin adı ve adresi; tesisin ili, ilçesi, ada, parsel ve pafta numarası; koordinat bilgileri; vergi dairesi ve numarası; SGK iş yeri sicil numarası; tesis sahibinin veya yetkilisinin T.C. kimlik numarası; işletmenin iktisadi faaliyet alanı ve üretim/faaliyet konusu; yıllık üretim kapasitesi. Ek-3A belgesi, çevre ve şehircilik il müdürlüklerine elektronik veya mobil imza ile elektronik ortamda sunulur.

Seveso I ve Seveso II, endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin sınırlandırılması amacıyla Avrupa Birliği tarafından kabul edilen direktiflerin adıdır. Seveso I (82/501/EEC), 24 Haziran 1981 tarihinde kabul edilmiştir. Seveso II (96/82/EC), 9 Aralık 1996 tarihinde yayımlanmıştır. Seveso I ve Seveso II'nin bazı amaçları: Tehlikeli maddeler içeren büyük kazaların önlenmesi. Kazaların insan ve çevre üzerindeki etkilerinin sınırlandırılması. Türkiye'de, Seveso II Direktifi, "Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik" adıyla 30 Aralık 2013 tarihinde uygulamaya konulmuştur.

Kimyasal karışımlar, zehirli gazların açığa çıkması, ciltte tahriş oluşturması veya patlayıcı reaksiyonlara neden olması gibi nedenlerle tehlikeli olabilir. Bazı tehlikeli karışım örnekleri: Çamaşır suyu ile amonyak karışımı: Kloramin gazı açığa çıkar, bu gaz solunum yollarını tahriş edebilir ve akciğer hasarına neden olabilir. Çamaşır suyu ile sirke karışımı: Zehirli klor gazı oluşur, bu gaz nefes darlığı ve ciddi solunum sorunlarına yol açabilir. Alkol ile çamaşır suyu karışımı: Kloroform ve perasetik asit gibi zehirli bileşikler oluşabilir, bu da bayılma, baş dönmesi ve organ hasarına neden olabilir. Karbonat ve sirke karışımı: Kapalı bir şişede karıştırıldığında aşırı gaz üretir ve patlamaya neden olabilir. Ayrıca, bazı kimyasalların suyla teması da tehlikeli gazların açığa çıkmasına yol açabilir. Kimyasal karışımların tehlikelerini önlemek için, temizlik malzemelerini karıştırmadan kullanmak, kapalı alanda çalışıyorsa havalandırmayı sağlamak ve etiketleri dikkatlice okuyarak talimatlara uymak gerekir.

TMFB (Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi) yenileme işlemi şu şekilde yapılır: 1. Gerekli belgelerin hazırlanması: Güncel başvuru formu; Ödeme dekontu; Eski TMFB belgesinin aslı ve bir kopyası. 2. Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kuruluşu (TMGDK) ile çalışma: TMGDK'dan Ek-3 raporu alınması gereklidir. 3. İlgili makamlara başvuru: Hazırlanan belgeler ve Ek-3 raporu ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine başvuru yapılır. TMFB, yenileme ücretinin ödendiği tarih esas alınarak düzenlenir ve ödeme tarihindeki güncel bedel üzerinden ücret alınır. Yenileme işleminin, TMFB’nin bitim tarihinden 30 gün önce yapılması ve bitim tarihinden itibaren 30 gün içinde tamamlanması zorunludur.

Ateş elementinin sembolü, Batı ezoterik geleneklerinde yukarı bakan üçgen ile temsil edilir. Ayrıca, yanıcı ve yakıcı maddeler sembolü de ateş sembolü ile gösterilir ve bu sembol, sarı ve kırmızı renklerde olup içinde ateş motifini barındırır.

Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan bazı terimler şunlardır: Sınıf 1 Patlayıcılar. Sınıf 2 Gazlar. Sınıf 3 Yanıcı Sıvılar. Sınıf 4 Yanıcı Katılar. Sınıf 5.2 Organik Peroksitler. Sınıf 6.1 Zehirli Maddeler. Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler. UN Numarası. ADR. IMDG. IATA. RID.

Tehlikeli madde yüklü veya tehlikeli maddeyi boşalttığı halde temizlenmemiş taşıtların, yerleşim yerlerinde bulunan okul, kamu binaları, alışveriş merkezi, ibadethane gibi yerlerden en az 300 metre uzağa park etmesi zorunludur.

ADR'de 5 ve 4.3 şu anlamlara gelir: 5. Sınıf: Oksitleyici maddeler ve organik peroksitler. 4.3. Sınıf: Su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkartan maddeler. 5. Sınıf, başka maddelerin yanmasını sağlayan veya hızlandıran, genellikle oksijen açığa çıkaran maddeleri kapsar. ADR (Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması), tehlikeli maddelerin taşınması sırasında insan sağlığına ve çevreye zarar vermemek için uyulması gereken kuralları belirler.

Eldivenli tehlikeli madde işaretinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, tehlikeli madde işaretlerinin genel olarak ne anlama geldiği hakkında bilgi verilebilir. Tehlikeli madde işaretleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre işletmelerin faaliyet konularına göre değişir. Yasak işareti: Tehlikeli bir davranışı veya tehlikeye neden olacak bir hareketi yasaklar. Uyarı işareti: Bir tehlikeye veya zarara yol açabilecek durum hakkında uyarır. Emredici işareti: Uyulması zorunlu bir davranışı belirtir. Tehlikeli madde işaretlerine örnek olarak, "toksik (zehirli) madde", "aşındırıcı madde", "radyoaktif madde" gibi işaretler verilebilir. Daha fazla bilgi için iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına veya ilgili mevzuata başvurulması önerilir.

Dizel yakıt, tehlikeli bir madde olarak kabul edilebilir. Dizel yakıtın bazı tehlikeli özellikleri şunlardır: Alevlenir sıvı ve buhar. Kanserojen etki. Çevreye zarar. Ayrıca, düşük kaliteli veya katkısız dizel yakıt kullanımı, yakıt enjeksiyon sistemine zarar verebilir. Dizel yakıtın güvenli kullanımı için, uygun kalitede yakıt kullanılması ve periyodik bakımların aksatılmaması önerilir.

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Yönetmeliği'ne göre tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri için doğru olan ifadeler şunlardır: Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5) sahibi olmaları zorunludur. Taşınan tehlikeli maddenin sınıfı ve/veya taşıma şekline uygun SRC5 Eğitim Sertifikasına sahip olmaları gerekir. Tehlikeli madde içeren ambalajları açmamalıdırlar. Taşınım sırasında taşıtın motorunu zorunlu haller dışında kapalı tutmalıdırlar. Tehlikeli madde yüklü taşıtı park halindeyken el frenini çekili vaziyette bulundurmalıdırlar. Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde bulundurulması zorunlu etiket, levha ve turuncu plakaların takılmasını sağlamalıdırlar. Hasar görmüş ambalaj ve yük taşıma birimlerini taşımamalıdırlar. Tehlikeli madde sızıntısı olması veya böyle bir ihtimalin bulunması durumunda taşıma yapmamalıdırlar. Karayolunun kullanımıyla ilgili yasak ve sınırlamalara uymalıdırlar.

Güvenlik uyarı işareti bulunan kimyasallardan bazıları şunlardır: Yanıcı maddeler. Yakıcı maddeler. Aşındırıcı maddeler. Zehirli maddeler. Patlayıcı maddeler. Tahriş edici maddeler. Çevreye zararlı maddeler. Ayrıca, kimyasal maddelerin ambalajlarında, 1990 yılında kabul edilen Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 170 No’lu Kimyasal Maddelerin Çalışma Yaşamında Kullanılmasına İlişkin Sözleşmesi ve 177 No’lu Tavsiye Kararı gereği, "Malzeme Güvenlik Bilgi Formu" veya diğer adıyla "Kimyasal Madde Güvenlik Veri Kartları" da bulunması zorunludur.

HgSO4, cıva(II) sülfat olarak da bilinen, kimyasal formülü HgSO4 olan bir bileşiktir. Cıva(II) sülfatın bazı özellikleri şunlardır: Beyaz, granül veya kristal toz halinde, kokusuz bir tuzdur. Suda çözündüğünde, sarı renkli, çözünmeyen bir temel sülfat ve sülfürik asit oluşur. Molekül ağırlığı 296,65 g/mol'dür. Katalizör olarak kullanılır. Cıva(II) sülfat, oldukça toksik bir bileşiktir.

Tehlikeli madde eğitimi ve TMGD alma zorunluluğu, 22.05.2014 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 29007 sayılı tebliğ ile yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, 6 Şubat 2025 tarihinde yayımlanan "Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile bazı yeni düzenlemeler getirilmiştir, ancak eğitim ve TMGD alma zorunluluğu için spesifik bir yürürlük tarihi belirtilmemiştir. Daha güncel ve detaylı bilgi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın resmi yönetmeliklerine başvurulması önerilir.