Sümerler, M.Ö. 4000-2000 yılları arasında Irak'ın güneyinde (Güney Mezopotamya) yerleşik hayata geçmiş bir uygarlıktır. Bazı özellikleri: Şehir devletleri: Kentlerden oluşan devletleri, surlarla çevrili idi. Toplumsal yapı: Din adamları ve askerlerin birinci, halkın ikinci, kölelerin ise üçüncü sınıfı oluşturduğu bir hiyerarşiye sahipti. Yönetim: Başlangıçta demokratik bir yapıdayken, savaşlar güçlü liderler gerektirmiş ve krallık sistemi ortaya çıkmıştır. Bilim ve teknoloji: Çivi yazısını icat etmişler, matematik ve geometrinin temellerini atmışlardır. Kültür: Gılgamış Destanı, Yaratılış Destanı ve Tufan Hikayesi gibi önemli edebi eserler bırakmışlardır. Din: Çok tanrılı bir inanca sahip olup, tapınaklarına ziggurat denirdi. Sümerler, sonraki medeniyetler üzerinde derin bir etki bırakmış ve Mezopotamya'nın tarihini şekillendiren bir temel oluşturmuştur.
