Reform

Yargı Reformu Strateji Belgesi 5 yılda bir güncellenir.

Yargı Reformu Stratejisi, yargı sistemini modernize etmek ve adaletin daha hızlı, etkili ve şeffaf bir şekilde sağlanmasını temin etmek amacıyla hazırlanan kapsamlı bir belgedir. 2025-2029 yıllarını kapsayan Türkiye'nin Yargı Reformu Stratejisi'nin ana hedefleri şunlardır: Yargı Bağımsızlığının Güçlendirilmesi: Yargı organlarının bağımsızlığı ve tarafsızlığının artırılması. Adalete Erişimin Kolaylaştırılması: Vatandaşların adalete erişiminin dijital çözümler ve alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleriyle kolaylaştırılması. Ceza Adaletinde Yenilikler: Ceza davalarında adaletin daha hızlı sağlanması ve suçluların rehabilitasyonu için cezaevlerinin koşullarının iyileştirilmesi. Teknolojik Dönüşüm: Yargı sistemine dijitalleşme ve yapay zeka uygulamalarının entegre edilmesi. Bu strateji, aynı zamanda hukuk devletinin temellerini sağlamlaştırmayı ve Türkiye'nin uluslararası hukuk standartlarına uyumlu hale gelmesini de amaçlamaktadır.

4. Yargı Reformu Strateji Belgesi 2025-2029 yıllarını kapsamaktadır.

Reformun dört temel ilkesi şunlardır: 1. Milli Egemenlik İlkesi: Halkın kendi kendini yönetme hakkına dayanan bu ilke, egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu vurgular. 2. Laiklik İlkesi: Devletin din işlerinden ayrılması ve laik bir yapıya kavuşması hedeflenir. 3. Cumhuriyetçilik İlkesi: Halkın kendi kendini yönettiği, temsilciler aracılığıyla yönetime katıldığı bir yönetim biçimini ifade eder. 4. Devletçilik İlkesi: Ekonomik kalkınma için devletin öncü rol oynaması ve sanayileşme, tarımın geliştirilmesi gibi alanlarda programlar uygulaması anlamına gelir.

Tanzimat Fermanı, Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu kötü durumu düzeltmek ve modernleşmek amacıyla ilan edilmiştir. Fermanın ilan edilme nedenleri arasında şunlar da yer almaktadır: Avrupalı devletlerin iç işlere karışmasının önüne geçmek ve bu devletlerin Mısır sorununun çözümünde ve Boğazlar meselesinde Osmanlı'ya destek olmalarını sağlamak; Rusların Ortadoks tebaayı koruma amaçlı Osmanlı'yı baskı altında tutması ve bu baskıyı azaltmak; Fransız İhtilali'nin etkisiyle yükselen milliyetçiliği dizginlemek ve meşrutiyet isteyen aydınların taleplerini kontrol altına almak; Devletin devamlılığını sağlamak için köklü reformlara duyulan ihtiyaç.

Skolastik düşüncenin zayıflaması, Ortaçağ'da kilisenin egemenliği altında olan bu düşünce sisteminin etkisini yitirmesi sürecidir. Bu sürecin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Rönesans ve Reform Hareketleri: Bu hareketler, akılcılık ve bilimin ön plana çıkmasına, kilisenin otoritesinin azalmasına yol açmıştır. 2. Bilimsel ve Felsefi İlerlemeler: Yeni keşifler ve gözlemler, skolastik düşünceyi geride bırakmış, modern bilim ve felsefe daha özgür bir düşünce tarzı benimsemiştir. 3. Nominalizm Akımı: Genel kavramları gerçek sayılmayan bu akım, kilisenin ve onun kavramlarının da gerçek olmadığını öne sürerek skolastiği zayıflatmıştır. 4. Okuma Yazma Oranının Artması ve Matbaanın Gelişimi: İnsanların daha çok bilinçlenmesi ve kendi akıllarını kullanarak skolastik düşünceyi sorgulamaları.

Reform'un sonuçları şunlardır: 1. Avrupa'da mezhep birliği bozuldu: Katolikliğin yanında Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıktı. 2. Papaların ve din adamlarının saygınlığı azaldı: Kilisenin otoritesi sarsıldı ve eğitim öğretim kilisenin elinden alınarak laik bir sistem kuruldu. 3. Kilise topraklarını kaybetti: Katolik Kilisesi, büyük ölçüde topraklarını kaybetti. 4. Kültürel ve bilimsel gelişmeler hızlandı: Kültürel bilimsel gelişmelerde kilise etkisinin azalmasıyla daha serbest bir ortam oluştu. 5. Siyasi bölünmeler yaşandı: Papa'nın krallar üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa'da siyasal bölünmeler meydana geldi.

Yargı reformu, adalet sistemini güçlendirmek ve hukukun üstünlüğüne dayalı bir düzeni sağlamak amacıyla çeşitli alanlarda düzenlemeler içermektedir. Bu reformun kapsadığı bazı başlıklar şunlardır: 1. İhtisas Mahkemeleri: Sağlık, çevre, iş kazaları, trafik ve sigorta davaları gibi özel uzmanlık gerektiren konular için ayrı mahkemelerin kurulması. 2. Hâkimlerin Uzmanlaşması: Hâkimlerin meslek yaşamları boyunca "hukuk" ve "ceza" hâkimi olarak ayrılması. 3. Dijitalleşme ve Yapay Zekâ: SEGBİS gibi uygulamaların yaygınlaştırılması ve dava süreçlerinde yapay zekâ kullanımıyla daha hızlı ve doğru kararlar alınması. 4. Savunma Hakkının Güçlendirilmesi: Avukatlık Kanunu'nda yapılacak düzenlemelerle belirli davalarda avukat bulundurma zorunluluğunun genişletilmesi. 5. Ceza İnfaz ve Denetimli Serbestlik: Denetimli serbestlik sisteminin kapsamının genişletilmesi ve mahkûmların topluma kazandırılması için eğitim ve rehabilitasyon programlarının uygulanması. 6. Adalete Erişimin Kolaylaştırılması: Elektronik tebligat, e-duruşma ve dijital platformların yaygınlaştırılması.

Reform, Katolik Kilisesi'nin bozulmalarına tepki olarak 16. yüzyılda Almanya'da başlamıştır. Başlama nedenleri: - Kilise'nin siyasete ve dünyevi işlere müdahalesi. - Kilise'deki yozlaşmalar ve olumsuz dini şartlar. - Matbaanın icadı ile kitapların daha çok basılması ve okur yazar oranının artması. - Rönesans'ın etkisi ile özgür düşüncenin yayılması ve din adamlarının sorgulanması. Hareketin öncüsü, 95 maddelik bildiriyi kilisenin duvarına asan Martin Luther olmuştur.

Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu'nda modernleşme ve reform çabalarının bir parçası olarak ilan edilmiştir. Fermanın temel nedenleri şunlardır: 1. Gerileme Dönemi: Osmanlı'nın 17. yüzyıldan itibaren siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda gerilemesi, acil reformların gerekliliğini ortaya koymuştur. 2. Batı Karşısında Zayıflama: Avrupa'daki Sanayi Devrimi ve teknolojik ilerlemeler karşısında Osmanlı'nın geri kalması. 3. Etnik ve Dini Çeşitlilik: Çok kültürlü yapının yarattığı toplumsal ve siyasi sorunlar, farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşaması için temel prensiplerin geliştirilmesini gerektirmiştir.

Reformun sonuçları şunlardır: 1. Mezhep Birliği Bozuldu: Avrupa'da Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıktı. 2. Kilisenin Otoritesi Sarsıldı: Papaların ve din adamlarının saygınlığı azaldı, kilise kendi içinde düzenlemeler yapmak zorunda kaldı. 3. Laik Eğitim Sistemi Kuruldu: Eğitim ve öğretim kilisenin elinden alınarak laik bir eğitim sistemi kuruldu. 4. Siyasi Bölünmeler Yaşandı: Papa'nın krallar üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa'da siyasi bölünmeler meydana geldi. 5. Kültürel ve Bilimsel Gelişmeler Hızlandı: Kilise etkisinin azalması, kültürel ve bilimsel alanlarda daha serbest bir ortam oluşturdu. 6. Osmanlı'nın İlerleyişi Kolaylaştı: Reform hareketleri, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da ilerlemesini kolaylaştırdı.

Reformun üç temel ilkesi şunlardır: 1. Milli Egemenlik İlkesi: Halkın kendi kendini yönetme hakkına dayanan bu ilke, egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu vurgular. 2. Laiklik İlkesi: Devletin din işlerinden ayrılması ve dinin toplumsal yaşamın düzenlenmesinde etkili olmaması gerektiğini ifade eder. 3. Cumhuriyetçilik İlkesi: Halkın kendi temsilcilerini seçerek yönetime katıldığı bir yönetim biçimini temsil eder.

Rönesans ve Reform kavramları, Avrupa tarihinde önemli dönemeçleri ifade eder: 1. Rönesans: XV. ve XVI. yüzyıllarda Avrupa'da gerçekleşen bir kültür devrimidir. 2. Reform: XVI. ve XVII. yüzyıllarda Katolik Kilisesi'nin otoritesinin zayıflaması ve yeni mezheplerin ortaya çıkması sürecidir.

2. Mahmud'un en büyük reformu, Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması olarak kabul edilir. Bu olay, Vakay-i Hayriye (Hayırlı Olay) olarak tarihe geçmiş ve ıslahatların hızını artırmıştır.

16. yüzyıl, tarih sahnesinde önemli dönüşümlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu yüzyıl, aşağıdaki nedenlerle önemlidir: 1. Rönesans ve Reform Hareketleri: Sanat, bilim ve edebiyat gibi alanlarda büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. 2. Coğrafi Keşifler: Keşif seferleri sonucunda yeni kıtalar keşfedilmiş, bu da bilinen dünyanın sınırlarını genişletmiştir. 3. Siyasi Gelişmeler: Merkezi güçlerin artışı ve monarşilerin kurulması, siyasi alanda önemli değişimlere yol açmıştır. 4. Bilimsel Gelişmeler: Kopernik'in çalışmaları ve Galileo gibi bilim insanlarının evren anlayışımızı değiştiren keşifleri bu yüzyılda gerçekleşmiştir. 5. Osmanlı Devleti: Osmanlı Devleti, bu yüzyılda en parlak dönemini yaşamış, askeri, mimarî ve kültürel alanda büyük gelişmeler kaydetmiştir.

Koçi Bey'in Osmanlı'ya katkıları şunlardır: 1. Devlet İdaresinde Reform Önerileri: Koçi Bey, IV. Murad ve Sultan İbrahim'e sunduğu risalelerde, Osmanlı Devleti'nin cari dönemdeki problemlerini ele almış ve idari reform önerileri getirmiştir. 2. Geçmişe Dönüş Çağrısı: Koçi Bey, bozulmanın durdurulması için kadim olan değerlere dönülmesini savunmuş ve Osmanlı'nın eski usul ve nizamlarına uyulmasının devleti eski kudretine kavuşturacağı ümidini taşımıştır. 3. İstatistiksel Analiz: Koçi Bey, tahlil ve mukayeselerinde istatistiksel bilgileri kullanarak meseleleri riyâzî bir kesinliğin çarpıcılığı ile ortaya koymuş ve bu yönüyle Osmanlı tarihinde bir ilk olmuştur.

Reformun Nedenleri: 1. Katolik Kilisesinin Bozulması: Orta Çağ'dan itibaren kilisenin asıl fonksiyonlarını kaybetmesi. 2. Endüljans: Günahların affına karşılık endüljans kağıdının satılması, dini duyguların sömürülmesi. 3. Rönesans'ın Etkisi: Skolastik düşüncenin zayıflaması ve kutsal kitapların incelenmesi. 4. Matbaanın Etkisi: Hümanizm ve Rönesans düşüncesinin geniş ölçüde yayılması. 5. Ekonomik Durum: Toprakların büyük kısmının kilisenin kontrolünde işletilmesi ve halkın fakirleşmesi. 6. Siyasi Durum: Parçalanmış Almanya'da dinde yenilik yapmak isteyenlerin desteklenmesi. Reformun Sonuçları: 1. Yeni Mezhepler: Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi yeni mezheplerin ortaya çıkması. 2. Papanın Etkisinin Azalması: Katolikliğin otoritesinin sarsılması ve papanın krallar üzerindeki etkisini kaybetmesi. 3. Laik Eğitim: Eğitim ve öğretimin kilisenin elinden alınarak laik bir sistemin kurulması. 4. Kilise Mallarının Yağmalanması: Kilise mallarına el konularak güçlü prensliklerin kurulması. 5. Mezhep Savaşları: Avrupa'da mezhep temelli çatışmaların artması. 6. Osmanlı'nın Yararlanması: Osmanlı Devleti'nin, Avrupa'daki bölünmelerden faydalanarak ilerlemesi.

Reformun Nedenleri: 1. Katolik Kilisesi'nin Bozulması: Kilise'nin dini amaçlardan uzaklaşması ve maddi çıkarlara yönelmesi. 2. Endüljans Sorunu: Para karşılığında günahların affedilmesi. 3. Rönesans'ın Etkisi: Hümanizm ve skolastik düşüncenin zayıflaması, kutsal kitapların milli dillere çevrilmesi. 4. Siyasi ve Ekonomik Nedenler: Almanya'daki prenslerin dinde yenilik istemesi ve halkın kiliseye karşı ekonomik olarak tepki göstermesi. Reformun Sonuçları: 1. Mezhep Birliği Bozuldu: Katolikliğin yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıktı. 2. Kilisenin Otoritesi Sarsıldı: Din adamları ve kilise, eski itibarını kaybetti. 3. Laik Eğitim Sistemi: Eğitim-öğretim faaliyetleri kiliseden alınarak laik bir sistem kuruldu. 4. Siyasi Bölünmeler: Papa'nın krallar üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa'da siyasal bölünmeler yaşandı. 5. Kültürel Gelişmeler: Kilise etkisinin azalmasıyla bilimsel ve kültürel gelişmeler daha serbest bir ortamda gerçekleşti.

KİT reformu, kamu iktisadi teşebbüslerinde (KİT) şeffaflığı ve hesap verilebilirliği artırmak amacıyla başlatılan bir dizi düzenlemeyi ifade eder. Bu reformun iki ana aşaması vardır: 1. İlk aşama: KİT'lerin yönetim kurullarının daha profesyonel hale getirilmesi ve satın alma usullerinin kurumsal yönetim ilkeleri, verimlilik ve kârlılık ekseninde yeniden düzenlenmesi. 2. İkinci aşama: KİT'lerin uluslararası alanda kabul görmüş şeffaflık standartlarına uyması ve hesap verebilirliklerinin güçlendirilmesi. Bu reformlarla birlikte, KİT'lerin dünya uygulamalarına yaklaştırılması ve yönetişimlerinin uluslararası normlara uygun hale getirilmesi hedeflenmektedir.

7. sınıf sosyal bilgiler dersinde "Avrupada Uyanış" konusu, 16. yüzyılda Avrupa'da yaşanan Rönesans, Reform ve Aydınlanma hareketlerini kapsar. Bu hareketlerin temel özellikleri şunlardır: - Rönesans: Antik Yunan ve Roma eserlerinin yeniden keşfedilmesi, doğaya ve insana olan ilginin artması, sanat, bilim ve düşüncede yenilikler yapılması. - Reform: Katolik Kilisesi'nin yanlışlarını eleştiren dini bir hareket olup, Martin Luther tarafından başlatılmıştır. - Aydınlanma: Akıl ve bilimin önemini vurgulayan, toplumsal ve siyasi reformların yapılması gerektiğini savunan bir düşünce hareketi. Bu hareketler, Avrupa'nın siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimini önemli ölçüde etkilemiş ve dünya üzerinde Avrupa'nın etkisinin artmasına yol açmıştır.