Tatbikat

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) en büyük askeri tatbikatı olan EFES-2024 Tatbikatı, İzmir'in Seferihisar ilçesindeki Doğanbey Atışlı Tatbikat Bölgesi'nde gerçekleştirilmiştir.

Deprem tatbikatı şu adımlardan oluşur: 1. Planlama ve Hazırlık: Tatbikatın kapsamı ve hedefleri belirlenir, senaryo oluşturulur. 2. Eğitim ve Farkındalık: Katılımcılara deprem anında yapılması gerekenler hakkında bilgi verilir. 3. Uygulama Aşaması: Katılımcılar, gerçek bir deprem sırasında yapılacak adımları simüle ederek tatbikatı gerçekleştirir. 4. Değerlendirme: Tatbikatın sonunda yapılan işlemler gözden geçirilir, eksiklikler belirlenir ve geri bildirim verilir. Deprem tatbikatı sırasında dikkat edilmesi gerekenler: Çalışanlar ve öğrenciler panik yapmamalıdır. Deprem anında güvenli bir yer bulunmaya çalışılmalıdır. Merdivenler kullanılmamalıdır. Binadan dışarı çıkarken dikkatli olunmalıdır. Deprem tatbikatları, işyerlerinde ve okullarda yılda en az bir kez yapılmalıdır.

2025 yılı itibarıyla, Türkiye'de yangın tatbikatlarının yılda en az bir kez yapılması zorunludur. Ancak, yüksek riskli alanlarda veya büyük işletmelerde tatbikatlar daha sık aralıklarla yapılabilir. Ayrıca, 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapı, bina, tesis ve işletmede, en az bir tatbikatın gece yapılması gerekmektedir.

Yangın tatbikatında yapılan bazı uygulamalar: Tatbikat senaryosunun hazırlanması. Tatbikat şeklinin belirlenmesi. Tatbikatın uygulanması. Acil durum ekiplerinin görevlendirilmesi. Tahliye ve toplanma. Tatbikat sonrası değerlendirme. İyileştirme çalışmaları.

Tatbikatta yapılan bazı faaliyetler: Acil durum senaryolarının uygulanması. Çalışanların ve acil durum ekiplerinin eğitilmesi. Koordinasyonun ölçülmesi. Tahliye planlarının test edilmesi. Eksikliklerin belirlenmesi. Tatbikatlar, işyerleri ve okullar gibi çeşitli ortamlarda, yasal gereklilikler ve güvenlik önlemleri doğrultusunda düzenlenir.

Yangın tahliye tatbikatının süresi, tatbikatın yapıldığı bina veya iş yerinin özelliklerine, çalışan sayısına ve tatbikat senaryosuna bağlı olarak değişir. Türk yangın yönetmeliğine göre, farklı bina tipleri için minimum süreler belirlenmiştir: A tipi binalar: 3 dakika. B tipi binalar: 2,5 dakika. C tipi binalar: 2 dakika. Ancak bu süreler katı ve sabit değildir. Genel olarak, yangın tahliye tatbikatlarının planlı yapılması ve elde edilen sürelerin benchmarking yöntemiyle karşılaştırılması önerilir.

Türkiye'de yapılan en büyük tatbikat, EFES-2024 Birleşik, Müşterek Fiili Atışlı Arazi Tatbikatı'dır. Bu tatbikat, 30 Mayıs 2024 tarihinde başlamış ve 45 ülkeden 10.884 personelin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Diğer büyük tatbikatlar: Mavi Vatan 2019 Tatbikatı: 27 Şubat - 8 Mart 2019 tarihleri arasında 103 geminin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Denizkurdu-2019 Tatbikatı: 131 gemi, 57 uçak ve 33 helikopterin katılımıyla 25 Mayıs 2019'a kadar sürmüştür.

23 Haziran - 4 Temmuz 2025 tarihleri arasında Konya'da düzenlenen Uluslararası Anadolu Kartalı-2025 Tatbikatı'na katılan bazı ülkeler: Fiili Katılımcılar: ABD, Azerbaycan, Katar, Macaristan, Suudi Arabistan, Ürdün, NATO AWACS. Gözlemci Statüsündeki Ülkeler: Bulgaristan, Brezilya, Malezya, Mali, Nijerya. Tatbikat, Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı 3. Ana Jet Üs Komutanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir.

2024 yılında Kazakistan'da gerçekleştirilen "Sınırsız Kardeşlik-III" tatbikatına 6 ülke katılmıştır: Türkiye, Azerbaycan, Özbekistan, Katar, Pakistan ve Kazakistan. Ayrıca, Kırgızistan ve Ürdün gözlemci olarak yer almıştır.

Deprem tatbikatında "çök-kapan-tutun" hareketi, deprem sırasında yaralanmaları önlemek için yapılan üç aşamalı bir korunma yöntemidir: 1. Çök: Güvenli bir yer bulup diz üstü çökün. 2. Kapan: Başınızı ve ensenizi kollarınızla veya bir koruyucu malzeme ile kapatın. 3. Tutun: Düşmemek için sabit bir yere tutunarak sarsıntı geçene kadar bekleyin. Bu hareket, özellikle deprem sırasında havalanan, düşen veya fırlayan cisimlerden korunmak için önerilir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'na göre, işyerlerinde acil durum tatbikatı en geç yılda bir yapılır. Ancak, Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği kapsamındaki işyerleri için tatbikatlar, anılan yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. Ayrıca, acil durum planı hazırlanırken veya yenilenirken de tatbikat yapılması gereklidir.

Kış Tatbikatı-2025, 20 Ocak 2025 tarihinde başlamış ve 30 Ocak 2025 tarihinde devam etmektedir. Tatbikat, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Kars'ta düzenlenmekte olup, 20 ülkeden 12.199 personelin katılımıyla gerçekleştirilmektedir.

"Anormal tatbikat" hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'de deprem tatbikatları genellikle yılda en az bir kez işyerlerinde ve okullarda yapılmaktadır. Ayrıca, 12 Kasım tarihi, 1999 Düzce Depremi'nin yıl dönümü olması nedeniyle, ülke genelinde "Çök-Kapan-Tutun" tatbikatı için seçilmiştir.

Kış tatbikatı yapılmasının bazı nedenleri: Birleşik ve müşterek harekatın icrası konusunda iş birliği ve koordinasyonu sağlamak. Derin kar ve şiddetli soğuklarda, atış dahil muharebe imkanı ve kabiliyetini denemek. Muharebe sahasını tüm boyutlarıyla canlandırarak ateş ve manevranın senkronizasyonunu geliştirmek. Kış şartlarında arazide yerleşme, barınma, iaşe, ikmal ve bakım faaliyetlerinde eğitim seviyesini geliştirmek ve beka kabiliyetini artırmak. Komuta kontrol sistemlerinin kış şartlarında işletilmesini sağlamak.

Hava yer atış sahası, belirli zamanlarda askerî hava-hava, hava-yer ve top atışları gibi uçuş için tehlikeli faaliyetlerin gerçekleştirildiği, boyutları belirlenmiş bir hava sahasıdır. Bu tür sahalarda uçuş yasaklanmamıştır, ancak geçiş için ilgili hava trafik kontrol ünitesinden izin alınmalı ve geçiş dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Hava yer atış sahaları, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından belirlenen özel kullanımlı hava sahaları arasında yer alır.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Anadolu Kartalı tatbikatını, katılımcı ülkeler arasında eğitim, iş birliği ve birlikte çalışabilirliği artırmak, pilotların ve hava savunma personelinin harekâta yönelik eğitim seviyelerini yükseltmek ve müşterek/birleşik harekât usullerini denemek amacıyla gerçekleştirmektedir. Ayrıca, tatbikat, bölgesel istikrarı korumaya yönelik çok uluslu bir irade beyanı olarak da değerlendirilmektedir.

Anadolu Kartalı Tatbikatı'nda tank kullanılmamaktadır. Bu tatbikat, hava kuvvetleri unsurları arasında eğitim, iş birliği ve birlikte çalışabilirliği geliştirmek amacıyla gerçekleştirilir. 23 Haziran - 4 Temmuz 2025 tarihleri arasında Konya'da düzenlenen tatbikata, ABD, Azerbaycan, Katar, Macaristan, Mısır, Suudi Arabistan, Ürdün gibi ülkeler fiili olarak; Bulgaristan, Brezilya, Malezya, Mali ve Nijerya ise gözlemci statüsünde katılmaktadır.

7-16 Ocak 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilen Mavi Vatan-2025 Tatbikatı'na 90 gemi katılmıştır.

USS Wasp, 2 Eylül 2024 tarihinde İzmir Limanı'na demirleyerek 5 Eylül'e kadar liman ziyareti gerçekleştirdi. Bu ziyaret, USS Wasp'ın 13-17 Ağustos 2024 tarihleri arasında TCG Anadolu ve TCG Gökova ile Akdeniz'de gerçekleştirdiği ortak eğitim tatbikatının ardından planlandı. USS Wasp'ın İzmir'de bulunması, özellikle Gazze'deki durum ve bölgedeki siyasi gerilimlerle bağlantılı olarak bazı tepkilerle karşılandı. Ayrıca, Türkiye Gençlik Birliği (TGB) üyeleri, Alsancak'ta gemide görevli olduğu iddia edilen bir Amerikan askerinin başına çuval geçirdi.

12 Eylül 2024 tarihinde Mersin'de gerçekleştirilecek Türkiye Afetle Mücadele Planı (TAMP) Mersin Bölge Düzeyi Deprem Tatbikatı'nın saati henüz duyurulmamıştır. 12 Kasım 2022 tarihinde yapılan "Çök-Kapan-Tutun" deprem tatbikatı ise saat 18:57'de başlamıştır.