Rehin

İpotekli kredi ve rehinli kredi arasındaki temel farklar şunlardır: Konuları: İpotekli kredi, taşınmaz mallar üzerinde kurulur. Rehinli kredi ise taşınır ve taşınmaz mallar üzerinde kurulur. Kuruluş şekilleri: İpotekli kredi, resmi senetle ve tapuya tescil edilerek kurulur. Rehinli kredi, resmi senetle veya sözleşmeyle kurulur. Alacağın teminat altına alınması: Her iki kredi türünde de belirli bir alacak teminat altına alınır. Alacaklının yetkisi: İpotekli kredilerde alacaklı, ipotekli malı satarak alacağını tahsil edebilir. Rehinli kredilerde alacaklı, rehinli malı satarak alacağını tahsil edebilir. Devredilebilirlik: Her iki kredi türü de devredilebilir.

"Her şey zamanına rehin bırakılmış" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "rehin" kelimesi, bir alacağa teminat olarak, alacağın tahsil edilememesi durumunda alacaklıya verilen eşya veya hakkı ifade eder. Rehin hakkı, taşınır veya taşınmaz mallar için kurulabilir.

Hisse senedi rehni yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Yazılı rehin sözleşmesi: Senede bağlanmamış paylar için yazılı bir rehin sözleşmesi yapılmalıdır. 2. Devir yasağı: Paylar üzerinde devir veya rehin yasağı bulunmamalıdır. 3. Noter onayı: Limited şirketlerde rehin sözleşmesinin noterce onaylanması gereklidir. 4. Genel kurul onayı: Şirket sözleşmesinde öngörülmüşse, rehin işlemi için genel kurul onayı alınmalıdır. 5. Pay defterine kayıt: Rehin hakkı, pay defterine kaydedilmelidir. 6. Teslim: Hamiline yazılı pay senetleri için senetlerin zilyetliği (fiziksel sahipliği) rehin alacaklısına devredilmelidir. 7. Merkezi Kayıt Kuruluşu bildirimi: Rehnin geçerliliği için rehin alacaklısı tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu'na bildirimde bulunulmalıdır. Anonim şirketlerde pay rehni, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre yapılırken, limited şirketlerde pay rehni, Türk Ticaret Kanunu'nun 600. maddesi uyarınca düzenlenir.

Müdâyene ayetinde rehin almanın olmasının sebebi, borç ilişkilerinde güvence sağlamaktır. Rehin, hem borç veren hem de borçlu için faydalıdır. Ayrıca, Kur'an'da yer alan "Ey iman edenler! Birbirinize belirli bir süre için borçlandığınız zaman onu yazınız, içinizden bir katip doğru olarak yazsın" ve "Eğer yolculukta olup katip bulamazsanız teslim alınan rehin yeter" ayetleri, haber kipinde gelmiş bir emirdir. Ancak, bu konudaki emir vücup ifade etmeyip, dini ve dünyevi bakımdan ihtiyata uymak ve tarafların menfaatini korumak bakımından bir tavsiye niteliğindedir.

6750 sayılı kanun, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu'dur. Bu kanunun amacı; teslimsiz taşınır rehin hakkının güvence olarak kullanımının yaygınlaştırılması, bu rehne konu taşınırların kapsamının genişletilmesi, taşınır rehninde aleniyetin sağlanması ile rehnin paraya çevrilmesinde alternatif yolların sunulması suretiyle finansmana erişimi kolaylaştırmaktır. Bu kanun; sermaye piyasası araçları ile türev araçlara ilişkin finansal sözleşmeleri konu edinen rehin sözleşmeleri ile mevduat rehnine uygulanmaz. Kanunun tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: mevzuat.gov.tr; lexperia.com.tr.

İİK 297'ye aykırı davranılması durumunda alacaklıya rehin ödenmesi söz konusu değildir. İİK 297, borçlunun konkordato mühleti sırasında rehin tesis edememesi, kefil olamaması ve ivazsız tasarruflarda bulunamaması gibi kısıtlamaları düzenler. Borçlu, bu hükme veya komiserin ihtarlarına aykırı davranırsa, mahkeme borçlunun malları üzerindeki tasarruf yetkisini kaldırabilir veya 292. madde çerçevesinde karar verebilir.

E-devlet üzerinden araç rehin sorgulama işlemi şu şekilde yapılır: 1. turkiye.gov.tr adresinden e-Devlet sistemine T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yapılır. 2. "Gelir İdaresi Başkanlığı" bağlı hizmetler bölümünden "Araçlara Uygulanan Elektronik Haciz Sorgulama (e-haciz Araç)" sayfasına ulaşılır. 3. Sorgulama yapıldıktan sonra araçla ilgili e-haciz işlemleri görüntülenir. e-Devlet üzerinden yalnızca kendi adınıza kayıtlı araçlar hakkında sorgulama yapılabilir. Ayrıca, 5664'e SMS göndererek de araç rehin sorgulama işlemi yapılabilir. Alternatif olarak, emniyet müdürlüklerine veya trafik şubelerine gidilerek de araç rehin sorgulama işlemi gerçekleştirilebilir.

Hayır, rehinli araç borcu ödenmeden rehin kaldırılmaz. Borç ödendiğinde, rehin hakkı sona erer ve alacaklı, rehinli taşınırı hak sahibine geri vermekle yükümlü olur. Ancak, borç ödenmesine rağmen rehin kaldırılmazsa, hukuki yollara başvurulabilir.

Hayır, rehinli araç ile rehinli kişi aynı şey değildir. Rehinli araç, bir borç karşılığında üçüncü bir kişi veya kuruma ipotek konulan araçtır. Rehinli kişi hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.

Ön rehin referans numarası, taşınır rehni işlemlerinde kullanılan ve her rehin işlemi için ayrı olarak oluşturulan tekil bir numaradır. Ön rehin referans numarası, 22 haneye kadar alfa numerik bir değer olabilir ve "referans, gönderen üye, gönderen hesap, alan üye, rehin alan hesap, alan alt hesap, ISIN ve ek tanım" bazında tekilliği kontrol edilir.

Roma hukukunda rehin akdi (rehin sözleşmesi) şu şekilde yapılır: 1. Malın mülkiyetinin rehin verenin olması. 2. Rehinle teminat altına alınacak bir alacağın bulunması. 3. Rehin alan ve veren arasında, malın rehin teşkil edeceğine dair bir anlaşmanın yapılması. 4. Rehin konusu malın zilyetliğinin rehin alana geçirilmesi (traditio possessionis). Rehin sözleşmesi, herhangi bir şekle tabi değildi; tarafların, teminat gösterilen şeyin rehin veya ipotek teşkil edeceğine dair anlaştıkları andan itibaren alacaklı ayni hakka sahip olurdu.

İflasın birinci sırasındaki alacaklar, İcra ve İflas Kanunu'na göre şu şekilde sıralanır: 1. İşçilerin, iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları. 2. İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan borçları. 3. İflâsın açılmasından önceki son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları. Bu alacaklar, "imtiyazlı alacaklar" olarak adlandırılır ve sıra cetvelinde birinci sırada yer alır.

Rehinli alacaklarda rehin açığının nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, rehin açığı ile ilgili şu bilgiler değerlendirilebilir: Rehin açığı belgesi, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip sonucunda, rehinli malın satış tutarı alacağın tamamını karşılamadığında verilir. Kesin rehin açığı belgesi, satış yapılmaması durumunda artırma gününden, satış yapılması halinde ise satışın kesinleşmesi tarihinden itibaren bir yıl içinde haciz yoluyla takip başlatıldığında verilir. Geçici rehin açığı belgesi, rehinli malın satılması sonucu elde edilecek gelirin alacağı karşılamayacağı anlaşıldığında, icra müdürü tarafından verilir.

Rehin sözleşmesi, aşağıdaki hallerde kurulur: 1. Tarafların anlaşması: Rehin sözleşmesinin kurulabilmesi için tarafların, mevcut veya müstakbel bir borcun ödenmesini güvence altına almak amacıyla taşınır veya taşınmaz varlıklar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etme yönünde irade beyanında bulunmaları gerekir. 2. Resmi şekilde hazırlık: Rehin sözleşmesi, elektronik ortamda veya yazılı olarak hazırlanır ve bu yazılı sözleşme, sicil yetkilisi huzurunda imzalanır ya da noterce onaylanır. 3. Tapuya tescil: Taşınmaz rehni için sözleşmenin geçerliliği, tapuya tescil edilmesine bağlıdır. Rehin sözleşmesi, alacağın varlığı ve geçerliliği ile doğrudan bağlantılıdır; alacak sona erdiğinde rehin hakkı da sona erer.

Rehin açığının kesinleşmesi, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipte, rehinli malın satış tutarının alacaklının alacağını karşılamaya yetmemesi durumunda gerçekleşir. Bu durumda, alacaklıya kesin rehin açığı belgesi verilir ve bu belge, İİK m.68/I anlamında "borç ikrarını içeren senet" niteliğindedir.

Evet, rehin tutarı borcu ödemeye yetmezse alacaklı kalan alacağını alabilir. Bu durum, İcra ve İflas Kanunu'nun 45. maddesinde düzenlenmiştir.

"Rehin" ve "rehine" kavramları farklı anlamlara sahiptir: 1. Rehin: Bir borcun teminat altına alınması amacıyla, borçluya ait bir malın alacaklıya güvence olarak gösterilmesi işlemidir. 2. Rehine: Bir kişinin başka bir kişi tarafından zorla alıkonulması ve fidye talep edilmesi durumudur.

Ticari işletme rehin sözleşmesi içinde yer alanlar şunlardır: 1. Rehin Veren ve Rehin Alan: Sözleşmenin tarafları, rehin veren (ticari işletmenin sahibi) ve rehin alandır (kredi kuruluşu veya diğer alacaklı). 2. Rehne Konu Varlıklar: Ticaret unvanı, işletme adı, makineler, sınai haklar gibi işletmenin taşınır malları ve diğer ticari hakları. 3. Rehin Sözleşmesinin İçeriği: Sözleşmenin yazılı veya elektronik olarak hazırlanması, güvenli elektronik imza ile onaylanması veya noter onayı gerekliliği. 4. Rehin Hakkının Kapsamı: Rehnin hangi malvarlıklarını kapsadığı ve kapsam dışı bırakılan unsurlar. 5. Faiz ve Diğer Haklar: Rehin sözleşmesinde faiz ve rehin verenin diğer yükümlülükleri. 6. Tescil: Rehin sözleşmesinin Rehinli Taşınır Siciline tescili ve bu tescilin sonuçları.

Rehinli bir aracın noterde rehin alınması için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Rehin Verme İşlemi: Araç sahibi, rehin vermek istediği aracı noter aracılığıyla rehin alacak kişiye teslim eder. 2. Rehin Sözleşmesi: Noter tarafından hazırlanan rehin sözleşmesi imzalanır ve işlem tamamlanır. 3. Gerekli Belgeler: İşlem için araç sahibinin kimlik belgesi, araç ruhsatı ve aracın değerini belirten belgeler gereklidir. Bu işlem sırasında noter harçları, rehin sözleşmesi hazırlama masrafları ve kıymetli evrak bedeli gibi belirli masraflar da ödenmelidir. Rehinli aracın satışı için ise borcun tamamının ödenmesi ve finans kuruluşundan rehin kaldırma talebinde bulunulması gerekmektedir.

İrat senedi, bir alacak nedeniyle üzerinde gayrimenkul mükellefiyeti kurulan bir taşınmazın değerinin, taşınmazdan ödenmesi gereken bir para borcu biçiminde bağımsızlaştırılarak sürümünü artırmak için bağlandığı kıymetli bir evraktır. Bu senet, zirai gayrimenkuller, evler ve üzerine bina inşa edilecek arsalar üzerinde kurulan bir gayrimenkul rehin senedi olarak da işlev görür.