Tanık

Yemin delili ve tanık beyanlarının zıt olması, bir davada sunulan delillerin ve tanık ifadelerinin birbiriyle çelişmesi anlamına gelir. Yemin delili, davanın taraflarından birinin, dava konusunu ilgilendiren bir vakıa hakkında karşı tarafa yemin teklif etmesi durumudur. Tanık beyanları ise, tanıkların olayı algılama ve aktarma yeteneklerine dayanarak sundukları ifadelerdir.

CMK 210. maddeye göre, tanık duruşmada dinlenmezse aşağıdaki sonuçlar doğar: 1. Tanık beyanı suçun tek delili ise, duruşmada mutlaka dinlenmesi zorunludur ve daha önce yapılan dinleme sırasında düzenlenmiş tutanağın veya yazılı bir açıklamanın okunması dinleme yerine geçemez. 2. Tanıklıktan çekinebilecek olan kişi duruşmada çekinirse, önceki ifadesine ilişkin tutanak okunamaz. 3. Zorunlu hallerde, tanık SEGBİS yoluyla dinlenebilir, ancak savunma makamına tanığı görme ve tanığa soru sorma hakkı tanınmalıdır.

Kolluk kuvvetleri (polis, jandarma vb.) Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca tanık olarak dinlenemez. Tanıkların dinlenmesine yetkili makamlar, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde ise mahkeme, naip hakim veya istinabe olunan hakimdir.

Gizli tanık, aşağıdaki nedenlerle gizli tutulur: 1. Şüpheli veya sanık tarafından saldırıya uğrama riskinin önlenmesi. 2. Savunma hakkının korunması. 3. Tanıklığın güvenilirliğinin artırılması.

Gizli tanık dinlenebilmesi için üç temel şart bulunmaktadır: 1. Tanığın kimliğinin gizli tutulması için haklı bir sebep bulunması. 2. Mahkeme tarafından gizli tanığın ifadesinin, mahkumiyet kararı verilmesi için tek veya esaslı unsuru olup olmadığına karar verilmesi. 3. Verilen mahkumiyet kararının yalnızca gizli tanığın ifadesine dayanması yahut bu ifadenin mahkumiyet kararının ana dayanağını oluşturması.

Tanıklar, çeşitli nedenlerle mazeret bildirebilirler: 1. Sağlık sorunları: Hasta olmaları veya raporlu olmaları durumunda tanık, duruşmaya katılamayacağını bildirir. 2. Şehir dışında olma: Tanık, duruşmanın yapılacağı yerden uzakta olması nedeniyle hazır bulunamayacağını belirtir. 3. Önemli aile olayları: Yakın bir aile üyesinin ölümü gibi acil durumlar mazeret olarak gösterilebilir. 4. Ulaşım engelleri: Yolculuk kısıtlamaları veya ulaşım sorunları da tanıkların mazeret bildirmesine yol açabilir. Mazeret bildiriminde bulunmak için, tanıkların mahkemeye yazılı bir dilekçe sunmaları ve mazeretlerini kanıtlayan belgeleri eklemeleri gerekmektedir.

Tahkikat aşamasında tanık dinlenmesi, adaletin sağlanması açısından önemlidir. Tanıkların ifadeleri, olayın aydınlatılması ve doğru kararın verilmesi için delil olarak kullanılır. Ancak, tanıkların dinlenmemesi de bazı durumlarda geçerli bir karar olabilir. Özetle, tahkikat aşamasında tanık dinlenmesi, yargılamanın adil ve doğru bir şekilde yürütülmesi için genellikle gereklidir.

Tanık listesinde herhangi bir sınırlama yoktur, yani taraflar tek tanık gösterebileceği gibi birden fazla kişinin de tanık olarak dinlenmesini isteyebilir.

Savcı, tanıklara yemin verdirir çünkü yemin, tanığın ifadesinin doğruluğunu ve güvenilirliğini artırmayı amaçlar. Bu, tanığın mahkemede veya soruşturma aşamasında, gördükleri, duydukları veya deneyimledikleri şeyler hakkında doğruyu söyleyeceğine dair bir taahhüttür.

Adli görüşmede genellikle şu kişiler bulunur: 1. Tanıklar: Davaya ilişkin bilgileri paylaşmak üzere ifade verirler. 2. Şüpheliler veya Sanıklar: Mahkeme sürecinde ifadelerini sunarlar. 3. Mağdurlar: Suçun mağdurları, olayın ayrıntılarını paylaşmak üzere dinlenirler. 4. Uzmanlar: Psikiyatrist, çocuk uzmanı veya teknik uzmanlar gibi, davayla ilgili konularda görüş bildirirler. 5. Avukatlar: Tarafların avukatları, müvekkillerini temsil etmek üzere hazır bulunurlar. 6. Duruşma Görevlileri veya Hakimler: Mahkeme sürecini yönetmek ve ifadeleri almak için bulunurlar.

Evet, iş yerinde çalışan biri mahkemede tanık olabilir. Ancak, iş mahkemelerinde tanıkların işyerinde çalışıyor olması, beyanlarının geçerliliği açısından daha önemlidir.

Duruşma tarihinde Türkiye'de olmayan bir tanık, ses ve görüntü nakli yöntemiyle dinlenebilir. Ayrıca, tanık istinabe yoluyla da dinlenebilir; bu durumda tanığın nerede, hangi gün ve saatte dinleneceği hususu taraflara tebliğ edilir.

"Garson" kodlaması, FETÖ'nün Emniyet Teşkilatı Mahrem Yapılanması'nın başındaki isimlerin sekreteryasında görev alan gizli tanık tarafından 2017 yılında yapılmıştır.

İstinabe ve istinâ terimleri hukukta farklı anlamlara sahiptir: 1. İstinabe: Bir davanın görülmekte olduğu mahkemeye gönderilmek üzere, başka bir yerde bulunan tanığın ifadesinin bulunduğu yerdeki mahkemece alınmasıdır. 2. İstinâ: Arapça kökenli bir kelime olup, "yardım isteme" anlamına gelir. Hukukta doğrudan bir kullanımı yoktur.

Husumetli tanık, belirli koşullar altında dinlenebilir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 259. maddesine göre, tanıklar davaya bakan mahkemede dinlenir. Yine de, yan delil veya olgularla desteklenen husumetli tanık beyanlarına itibar edilebilir.

Tanık beyanı, hukuk sistemimizde takdiri delil niteliğinde olup, tek başına hükme esas alınamaz. Hakim, tanık beyanlarını serbestçe değerlendirir ve vicdani kanaatine göre hükme esas alıp almayacağına karar verir.

Görgüye dayalı tanıklık, bir olayın veya hukuki işlemin varlığını ya da yokluğunu, olaya bizzat şahitlik etmiş olan üçüncü kişilerin (tanıkların) mahkeme önünde verdikleri beyanlarla kanıtlama yöntemidir. Bu tür tanıklıkta, tanıkların olayı duyuma göre değil, doğrudan gözlemlerine dayanarak anlatmaları gerekmektedir.

Tanığın tekrar dinlenmesi talebi, aynı soruşturma veya kovuşturma evresinde yapılabilir. Yeniden yemin verilmesi gerekmez, önceki yeminin hatırlatılması yeterlidir.

Kanun dinletisi, genellikle mahkeme duruşmalarında tanıkların dinlenmesi sırasında gerçekleştirilir.

Tanıklar duruşmada bildiklerini ve gördüklerini anlatırlar. Duruşmada tanıklara sorulan bazı sorular şunlardır: - Tarafları tanır mısın? - Davacı ne zaman işe başladı? - Görevi neydi? - Ne kadar maaş alıyordu? - Maaşlar nasıl ödeniyordu? - Çalışma saatleri nasıldı? - Yemek ve çay molası var mıydı? - İş yerine servis var mıydı? - Fazla mesai yapıyor muydunuz? - Hafta sonu çalışması var mıydı? Tanığa sorulacak sorular, davanın türüne göre değişiklik gösterebilir.