Sodyum

Serum sodyum yüksekliği (hipernatremi) ve düşüklüğü (hiponatremi) farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Serum sodyum yüksekliğinin nedenleri: Yetersiz sıvı alımı veya aşırı sodyum tüketimi; Sık sık idrara çıkma; ADH yetersizliği; Böbrek hastalıkları ve uzun süreli ishal; Diüretik kullanımı. Serum sodyum düşüklüğünün nedenleri: Aşırı su tüketimi veya vücudun fazla su tutması; Kusma, ishal ve gastrointestinal problemler; Böbrek ve kalp hastalıkları; Hormonal hastalıklar (siroz gibi); İdrar söktürücü ilaçlar, antidepresanlar ve alkol bağımlılığı.

SODAŞ SODYUM SANAYİİ A.Ş., göl madenciliği ile ilgili kimyasal maddeler üretir ve satar. Şirketin ana faaliyet alanları şunlardır: - Deterjan, cam, kağıt ve tekstil sanayii için ana hammadde olan doğal sodyum sülfat ve sodyum klorür (tuz) üretimi. - Magnezyum klorür, magnezyum hidroksit, magnezyum potasyum sülfat, potasyum sülfat ve sodyum sülfid gibi kimyasal maddelerin üretimi için araştırma ve çalışmalar.

Na (sodyum) elementi, hem biyolojik hem de endüstriyel açıdan önemli bir yere sahiptir: Biyolojik Önemi: - Vücut sıvılarının dengelenmesi: Sodyum, vücut sıvılarının dengelenmesinde ve elektrolit düzenlemesinde kritik bir rol oynar. - Sinir iletimi: Sinir hücrelerinin elektriksel sinyallerin iletilmesi için sodyum iyonlarına ihtiyacı vardır. - Kas fonksiyonu: Kasların doğru çalışması için sodyum gereklidir. Endüstriyel Önemi: - Kimyasal sentezler: Metalik sodyum, kimyasal sentezlerde bir reaktant olarak kullanılır. - Endüstriyel süreçler: Sodyum bileşikleri, kağıt hamuru ve kağıt üretimi, tekstil sanayisi ve deterjan üretiminde yaygın olarak kullanılır. - Aydınlatma: Sodyum buharı, sokak lambalarında ve bazı aydınlatma türlerinde kullanılır.

Sodyum, β-galaktozidaz ve α-amilaz enzimlerinin aktivatörüdür.

NaH bileşiği, sodyum hidrür olarak adlandırılır.

Klor (Cl⁻) iyonu, sodyum (Na⁺) ve potasyum (K⁺) iyonlarıyla birlikte çalışır.

Asidoz durumunda sodyum seviyeleri yükselebilir. Asidoz, vücuttaki hidrojen iyon konsantrasyonunun artması anlamına gelir ve bu durum, kanda protein de varsa kanın akışkanlığının yavaşlamasına ve artık madde oranındaki fazlalığın artmasına neden olur. Sodyum, asit-baz dengesinin korunmasında önemli bir rol oynar ve asidozla birlikte kandaki sodyum miktarı da artabilir.

En iyi maden suyunda sodyum oranı sağlık açısından 20 mg/lt'nin altında kabul edilmektedir. Ayrıca, tansiyon hastaları için düşük sodyum içerikli maden suları önerilmektedir.

Sodyum, su ile reaksiyona girdiğinde şiddetli bir kimyasal reaksiyon meydana gelir. Bu reaksiyon sonucunda: 1. Hidrojen gazı (H2) açığa çıkar ve reaksiyon patlama şeklinde gerçekleşir. 2. Sodyum hidroksit (NaOH) çözeltisi oluşur. 3. Reaksiyon ekzotermik olup, yani ısı açığa çıkar. Ayrıca, sodyum metali reaksiyon sırasında o kadar ısınabilir ki alev alır ve karakteristik turuncu renkte yanar.

Na2O2 bileşiğinin adı "sodyum peroksit"tir.

Kan tahlilinde sodyum ve potasyum seviyelerinin tehlikeli olduğu değerler şunlardır: - Sodyum: Hiponatremi (düşük sodyum) belirtileri beyin ödemine bağlıdır ve halsizlik, nöbet, koma ve ölümle sonuçlanabilir. - Potasyum: Hipokalemi (düşük potasyum) kas güçsüzlüğü, kalp ritim bozuklukları ve kardiak arreste yol açabilir.

Sodyum ampuller, içerdikleri sodyum buharının yüksek sıcaklıklarda yoğun bir şekilde ışık yayması nedeniyle sarı ışık verir. Bu ampullerde kullanılan iki ana tür vardır: 1. Yüksek basınçlı sodyum buharlı (YBSB) ampuller: Sodyum, cıva ve ksenon içeren basınçlı bir tüp kullanır ve akım geçtiğinde bu elementler ısınarak sarı-turuncu ışık üretir. 2. Düşük basınçlı sodyum buharlı (DBSB) ampuller: Argon ve neon gazı içerir, bu gazların sıcaklığı arttığında sodyum buharlaşır ve aynı renkte ışık yayılır.

En yüksek sodyum içeren besin olarak işlenmiş et ürünleri (sosis, salam, sucuk, pastırma) öne çıkmaktadır. Diğer yüksek sodyum kaynakları arasında tuz ve tuzlu gıdalar, konserve ürünler, hazır çorbalar ve cips gibi atıştırmalıklar bulunmaktadır.

Na+, sodyum iyonunu ifade eder. Sodyum (Na), atom numarası 11 olan bir kimyasal elementtir ve çeşitli biyolojik süreçlerde, özellikle sinir iletimi ve kas kasılmasında önemli bir rol oynar.

Sodyumun kısaltması "Na" şeklindedir.

Sularda sodyum tayini alev fotometrisi yöntemi ile yapılır. İşlem adımları şunlardır: 1. Numune Hazırlığı: Numunedeki aleve engel olan partiküller, orta gözenekli filtre kağıdından süzülerek uzaklaştırılır. 2. Cihaz Ayarları: Alev fotometresi saf su ile sıfıra, stok çözelti ile de 100'e ayarlanır. 3. Kalibrasyon: Standard çözeltiler ve şahit (sıfırlama) çözeltisi gönderilerek alet kalibre edilir. 4. Ölçüm: En derişik standard çözeltisi 50 ppm'den başlayarak 10 ppm'e kadar bütün standard çözeltilerinin ve hemen arkasından numunenin emisyon şiddeti ölçülür. 5. Hesaplama: Her standard çözeltisinin emisyon şiddetinin ölçülmesinden sonra alet sıfırlama çözeltisiyle sıfıra ayarlanmalıdır. 6. Sonuç Tayini: Ölçmeler tamamlandıktan sonra, kalibrasyon eğrisinden numunenin sodyum konsantrasyonu tayin edilir.

Sodyumun (Na) elektron dağılımı şu şekilde yapılır: 1. Sodyumun atom numarası 11 olduğundan, ilk iki elektron 1s yörüngesine yerleştirilir. 2. 1s yörüngesi sadece iki elektron tutabildiğinden, sonraki iki elektron 2s yörüngesine geçer. 3. Sonraki altı elektron 2p yörüngesine yerleştirilir, çünkü p yörüngesi altı elektron alabilir. 4. Kalan son elektron 3s yörüngesine eklenir. Sonuç olarak, sodyumun elektron dağılımı 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹ şeklinde yazılır.

Yanıklarda serumdaki sodyum (Na+) ve potasyum (K+) seviyeleri yükselir. - Sodyum (Na+), yanık sonrası sıvı kaybı nedeniyle daha az atıldığı için serumda birikir ve hipernatremi görülür. - Potasyum (K+), doku harabiyeti, hemoliz ve metabolizmanın artmasına bağlı olarak serumdaki düzeyi artar.

Sodyum plazma değeri genellikle 135-145 mEq/L arasında olmalıdır.

Sodyum eksikliği (hiponatremi) hesaplaması için kandaki sodyum seviyesinin 135 mEq/L'nin altında olması gerekmektedir. Teşhis ve tedavi için bir doktora başvurulması önemlidir. Sodyum eksikliğinin belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, kas spazmları, yorgunluk, uyuşukluk, bilinç bulanıklığı, nöbet ve koma gibi durumlar yer alır.