Romaİmparatorluğu

Anadolu, Roma'nın Asia Eyaleti'dir. Bu eyalet, Bergama Kralı III. Attalos'un M.Ö. 133 yılında vefatından önce krallığını Roma'ya vasiyet etmesiyle kurulmuştur.

Roma kanunlarını farklı dönemlerde çeşitli kurumlar ve kişiler hazırlamıştır: Krallık Dönemi: Hukukun kaynağı kralların koyduğu yasa ve teamüllerdi. Cumhuriyet Dönemi: M.Ö. 451-450 yıllarında, Pleblerin baskısıyla, kanunları yazmak üzere 10 kişilik bir komisyon kuruldu. İmparatorluk Dönemi: Hukuki otorite büyük ölçüde imparatorun şahsında toplanmıştı. I. Justinianus Dönemi: Bizans İmparatoru I. Justinianus, dağınık hukuk kurallarını sistemleştirmek ve derlemek amacıyla Corpus Iuris Civilis adlı külliyatı hazırlatmıştır.

Yumurtalık Aigeai'de yaşamış bazı topluluklar ve kişiler: Seleukoslar Dönemi: Aigeai, Seleukoslar döneminde Makedonyalı asker koloniciler tarafından kurulmuştur. Korsanlık Faaliyetleri: Korsanlık faaliyetlerinin artması üzerine, Aigeai'nin yöneticileri kentin kutsal ve dokunulmaz olduğunu belirten sikkeler bastırmışlardır. Roma Dönemi: Julius Caesar, Aigeai'deki Tarkondimitos hâkimiyetini kaldırarak kente "özgür şehir" statüsü vermiştir. Asklepios Kültü: MS 3. yüzyılda Asklepios kültü önem kazanmış ve kent, imparator ve ailesiyle sıkı ilişkiler kurarak "neokoros" unvanını almıştır. Tyana'lı Apollonios: Asklepieion'da hekim olarak görev yapmış ve başarılı tedavileriyle ünlenmiştir. Aziz Paul: Hristiyanlık tarihinde önemli bir yere sahip olan Aziz Paul, Yumurtalık'a gelmiş ve burada vaazlar vermiştir. Ayrıca, Aigeai'de Yahudiler de bulunmaktaydı.

Synnadalılar, Roma İmparatorluğu dönemine ait bir uygarlık olan Phrygia bölgesine aittir.

Afrodisias'ta çok sayıda heykel bulunmasının sebebi, kentin heykeltıraşlık sanatında önemli bir merkez olmasıdır. Afrodisias, özellikle MÖ 1. yüzyıl ile MS 5. yüzyıllar arasında Akdeniz dünyasında büyük üne kavuşmuş ve Roma başta olmak üzere imparatorluğun dört bir yanında eserleri bulunan heykeltıraşlar yetiştirmiştir. Bunun nedeni, kentin mermer ocaklarına çok yakın olmasıdır.

Roma döneminde Türkiye, imparatorluğun önemli bir parçasıydı ve "Küçük Asya" eyaletleri olarak adlandırılan bölgeler, zenginliğiyle öne çıkıyordu. Bazı özellikler: Başkent: Roma İmparatorluğu, ilk dört yüzyıl boyunca başkenti Roma idi; daha sonra bu başkent İstanbul (Konstantinopolis) olarak değişti. Hukuk: Roma hukuku, imparatorluğun her yerinde geçerliydi. Mimari Eserler: Roma'nın mimari eserlerinin büyük bir kısmı Türkiye coğrafyasında yer almaktadır. İmparatorlar: 144 Roma imparatorunun %46,5'i Türkiye topraklarında doğmuştur. Ekonomik ve Kültürel Etki: Türkiye, Roma'nın ekonomik ve kültürel merkezlerinden biriydi.

Sezar ve Augustus arasındaki temel fark, zaman dönemleri ve unvanlarıdır: Sezar (Julius Caesar), MÖ 100-44 yılları arasında yaşamış ünlü bir Roma generali ve devlet adamıdır. Augustus (Octavian), MÖ 63-MS 14 yılları arasında yaşamış, Roma İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Ayrıca, "Caesar" bir unvan olup, Julius Caesar'a verilmiş ve onun soyundan gelenler için kullanılmıştır.

Aytap Antik Kenti'nde yaşamış bazı topluluklar: Kommagene Krallığı: Aytap, Kommagene Kralı IV. Antiochus'un eşi Iotape'den adını almıştır. Roma ve Bizans halkları: Antik kent, Roma ve Bizans dönemlerine ait mimari özellikler taşır. Korsanlar: Aytap, korsan faaliyetleri ile de anılmıştır; stratejik konumu nedeniyle korsanlar için güvenli bir liman olarak kullanılmıştır. Aytap'ta yaşayan insanlar farklı inançlara ve geleneklere sahip çeşitli kavimlerden oluşuyordu.

Birinci yüzyılın sonuna doğru Roma İmparatorluğu'nda kurumsal ve ahlaki yozlaşma yaşandı. Bu yozlaşma şu şekillerde kendini gösterdi: 1. Siyasi Yozlaşma: Yolsuzluk, rüşvet ve yasadışı faaliyetler siyasi sistemi kirletti. 2. Ekonomik Yozlaşma: Finansal kurumlar ve işletmeler yanıltıcı veya hileli işlemler yaptı. 3. Sosyal Yozlaşma: Toplumsal değerlere karşı yapılan eylemler arttı, kişisel çıkarlar toplumun genel çıkarlarının önüne geçirildi. Ayrıca, imparatorluğun doğal sınırlarına ulaşması ve dış zenginlik kaynaklarının kesilmesi, içerideki sınıflar arasındaki çelişkileri keskinleştirdi ve mali krizleri ağırlaştırdı.

Dinar, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Hitit İmparatorluğu döneminde Seha Irmağı (Büyük Menderes) Beyliğine bağlıydı. Persler döneminde Anadolu'da bir satraplık merkezi ve yazlık merkez olarak kullanılmıştır. Roma Çağı'nda ise önemli bir yerleşim yeri olarak varlığını sürdürmüştür. Ayrıca, Dinar ismi, Orta Asya'dan Anadolu’ya göç eden Türk boylarından bölgeye yerleşen Kitiş Bey'in oğlu Dinar Bey'den geldiği rivayet edilmektedir. Dinar kelimesi ayrıca, Latince "denarius"tan Arapça'ya geçmiş ve İslam dünyasında genel olarak altın para karşılığında kullanılmış bir para birimidir.

Yalova, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Antik Çağ'da Yalova, Bitinya, Roma ve Doğu Roma (Bizans) toprakları içinde yer almıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, 1337 yılında Yalakonya Kalesi ve Çobankale düştükten sonra, Yalova Osmanlı topraklarına katılmıştır. Cumhuriyet döneminde, 1930 yılında İstanbul'a bağlı bir ilçe olan Yalova, 1995 yılında il olmuştur. Günümüzde Yalova, Türkiye'nin bir ili olarak varlığını sürdürmektedir.

Antik Roma'nın en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır: Mühendislik ve mimari: Yollar, köprüler, su yolları, hamamlar ve arenalar gibi birçok yapı inşa edilmiştir. Hukuk: Roma hukuku, dünyadaki birçok hukuk sisteminin temelini oluşturmuştur. Ekonomi: Roma'nın ekonomisi tarım ve ticarete dayanıyordu. Sanitasyon: Romalılar, su kemerleri ile şehirlere temiz su getirmiş ve kanalizasyon sistemleri geliştirmişlerdir. Sosyal bakım ve refah: Yetimlerin ve yoksul çocukların beslenmesine ve eğitilmesine yardımcı olan yasalar vardı. Dil: Romalıların ana dili Latince idi. Din: Antik Roma'nın dini çok tanrılıydı. Kültür: Resim, müzik ve edebiyatta Yunan etkileri görülürken, spor ve kumar oldukça popülerdi.

Bazı aylar 30, bazıları 31 gün çeker çünkü bu, eski Roma takviminin düzenlemelerinden kaynaklanır. Başlangıçtaki 10 aylık takvim: Başlangıçta Roma takvimi sadece 10 aydan oluşuyordu ve yıl 304 gün sürüyordu. Ocak ve Şubat'ın eklenmesi: MÖ 700 civarında, Romalı Kral Numa Pompilius, yılın toplam 355 gün olması için Ocak (Januarius) ve Şubat (Februarius) aylarını ekledi ve yıl 12 aya çıktı. Julius Caesar'ın düzenlemeleri: MÖ 46 yılında Julius Caesar, ayların gün sayılarını 30 veya 31 olarak sabitledi. Artık yıl uygulaması: Her 4 yılda bir, Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüşünden kaynaklanan ekstra süreyi dengelemek için Şubat'a bir gün daha eklendi. Bugün hala kullanılan Gregoryen Takvim'de, yılın 7 ayı 31 gün, 4 ayı 30 gün çeker, Şubat ise 28 veya 29 gün olarak kalır.

Satala'da yaşamış bazı topluluklar: Roma Lejyonları: Satala, Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir askeri üs olarak kullanılmıştır. Persler: M.S. 256 yılında Sasani Kralı I. Shapur'un saldırılarıyla Satala iki yıl boyunca Sasaniler'in egemenliğinde kalmıştır. Bizanslılar: Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla Satala, Bizans döneminde de askeri önemini korumuş ve çeşitli imar faaliyetlerine konu olmuştur. Hristiyanlar: Geç Antik Çağ'da Satala, bir piskoposluk merkezi olmuş ve bu misyonunu M.S. 1256 yılına kadar sürdürmüştür.

Gotların kökeni, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesine dayanmaktadır. Gotlar, II. yüzyıldan itibaren Scythia, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlardır. Gotların kökeni hakkında yapılan tartışmalar, tarih boyunca birçok yazarı düşündürmüş ve bu konuda araştırmalar yapılmasına yol açmıştır. Gotların kökeni ile ilgili bazı farklı görüşler bulunmaktadır: İskandinavya kökeni: Bugünkü arkeolojik veriler, Gotların İskandinavya kökenli olduklarına dair ipuçları vermektedir. İngiltere kökeni: Peter Heather, Gotların İngiltere adasından gelmiş olabileceğini öne sürmektedir. Gotların siyasi varlığı, 1475 yılında Kırım'ın Osmanlılar tarafından fethiyle sona ermiştir.

476 yılı, Batı Roma İmparatorluğu'nun resmen çöktüğü ve Orta Çağ'ın başladığı bir dönemi temsil ettiği için önemlidir. Bu yılda gerçekleşen bazı önemli olaylar şunlardır: Batı Roma İmparatoru Romulus Augustus'un tahttan indirilmesi. Yeni devletlerin ortaya çıkışı. Feodalizmin gelişimi. Kilisenin güç kazanması. Kültürel ve bilimsel birikimin kaybı.

Eski Dünya, Amerika kıtasının keşfedilmesiyle birlikte sona ermiştir. Bu olay, farklı tarihçiler tarafından şu olaylarla ilişkilendirilir: MS 375: Kavimlerin göçü; 1453: Osmanlı İmparatorluğu'nun İstanbul'u (o dönemki adıyla Konstantinopolis) fethetmesi; 1492: Kristof Kolomb'un Amerika'ya ulaşması.

Hıdırlık Kulesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: İnşa Tarihi ve Amacı: Hıdırlık Kulesi, M.S. 1. veya 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus'un emriyle inşa edilmiştir. Farklı Dönemlerdeki Kullanımları: Bizans döneminde Antalya'nın surlarıyla birleştirilerek şehrin savunması için kullanılmış, Osmanlı döneminde ise askeri depo olarak hizmet vermiştir. İsim Hikayesi: Kulenin günümüzdeki adı, Türk geleneklerinde kutlanan Hıdrellez şenliklerinin kuleye yakın olan yeşil alanda yapılması nedeniyle alınmıştır. Arkeolojik Çalışmalar: Kule, tarih boyunca çeşitli işlevler görmüş olsa da, günümüzde hala arkeolojik çalışmalar devam etmektedir. Hıdırlık Kulesi, Antalya'nın tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.

Kızlar Kalesi'nin kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir, ancak tarihçesi şu şekilde özetlenebilir: Bizans İmparatorluğu: Kale, muhtemelen Birinci Haçlı Seferi sonrasında Bizans İmparatoru I. Aleksios tarafından yaptırılmıştır. Kilikya Ermeni Krallığı: 13. yüzyılda, Ermeni Kral I. Levon ve sonraki bir hükümdar tarafından kapsamlı bir şekilde yeniden inşa edilmiştir. Ayrıca, Romalılar döneminde bir süre manastır olarak kullanıldığı da düşünülmektedir.

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fethettikten sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun bütün eski topraklarının yasal hükümdarı olduğunu ileri sürdüğü için "Kayser-i Rum" (Roma İmparatoru) unvanını almıştır. Bu unvan, aynı zamanda Fatih'in Roma'nın hakim olduğu bütün topraklara hakim olma hedefini de yansıtmaktadır.