TanıYöntemleri

Alfa Semiyoloji İç Hastalıkları — iç hastalıklarının semiyolojisi üzerine bir kitaptır. Kitabın yazarı Abdülkadir Kaysı'dır. Kitabın konuları: solunum sistemi; kardiyak semiyoloji; kalp ve damar hastalıklarında öykü; kalp ve damar hastalıklarında fiziki muayene; prekordium muayenesi; kalbin oksültasyonu; kalp ve damar hastalıklarında kullanılan tanı yöntemleri; elektrokardiyografi; sindirim sistemi; karnın fizik muayenesi; ve diğerleri.

Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) tanısı, çeşitli yöntemler kullanılarak konulur: 1. Ekokardiyografi: Kalbin ultrason ile görüntülenmesi, pulmoner arterlerdeki basıncı ölçmek ve kalp odacıklarının genişlemesini değerlendirmek için kullanılır. 2. Sağ Kalp Kateterizasyonu: Kesin tanı için altın standart testtir; kateter yardımıyla pulmoner arterlere girilerek kan basıncı ölçülür. 3. Elektrokardiyografi (EKG): Kalp ritmini ve elektriksel aktiviteyi değerlendirerek kalp büyümesi veya aritmi gibi sorunları tespit etmeye yardımcı olur. 4. Göğüs Röntgeni: Pulmoner arterlerde genişleme, kalp büyümesi ve akciğerlerde sıvı birikimi gibi belirtileri gösterir. 5. Pulmoner Fonksiyon Testleri: Akciğer hastalıklarının neden olduğu PAH olasılığını değerlendirmek için kullanılır. 6. BT Anjiyografi ve MRG: Akciğer damarlarını ayrıntılı olarak görüntülemek ve olası nedenleri belirlemek için kullanılır. 7. V/Q Tarama: Akciğerlere giden hava ve kan akımını inceleyerek kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyonu tespit etmeye yardımcı olur. Tanı, hastanın semptomları, tıbbi geçmişi ve bu testlerin sonuçlarına göre konur.

Kemik sintigrafisi ve pad terimleri farklı anlamlara sahiptir. Kemik sintigrafisi, kemik hastalıklarının tanı, tedavi ve takibinde kullanılan bir nükleer tıp yöntemidir. Pad ise, genellikle tıbbi bir terim olarak kullanılmaz ve anlamı belirsizdir.

Böbrek taşının ultrasonda anlaşılması için şu yöntemler kullanılır: 1. Ultrasonografi: Böbrek taşlarının tanısında en yaygın kullanılan yöntemdir. 2. Renkli Doppler: Böbrek taşlarının arkasında türbülan akım görülmesi, tanıyı doğrulamak için önemlidir. 3. Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle küçük ve karmaşık taşların tespitinde altın standart olarak kabul edilir. Ancak, ultrasonun böbrek taşı tanısındaki doğruluğu, cihazın ayarları ve doktorun deneyimi gibi faktörlere bağlıdır.

Granülomatöz tüberküloz tanısı için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Tüberkülin Deri Testi (PPD Testi): Cilt altına tüberküloz bakterisi içeren bir sıvı enjekte edilir ve 48-72 saat sonra reaksiyon ölçülür. 2. Balgam Testi: Hastadan alınan balgam örnekleri laboratuvarda incelenerek tüberküloz bakterisinin varlığı araştırılır. 3. Göğüs Röntgeni ve BT (Bilgisayarlı Tomografi) Taraması: Akciğerlerde tüberküloz ilişkili bir hasar olup olmadığını görmek için radyolojik görüntüleme yapılır. 4. Kan Testleri: Tüberküloz enfeksiyonuna karşı bağışıklık yanıtını değerlendiren özel kan testleri (IGRA gibi) uygulanabilir. 5. Biyopsi: Akciğer dışı tüberküloz şüphesi varsa, etkilenen bölgeden doku örneği alınarak incelenebilir. Erken tanı, tüberküloz tedavisinin başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Bu nedenle belirtiler gösteren kişilerin vakit kaybetmeden bir uzmana danışması önerilir.

Çocuk kardiyolojisi ara tanı, çocuklarda kalp hastalıklarının teşhisi için yapılan çeşitli test ve yöntemleri kapsar. Bu tanı yöntemleri şunlardır: 1. Ekokardiyografi (EKO): Ultrason dalgaları kullanarak kalbin yapısını ve fonksiyonlarını değerlendiren bir görüntüleme yöntemidir. 2. Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçerek ritim bozukluklarını tespit eder. 3. Kalp Kateterizasyonu ve Anjiyografi: Kalp ve damarların içine girilerek basınç ölçümü ve detaylı görüntüleme yapılmasını sağlar. 4. Holter Monitorizasyonu: Hastanın kalp ritminin 24-48 saat boyunca sürekli olarak kaydedilmesini sağlar. 5. Fetal Ekokardiyografi: Anne karnındaki bebekte doğuştan kalp hastalıklarını erken teşhis etmek için kullanılır. Bu tanı yöntemleri, çocukların kalp hastalıklarının doğru ve zamanında tedavisinde büyük önem taşır.

Spektral analiz, meme kanseri tanısında yeterli değildir, ancak önemli bir görüntüleme yöntemi olarak kullanılır. Spektral mamografi, dijital mamografi sistemlerinde farklı enerji seviyelerinde x-ışınları kullanarak meme dokusunu daha ayrıntılı bir şekilde görüntüler. Meme kanseri tanısında kesin sonuç için biyopsi gibi ileri tanı yöntemleri de gereklidir.

EBUS (Endobronşiyal Ultrason) ile kanser tanısı, aşağıdaki adımlarla konur: 1. Hazırlık: Hasta genellikle lokal anestezi ve sedasyon altında hazırlanır. 2. Bronkoskop Yerleştirme: Esnek bronkoskop, ağız veya burun yoluyla solunum yollarına yerleştirilir. 3. Ultrason Taraması: Bronkoskopun ucundaki ultrason probu, bronş duvarları ve çevresindeki yapıları tarar. 4. Hedef Belirleme: Doktor, ultrason görüntülerini kullanarak şüpheli bölgeleri veya lenf nodlarını belirler. 5. Biyopsi: Gerektiğinde, bronkoskopun içinden geçirilen özel bir iğne kullanılarak hedef bölgeden biyopsi alınır. EBUS, özellikle akciğer kanseri gibi hastalıklarda lenf nodlarının durumunu değerlendirerek hastalığın yayılımını belirlemeye yardımcı olur ve bu bilgi, tedavi planlaması için kritik öneme sahiptir.

Deli dana hastalığının (Creutzfeldt-Jakob hastalığı) tanısı için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Hasta öyküsü ve fizik muayene: Hastanın belirtileri ve hastalık öyküsü değerlendirilir. 2. Nörolojik muayene: Hastanın bilişsel, motor ve duyusal fonksiyonları detaylı olarak incelenir. 3. Elektroensefalografi (EEG): Beyin aktivitesini ölçmek için kullanılır. 4. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Beyindeki sinirsel aktiviteleri izlemek ve anormallikleri tespit etmek için yapılır. 5. Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) Testi: Prion proteinlerine karşı antikorların varlığını araştırmak için yapılır. 6. Biyopsi: Kesin tanı için beyin dokusundan biyopsi alınabilir, ancak bu yöntem riskli olduğu için genellikle tercih edilmez. Tedavi için ise şu an kanıtlanmış bir yöntem bulunmamakta, semptomları hafifletmeye yönelik destekleyici tedaviler uygulanmaktadır.

Myastenia gravis tanısı için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Tıbbi Geçmiş ve Fizik Muayene: Doktor, hastanın tıbbi geçmişini inceler ve nörolojik muayeneleri gerçekleştirir, özellikle göz hareketleri veya kas zayıflığı ile ilgilenir. 2. Kan Testleri: Kandaki hastalığa sebep olabilecek antikorların saptanmasına dayanır. 3. Sinir İletim Testleri: Elektriksel sinir uyarımına kas cevabını ölçer ve kaydeder. 4. Tek Lifli Elektromiyografi (EMG): Elektriksel dürtülerin uyardığı kas liflerinin elektrik potansiyelini ölçer, miyastenia graviste oldukça tanımlayıcı bir tetkiktir. 5. İlaç Testleri: Myastenia gravis benzeri semptomları olan hastalarda bazı ilaçlar verilerek semptomların iyileşip iyileşmediği kontrol edilir. 6. Buz Testi: Göz ve göz kasları üzerine yapılan soğuk uygulama ile semptomların düzelip düzelmediğine bakılır. 7. Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans (MR): Timüs bezinde tümör olup olmadığını kontrol etmek için yapılır.

LVDD (Sol Ventriküler Diyastolik Disfonksiyon) tanısı genellikle aşağıdaki yöntemlerle konur: 1. Ekokardiyografi (EKO): Kalp kapaklarının hareketini, kalp odacıklarının boyutunu ve genel kalp fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır. 2. Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçer ve kalp kapak hastalıklarına bağlı değişiklikleri tespit edebilir. 3. Göğüs Röntgeni: Kalbin ve akciğerlerin görüntülerini oluşturarak, kalp büyüklüğünü ve konturunu değerlendirmeye yardımcı olur. 4. Kan Testleri: Romatizmal ateş gibi altta yatan nedenleri belirlemek için yapılır. 5. Stres Testi: Kalp kapak hastalıklarının belirtilerini tetiklemek ve kalbin nasıl tepki verdiğini değerlendirmek için kullanılır. 6. Kalp Kateterizasyonu (Anjiyografi): Diğer test sonuçları belirsiz olduğunda veya cerrahi tedavi planlanıyorsa kullanılır. Tanı ve tedavi için bir kardiyolog veya kardiyovasküler cerraha başvurulması önerilir.

Kolesistit ve kolelitiazis tanısında aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılır: 1. Detaylı Tıbbi Öykü: Hastanın semptomları ve tıbbi geçmişi değerlendirilir. 2. Fizik Muayene: Doktor, karın bölgesini muayene ederek ağrı, hassasiyet ve şişliği kontrol eder. 3. Kan Testleri: Enfeksiyon ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için kan testleri yapılır. 4. Görüntüleme Testleri: - Ultrason: Safra kesesi ve safra kanallarını görüntülemek için en sık kullanılan yöntemdir. - Bilgisayarlı Tomografi (BT): Karın bölgesinin daha detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılır. - Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi (MRCP): Safra ve pankreas kanallarını görüntülemek için kullanılır. - Hepatobiliyer Sintigrafi (HIDA Taraması): Safra kesesi ve kanallarının fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Bu tanı yöntemleri, hastalığın doğru teşhisini ve uygun tedavinin planlanmasını sağlar.

Evet, laringoskopi ve laringoskop aynı şeyi ifade eder. Laringoskopi, boğazın laringoskop adı verilen bir cihazla incelenmesi anlamına gelir.

Optik koherans tomografi (OKT), çeşitli göz hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılır. Bu hastalıklar arasında: Retina hastalıkları: Yaşa bağlı makula dejenerasyonu, diyabetik retinopati ve diyabetik makuler ödem. Glokom: Görme sinirinin değerlendirilmesi ve glokom ilerlemesinin takibi. Kornea hastalıkları: Keratokonus, korneal dejenerasyonlar ve kornea cerrahi takibi. Üveit ve doğumsal retina bozuklukları gibi diğer retina hastalıkları. Ayrıca, OKT kardiyoloji ve dermatoloji alanlarında da tanı koymaya yardımcı olur.

Evet, kalp yetersizliği röntgende çıkabilir. Röntgen görüntüleri, doktorun kalbin ve akciğerlerin durumunu görmesine yardımcı olur.

FFR (Fraksiyonel Akım Rezervi), kalp damarlarındaki darlıkların hemodinamik önemini değerlendirmek için kullanılan bir tanı yöntemidir. FFR ölçümü şu durumlarda tercih edilir: - Koroner anjiyografide orta şiddette darlık (%40-70) tespit edilmesi; - Birden fazla damarda darlık olması ve hangisinin tedavi edileceğine karar verilmesi; - Stent takılması planlanan bölgenin fonksiyonel öneminin belirlenmesi; - Bypass cerrahisi öncesi hedef damarların belirlenmesi. FFR ölçüm süreci: 1. Kılavuz tel ve basınç sensörü damar içine yerleştirilir. 2. Adenozin veya benzeri bir ilaç verilerek kalp kasının maksimum kan akım ihtiyacı simüle edilir (farmakolojik stres testi). 3. Darlık öncesi ve sonrası basınç değerleri karşılaştırılarak FFR değeri belirlenir. FFR değerleri: - FFR ≤0.80: Darlık, kalp kasının kanlanmasını kritik düzeyde bozar. - FFR >0.80: Darlık hemodinamik olarak önemsiz kabul edilir.

Apandisit tanısı genellikle şu yöntemlerle konur: Fizik muayene: Doktor, karın bölgesine baskı uygulayarak ağrının olup olmadığını kontrol eder. Kan testleri: Enfeksiyon belirtilerini kontrol etmek için tam kan sayımı yapılır. Görüntüleme yöntemleri: Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi yöntemlerle karın içi incelenir. Diğer testler: Kadınlarda ektopik gebelik veya yumurtalık kisti gibi durumları elemek için pelvik muayene veya idrar testleri yapılabilir. Apandisit tanısı koymak için kesin bir kan tahlili yoktur. Apandisit şüphesi durumunda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Deliryum ayırıcı tanısı, deliryumun diğer hastalıklardan ayırt edilmesini sağlayan yöntemlerdir. Bu tanı süreci, genellikle aşağıdaki adımları içerir: 1. Klinik Değerlendirme: Hastanın anamnezi (öyküsü) alınır, belirtiler ve semptomlar değerlendirilir. 2. Fizik Muayene: Hastanın vital bulguları ölçülür ve fizik muayenesi yapılır. 3. Mental Durum Muayenesi: Bilişsel fonksiyonlar, dikkat, oryantasyon, hafıza, düşünce süreci ve dil yetenekleri değerlendirilir. 4. Laboratuvar Testleri: Enfeksiyon, elektrolit dengesizliği gibi nedenleri saptamak için kan ve idrar testleri yapılır. 5. Görüntüleme Tetkikleri: Gerekirse beyin taramaları (BT, MR) istenir. Bu testler sonucunda bir patoloji saptanırsa, deliryumun bu patolojiye ikincil olarak geliştiği söylenebilir.

MR (Manyetik Rezonans) Testi, vücuttaki organların ve yapıların manyetik alan ve radyo dalga enerjisi kullanılarak görüntülendiği bir tanı yöntemidir. Testin yapılma amaçları arasında: - Tümörler, kanama, yaralanma, kan damar hastalıkları veya enfeksiyon gibi sorunların tespiti yer alır. - Röntgen, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramasında görülen bir sorun hakkında daha fazla bilgi sağlama. Test süreci: - Hasta, güçlü bir mıknatıs içeren özel bir makinenin içine yerleştirilir. - Görüntüler dijital olarak kaydedilir ve bilgisayarda saklanır. - Gerekirse, bazı yapıları daha net göstermek için kontrast madde kullanılır. Hazırlık aşamaları: - Test öncesi herhangi bir ilaca veya kontrast maddeye karşı alerjinin olup olmadığı kontrol edilir. - Hamileliğin ilk üç ayında acil bir durum olmadıkça MR çekimi ertelenebilir.

Akut pankreatit tanısı şu yöntemlerle konur: Klinik bulgular. Kan testleri. Radyolojik görüntülemeler. Tanının kesinleşmesi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.