Külliye

Kuyucu Murat Paşa Külliyesi'nde yatan kişiler şunlardır: Kuyucu Murat Paşa. Abaza Hasan Paşa. Cigalazâde Sinan Paşa'nın oğlu Mehmet Paşa.

Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Külliyesi, 3.200 dönüm arazi üzerine kurulacaktır. Ancak, külliyenin inşa edildiği Maltepe'deki Kenan Evren Kışlası arazisi ise 245 hektar, yani 2.450.000 metrekare büyüklüğündedir.

Muradiye'nin en meşhur yerleri şunlardır: Muradiye Şelalesi: İlçe merkezine 8 km, Van il merkezine ise 80 km uzaklıkta bulunan şelale, Bend-i Mahi çayı üzerinde yer alır ve yaklaşık 15-20 metre yükseklikten dökülür. Şeytan Köprüsü: 19. ve 20. yüzyıl başlarında inşa edilen, tek gözlü tarihi bir köprüdür. St. Stefanos Kilisesi: İlçe merkezine 2,5 km mesafede, Aksorik Dağı'nın yamacında yer alan bir manastır yapısıdır. Muradiye Kümbeti: 16. yüzyılda inşa edilen, Osmanlı mimarisinin güzel örneklerinden biridir. Muradiye Kalesi: M.Ö. 8. yüzyılda Urartular tarafından yaptırılan bir kaledir. Ayrıca, Muradiye'nin yöresel mutfağı da oldukça zengindir; Van kahvaltısı, Muradiye köftesi, keledoş ve ayran aşı gibi lezzetler ünlüdür.

Darüşşifalar (hastaneler) ve imaretler (aşevleri), külliyelerin sosyal hizmet birimleri arasında yer alır. Darüşşifalar, külliyelerde cami çevresinde, medrese, kütüphane, imaret, mektep, hamam, han, çeşme, bedesten gibi yapılarla birlikte bulunur. İmaretler ise külliyelerin dış avlusunun sol tarafında, aşhane-imaret tesisleri olarak inşa edilir.

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi'nde yatan bazı kişiler: Sokullu Mehmet Paşa. Sokullu-Zâde Hasan Paşa, 1604'te Tokat'ta şehit edilmiştir. Sokullu-Zâde İbrahim Paşa, 1621'de vefat etmiştir. Sokullu-Zâde Kurd Bey, 1566'da ölmüştür. Sokullu Zade Mahmud Bey, 1585'te vefat etmiştir. Sokullu-Zade Mustafa Bey. Sokullu-Zâde Safiyye Hanım Sultan, Cafer Paşa'nın eşi. Sultanzâde pir Mehmed Bey, Sokullu Mehmet Paşa'nın oğlu, 1569'da vefat etmiştir. Sultanzâde Ahmed Bey, Sokullu Mehmet Paşa'nın oğlu, vefatında dört yaşındaydı. Ayrıca, hazirede postnişinlerin ve bunların aile fertlerinin yanı sıra, Sokullu Mehmet Paşa ile İsmihan Sultan'ın oğlu İbrahim'in neslinden gelenler de yatmaktadır.

Rüstem Paşa Külliyesi, Kanuni Sultan Süleyman'ın damadı ve devrin sadrazamı Rüstem Paşa tarafından yaptırılmıştır. İstanbul ve Tekirdağ'daki külliyelerin çoğu Rüstem Paşa tarafından yaptırılmış, bazıları ise ona ithaf edilmiştir.

Yes, Ishak Pasha Palace is a royal palace. It is an Ottoman-period palace whose construction was started in 1685 by the bey of the Bayazıt province Çolak Abdi Paşa of the Çıldıroğulları, a family of hereditary Kurdish pashas.

Atik Valide Külliyesi, çeşitli nedenlerle kapatılmış ve farklı dönemlerde farklı işlevler görmüştür. 18. yüzyıl sonrası: İmaret ve darüşşifa, Nizâm-ı Cedîd, Sekbân-ı Cihâdiyye ve Asâkir-i Nizâmiyye askerlerinin kışlası, akıl hastanesi ve Tekel Yaprak Tütün Bakım Atölyesi olarak kullanılmıştır. 1977: Darüşşifa, Üsküdar İmam-Hatip Lisesi'ne devredilmiştir. Cumhuriyet dönemi: Darülhadis-dârülkurrâ grubu, Toptaşı Cezaevi olarak kullanılmıştır. 2004 yılından sonra külliyeyle ilgili çalışmaları yürüten ve restorasyon projesini hazırlayan Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi eski öğretim üyesi Z. Ayşe Kantarcıoğlu, yapılan restorasyonun yapının ruhunu öldürdüğünü ve 2863 sayılı Koruma Mevzuatı'na aykırı olduğunu belirtmiştir. Günümüzde Atik Valide Külliyesi, Üsküdar'da kendi adını taşıyan mahallede ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Peçuy'daki Yakovalı Hasan Paşa Külliyesi, aşağıdaki kaynaklarda geçmektedir: Evliya Çelebi'nin Seyahâtnâmesi. 1680 tarihli padişah fermanı. Nazan Şahin'in "Yakovalı Hasan Paşa ve Peçuy'daki Külliyesi" başlıklı makalesi. Ayrıca, külliyenin varlığı ve özellikleri, Arpad Radowszky'nin "Macaristan'da Türk Anıtları" başlıklı yazısında da yer almaktadır.

Demirel Külliyesi'nde bulunan bazı unsurlar: Süleyman Demirel Demokrasi ve Kalkınma Müzesi: Süleyman Demirel'in yaşamından örnekler, kendisine verilen hediyeler, plaketler, Türkiye'nin kalkınmasına dair projelerin fotoğrafları ve mizah karikatürleri sergilenmektedir. Şehriban Hatun Camii: 1990 yılında inşa edilmiştir. Kütüphane: Süleyman Demirel'in 46.000 kitaptan oluşan kişisel kütüphanesi burada sergilenmektedir. Etnografik Müze: Demirel'in doğduğu ev restore edilerek etnografik bir müze haline getirilmiştir. Diğer yapılar: Restoran, mescit, sanat merkezi, lojmanlar, İslamköy Mezarlığı, helikopter pisti, Çalca Tepe'de bulunan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in kabri ve çevresindeki göletler. Külliye, 17 dönümlük bir alan üzerine kurulmuş olup, 6 bin metrekare kapalı alana sahiptir.

Mihrimah Sultan Külliyesi'nde yatan bazı kişiler: İbrahim Ethem Paşa. Mihrimah Sultan'ın iki oğlu. Kaptan-ı Derya Sinan Paşa. Rüstem Paşa'nın oğlu Osman Bey. Külliyenin haziresinde ayrıca Cağalzade ailesine ait çok sayıda mezar bulunmaktadır.

Üsküdar Atik Valide'de bulunan bazı bölümler şunlardır: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi bünyesinde Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü ve Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu. Üsküdar Üniversitesi bünyesinde Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'na bağlı Acil Durum ve Afet Yönetimi, Ağız ve Diş Sağlığı, Çocuk Gelişimi gibi programlar. Atik Valide Külliyesi'nin farklı akademik ve kültürel faaliyetler için de kullanılması planlanmaktadır.

Külliye planı çizimi için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Proje Ölçeğinin Belirlenmesi: Plan çizimi, projenin ölçeğine göre yapılır. Örneğin, vaziyet planları arazinin büyüklüğüne göre 1/500 veya 1/100 ölçek standartlarında çizilir. 2. Detayların Çizimi: Çizimde kapılar, pencereler, duvarlar ve kolonlar gibi detaylar belirli standartlara göre gösterilir. 3. Mahal Numaralandırılması: Planda yer alan tüm alanlar (oda, salon, tuvalet vb.) isimlendirilir ve zemin kaplaması, duvar sıva ve boya gibi malzemeler belirtilir. 4. Ölçülendirme: Plan üzerinde çıkıntılar, konsollar, kapı genişlikleri, akslar arası mesafeler ve merdiven basamak sayıları gibi ölçüler doğru bir şekilde gösterilir. Ayrıca, Süleymaniye Külliyesi planı gibi tarihi yapıların plan çizimlerini bulmak için Salt Araştırma gibi kaynaklar kullanılabilir. Plan çizimi konusunda daha detaylı bilgi ve yardım için bir mimar veya ilgili bir uzmana başvurulması önerilir.

Manavgat Külliye Camii, 2004 yılında ibadete açılmıştır.

İstanbul'daki Recep Tayyip Erdoğan Külliyesi, farklı yerlerde bulunmaktadır: Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Külliyesi, Maltepe semtinde yer almaktadır. Esenyurt Recep Tayyip Erdoğan Eğitim Külliyesi, İstanbul'un Esenyurt ilçesinde, Orhan Gazi Mahallesi Atatürk Bulvarı üzerinde bulunmaktadır.

Külliye planlarının minimum metrekare alanları, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne göre şu şekildedir: Küçük ibadet yeri: 1.000 metrekare. Orta ibadet yeri: 2.500 metrekare. Büyük ibadet yeri ve külliye: Nüfusu 150 bine kadar olan bölgelerde 10.000 metrekare. Nüfusu 150 bin 1'den fazla olan bölgelerde 15.000 metrekare.

Trabzon'da iki adet külliye bulunmaktadır: 1. Hanife Hatun Camii: Trabzon'un Ortahisar ilçesinde, Pazarkapı mevkiinde yer alan ve 11 Temmuz 2025'te ibadete açılması planlanan külliye. 2. Trabzon Şehir Camii ve Külliyesi: Yapımı devam eden ve tamamlandığında 14 derslikli eğitim merkezi, 15 atölye, bin kişilik konferans ve toplantı salonu, aşevi gibi tesisler barındıracak olan yapı. Ayrıca, Tonya ilçesinde bulunan ve dini yapı olarak sınıflandırılan bir külliye daha mevcuttur.

Siirt Ulu Camii külliyesinin inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, caminin ilk olarak 1129 yılında Irak Selçuklu Hükümdarı Mugīsüddin Mahmûd tarafından onarıldığı düşünülmektedir. Daha sonra, 1260 yılında Cizre hakimi Selçuk Atabeylerinden El Mücahit İshak tarafından camiye ilaveler yaptırılmıştır.

Batman Necat Nasıroğlu Külliyesi, 10 Mayıs 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla açılmıştır.

Türkiye'de yaklaşık 130 Osmanlı külliyeleri bulunmaktadır. Bazı örnekler: Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi; Süleymaniye Külliyesi; Muradiye Külliyesi; Seyyit Battal Gazi Külliyesi; II. Bayezit Külliyesi.