ŞiirTeknikleri

Aruzun en zor kalıbı olarak genellikle "fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilâtün" kalıbı gösterilir.

Aruzda imale, kısa olan bir hecenin ölçüye uydurmak için uzun okunmasına denir.

Uyaklı kelimeler, son heceleri itibarıyla birbirine benzeyen kelimelerdir. İşte bazı örnekler: "kedi" ve "edi"; "masa" ve "fasa"; "gözlerimde" ve "kalbimde" (tam uyak); "deniz" ve "göz" (yaklaşık uyak).

Tevriye ve tenkil sanatı farklı edebi sanat türleridir: 1. Tevriye: Birden fazla anlamı olan bir kelimenin, beyit veya dize içinde yakın anlamını söyleyip uzak anlamını kastetme sanatıdır. 2. Tenkil Sanatı: Edebiyatta böyle bir sanat terimi bulunmamaktadır.

Asonans ve yarım kafiye farklı kavramlardır. Yarım kafiye, dizelerin sonunda tek ses benzerliğine dayanan kafiye türüdür. Asonans ise dizelerde aynı ünlülerin ahenk sağlayacak şekilde sıkça tekrarlanmasıdır.

Kasr ve imale, aruz ölçüsünde kullanılan iki farklı terimdir: 1. Kasr: Uzun bir heceyi hafifletmek, inceltmektir. 2. İmale: Kısa olan bir hecenin uzatılmasıdır.

İmale ve tef’ile aruz ölçüsüyle ilgili terimlerdir. İmale, kısa bir heceyi aruz kalıbına uydurmak için uzatmaktır. Tef’ile ise aruz ölçüsünde dizelerin bölündüğü parçalardan her biridir.

Evet, dize sonlarında ulama olabilir. Ulama, ünsüz ile biten bir kelimeden sonra ünlü ile başlayan bir kelimenin gelmesi sonucu ikinci kelimenin ilk kelimenin son hecesine bağlanmış şekilde okunmasıdır.

Önce redif bulunur, ardından kafiye belirlenir.

Mecaza dayalı edebi sanatlar şunlardır: 1. Mecaz (Değişmece): Bir kelimenin gerçek anlamından saparak başka bir anlamda kullanılmasıdır. 2. Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması): Bir kelimenin, gerçek anlamından saparak ilişkili olduğu bir başka anlamda kullanılmasıdır. 3. Teşbih (Benzetme): Bir şeyi başka bir şeye benzetmektir. 4. İstiare (Eğretileme): Bir kelimenin yalnızca bir öğesinin gerçek anlamıyla değil, diğer öğesi gizli bir şekilde kullanılarak yapılan benzetmedir. 5. Teşhis (Kişileştirme): Cansız varlıklara ya da soyut kavramlara insana ait özellikler verme sanatıdır. 6. İntak (Konuşturma): Cansız varlıkları, hayvanları ya da soyut kavramları konuşturma sanatıdır. 7. Kinaye (Değinmece): Bir kelimenin ya da ifadenin dolaylı anlamlarla anlatılmasıdır.

Aaaba kafiye şeması, "mani tipi uyak" olarak adlandırılır.

Taç beyit, kasidede şairin mahlasının geçtiği beyit olarak tanımlanır ve kasidenin sonlarına doğru yer alır.

Yarım uyak, dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki tek ses benzerliğine dayanan uyak türüdür.

Dört çeşit kafiye şunlardır: 1. Yarım Kafiye: Mısra sonlarında tek (bir) sesin benzerliğine dayanan kafiye çeşididir. 2. Tam Kafiye: Mısra sonlarında bir sesli bir sessiz harfin benzerliğine dayanan kafiye çeşididir. 3. Zengin Kafiye: İkiden fazla sesin benzerliğine dayayan kafiyeye denir. 4. Tunç Kafiye: Kafiyeyi oluşturan sözcüklerden birinin diğerinin içinde yer almasına denir.

Ek halindeki redif, dize sonlarında bulunan aynı görevdeki eklerin tekrarlanması ile oluşan ses benzerliğidir.

Hüsn-i talil ve hüsn-i tahyil arasındaki fark, her iki sanatın da farklı bağlamlarda kullanılmasına rağmen, temelde sebep gösterme anlayışıyla ilgilidir. - Hüsn-i talil, bir olayın veya olgunun gerçek nedenini bir yana bırakıp, onu daha güzel ve hayalî bir nedenle açıklama sanatıdır. - Hüsn-i tahyil ise, gerçek dışı, hayalî bir dünya yaratma sanatıdır. Bu sanatta, olaylar ve durumlar, şairin hayal gücüne göre şekillendirilir ve genellikle daha geniş bir hayal dünyası oluşturma amacı taşır. Özetle, hüsn-i talil daha çok belirli bir olayın sebebine odaklanırken, hüsn-i tahyil genel olarak hayalî bir evren inşa etme ile ilgilidir.

Akis ve aks-i tam edebiyat terimleri olarak şu şekilde tanımlanır: 1. Akis: Bir cümlede veya dizede iki sözcüğün ya da sözcük topluluklarının yerlerinin değiştirilerek yapılmasıdır. 2. Aks-i tam: Cümle veya dizenin anlamlı iki parçasının kalıp halinde yer değiştirmesi, ekleme ve çıkarma yapılmaması durumudur.

Koşmalarda dört çeşit uyak bulunmaktadır: 1. Yarım uyak: Koşmalarda en çok tercih edilen uyak türüdür. 2. Tam uyak: İki ses benzerliğine dayanan uyak türüdür. 3. Zengin uyak: Üç ya da daha fazla ses benzerliğine dayanan uyak türüdür. 4. Tunç uyak: Ses benzeşmesinin üçten fazla olması durumunda kullanılan uyak türüdür.

Akis sanatı, bir cümle veya dizedeki kelimelerin yerlerini değiştirerek yeni bir anlam oluşturma sanatıdır. İki türü vardır: 1. Aks-i tam: Mısra veya cümle içinde söz sırasını bir öncekinin tam tersi olarak düzenlemektir. 2. Aks-i nakıs: Mısra veya cümle içinde sözcüklerin sırasını ekleme ve çıkarma yaparak değiştirmektir. Bu sanat, edebiyatta çok rastlanan bir tür değildir.

Abab ve abcb uyak düzenleri, çapraz kafiye türüne girer.