Sadrazam

Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, 1758-1807 yılları arasında yaşamış bir Osmanlı devlet adamıdır. Sadrazamlık görevi: III. Selim saltanatında, 24 Nisan 1805 - 14 Kasım 1806 tarihleri arasında bir yıl altı ay yirmi gün boyunca sadrazamlık yapmıştır. Diğer görevleri: 1 Ağustos 1798'de bostancıbaşılığa getirilmiş, daha sonra kaptanıderyâlığa yükseltilmiştir. Ölümü: Görevi sırasında Çanakkale'de vefat etmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu'nda sadrazamı denetleyen kişi, padişah idi.

Fatih Sultan Mehmet döneminde 9 farklı sadrazam görev yapmıştır.

Tarhuncu Ahmet Paşa, Sultan IV. Mehmed'in çevresindeki düşmanları tarafından sadrazamlıktan uzaklaştırıldıktan sonra 21 Mart 1653'te boğularak öldürülmüştür.

Yusuf Kâmil Paşa, Sultan Abdülazîz döneminde sadrazamlık yapmıştır.

Osmanlı Devleti'nin iflasını Sadrazam Mahmut Nedim Paşa ilan etti. Bu ilan, 6 Ekim 1875 tarihinde çıkarılan Ramazan Kararnamesi ile gerçekleşti.

"Mehmed: Fetihler Sultanı" dizisinde Çandarlı Halil Paşa ilk bölümde sadrazam olarak belirlenmiştir.

Evet, Kaptan-ı Derya sadrazama bağlıydı.

İbrahim Paşa, Kanuni Sultan Süleyman'ın tahta çıkmasıyla birlikte hızla yükselerek sadrazam oldu. Bu yükselişin nedenleri arasında: Yetenekleri ve sadakati: Kanuni'nin maiyetine girmesi ve onunla Manisa'da Müslüman Türk terbiyesinde yetişmesi. Önemli görevlerde bulunması: Belgrad ve Rodos seferlerine katılması, has odabaşılık yapması. Divan kurallarını bilmesi: Celâlzâde Mustafa Çelebi'nin danışmanlığı sayesinde divan kurallarını öğrenmesi. Ayrıca, önceki vezirlerin baskısından ve rekabetlerinden yılmış olan halk tarafından da sevilmesi, İbrahim Paşa'nın sadrazamlığa getirilmesinde etkili oldu.

"Sadâret-penâhî" ifadesi, sadrazama ait ve onunla ilgili anlamına gelir.

Sadrazam, Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahın en yüksek yetkili temsilcisi olarak çeşitli görevler üstlenirdi. Sadrazam Cabbar'ın özel görevleri hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamakla birlikte, genel sadrazam görevleri şunlardır: 1. Devlet Yönetimi: Devletin genel yönetiminden sorumluydu, padişahın emirlerini uygular ve devlet dairelerini denetlerdi. 2. Askeri İşler: Ordunun başkomutanı olarak askeri stratejilerin belirlenmesinde ve savaş durumlarında ordunun sevk ve idaresinde etkin rol oynardı. 3. Mali Yönetim: Devletin mali işlerini denetler, bütçe planlamasını yapar ve devlet gelirlerinin toplanması ile harcamaların kontrolünü sağlardı. 4. Diplomasi: Uluslararası ilişkilerde devletin temsilcisi olarak görev yapar, diğer devletlerle olan ilişkilerin yürütülmesi ve antlaşmaların yapılmasında yetkiliydi. 5. Hukuk ve Adalet: Hukuk sisteminin işleyişini denetler ve adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynardı. 6. İdari Reformlar: Devletin idari yapısında reformlar yapma yetkisine sahipti.

Kavanoz Ahmed Paşa, Edirne Vakası sırasında çıkan isyan sonucunda sadrazam oldu. 1703 yılında, Sultan II. Mustafa ve başdanışmanı Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin aleyhinde bir isyan başladı.

Köprülüler döneminde en güçlü sadrazam olarak kabul edilen kişi, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'dır.

Sadrazamlar, Osmanlı İmparatorluğu'nda çeşitli nedenlerle azledilebilirdi: 1. Sefer Başarısızlığı: Sadrazamın sefer sırasında başarısız olması, azledilmesinin başlıca sebeplerindendir. 2. Dirayetsizlik ve Sert Davranış: Yaşlılık, dirayetsizlik, sert ve geçimsiz bir tutum sergilemek de azil sebepleri arasındaydı. 3. Saray Entrikaları: Sadrazamın aleyhine çevrilen entrikalar ve saray mensuplarının müdahaleleri de azillere yol açardı. 4. Rüşvet ve Yolsuzluk: Sadrazamların rüşvet aldığı veya yolsuzluğa karıştığı iddiaları da görevden alınmalarına neden olabilirdi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda toplam 218 sadrazam (paşa) görev yapmıştır.

Çandarlı Halil Paşa'nın yerine, 1453 yılında sadrazam olarak Zağanos Paşa gelmiştir.

Osmanlı'nın en güçlü paşaları arasında iki önemli isim öne çıkmaktadır: 1. Pargalı İbrahim Paşa: Kanuni Sultan Süleyman'ın en yakın dostu ve sadrazamı olan Pargalı İbrahim Paşa, cesareti, zekâsı ve askeri yetenekleriyle Osmanlı'yı zirveye taşıyan devlet adamlarından biri olarak kabul edilir. 2. Sokullu Mehmet Paşa: Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde sadrazamlık yapan Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden birinde görev yapmış ve devletin iç ve dış politikasını şekillendirmiştir.

Ahmet Tevfik Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda üç farklı padişah döneminde yaşamıştır: 1. Abdülhamid II döneminde, 1909 yılında kısa bir süre sadrazamlık yapmıştır. 2. Mehmed V döneminde, yine 1909 yılında sadrazamlık görevini üstlenmiştir. 3. Mehmed VI döneminde, 1918-1922 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin son sadrazamı olarak görev yapmıştır.

İbrahim Paşa iki farklı dönemde yaşamış iki önemli şahsiyettir: 1. Pargalı İbrahim Paşa: Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun en güçlü sadrazamlarından biri olarak kabul edilmiştir. - Dil Bilgisi: Farsça, Rumca, Sırpça ve İtalyanca dillerini biliyordu. - Diplomatik Başarıları: Macaristan'daki Mohaç Muharebesi'nin kazanılmasında büyük rol oynamış ve I. Viyana Kuşatması'na katılmıştır. - İdam Edilmesi: 1536 yılında Sultan Süleyman'ın emriyle dört dilsiz cellat tarafından boğdurularak öldürülmüştür. 2. Kavalalı İbrahim Paşa: Mehmed Ali Paşa'nın büyük oğlu olup, Mısır valiliği yapmıştır. - Uluslararası İlişkiler: Avrupa ile barışçıl ilişkiler kurmuş ve bölgede Osmanlı hâkimiyetini güçlendirmiştir. - Ölümü: 1848 yılında veremden dolayı hayatını kaybetmiştir.

Kara Mustafa Paşa'nın idam edilmesinden sonra Osmanlı İmparatorluğu'nda şu olaylar meydana geldi: 1. Sadrazam Değişikliği: Kara Mustafa Paşa'nın yerine Kara İbrahim Paşa sadrazam oldu. 2. Avrupa'nın Psikolojik Üstünlük Kazanması: Viyana bozgunu, Avrupa devletlerine psikolojik güç kazandırdı. 3. Kutsal İttifak'ın Kurulması: Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta ve Rusya, Osmanlı'ya karşı Kutsal İttifak'ı oluşturdu. 4. Osmanlı'nın Duraksama Dönemi: Bu olay, Osmanlı'nın Avrupa'daki yayılmacı politikasının sona erip duraksama dönemine girmesine neden oldu.