Rönesans

Rönesans'ın üç temel ilkesi şunlardır: 1. Hümanizm. 2. Bilimsel gelişmeler. 3. Klasik mimari.

12. yüzyıl çeviri hareketlerinin bazı sonuçları: Bilimsel ve felsefi birikimin aktarılması. Rönesans'ın alt yapısının oluşturulması. Avrupa üniversitelerinin oluşumu. Bilimsel hareketliliğin artması. Özgür ve bilimsel düşüncenin yükselişi.

AYT'de "Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı" konusu kapsamında yer alan bazı konular şunlardır: Rönesans; Reform; Din savaşları; Vestfalya Antlaşması; Siyasi, sosyal ve ekonomik dönüşüm; Merkantilizm; Coğrafi keşifler; Osmanlı Devleti'nin ekonomisi; İlk Türk matbaasının kurulması; Geçici elçiliklerin açılması. Ayrıca, 2025 yılı için AYT tarih konuları arasında "Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı" konusu yer almaktadır. Konuların tam listesine ve soru dağılımına zirve.io ve kopilotrehberlik.com sitelerinden ulaşılabilir.

"Yahuda'nın Öpücüğü" tablosu, İtalyan Rönesans döneminin ünlü ressamı Giotto di Bondone'ye aittir.

Rönesans Holding ve Rönesans Endüstri aynı şirketler değildir. Rönesans Holding, inşaat, enerji, sağlık, gayrimenkul ve endüstriyel yatırımlar alanlarında ana müteahhit ve yatırımcı olarak faaliyet gösteren bir holdingdir. Rönesans Endüstri Tesisleri ise holdingin iş birimlerinden biridir ve endüstri alanında projeler yürütmektedir.

Umberto Eco'nun "16. Yüzyıl Rönesans Çağı" adlı eseri, 16. yüzyılın genel bir panoramasını çizerek bu dönemin önemli olaylarını ve gelişmelerini ele almaktadır. Kitapta anlatılan bazı konular şunlardır: Amerika'nın keşfi: Bu olay, sadece coğrafyayı değil, aynı zamanda felsefeyi, teolojiyi, iktisadı ve siyaseti de altüst etmiştir. Bilimsel ve felsefi ilerlemeler: Copernicus'un yeni evren şeması ve Luther'in Hıristiyanlığın birliğini parçalamasıyla ortaya çıkan etik ve siyasi ihtilaflar. Sanat: Raffaello ve Michelangelo gibi sanatçıların resim ve mimari şaheserleri. Ticari faaliyetler: Venedikliler ve Cenevizlilerin dünya genelindeki ticari faaliyetleri devam ederken, İngiltere ve Hollanda'nın okyanus ötesi maceralara atılması ve modern çağın başlangıcı.

Rönesans'ın en önemli cephe örneklerinden biri, Floransa'daki Santa Maria del Fiore Katedrali'nin (Duomo) cephesidir. Bu cephe, Filippo Brunelleschi tarafından tasarlanmış ve 1436 yılında tamamlanmıştır.

Rönesans döneminde kütüphane ve dershaneler genellikle manastırlar ve katedraller bünyesinde yer alıyordu. Öne çıkan yapılar: 1. Marciana Kütüphanesi, Venedik'te San Marco meydanında yer alır ve Rönesans dönemi mimarisinin önemli bir örneğidir. 2. Aziz Petrus Bazilikası, Vatikan'da bulunur ve Rönesans dönemi mimari eserleri arasında en ünlülerinden biridir. 3. Uffizi Müzesi, Floransa'da yer alır ve Rönesans döneminin önemli sanat koleksiyonlarından birini barındırır. 4. Chambord Şatosu, Fransa'da bulunur ve Rönesans mimarisinin görkemli bir sentezi olarak kabul edilir.

John Donne'ın "The Flea" şiiri, birkaç önemli nedenden dolayı önemlidir: 1. Metafizik Şiir Örneği: Şiir, 17. yüzyıl metafizik şiir hareketinin bir parçasıdır ve bu türün özelliklerini taşır: karmaşık argümanlar, dini ve romantik temaların birleşimi ve zekice metaforlar. 2. Toplumsal ve Dini Normlara Eleştiri: Donne, şiirde cinselliği ve evlilik dışı ilişkileri toplumsal ve dini normlara meydan okuyarak ele alır. 3. Kalıplaşmış Aşk Şiirlerine Eleştiri: Donne, diğer şairlerin aşırı ciddi ve abartılı aşk şiirleriyle alay eder; bunu, flea metaforunu kullanarak ve şiiri komik bir şekilde yazarak yapar. 4. Yapısı ve Dili: Şiirin dokuz satırlık üç kıtası ve AABBCCDDD kafiye şeması, Donne'ın şiirsel ustalığını ve argümanını etkili bir şekilde sunma yeteneğini gösterir.

Merak kabineleri, Rönesans döneminde Avrupa'da popüler olan, doğa tarihi örnekleri, bilimsel aletler, egzotik objeler ve sanat eserleriyle dolu koleksiyonlar anlamına gelir. Bu kabinler, insanların dünyayı anlamalarına ve keşfetmelerine yardımcı olan ilk bilimsel merkezlerin habercisi olarak kabul edilir.

1446 yılında yaşanan bazı önemli olaylar: Buçuktepe İsyanı: Yeniçerilerin düşük ayarlı akçeyle ulufe alması nedeniyle çıkardığı isyan, maaşlarına yarım zam yapılmasıyla sona erdi. Uluğ Bey'in Hükümdar Olması: 22 Mart 1395'te doğan ve Timurlenk'in torunu olan Uluğ Bey, babasının ölümü üzerine hükümdar oldu. Hicret: Hicri takvimin başlangıcı olarak kabul edilen Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti gerçekleşti. Lidköping'in Kent Olması: İsveç'te Lidköping kenti kent statüsüne kavuştu. Otonetë Muharebesi: Leş Birliği ile Osmanlılar arasında gerçekleşen savaşı İskender Bey kazandı.

Hümanizmin doğuşu ve gelişmesinde etkili olan faktörler şunlardır: 1. Antik Yunan ve Roma Felsefesi: Antik Yunan filozoflarının eserleri ve Roma metinleri, hümanizmin temellerinin atılmasında önemli rol oynamıştır. 2. Reform Hareketleri: Katolik Kilisesi'nin otoritesine karşı çıkan reform hareketleri, dini sorgulamayı ve bireysel özgürlüğü teşvik etmiştir. 3. Bilimsel Gelişmeler: Modern bilimsel metodun geliştirilmesi ve bilimsel içgörülerin kilisenin öğretilerine uymaması, hümanizmin bilimsel temelini oluşturmuştur. 4. Matbaanın İcadı: Matbaanın icadı, bilgi erişimini kolaylaştırmış ve hümanist düşüncenin yayılmasına hız kazandırmıştır. 5. Hümanist Hamiler: Medici Ailesi gibi hamiler, sanatçılara ve bilim insanlarına maddi destek sağlamış ve hümanist düşünceyi teşvik etmişlerdir.

1450 yılında dünya, siyasi ve coğrafi açıdan çeşitli dönüşümlerin eşiğindeydi. Bazı önemli durumlar: Bizans İmparatorluğu: İmparatorluk, Osmanlı Türkleri'nin Konstantinopolis'i kuşatmaya hazırlandığı bir dönemdeydi. Rusya: Ivan III, Moskova Büyük Dükalığı'nı, gelecekteki Rus İmparatorluğu'nun çekirdeğine dönüştürüyordu. Batı Avrupa: Fransa Krallığı, Yüz Yıl Savaşı'nın ardından merkezi bir monarşi haline geliyordu. Coğrafya: Fra Mauro, Portekiz'in dünya ticaretine hakim olma hırsını yansıtan, Japonya'yı bir ada olarak gösteren ve Afrika'nın etrafının dolaşılabileceğini belirten son derece detaylı bir dünya haritası oluşturuyordu. Bu dönem, Orta Çağ'ın sonu ve Yeni Çağ'ın başlangıcı olarak kabul edilen tarihlerden biridir.

Sistina Şapeli'nde bulunan bazı önemli eserler şunlardır: 1. "Adem'in Yaratılışı" ve "Son Yargı" freskleri, Michelangelo tarafından yapılmıştır. 2. Musa'nın Hayatı ve İsa'nın Hayatı freskleri, Sandro Botticelli, Pietro Perugino, Pinturicchio, Domenico Ghirlandaio ve Cosimo Rosselli gibi Rönesans ressamları tarafından yapılmıştır. 3. Papaların Portreleri, şapelin duvarlarında ve üst bölümünde yer alır. 4. Trompe l'oeil Tekniğiyle Yapılmış Duvar Halıları, alt bölümde bulunur. Ayrıca, şapelde Raphael'in tasarladığı on dizi duvar halısı da sergilenmektedir.

Katmanlı tablo ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Yazılım Mimarisi: Katmanlı mimari, yazılım projelerinde verilerin ve işlevlerin farklı katmanlara ayrılması anlamına gelir. 2. Sanat: Rönesans döneminde kullanılan bir teknik olan katmanlı anlatım, tablolarda renk, ışık ve gölge gibi öğelerin katmanlar halinde kullanılarak daha gerçekçi ve hacimli bir etki yaratılması anlamına gelir.

Sandro Botticelli, Rönesans sanat akımına aittir.

Rönesans'ın Nedenleri: 1. Eski Çağ eserlerinin incelenmesi: Edebiyat, sanat ve bilim eserlerinin üniversitelerde okutulması. 2. Kağıt ve matbaanın yaygınlaşması: Yeni buluş ve düşüncelerin yayılması, okuma-yazma oranının artması. 3. Coğrafi Keşifler: Avrupa'da zengin ve üstün bir sınıfın ortaya çıkması. 4. Kilise baskısının azalması: Haçlı Seferleri ve Coğrafi Keşifler sonucu. 5. Bilim insanlarının İtalya'ya gitmesi: İstanbul'dan ayrılarak İtalya'ya giden bilginlerin eski Yunanca eserleri öğretmesi. Rönesans'ın Sonuçları: 1. Bilimsel ve pozitif düşüncenin gelişmesi: Tıp, matematik, astronomi ve biyoloji alanlarında ilerlemeler. 2. Katolik Kilisesi'ne bağlılığın sarsılması: Kilisenin düşünce üzerindeki baskısının ortadan kalkması. 3. Antik Çağ kültürünün canlanması: Çağdaş Avrupa'nın temellerinin atılması. 4. Felsefe, sanat ve edebiyatta yeni akımlar: Hümanist düşüncenin gelişmesi ve reform hareketlerine zemin hazırlanması. 5. Modern Avrupa'nın şekillenmesi: Ulus-devletlerin doğuşu ve ticaretteki değişimler.

"Fornarina" tablosu, İtalyan Rönesans ressamı Raphael Sanzio'ya aittir.

Rönesans mimarisinde cephe düzeni, simetri, proporsiyon ve altın oran gibi klasik öğelere dayanır. Cephelerde görülen diğer özellikler şunlardır: Yuvarlak kemerler ve sütunlar: Antik Yunan ve Roma yapılarında olduğu gibi, Dorik, İyonik ve Korint gibi klasik düzenlere ait sütunlar kullanılır. Dikey eksende simetri: Cepheler, dikey eksenler etrafında simetrik olarak tasarlanmıştır. Hizalama ve ilerleme: Sütunlar ve pencereler merkeze doğru bir ilerleme gösterir. Silmeler ve kornişler: Yapının farklı katlarını ayıran silmeler ve çatı ile en üst katı ayıran bir korniş bulunur. Düz lento ve yarım daire kemerler: Kapının üstünde düz lento, pencerenin üstünde ise farklı boyutlarda yarım daire veya üçgen şeklinde kör kemerler yer alır.

Stoacı filozofların bazıları Romalıdır. En ünlü Romalı stoacı filozoflar arasında Cicero, Seneca ve Marcus Aurelius bulunmaktadır.