Sümerler

Ateşle yazı yazmak, belirli bir uygarlığa ait değildir. Ateşin kullanımı ve yazı yazma, insanlık tarihinde farklı dönemlerde ve farklı topluluklar tarafından geliştirilmiştir. Ateşin kullanımı, yaklaşık 1,7 milyon yıl önce Homo erectus tarafından kontrol edilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla, ateşle yazı yazma, bu iki olayın birleşiminden çok, yazının icadından önceki bir döneme aittir.

Dünyanın ilk başkenti, Mezopotamya'da bulunan Agade (veya Akad) olarak kabul edilir. MÖ 2350 yıllarında, Akad hanedanının kurucusu Büyük Sargon, Sümer kent devletlerini zorla ele geçirerek burada bölgesel bir devlet kurmuş ve ilk başkenti oluşturmuştur.

Sümerler, çivi yazısını kil tabletler üzerine, çubuklarla çizgisel izler bırakarak yazarlardı. Çivi yazısı yazmak için kullanılan bazı temel kurallar: Hece sistemi: Çivi yazısı hece sistemine dayanır. Yazım yönü: İlk zamanlarda yazı, Çince'de olduğu gibi, yüzleri sağa dönük işaretlerle, sağ üst köşeden başlayarak, aşağıya doğru yazılırdı. Malzeme: En yaygın olarak kullanılan malzeme kil tabletlerdi. Çivi yazısı, yaklaşık M.Ö. 2700 yıllarında, gerek biçimsel ve gerekse içerik gelişimini geniş ölçüde tamamlayarak, tam ve gerçek anlamda bir yazı sistemi haline geldi.

Sümerler, Mezopotamya uygarlıklarının en eskisidir. MÖ 3500 civarında ortaya çıkan Sümerler, tarım, din ve yasalar gibi çeşitli alanları kaydeden ilk yazı sistemlerinden biri olan çivi yazısını geliştirmişlerdir.

Sümerler, yaklaşık MÖ 4000 - MÖ 2000 yılları arasında var olmuştur. Bu durumda, Sümerlerin tarihi yaklaşık 2000 yıl sürmüştür.

5. sınıf sosyal bilgiler dersi Sümerler konusu, Mezopotamya'da yaşamış olan Sümerler uygarlığının tarihini, sosyal yapısını, ekonomik faaliyetlerini ve kültürel katkılarını içerir. Sümerler ile ilgili bazı önemli bilgiler: Şehir devletleri: Site denilen şehir devletleri şeklinde yaşamışlardır. Yönetim: Patesi adı verilen rahip krallar tarafından yönetilmişlerdir. Mimari: Ziggurat adı verilen 7 katlı tapınaklar inşa etmişlerdir. İcatlar: Tekerleği bulmuş, yazıyı icat etmiş ve ilk yazılı kanunları (Urugakina Kanunları) yapmışlardır. Kültürel eserler: En önemli destanları Gılgamış Destanı'dır. Bilimsel katkılar: Ay yılı esasına dayalı takvim bulmuş, dört işlemi kullanmışlardır.

Kum saatinin 60 dakika olmasının nedeni, Sümerler ve Babilliler'in kullandığı 60 tabanlı (seksagenary) sayı sistemine dayanır. Bu sistem, 60 sayısının birçok küçük pozitif sayıya bölünebilmesi sayesinde, zaman dilimlerinin pratik ve hassas bir şekilde bölünmesini sağlar.

Sümerler, kökenleri tam olarak bilinmeyen bir halktır. Çoğu tarihçi, Sümerlerin MÖ 5500 ve 4000 yılları arasında, Sami ve Hint-Avrupa kökenli olmayan eklemeli izole bir dil olan Sümer dilini konuşan Batı Asyalı bir halk tarafından kalıcı olarak yerleşildiğini öne sürmektedir. Bazı araştırmacılar ise Sümerce ile Türkçe arasında benzerlikler olduğunu öne sürerek, Sümerlerin Türk kökenli olabileceğini savunmuşlardır.

Sümerler, evlerini kerpiçten yapmanın birkaç nedeni vardı: Ekonomiklik: Kerpiç, duvar örmek için kullanılan, yapımı kolay ve ucuz bir malzemeydi. Dayanıklılık: Kerpiç tuğlalar, ucuz ve üretimi kolay olmasının yanı sıra oldukça dayanıklıydı. Isı yalıtımı: Kerpiç evler, sıcağı muhafaza etme özelliğine sahipti. Sağlık: Kerpiç evler, rutubetlenmeyi önlediği için daha sıhhi kabul edilirdi ve bu evlerde yaşayanlarda romatizma pek görülmezdi.

Sümerler, tarih boyunca 35'e kadar çıkan sayıda şehir kurmuştur. Bu şehirlerden bazıları: Kiş; Nippur; Ur; Uruk; Lagaş.

İlk yıldız haritasını kimin bulduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Hipparchus: Yaklaşık 2000 yıldır kayıp olan dünyanın en eski yıldız haritası, MÖ 129'daki yıldızların konumuyla aynı hizada olan çizimlerin, gökbilimci Hipparchus'a ait olduğu ortaya çıkmıştır. Shi Shen: Çin'de bulunan "Shi Usta'nın Yıldız El Kitabı" adlı belgenin, Hipparchus'tan 200 yıl öncesine, MÖ 355'e tarihlenebileceği öne sürülmektedir. Bu nedenle, ilk yıldız haritasını kimin bulduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Hukukun ait olduğu bazı uygarlıklar: Sümerler: Tarihteki ilk yazılı hukuk kanunlarını oluşturmuşlardır. Babiller: Babil Kralı Hammurabi, Hammurabi Kanunları'nı hazırlamıştır. Romalılar: Roma İmparatorluğu, hukuk alanında önemli yenilikler yapmış ve Roma Hukuku'nu geliştirmiştir. Hititler: Hititler, Mezopotamya uygarlıklarından aldıkları kanunları yeniden yorumlayarak Anadolu'nun ilk kanunlarını oluşturmuşlardır.

Sümerler tarafından yazının bulunmasıyla birlikte başlayan döneme "Tarih Çağı" veya "Yazılı Tarih" denir. Bu dönem, yaklaşık MÖ 3500-3200 yıllarında Güney Mezopotamya'da başlamıştır.

Ayları ilk bulan medeniyet Sümerler olarak kabul edilir. Sümerler, bir yılı her biri 29 veya 30 günden oluşan 12 kameri aya bölen ilk takvimi yapmışlardır.

Sayıların bulunuşu, tarih öncesi dönemlere kadar uzanır. İlk sayı sistemleri, yaklaşık MÖ 35000 civarında ortaya çıkmıştır. Bazı önemli kilometre taşları: MÖ 20.000: Afrika'da bulunan Ishango Kemiği, çentikleme yöntemiyle sayma yapıldığını gösterir. MÖ 3000: Mezopotamya'da Sümerler, 60 tabanlı bir sayı sistemi geliştirmiştir. MÖ 700: Mayalar, sıfır için kabuk resimleri kullanmaya başlamıştır. 628: Brahmagupta, sıfırın aritmetik kurallarını formüle etmiştir. Bu tarihler, sayıların matematiksel olarak sistematik bir şekilde kullanılmaya başlandığı dönemleri temsil eder.

Sümerler, yazıyı M.Ö. 3500 civarında bulmuşlardır.

Sümerlerin ataları hakkında kesin bir görüş birliği yoktur, ancak genel olarak kabul edilen iki teori şunlardır: 1. Batı Asyalı Halk Teorisi: Çoğu tarihçi, Sümerlerin M.Ö. 5500 - 3300 yılları arasında, Sami ve Hint-Avrupa kökenli olmayan eklemeli izole bir dil konuşan Batı Asyalı bir halk tarafından kalıcı olarak yerleşildiğini öne sürmektedir. 2. Kafkasya Teorisi: Bazı akademisyenler, Sümerleri Hurriler ve Urartularla ilişkilendirmekte ve anavatanları olarak Kafkasya'yı önermektedir. Ayrıca, Sümerlerin atalarının, Buzul Çağı'nın sonunda sular altında kalmadan önce Doğu Arabistan kıyılarında yaşadıkları da düşünülmektedir.

Sümerler, Mezopotamya bölgesinde yok olmuştur.

Mezopotamya, Sümerler uygarlığına aittir.

Sümerler, Mezopotamya Uygarlığı'na aittir.