Romatoloji

Türkiye Romatoloji Derneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji-İmmunoloji Bilim Dalı'nda bulunmaktadır.

Prof. Dr. Gülen Hatemi, İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı'nda profesördür. Araştırma alanları arasında Behçet sendromu ve diğer vaskülitler yer almaktadır.

Eklem sertliği birçok farklı nedenden kaynaklanabilir, bunlar arasında: 1. Yaşlanma: Yaş ilerledikçe eklem kıkırdağı kurumaya ve sertleşmeye başlar, eklem sıvısının üretimi azalır. 2. Osteoartrit (Kireçlenme): Eklem kıkırdağının aşınması sonucu ortaya çıkar, kemikler birbirine sürtünmeye başlar ve bu da ağrıya neden olur. 3. Romatoid Artrit: Bağışıklık sisteminin eklemlere saldırması sonucu iltihaplanmaya yol açan otoimmün bir hastalıktır. 4. Gut Hastalığı: Vücutta ürik asit birikimi nedeniyle eklemlerde kristal oluşumu ve iltihaplanma meydana gelir. 5. Travmalar ve Yaralanmalar: Spor kazaları, düşmeler veya diğer travmatik olaylar eklem ağrılarına neden olabilir. 6. Fibromiyalji: Yaygın eklem ve kas ağrılarına neden olan kronik bir durumdur. Eklem sertliği yaşadığınızda bir doktora başvurmanız önerilir, çünkü tedavi yöntemleri hastalığın türüne göre değişiklik gösterebilir.

Çocuk romatolojisi, 0-18 yaş arası çocuklarda görülen aşağıdaki hastalıkların teşhis ve tedavisiyle ilgilenir: Juvenil İdiyopatik Artrit (JİA): Çocukluk çağının eklem romatizması. Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF): Genetik kalıtım gösteren, periyodik ateş ve eklem şikayetleri ile seyreden bir hastalık. PFAPA: Genetik geçisi tam olarak bilinmeyen, tekrarlayan yüksek ateş ve ağız yarası gibi şikayetlerle seyreden bir hastalık. Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan bir hastalık. Vaskülitler: Damarların iltihaplanması ile karakterize hastalıklar. Behçet Hastalığı: Özellikle gözleri, cildi ve eklemleri etkileyen bir hastalık. Bu hastalıklar, çocukların kas-iskelet sistemi ve bağ dokularını etkileyebilir ve normal büyüme ve gelişmelerini engelleyebilir.

Sjögren sendromunun ilk belirtisi genellikle göz kuruluğu ve ağız kuruluğu olarak ortaya çıkar.

Romatolojik hastalıkların tedavi süresi belirli değildir ve hastalığın seyrine göre ömür boyu sürebilir. Tedavinin ne kadar süreceği, hastanın genel sağlık durumu, romatizmal hastalığın türü ve şiddeti gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

Elektroterapi, çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Başlıca tedavi edilen hastalıklar şunlardır: Ağrılar: Akut ve kronik ağrılar, kas ve eklem ağrıları, bel ve boyun ağrıları. Kas ve sinir hastalıkları: Kas spazmları, kas güçsüzlüğü, felç, multiple skleroz, Parkinson hastalığı. Romatolojik hastalıklar: Artrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit, osteoartrit. İnme ve felç rehabilitasyonu. Ortopedik rehabilitasyon. Elektroterapi ayrıca spor yaralanmaları ve sporcu sağlığı alanlarında da kullanılmaktadır. Tedaviye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önemlidir, çünkü elektroterapi bazı durumlarda uygulanmayabilir.

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) belirtileri şunlardır: 1. Yüzde kelebek şeklinde kızarıklık: Burun ve yanaklarda kırmızı döküntüler oluşur. 2. Eklem ağrıları ve şişlikler: Eklemlerde şişlik, ağrı ve sabah tutukluğu görülebilir. 3. Ateş ve yorgunluk: Vücut sıcaklığının yükselmesi ve sürekli halsizlik. 4. Cilt döküntüleri: Güneş ışığına karşı hassasiyet artabilir ve deride döküntüler gelişebilir. 5. Böbrek problemleri: Böbreklerde iltihaplanma, protein kaybı ve idrar problemleri. 6. Göğüs ağrısı: Akciğer zarının veya kalp zarının iltihaplanması sonucu göğüs ağrısı. 7. Saç dökülmesi: Saçların dökülmesi. 8. Baş ağrıları ve nörolojik problemler: Baş ağrıları, nöbetler ve unutkanlık gibi belirtiler. Bu belirtiler her hastada farklı şekilde seyredebilir ve bazıları hiç görülmeyebilir. Kesin tanı ve tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Akdeniz Ateşi (FMF) atağı genellikle 12 saat ile 3 gün arasında sürer. Ataklar arası dönem ise birkaç gün sürebileceği gibi yıllarca da devam edebilir. Atakların sıklığı ve süresi kişiden kişiye değişebilir.

Konnektif doku hastalıkları, bağ dokusunun işlevini ve yapısını etkileyen bir grup hastalıktır. Bu hastalıklar birkaç ana gruba ayrılabilir: 1. Otoimmün hastalıklar: Bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırması ile karakterizedir. 2. İnflamatuar hastalıklar: Genellikle iltihaplanma ile birlikte seyreder ve dermatomiyozit, polimiyozit ve vaskülit gibi durumları içerir. 3. Genetik bağ dokusu hastalıkları: Genetik mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkar ve Ehlers-Danlos sendromu, Marfan sendromu ve osteogenesis imperfecta gibi hastalıkları kapsar. 4. Dışsal etkenlerden kaynaklanan bağ doku bozuklukları: Çevresel faktörler veya yaşam tarzı ile ilişkilidir ve alkol ve sigara kullanımı, beslenme alışkanlıkları ve fiziksel travmaları içerir. Belirtileri arasında ağrı, yorgunluk, cilt döküntüleri, kas zayıflığı ve eklem sertliği yer alır. Teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.

Dahiliye (iç hastalıkları) uzmanı, romatolojik bir hastalık ön tanısı olduğunda hastayı romatolojiye sevk edebilir. Romatoloji bölümüne sevk gerektiren durumlar genellikle şu hastalıkları içerir: - eklem ağrıları ve iltihaplı hastalıklar; - sistemik lupus eritematozus; - romatoid artrit.

Homojen zayıf granüler boyanma, aşağıdaki otoimmün hastalıklarda görülebilir: Sistemik lupus eritematozus (SLE); İlaca bağlı lupus; Sjögren sendromu; Skleroderma. Ayrıca, geçirilen viral enfeksiyonlar sırasında da homojen granüler boyanma geçici olarak pozitifleşebilir. Bu tür bir boyanma tespit edildiğinde, kesin tanı için bir romatoloji doktoruna başvurulması önerilir.

Akdeniz humması olarak da bilinen bruselloz hastalığının tanı ve tedavisi için enfeksiyon hastalıkları bölümüne başvurulmalıdır. Ayrıca, Akdeniz ateşi (FMF) hastalığı belirtileri olan kişiler için de hastanelerin iç hastalıkları ve romatoloji bölümleri uygun bölümlerdir.

Torasik Outlet Sendromu (TOS), köprücük kemiği ile 1. kaburganın arasındaki boşlukta bulunan damar ve sinirlerin sıkışması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. TOS'un nedenleri arasında yaralanma, hastalık veya doğuştan anomaliler yer alır. Belirtileri arasında kola ve ele giden kan miktarının azalması, soğukluk, çabuk üşüme, boyun, omuz, kol ve elde yayılan ağrılar bulunur. Teşhis için doktor, tıbbi öykü, fizik muayene, röntgen, MR, EMG ve Doppler gibi tetkikler yapar. Tedavi yöntemleri arasında fizyoterapi, ilaç tedavisi, diyet ve gerekirse cerrahi müdahale yer alır.

AECG (Ambulatuvar Elektrokardiyografik) kriterleri şu şekilde özetlenebilir: AECG dışlama kriterlerinin olmaması. Sınıflandırma için dört maddenin varlığı, bunlardan biri V veya VI numaralı madde olmalıdır. AECG dışlama kriterleri arasında şunlar yer alır: kazanılmış immün yetmezlik sendromu; baş ve boyun bölgesine radyasyon tedavisi öyküsü; hepatit C; graft-versus-host hastalığı; önceden var olan lenfoma; sarkoidoz; ilacın yarı ömrünün dört katından daha kısa bir süre içinde antikolinerjik ilaç kullanımı. Ayrıca, AECG'nin doğru yorumlanması için ST segmenti ile ilgili bazı koşulların sağlanması gereklidir, örneğin, R dalgası yüksekliğinin ≥10 mm olması, J noktası depresyonunun ≤1.0 mm ve elevasyonun ≤1.0 mm olması, ST segmentinin düz veya ters T dalgası ile ilişkili olması. AECG, genellikle iki klinik ortamda kullanılır: 1. Stabil koroner arter hastalığı (KAH) hastalarının ayakta izlenmesi. 2. Akut koroner sendrom (ACS) hastalarının yatarak izlenmesi, daha uzun süreli kayıtlar (1-7 gün) gerektirir.

Kalsiyum pirofosfat depozit hastalığı (CPPD) en sık diz, el bileği, dirsek ve kalça eklemlerinde görülür.

Kristal artropatileri, diğer tanımlanmış ifadesi, kalsiyum pirofosfat dihidrat (CPPD) kristalleri dışında kalan ve eklemlerde kristal birikimine neden olan diğer hastalıkları kapsar. Bu kapsamda yer alan bazı hastalıklar şunlardır: Monosodyum ürat kristallerinin neden olduğu gut hastalığı. Basit kalsiyum fosfat ve kalsiyum okzalat kristallerinin birikmesi. Ayrıca, hemokromatoz, Wilson hastalığı, hiperparatiroidizm gibi metabolik hastalıklar da kristal artropatilerine yol açabilir.

Evet, GATA'da (Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi) romatoloji bölümü bulunmaktadır.

Behçet hastalığının belirtileri birçok sistemi etkileyebilir ve farklı şekillerde ortaya çıkabilir. İşte en sık görülen belirtiler: Ağız ve cinsel organ yaraları. Cilt belirtileri. Göz belirtileri (üveit). Eklem tutulumu ve kas-iskelet sistemi belirtileri. Damar ve sinir sistemi tutulumu. Behçet hastalığının teşhisi için spesifik bir laboratuvar testi yoktur. Behçet hastalığı şüphesi varsa, bir doktora başvurulması önerilir.

Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, çocuk romatolojisi ve çocuk sağlığı alanlarında tahlil yapmaktadır. Bazı yaptığı tahliller: - Anti-CCP (sitrülin antikoru); - Apgar skoru; - Büyüme hormonu testi; - CRP (C-reaktif protein testi); - Enjeksiyon (IM, IV); - Hemaferez; - Kan basıncı (tansiyon) ölçümü; - Periton diyalizi; - Tam kan sayımı-hemogram; - Tüberkülin deri testi.