Sermaye

Sermaye tavan artırımı, yönetim kurulunun sermaye artırım kararının ticaret siciline tescil ettirilmesiyle hukuki geçerlilik kazanır. Türk Ticaret Kanunu'na göre, sermaye artırımı kararının tescil için üç aylık bir süre sınırı vardır; aksi takdirde karar ve eğer alınmışsa ilgili mercilerden alınan izin hükümsüz hale gelir. Örneğin, DESPC şirketinin kayıtlı sermaye tavanının artırılması, 11.06.2025 tarihinde tescil edilmiş ve 12.06.2025 tarihli Türkiye Ticari Sicil Gazetesi'nin 86. sayfasında ilan edilmiştir.

Şirketlerin bedelsiz sermaye artırımı yapmasının birkaç nedeni vardır: 1. Kaynak İhtiyacı: Şirketler, yeni yatırımlar yapmak veya mevcut yatırımlarını güncellemek için ihtiyaç duydukları parasal kaynağı bedelsiz sermaye artırımı ile temin edebilirler. 2. Şirket Değerini Korumak: Enflasyon nedeniyle ödenmiş sermayenin reel olarak değer kaybetmesi durumunda, şirketler bedelsiz sermaye artırımı yaparak sermayelerini reel anlamda güçlendirebilirler. 3. Vergi Avantajı: Şirket, kârlarını bedelsiz sermaye artırımında kullanarak vergi avantajı sağlayabilir. 4. Piyasa Likiditesini Artırmak: Hisse fiyatlarının çok yükselmesi, alım satım işlemlerini zorlaştırabilir. Bedelsiz sermaye artırımı, hisse senetlerinin daha fazla sayıda işlem görmesini sağlayarak likiditeyi artırır. Bu kararlar, şirketin yönetim kurulu tarafından alınır ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) onayına sunulur.

Solow'a göre ekonomik büyüme, aşağıdaki faktörlerle sağlanır: Sermaye birikimi. İşgücü artışı. Teknolojik ilerleme. Solow Büyüme Modeli'nde, belirli bir süre sonra ekonomi bir “dengeli büyüme yolu”na ulaşır. Solow modeli, ekonomik büyümenin ana itici gücünün teknolojik ilerleme olduğunu belirtir. Solow Büyüme Modeli, ekonomik büyümenin temel teorik araçlarından biri olmuştur ve hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin büyüme deneyimlerini anlamak için kullanılmıştır. Solow Büyüme Modeli, birçok varsayım üzerine kurulmuştur ve gerçek dünyadaki ekonomik büyümenin tüm yönlerini açıklamaz.

Yarım altın, iki çeşit olarak bulunur: 1. Eski tarihli yarım altın: Üzerinde bulunulan yıldan önceki yıllara ait tarih bulunur. 2. Yeni tarihli yarım altın: Üzerinde bulunulan yıl yazılıdır. Bu iki çeşit dışında, yarım altının farklı bir türü yoktur.

Say Yenilenebilir Enerji Ekipmanları Sanayi ve Ticaret A.Ş. (SAYAS) şirketinin bazı sahipleri: Erkan Güldoğan: %22,57 pay. Ercan Güldoğan: %20,04 pay. Diğer: %57,39 pay. Şirketin genel müdürü de Erkan Güldoğan'dır.

Girişimci terimler arasında sıkça kullanılan bazı kavramlar şunlardır: Asansör Konuşması (Elevator Pitch): Girişimcinin, iş fikrini kısa ve öz bir şekilde yatırımcıya anlattığı sunum. Değer Önerisi (Value Proposition): Ürün veya hizmetlerin müşterilere sunduğu benzersiz faydaları tanımlayan ifade. Gelir Modeli: Şirketin kâr elde etme yöntemini açıklayan model. Hedef Pazar: Bir işletmenin ürün ve hizmetlerini satmak istediği potansiyel müşteri grubu. Kuluçka Merkezi (Incubator): Yeni girişimcilere ofis alanı, mentorluk ve finansman desteği sağlayan merkezler. Minimum Uygulanabilir Ürün (Minimum Viable Product - MVP): Fikrin minimum özelliklerini taşıyan ilk ürün veya hizmet sürümü. Risk Sermayesi (Venture Capital): Yüksek risk ve kâr potansiyeli taşıyan girişimlere yapılan yatırımlar. SWOT Analizi: Bir şirketin güçlü, zayıf yönlerini, risk ve fırsatlarını belirleyen stratejik yöntem. Ortak Girişim (Joint Venture): İki veya daha fazla kişi veya firmanın iş birliği yaparak oluşturduğu girişim. Unicorn: En az bir milyar dolar yatırımcı değerine ulaşmış şirketler.

Anonim şirketlerde sermaye artırımının tescili, genel kurul kararı ile esas sermaye sisteminde otuz gün, kayıtlı sermaye sisteminde ise sermaye artırım işlemlerinin tamamlandığına ilişkin yönetim kurulu kararının alınmasını izleyen otuz gün içinde şirket merkezinin bulunduğu yer müdürlüğünden istenir. Sermaye artırımı, genel kurul veya yönetim kurulu kararı tarihinden itibaren üç ay içinde tescil edilemediği takdirde, genel kurul ya da yönetim kurulu kararı ve alınmışsa izin geçersiz hale gelir.

En az riskli sermaye yatırımları arasında şunlar sayılabilir: Mevduatlar. Hazine bonosu ve devlet tahvilleri. Kira sertifikaları. Katılma hesapları. Gelir ortaklığı senetleri. Yatırım yapmadan önce bir finansal danışmana başvurulması önerilir.

Anonim şirketlerde hisse senetlerinin bastırılmaması durumunda aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: Vergisel yükümlülükler: Gelir Vergisi Kanunu'na göre, hisse senetleri bastırılmamışsa, iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisselerin satışından elde edilen kazançlar gelir vergisine tabi olur. Yasal zorunlulukların ihlali: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre, hamiline yazılı hisse senetleri için, pay bedellerinin tamamen ödenmesinden itibaren üç ay içinde senetlerin bastırılması ve ortaklara dağıtılması zorunludur. Merkezi Kayıt Kuruluşu'na bildirim: Hamiline yazılı hisse senetlerinin bastırılması durumunda, bu bilgilerin Merkezi Kayıt Kuruluşu'na (MKK) bildirilmesi gerekir; aksi takdirde idari para cezası uygulanır. Ayrıca, hisse senetleri bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabilir, ancak ilmühaberlerin de belirli yasal prosedürlere uygun olması gerekir.

Ödenmiş sermayeyi şirketin ortakları belirler. Şirketin kuruluşu esnasında, ortaklar arasında yapılan sözleşmeye göre, her ortağın ödemesi gereken sermaye miktarı ve bu sermayenin nakit olarak ödendiği kısım, yani ödenmiş sermaye miktarı tespit edilir.

Anonim şirketlerde sermaye artırımı, sermaye taahhüdü veya iç kaynaklardan artırma yoluyla yapılabilir. Sermaye taahhüdü yoluyla artırma için: Genel kurul veya yönetim kurulu kararı alınır. Şirket sözleşmesi değişikliği yapılır. Artırılan sermayeyi oluşturan payların tamamının taahhüt edildiğini gösteren yeni şirket sözleşmesi hazırlanır. Yönetim kurulu sermaye artırımı beyanı sunulur. YMM veya SMMM raporu ile sermayenin tamamının ödendiği ve şirket özvarlığının tespit edildiği doğrulanır. İç kaynaklardan artırma için: Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla ayrılmış ve belirli bir amaca özgülenmemiş yedek akçeler, kanuni yedek akçelerin serbestçe kullanılabilen kısımları ve mevzuatın bilançoya konulmasına ve sermayeye eklenmesine izin verdiği fonlar kullanılır. Yönetim kurulu, yeni pay alma hakkının kullanılabilmesinin esaslarını belirler ve pay sahiplerine en az on beş gün süre verir. Artırım, genel kurul veya yönetim kurulu kararının ve esas sözleşmenin ilgili maddelerinin değişik şeklinin tescili ile kesinleşir. Sermaye artırımının, genel kurul veya yönetim kurulu kararı tarihinden itibaren üç ay içinde tescil edilememesi durumunda, ilgili kararlar geçersiz hale gelir ve bedeller sahiplerine geri verilir.

Sermaye artırımı şirkete çeşitli avantajlar sağlar: Finansal güçlenme. Büyüme ve genişleme. Piyasa değeri artışı. Likidite artışı. Yatırımcı güveni. Risk yönetimi.

Net aktif ve öz sermaye aynı değildir, ancak aralarında bir ilişki vardır. Öz sermaye, bir işletmenin tüm borçlarını ödedikten sonra elinde kalan kârdır ve ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri, geçmiş yıllar kârları ve zararları ile dönem net kâr veya zararından oluşur. Net aktif ise, bir işletmenin aktif toplamından gerçek olmayan (fiktif) aktifler ve aktif düzenleyici hesapların çıkarılmasıyla elde edilen gerçek aktif değeridir. Öz sermaye, net aktiften borçların çıkarılmasıyla hesaplanabilir: Öz Sermaye = Net Aktif - Borçlar.

İç çamaşırı mağazasında çalışmak için gerekli olan bazı unsurlar şunlardır: Eğitim ve Deneyim: İç çamaşırı mağazalarında çalışacak personelin, özellikle müşteri ilişkileri ve ürün bilgisi konusunda eğitimli ve deneyimli olması tercih edilir. Personel Sayısı: Müşterilerin yoğun olduğu zamanlarda, onlara yardımcı olabilecek yeterli sayıda personel bulundurulmalıdır. Yasal Belgeler: Çalışanların, işe alım sürecinde gerekli olan kimlik fotokopisi, adli sicil kaydı gibi belgeleri hazır bulundurmaları gerekir. Ayrıca, iç çamaşırı mağazasında çalışacak personelin, iş yeri kurallarına ve iç giyim mağazasının işleyişine uygun şekilde hareket etmesi beklenir.

Agrotech Yüksek Teknoloji ve Yatırım A.Ş. (AGROT), mevcut 1.200.000.000 TL olan sermayesini %100 oranında artırarak 2.400.000.000 TL'ye çıkaracaktır. Bu artış, enflasyon düzeltmesi olumlu farkları ve olağanüstü yedeklerden karşılanacaktır.

Simit Sarayı'nın yüzde kaçı Türk sorusuna yanıt, farklı açılardan değerlendirilebilir: Kuruluş ve Ortaklık Yapısı: Simit Sarayı, 2002 yılında Abdullah Kavukcu, Haluk Okutur ve Mehmet Tarakçı tarafından kurulmuştur. Sahiplik ve Yönetim: Bu bilgilere göre, Simit Sarayı'nın büyük çoğunluğu Türk sermayeli olup, yönetim ve ortaklık yapısında Türk girişimciler önemli bir rol oynamaktadır. Ülke Kimliği: Simit Sarayı, Türkiye merkezli bir gıda şirketi olarak kabul edilmektedir.

JSC (Anonim Şirket) ve anonim şirket arasındaki temel farklar şunlardır: Ortak Sayısı: Anonim şirketlerde ortak sayısı için üst sınır bulunmazken, JSC'lerde bu sayı 500 ile sınırlıdır. Sermaye: Anonim şirketler için minimum sermaye tutarı 50.000 TL iken, JSC'ler için bu tutar 250.000 TL olarak belirlenmiştir. Hisse Devri: Anonim şirketlerde hisse devri daha kolaydır ve hisse senetleri borsada alınıp satılabilir. Yönetim Yapısı: Anonim şirketlerde yönetim kurulu bulunur ve bu kurul stratejik kararları alır. Genel olarak, anonim şirketler daha büyük yatırımlar ve halka arz gibi işlemler için uygunken, JSC'ler yabancı yatırımcıların yerel yasa ve yönetmelikleri ihlal etmeden bir şirketin mülkiyetine katılmaları için tercih edilebilir.

Sermaye ödendi açıklaması, genellikle şirket kuruluşu sırasında veya sermaye artışı yapıldığında yapılır. Şirket kuruluşu: Anonim şirketlerde, nakit sermayenin dörtte biri kuruluş sırasında ödenir, kalan tutar ise 24 ay içinde ödenmelidir. Sermaye artışı: Nakit artırılan kısmın dörtte biri, tescilden önce ödenmelidir. Ödenmiş sermaye, şirket sözleşmelerinde geçen asıl sermaye ile ödenmemiş bölüm arasındaki farkı ifade eder ve bu miktarın nakit olarak ödendiği zaman açıklama yapılır. Ödenmiş sermaye bilgisi, ticari sicil kayıtları, şirketin ana sözleşmesi ve finansal raporlarında yer alır.

Sermaye ödemesinde kullanılan bazı hesaplar şunlardır: 500-Sermaye Hesabı: İşletmeye tahsis edilen veya ana sözleşmede yer alan ve Ticaret Sicili’ne tescil edilmiş bulunan sermaye tutarı bu hesapta izlenir. 501-Ödenmemiş Sermaye Hesabı: Taahhüt edilen sermayenin ödenmemiş kısmı bu hesapta yer alır. 100-Kasa ve 102-Bankalar Hesapları: Ortakların sermaye taahhütlerini yerine getirmesi durumunda, ödenen tutarlar bu hesaplara kaydedilir. Ayrıca, sermaye ödemeleriyle ilgili işlemler 520-Hisse Senedi İhraç Primleri ve 521-Hisse Senedi İptal Kârları gibi sermaye yedekleri hesaplarında da izlenebilir.

Açılışta yapılacak indirim yüzdesi, işletmenin stratejisine ve kampanyanın niteliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, indirim hesaplamaları genellikle şu yöntemlerle yapılır: İndirim Oranı Formülü: İndirim oranı, normal fiyattan indirimli fiyat çıkarılarak ve bu farkın normal fiyata oranı hesaplanarak bulunur. İskonto Hesaplama: İndirim, liste fiyatından belirli bir yüzde oranında indirim uygulanarak hesaplanır. Örnek olarak, normal fiyatı 100 TL olan bir üründe %30 indirim yapıldığında, indirim tutarı 100 x 30 ÷ 100 = 30 TL olur ve indirimli fiyat 100 - 30 = 70 TL olarak belirlenir. İndirim hesaplamaları için uzmanpara.milliyet.com.tr, vepara.com.tr ve hesaplat.net gibi sitelerdeki hesaplama araçları kullanılabilir.