Reform

Martin Luther, 16. yüzyılda, 1517 yılında 95 maddelik tezini yayınlayarak Protestan Reformu'nu başlatmıştır.

Rönesans, 14. yüzyılın sonu ile 16. yüzyıl arasında, İtalya'da başlayan ve Avrupa'ya yayılan bir bilim ve sanat akımıdır. Reform ise, 16. yüzyıl boyunca tüm Avrupa'yı etkileyen, Katolik Kilisesi'nin aşırı zenginleşmesi ve yozlaşmasına karşı gelişen dinsel bir harekettir. Rönesans ve Reform'un bazı ortak nedenleri şunlardır: Coğrafi keşifler ve ticaretin gelişmesi. Matbaanın yaygınlaşması. Hümanizm akımının etkisi. Kilisenin katı öğretilerinden bağımsız, özgür düşünce ortamının oluşması.

2025 yılı itibarıyla dört adet Yargı Reformu Stratejisi Belgesi bulunmaktadır. Bu belgeler, 2009, 2015, 2019 ve 2025-2029 yıllarını kapsamaktadır. 23 Ocak 2025 tarihinde açıklanan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi, 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyetten oluşmaktadır.

Martin Luther ve Jean Calvin, Reform'un başlangıç ve yayılma aşamalarında etkili olmuşlardır: Martin Luther, 1517 yılında Wittenberg Kalesi Kilisesi'nin kapısına, Katolik Kilisesi'nin uygulamalarına karşı 95 maddeden oluşan bir protesto metni olan "95 Tez"i asarak Protestan Reformu'nu resmen başlatmıştır. Jean Calvin, kilise ve devlet ilişkileri, kişisel ahlak ve ilahiyat konularında yeni fikirler ortaya koyarak Reform'un ikinci kuşak öncülerinden olmuş ve özellikle Cenevre'de teokratik bir yönetim kurarak Kalvinizm olarak anılan Protestanlık mezhebinin yayılmasında etkili olmuştur.

Reform hareketinin başlatılmasının bazı nedenleri: Katolik Kilisesi'nin yozlaşması ve zenginleşmesi. Hümanizm etkisiyle Hristiyanlığın kaynaklarına inme isteği. Matbaanın yaygınlaşmasıyla okuma-yazma bilenlerin artması ve kilisenin doktrinlerinin sorgulanmaya başlanması. Endüljans uygulaması: Para karşılığında günahların affedilmesi.

İsmail Gaspıralı, Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmesini savunmuştur. Başlıca görüşleri: Dilde, fikirde, işte birlik: Gaspıralı, Türk halklarının ortak bir edebi dil etrafında birleşmesini ve bu dilin Osmanlı Türkçesi olmasını istemiştir. Usul-ü Cedid okulları: Okuma ve yazmanın kolay ve pratik bir yöntemle öğretilmesini savunan yeni bir eğitim sistemi geliştirmiştir. Kadın eğitimi: Müslüman Türk kızlarının eğitimine öncülük yapmış ve ilk Usul-ü Cedid kız mektebini açmıştır. Sosyal ve dinî reformlar: Rusya'daki Müslüman insanlar için sosyal ve dinî reformlar oluşturmayı amaçlamıştır.

Maurus Reinkowski'nin "Düzenin Şeyleri, Tanzimat'ın Kelimeleri: 19. Yüzyıl Osmanlı Reform Politikasının Karşılaştırmalı Bir Araştırması" kitabı, 19. yüzyıl Osmanlı Tanzimat’ını merkeze alarak İşkodra ve Cebel-i Lübnan örneklerini irdelemektedir. Kitapta ele alınan konular arasında: Osmanlı'nın yenileşme hareketleri. Siyasi terminoloji. Merkezi otoritenin sağlanması. Yerel meclisler ve vekillikler.

Martin Luther'in Reform'un başlamasında etkili olan başlıca görüşleri şunlardır: 95 Tez: 1517 yılında Wittenberg Kilisesi kapısına astığı 95 Tez, Katolik Kilisesi'nin özellikle endüljans (günahların affını gösteren belge) satışına ve bazı uygulamalarına karşı bir eleştiri niteliğindedir. İncil'in Otoritesi: Luther, İncil'in merkezi referans olması gerektiğini savunmuş ve kilise otoritesini sorgulamıştır. Kurtuluş: Kurtuluşun, iyi işler ve kilise otoritesine bağlılıkla değil, yalnızca Tanrı'nın lütfuyla ve iman yoluyla elde edilebileceğini öne sürmüştür. Bireyin Rolü: İncil'i yorumlama tekelciliğinin din adamlarından alınıp bireysel Hıristiyanlara verilmesini savunmuştur. Luther'in bu görüşleri, Reform'un başlamasına ve Protestan kiliselerinin kurulmasına yol açmıştır.

1997 yılında gerçekleştirilen reformlarla öğretmen yetiştirme programları yeniden düzenlenmiş ve eğitim fakültelerinin programları güncellenmiştir. Bu kapsamda yapılan bazı değişiklikler şunlardır: Lisans ve lisansüstü programlar: Öğretmen yetiştiren lisans ve lisansüstü programlarda dersler ve içerikleri yeniden belirlenmiştir. Ortaöğretim öğretmenliği: Ortaöğretim öğretmenliği lisansüstü düzeye kaydırılmıştır. Tezsiz yüksek lisans: Ortaöğretim alan öğretmenliği için tezsiz yüksek lisans programları başlatılmıştır. Uygulama okulları: Uygulama okulları ve Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili ilişkiler artırılmıştır. Öğretmenlik formasyonu: Öğretmenlik formasyonu dersleri yeniden düzenlenmiştir. Akreditasyon: Eğitim fakültelerinde akreditasyon çalışmaları başlatılmıştır. Genel kültür dersleri: Genel kültür derslerinin oranları artırılmıştır. Yan alan uygulaması: Yan alan uygulamasına son verilmiştir. Çakılı ders uygulaması: Çakılı ders uygulaması esnetilerek fakültelere ders belirleme yetkisi verilmiştir. Topluma hizmet uygulamaları: "Topluma Hizmet Uygulamaları" adlı yeni bir ders müfredata konmuştur.

"Doksan Beş" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Doksan Beş Hukuk Bürosu: İstanbul'da bulunan bir hukuk bürosudur ve bilişim, ceza, sağlık, fikri mülkiyet ve ticaret hukuku gibi alanlarda hizmet vermektedir. 2. Doksan Beş Tez: Martin Luther tarafından 1517 yılında yazılan ve Katolik Kilisesi'nin bazı uygulamalarını eleştiren doksan beş maddelik bir listedir. Bu tezler, Protestan Reformu'nun başlamasına yol açmıştır.

Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Türkiye’de toplumsal ve ekonomik gelişmeyi sağlayacak eğitim politikaları geliştirilmesini amaçlayan, 2003 yılında kurulan bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir girişimdir. ERG'nin bazı kurumsal destekçileri: Aydın Doğan Vakfı; Enka Vakfı; Elginkan Vakfı; Borusan Kocabıyık Vakfı; Yapı Merkezi; Enerji-Su; Sabancı Üniversitesi; İstanbul Kültür Üniversitesi; İstanbul Bilgi Üniversitesi.

Reformun ilk kıvılcımı, Martin Luther'in 31 Ekim 1517'de Wittenberg Kalesi Kilisesi'nin kapısına 95 maddeden oluşan protestosunu içeren bildiriyi asmasıdır. Luther, bu bildiride Katolik Kilisesi'nin endüljans uygulamasını, yani günahların para karşılığında affedilmesini eleştirmiştir.

Reform, 31 Ekim 1517'de Martin Luther'in Wittenberg Kalesi Kilisesi'nin kapısına, Katolik Kilisesi'nin uygulamalarına karşı 95 maddeden oluşan bir protesto bildirisini asmasıyla başlamıştır. Bitiş tarihi olarak ise Augsburg Barış Antlaşması'nın imzalandığı 1555 yılı kabul edilebilir. Bu antlaşma, Kutsal Roma İmparatoru V. Charles ile Schmalkaldik Ligi güçleri arasında imzalanmış ve Almanya'da Lutheranizm ve Katoliklik arasında serbest seçim yapma hakkını tanımıştır. Ancak, Reform'un etkileri ve değişimleri Avrupa'da uzun süre devam etmiştir.

Rönesans'ın nedenleri: Antik Yunan ve Roma eserlerinin çevrilmesi. Coğrafi keşifler ve bu sayede zenginleşen burjuva sınıfı. Matbaanın geliştirilmesi ve bu sayede bilgi ve düşüncelerin yayılması. Haçlı Seferleri ve İslam dünyasından getirilen lüks mallar. Hümanizm akımı ve insanın merkeze alınması. Medici gibi varlıklı ailelerin sanatçı ve bilim insanlarını desteklemesi. Reform'un nedenleri: Katolik Kilisesi'nin yozlaşması ve zenginleşmesi. Hümanizm sayesinde İncil'in ulusal dillere çevrilmesi ve temel ilkelerin ortaya konulması. Matbaanın yaygınlaşmasıyla okuma yazma bilenlerin artması ve Katolik Mezhebi'nin sorgulanmaya başlanması. Endüljans sorunu (Papa'nın sattığı af belgeleri).

Avrupa'da uyanış, Rönesans, Reform ve Aydınlanma Çağı dönemlerinde ortaya çıkmıştır. Rönesans, 14. yüzyılın sonlarında İtalya'da başlamış ve 16. yüzyılın sonlarına kadar sürmüştür. Reform, 16. yüzyılda Avrupa'da Katolik Kilisesi'nin eleştirilmesiyle başlamıştır. Aydınlanma Çağı, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da akıl ve bilimin öneminin vurgulandığı bir dönem olarak ortaya çıkmıştır.

Reform ve Rönesans çalışma kağıdı, bu iki tarihi dönemin konularını içeren, öğrencilerin bilgi edinmesi ve konuları pekiştirmesi için hazırlanmış dokümanlardır. Bu tür çalışma kağıtlarına şu sitelerden ulaşılabilir: derskitabicevaplarim.com. sinifogretmeniyiz.biz. hangisoru.com.

Islahatçı düşünce, toplumda gerekli değişikliklerin aniden, reformlar yoluyla olması gerektiğini savunan bir dünya görüşüdür. Islahatçı düşüncenin bazı özellikleri: Batılaşma ve moderniteye yaklaşım: Batı’dan ve modern dünyadan faydacı amaçlarla yararlanma. Faaliyet alanları: Siyaset, ekonomi, eğitim, basın-yayın odaklı faaliyetler. Liderlik: Liderliğe yükselmede dini tahsilin çok önemli olmaması. Disiplin ve hiyerarşi: Gelenekçi cemaatlere kıyasla daha sıkı disiplin ve resmi ilişkiler. Kadın katılımı: Islahatçı oluşumlarda kadınların faaliyetlere daha geniş katılımı.

Rönesans ve Reform'un Sanayi İnkılabı'na etkileri şunlardır: Özgür düşünme ortamının oluşması. Teknik gelişmelerin hızlanması. Feodal düzenin zayıflaması. Sanayi İnkılabı, 18. yüzyılın sonlarında İngiltere'de başlamış ve 1760 ile 1840 yılları arasında önemli gelişmeler göstermiştir.

1933 Üniversite Reformu, modern tarzda yükseköğretim ihtiyacını karşılamayan Darülfünun'un yerine, bu ihtiyacı karşılayacak okulların kurulmasını amaçlayan bir reform hareketidir. Reformun bazı önemli noktaları: İstanbul Üniversitesi'nin Kurulması: 31 Temmuz 1933'te Darülfünun kapatılmış ve yerine 1 Ağustos 1933'te İstanbul Üniversitesi kurulmuştur. Akademik Kadro Değişikliği: Darülfünun'daki hocaların yarıdan fazlasının görevine son verilmiş ve yerlerine yenileri görevlendirilmiştir. Özerklik: Üniversiteye ilmi ve idari özerklik sağlanmıştır. Yeni Fakülteler: İstanbul Üniversitesi'nde Tıp, Hukuk, Edebiyat ve Fen Fakülteleri kurulmuştur. Reform, İsviçreli Profesör Albert Malche'ın raporu doğrultusunda, Atatürk'ün emriyle gerçekleştirilmiştir.

7. sınıf düzeyinde coğrafi keşifler, Rönesans, Reform ve Aydınlanma Çağı şu şekilde açıklanabilir: Coğrafi Keşifler. Rönesans. Reform. Aydınlanma Çağı.