Sadrazam

Osmanlı'da en çok serveti olan kişi olarak Sadrazam Rüstem Paşa gösterilmektedir.

Osmanlı sadrazamı, padişah tarafından resmen tayin edilerek seçilirdi. Sadrazam olma şartları: Sünni Müslüman olmak; Türkçe konuşabilmek; Devlet hizmetinde o makama gelebilecek derecede ilerlemek; Kesin olarak neseb, ırk ve anadili farkı, servet gibi unsurlar aranmamak. Osmanlı'nın ilk devirlerinde divanda yalnız bir vezir vardı ve birinci vezire vezir-i azam denirdi.

Koca Sinan Paşa'nın telhisleri, Osmanlı vezirleri tarafından padişahın görüş ve kararına sunulacak hususlara ilişkin özet belgeler olup, Osmanlı dönemi idari ve siyasi tarihiyle ilgilenen araştırmacılar için önemli referanslar oluşturur. Bazı telhis örnekleri: Tımar sistemindeki yolsuzluklar: 1603 yılında yazılan bir telhis, tımar sistemindeki yolsuzlukları ve liyakatsizliği eleştirir. Genel yönetim eleştirileri: Telhislerde, devrin devlet erkanının ihtirasları, zaafları ve resmi-sosyal kurumların durumu ele alınır. Telhisler, IRCICA tarafından yayımlanan "Koca Sinan Paşa’nın Telhisleri" kitabında bir araya getirilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki en güçlü vezirlerden bazıları şunlardır: Sokullu Mehmed Paşa. Pargalı İbrahim Paşa. Veli Mahmud Paşa. Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa. Vezir-i Azam olarak da bilinen sadrazam, Osmanlı'da padişahtan sonra gelen en yetkili kişidir ve devlet işleyişine dair önemli kararlar alırdı.

Hayır, Abdülhamid Han'ın en yakın arkadaşı Cevat Paşa değildir. Kabaağaçlızade Ahmed Cevad Paşa, II. Abdülhamid'in saltanatında 1891-1895 yılları arasında sadrazamlık görevinde bulunmuştur. Ancak, Abdülhamid Han'ın en yakın arkadaşı olarak belirtilen kişi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Daha fazla bilgi için güvenilir kaynakları incelemek önerilir.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Sadaret makamı, sadrazama aitti. Sadaret, padişahın sağ kolu olarak görev yapan ve imparatorluğun yönetiminde büyük söz hakkına sahip olan bir makamdı. 1922'de Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesinin ardından, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte Sadaret makamı ortadan kalkmıştır.

Nevesinli Salih Paşa, 17 Eylül 1647'de Osmanlı Padişahı İbrahim'in emriyle öldürülmüştür. Sultan İbrahim, bir üfürükçüye giderken önüne çıkan bir arabayı yasaklamasına rağmen gördüğü için öfkelenmiş ve Salih Paşa'yı ikindi divan toplantısında önüne getirttikten sonra kuyu ipi ile boğdurtmuştur. Bazı tarihçiler, bu idamın asıl nedeninin o yılki savaşlarda yaşanan başarısızlıklar ve sadrazam aleyhtarlarının telkinleri olduğunu belirtmektedir.

Koca Sinan Paşa, 1520 yılında Arnavutluk'ta doğmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. Yemen Fatihi unvanını, Yemen'de çıkan isyanı bastırdığı için kazanmıştır. Bazı diğer unvanları: Tunus Fatihi; Yanık Fatihi. Sinan Paşa, 3 Nisan 1596 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.

Kuyucu Murat Paşa Külliyesi'nde yatan kişiler şunlardır: Kuyucu Murat Paşa. Abaza Hasan Paşa. Cigalazâde Sinan Paşa'nın oğlu Mehmet Paşa.

İbşir Mustafa Paşa, 11 Mayıs 1655'te At Meydanı'nda toplanan sipahilerin isteği üzerine idam edilmiştir. Bu karar, Sultan IV. Mehmet'in emriyle alınmıştır.

Hüseyin Avni Paşa Yalısı, 28 Haziran 2014 tarihinde çıkan yangında kül olan Hüseyin Avni Paşa Köşkü'ne atıfta bulunuyor olabilir. Köşk, 2002 yılında "yıkılmadan korunması gereken birinci grup kültür varlığı" olarak tescillenmiş, ancak 2014 yılında restorasyon çalışmaları sırasında yanmıştır. Köşkün farklı devirlerdeki sahipleri arasında Nuri Demirağ, Kral Faysal, Korkmaz Yiğit, Cavit Çağlar, Dinç Bilgin, Turgay Ciner ve TMSF gibi isimler bulunmaktadır. Ayrıca, Üsküdar'da bulunan ve eski ismi Öküz Limanı olan mevkide yer alan bir Hüseyin Avni Paşa Yalısı'ndan da bahsedilebilir.

IV. Mehmed, Osmanlı tarihinde en fazla sadrazam (paşa) çıkaran padişahtır.

Ferik Tevfik Paşa iki farklı kişi olabilir: 1. Ahmet Tevfik Paşa. 2. Ferik Tevfik Paşa (1819-1866). Ferik Tevfik Paşa'nın bazı özellikleri: Babası Müezzinbaşı Mehmed Şakir Efendi'dir. Küçük yaşta saraya girmiş ve Enderun'da eğitim almıştır. Londra ve Paris'te fen ve sanat eğitimi almıştır. Bursa Ulu Camii'nin restorasyonunda görev almış ve mihrabın hat tezyinini yapmıştır. Figüratif resimler yapmış, desen çizmiş ve Osmanlı'da ilk heykel yontan kişi olarak bilinmektedir.

Osmanlı dönemi Şakir Paşa olarak iki farklı kişi bilinmektedir: 1. Kabaağaçlızâde Mehmed Şâkir Paşa. 1893-1895 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Atina büyükelçisi olarak görev almıştır. 1889-1890 arasında kısa bir dönem Girit Vilayeti valisi olmuştur. 1891-1895 yılları arasında Sadrazam Ahmed Cevad Paşa'nın kardeşi, Halikarnas Balıkçısı takma adı ile tanınan roman ve hikâye yazarı Cevat Şâkir Kabaağaçlı'nın babasıdır. 2. Mehmed Şakir Paşa. 1887 yılında Kaymakam, 1888 yılında Miralay rütbesine terfi etmiştir. 1889 yılında Mirliva, 1895 yılında Ferik ve 1905 yılında Müşir rütbesine yükselmiştir. 1908 yılında padişah yaverliğine tayin edilmiştir. 2 Nisan-19 Mayıs 1919 tarihleri arasında Harbiye Nâzırlığı yapmıştır.

"Tarih-i Umûmî" eseri, Sadrazam İbrahim Hakkı Paşa tarafından yazılmıştır.

Fatih Sultan Mehmet'in sadrazamı, Çandarlı Halil Paşa'dır.

Serdar-ı ekrem ifadesi, padişahların katılmadığı savaşlarda başkomutanlık yapan sadrazamlara verilen san anlamına gelir.

Fahrünnisa Zeyd, II. Abdülhamit devri sadrazamlarından Cevat Paşa'nın soyundan gelmektedir.

Pargalı İbrahim Paşa, Kanuni Sultan Süleyman'ın gözdesi ve sadrazamı olduğu dönemde "Makbul" (sevilen) olarak anılırken, idam edilmesi sonrası "Maktul" (öldürülen) olarak adlandırılmıştır. Bunun nedenleri arasında: - Siyasi güç mücadelesi ve saray içindeki düşmanlıklar. - Hürrem Sultan ile olan rekabeti ve İbrahim Paşa'nın bazı hataları. - Gurura kapılması ve cahillerin sözleriyle uygunsuz işler yapması, bu durumun padişahın gazabına yol açması.

Ahmet Tevfik Paşa veya soyadı kanunundan sonra Ahmet Tevfik Okday (11 Şubat 1843 - 6 Ekim 1936), Osmanlı Devleti'nin son sadrazamıdır. Hayatı ve Kariyeri: - Kırım Tatarı Ferik İsmail Hakkı Paşa'nın oğludur. - Askeri eğitimin ardından Babıali Tercüme Odası'na girmiş ve çeşitli dış görevlerde bulunmuştur. - 1885 yılından itibaren on yıl süreyle Berlin'de maslahatgüzar ve büyükelçilik yapmıştır. - 1895 yılında Hariciye Nazırlığı görevine atanmış ve bu görevini aralıksız olarak 1909 yılına kadar sürdürmüştür. - II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Ayan Meclisi üyeliğine atanmıştır. Sadrazamlık Dönemleri: - İlk Dönem: 13 Nisan 1909 - 5 Mayıs 1909 tarihleri arasında II. Abdülhamid ve V. Mehmed saltanatında sadrazamlık yapmıştır. - İkinci Dönem: 11 Kasım 1918 - 3 Mart 1919 tarihleri arasında İstanbul'un işgal altında bulunduğu dönemde sadrazamlık yapmıştır. - Üçüncü Dönem: 21 Ekim 1920 - 4 Kasım 1922 tarihleri arasında Damat Ferit Paşa'nın yerine sadrazamlığa getirilmiş ve bu görevi iki yıl dört ay yirmi dokuz gün sürdürmüştür. Cumhuriyet Dönemi: - Türkiye'de Cumhuriyetin ilanından sonra hiçbir resmî görev almamış ve 1934 yılında Okday soyadını almıştır. - 1936 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.