Psikiyatri

Kırmızı Oda dizisinin ilk bölümü, gerçek hayat hikayelerinden esinlenerek psikiyatri kliniğine başvuran hastaların hayatlarını anlatıyor. İlk bölümde, hukuk fakültesinden birincilikle mezun olmasına karşın tuhaf karakteri ve davranışlarıyla Doktor Hanım’ı zorlayan Alya ile tanışıyoruz.

Delüzyonel bozukluğun nedenleri karmaşık ve çok faktörlüdür: Genetik yatkınlık. Beyin kimyası. Çevresel faktörler. Diğer psikiyatrik bozukluklar. Delüzyonel bozukluğun kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Belirtiler fark edildiğinde bir uzmana başvurulması önerilir.

Şizofreni ve şizoaffektif bozukluk arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Psikotik Belirtiler: Şizofreni, daha çok sanrılar, halüsinasyonlar ve düşünce bozuklukları ile karakterizedir. 2. Duygudurum Bölümlerinin Süresi: Şizoaffektif bozukluğu olan kişilerde, duygudurum semptomlarının toplam süresi, toplam hastalık süresinin yarısından fazlasını oluşturur. 3. Hastalık Seyri: Şizofreni tanısı alan çoğu kişinin kronik ve kalıcı bir hastalık seyri vardır. 4. Tedavi: Şizofreni tedavisi genellikle antipsikotik ilaçlara dayanırken, şizoaffektif bozuklukta duygudurum düzenleyiciler ve antidepresanlar da kullanılır.

Klinik psikolog ve psikiyatrist arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Eğitim ve Uzmanlık: - Klinik psikologlar, psikoloji veya psikolojik danışmanlık alanlarında lisans, yüksek lisans veya doktora eğitimi alırlar. - Psikiyatristler, tıp fakültesini bitirip psikiyatri alanında uzmanlık eğitimi almış doktorlardır. 2. Tedavi Yöntemleri: - Klinik psikologlar, psikoterapi (konuşma terapisi) kullanarak bireylerin duygusal sorunlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olurlar. - Psikiyatristler, psikoterapinin yanı sıra ilaç tedavisi de uygulayabilirler. 3. Odak Alanları: - Klinik psikologların odak noktası, bireylerin duygu, düşünce ve davranış süreçleridir. - Psikiyatristler, ruhsal bozuklukların biyolojik ve nörokimyasal temellerine odaklanırlar. Bu iki meslek grubu, ruh sağlığı alanında birbirini tamamlayan farklı yaklaşımlar sunar.

İstem dışı ifadesi psikolojide, bireyin kendi iradesi dışında gerçekleşen, istemediği veya arzu etmediği durumları ifade eder. Bu tür durumlar, anksiyete, depresyon gibi çeşitli psikiyatrik rahatsızlıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

Psikiyatrist, ruhsal bozuklukları teşhis etme yetkisine sahiptir ve aşağıdaki gibi tanıları koyabilir: Depresyon; Anksiyete bozuklukları; Şizofreni; Bipolar bozukluk; Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB); Yeme bozuklukları; Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB). Psikiyatristler, bu tanıları koymak için DSM-5 (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) ve ICD-10 (Uluslararası Hastalık Sınıflandırması) gibi bilimsel kılavuzları kullanırlar.

"Hayallerde Saklandım" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Psikiyatrik Durum: "Uyumsuz Hayal Kurma" (Maladaptive Daydreaming) olarak adlandırılan bir psikiyatrik durumu ifade edebilir. 2. Şarkı: Mete Kayagil'in 2024 yılında çıkardığı bir şarkıyı da ifade edebilir.

Valproat, çeşitli nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılır. Başlıca kullanım alanları şunlardır: Epilepsi: Jeneralize tonik-klonik nöbetler ve absans nöbetleri gibi epilepsi türlerinin tedavisinde etkilidir. Bipolar bozukluk: Manik dönemlerin kontrol altına alınmasında kullanılır. Migren: Migren ataklarının önlenmesi için profilaktik tedavi olarak kullanılabilir. Ayrıca, şizofreni, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD) ve alkol yoksunluğu sendromu gibi durumlarda da valproat tedavisi düşünülebilir. Valproat kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir, çünkü bu ilaç yan etkilere neden olabilir ve diğer ilaçlarla etkileşime girebilir.

Ledason, lurasidon içeren bir ilaç olup, antipsikotikler olarak adlandırılan bir ilaç grubuna dahildir. Bu ilaç, beyindeki dopamin ve serotoninin bağlandığı reseptörleri bloke ederek, bu maddelerin aktivitesini normalleştirmeye yardımcı olur. Ledason'u kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalı ve doktorun önerdiği doz ve kullanım şekline uyulmalıdır.

Kişilik bozuklukları üç ana kümeye ayrılır: 1. A Kümesi (Eksantrik) Kişilik Bozuklukları: Paranoid, şizoid ve şizotipal kişilik bozukluklarını içerir. 2. B Kümesi (Dramatik) Kişilik Bozuklukları: Antisosyal, sınır (borderline), histrionik ve narsistik kişilik bozukluklarını kapsar. 3. C Kümesi (Endişeli) Kişilik Bozuklukları: Çekingen, bağımlı ve obsesif kompulsif kişilik bozukluklarını içerir.

Valproik asit, çeşitli nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan bir antiepileptik ilaçtır. Başlıca kullanım alanları: Epilepsi: Farklı türdeki nöbetlerin tedavisinde etkilidir. Bipolar bozukluk: Manik epizodların kontrolünde yardımcı olabilir. Migren: Migren ataklarının sıklığını önlemek için kullanılır. Ayrıca, otizm spektrum bozuklukları gibi ileri düzey nörolojik bozuklukların tedavisinde de araştırmalar yapılmaktadır. Yan etkileri arasında bulantı, kusma, baş dönmesi, yorgunluk, kilo alımı ve karaciğer fonksiyon bozuklukları bulunabilir. Bu nedenle, valproik asit kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Öğrenme güçlüğü için çocuk psikiyatrisi bölümüne başvurmak gerekmektedir.

Şizofreni hastaları, sağlık kurulu değerlendirmesi sonucu %40 ve üstü oran alması durumunda engelli raporu alabilirler.

Psikiyatrik muayene tanısı, kapsamlı bir değerlendirme süreci sonucunda konur. Bu süreç genellikle şu adımları içerir: 1. Ön Görüşme: Danışanın ruhsal sağlığı hakkında genel bilgi toplanır, kişisel bilgiler, aile geçmişi, mevcut sorunlar ve tedavi geçmişi hakkında sorular sorulur. 2. Semptom Değerlendirmesi: Danışanın yaşadığı semptomlar detaylı bir şekilde değerlendirilir, ruh hali, düşünce süreçleri, davranışsal değişiklikler ve duygu durumları ele alınır. 3. Klinik Görüşme: Danışan ile yapılan yüz yüze görüşme sırasında, zihinsel durumu ve ruhsal sağlık geçmişi hakkında detaylı bilgi alınır. 4. Psikometrik Testler: Ruhsal durumu objektif bir şekilde değerlendirmek ve semptomların şiddetini ölçmek için çeşitli testler kullanılır. 5. Teşhis ve Tanı: Toplanan bilgiler ve yapılan değerlendirmeler doğrultusunda, danışanın ruhsal sağlık durumu hakkında bir teşhis konur. 6. Tedavi Planı Oluşturma: Teşhis sonrası, danışanın ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilen bir tedavi planı oluşturulur. Bu süreçte, gerektiğinde kan tahlilleri, beyin görüntüleme veya elektroensefalografi gibi yardımcı tanı araçları da kullanılabilir.

Psikiyatriye gitmek için psikiyatri bölümünden randevu alınmalıdır.

"Takıntı" adlı Türk filmi iki farklı konuyu ele almaktadır: 1. 2012 yapımı "Takıntı" filmi: Obsesif kompulsif hastası bir bireyin saplantılarından kurtulmasının hikayesini anlatmaktadır. 2. 2024 yapımı "Takıntılar" filmi: Fransız yazar Laurent Baffie'nin "Toc Toc" adlı tiyatro oyunundan uyarlanan bu film, obsesif kompulsif bozukluğu olan altı kişinin, ünlü psikiyatr Orhan Kerim Baykal'dan aldıkları randevunun çakışması ve doktorun ortadan kaybolmasıyla yaşadıkları komik olayları konu almaktadır.

Şizofreni hastalığında mutasyona uğrayan genler arasında SHANK3 ve Tbx1 genleri öne çıkmaktadır. - SHANK3 geni: ABD'de yayımlanan "Proceedings of the National Academy of Science" dergisinde yer alan bir araştırmaya göre, bu gendeki mutasyon bazı şizofreni hastalarında tespit edilmiştir. - Tbx1 geni: St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi'nden Stanislav Zakharenko liderliğindeki bir araştırma ekibi, bu genin bir kopyasının silinmesinin kafatası kemiklerinin oluşumunu bozarak şizofreni ile ilişkili olabileceğini ortaya koymuştur.

Evet, sertralin bir antidepresandır. Sertralin, depresyon, panik bozukluklar, obsesif-kompulsif bozukluk, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu ve adet öncesi disforik bozukluk gibi durumların tedavisinde kullanılır.

Elektrokonvülsif Tedavi (EKT) genellikle haftada 2-3 seans olarak uygulanır. Toplamda 6-12 seans arasında değişen tedavi süreci, hastanın şikayetlerine ve gösterdiği belirtilere göre değişir.

Fi 1. bölüm, ülkenin en tanınmış psikiyatristlerinden olan Can Manay'ın, genç balerin Duru ile kesişen hayatını anlatıyor. Özetle, hikaye şu şekilde gelişiyor: - Can, müzisyen sevgilisi Deniz ile yaşayan Duru'nun muhteşem güzelliği karşısında büyülenir ve onun kalbini kazanmaya karar verir. - Duru'nun nefes kesen gösterisinin ardından Can, ona güvenilir bir dost olarak sızmayı başarır. - Can Manay'ın sorduğu bir soru, gazeteci Özge'yi tedirgin eder ve kötü bir sürprizle karşılaşmasına neden olur.